سن پترزبورگ

سنت پترزبورگ
سنت پترزبورگ
شهر فدرالی
	Санкт-Петербург
	از بالا به پایین، از چپ به راست: کاخ زمستانی؛ پالاس بریج؛ کلیسای سنت پیتر و پل سنت پترزبورگ؛ کلیسای جامع سنت ایزاک؛ ساختمان ستاد کل؛ جزیره واسیلیفسکی و رود نِوا
	پرچم نشان
	سرود: ;
	مختصات: ۵۹°۵۶′۱۵″ شمالی ۳۰°۱۸′۳۱″ شرقی / ۵۹٫۹۳۷۵۰°شمالی ۳۰٫۳۰۸۶۱°شرقی
کشور	روسیه
نواحی فدرال	شمال غربی
منطقه اقتصادی	شمال غربی
تأسیس شده	۲۷ مه ۱۷۰۳
مدیریت
• هیئت حاکمه	مجلس قانونگذاری
• فرماندار	الکساندر بگلوف (روسیه واحد)
مساحت
• کل	۱۴۳۹ کیلومتر مربع (۵۵۶ مایل مربع)
رتبه مساحت	۸۲ ام
جمعیت
• برآورد (2018)	۵٬۳۵۱٬۹۳۵
منطقه زمانی	یوتی‌سی +۳ (زمان مسکو )
کد ایزو ۳۱۶۶	RU-SPE
پلاک‌ها	۷۸، ۹۸، ۱۷۸، ۱۹۸
شناسه OKTMO	۴۰۰۰۰۰۰۰
زبان‌های رسمی	روسی
وبگاه	www.gov.spb.ru

سن پترزبورگ (به روسی: Санкт-Петербург، سانکت-پیتربورگ) که روس‌ها به آن پِتِربورگ می‌گویند، دومین شهر بزرگ روسیه پس از مسکو است که در منتهی‌الیه شمال‌غرب این کشور واقع شده‌است. این شهر در ناحیه فدرال و مرکز استان لنینگراد Ленинградская область است. پترزبورگ در ۱۶ می ۱۷۰۳ میلادی توسط پتر اول بنا شد و در سال‌های ۱۷۱۲ تا ۱۹۱۸ پایتخت روسیه بود.^[۹]^[۱۰] این شهر از اوت ۱۹۱۴ میلادی تا ۲۶ ژانویه ۱۹۲۴ پتروگراد و از این تاریخ تا ۶ سپتامبر ۱۹۹۱ لنینگراد و از آن پس سن پترزبورگ خوانده می‌شود.^[۱۱] این شهر مرکز مهم اقتصادی، حمل و نقل، علمی و فرهنگی روسیه محسوب می‌شود. بسیاری مراکز تاریخی شهر در فهرست میراث فرهنگی یونسکو به ثبت رسیده‌اند.^[۱۲] سن پترزبورگ کانون جلب گردشگران بسیاری است. تنها در سال ۲۰۱۸، ۸/۵ میلیون نفر از این شهر بازدید کرده‌اند.^[۱۳]

تاریخچه[ویرایش]

این شهر در سال ۱۷۰۳ به دستور و با نظارت پتر کبیر ساخته شد و از آن زمان تا ۱۹۱۸ پایتخت روسیه بود. مدتی پتروگراد نام داشت. پس از سرنگونی فرمانروایی تزارها به نام لنین، لنینگراد خوانده شد و با فروپاشی شوروی در این کشور به نام پیشینش بازخوانده شد. این شهر در فارسی دوره قاجار به صورت سن پطرزبورغ نامیده و نوشته می‌شد.^[۱۴]

این شهر به عنوان صحنه وقوع انقلاب ۱۹۱۷ روسیه و پایگاه دفاع سرسختانه در برابر آلمان در زمان جنگ جهانی دوم، از جایگاهی مهم و نقشی حیاتی در تاریخ روس‌ها برخوردار است. این شهر در زمان جنگ جهانی دوم، ماه‌ها در محاصره بود و هیچگاه به تصرف مهاجمان درنیامد. سن پترزبورگ پایتخت فرهنگی روسیه نام گرفته‌است.^[۱۵]

این شهر که به مدت دو سده پایتخت روسیه بوده‌است، بین سال‌های ۱۹۱۴ تا ۱۹۲۴ پتروگراد نام داشته و در زمان حکومت اتحاد جماهیر شوروی به مدت ۶۷ سال (از سال ۱۹۲۴ تا ۱۹۹۱) لنینگراد خوانده می‌شده‌است.

جغرافیا[ویرایش]

سن پترزبورگ در کناره‌های رود نِوا، در شرق خلیج فنلاند در دریای بالتیک قرار گرفته‌است. زمستان در این شهر طولانی و همراه با بادهایی ست که از سمت رود نوا می‌وزد. تابستان نیز معتدل است و طولانی‌ترین روز را در ۲۲ ژوئن تجربه می‌کند. طول روز در این تاریخ، ۱۸ ساعت و ۵۰ دقیقه و برعکس در زمستان کوتاه‌ترین روز با ۵ ساعت و ۵۱ دقیقه در ۲۲ دسامبر است. پدیده معروف به شبهای سفید در طولانی‌ترین روزهای تابستان این شهر رخ می‌دهد.^[۱۶]

مترو[ویرایش]

متروی سن پترزبورگ در سال ۱۹۵۵ تأسیس شده و هم‌اکنون دارای ۵ خط و ۶۹ ایستگاه می‌باشد.^[۱۷]

تغییر نام[ویرایش]

در سال ۱۹۱۴ میلادی، نام این شهر از سن پترزبورگ به «پتروگراد» (روسی: Петрогра́д؛ IPA: [pʲɪtrɐˈgrat])، در ۱۹۲۴ میلادی به «لنین‌گراد» (روسی: Ленингра́д؛ IPA: [lʲɪnʲɪnˈgrat]) و در ۱۹۹۱ مجدداً به سن پترزبورگ تغییر یافت. بین ۱۷۲۸–۱۷۱۳ و ۱۹۱۸–۱۷۳۲ میلادی، سن پترزبورگ پایتخت امپراتوری روسیه بود. در ۱۹۱۸ میلادی، دولت مرکزی به مسکو منتقل شد.^[۱۸]

نام عامیانه[ویرایش]

در زبان فارسی از زمان قاجار به‌طور عامیانه سن پترزبورگ را «پِتِل پُرت» یا «فتل فُرت» می‌نامیدند و آن را در مثل به عنوان دورترین نقاط بکار می‌بردند در اصطلاحاتی مانند «از اینجا تا پتل پورت».^[۱۹]

شب‌های سفید[ویرایش]

شهر سن پترزبورگ که از موقعیت جغرافیایی ویژه‌ای برخوردار است، شمالی‌ترین شهر پرجمعیت جهان به‌شمار می‌رود و هر سال در اوایل تابستان به علت بسیار طولانی شدن زمان تابش آفتاب در تاریکی شب فرونمی‌رود و همه مدت شبانه روز یا هوا روشن است یا گرگ و میش صبحگاهی دارد که به همین علت شب‌های اوایل فصل تابستان در این شهر شب‌های سفید نام گرفته‌است.

جاذبه‌های گردشگری[ویرایش]

مراکز فرهنگی[ویرایش]

موزه ارمیتاژ
تئاتر مارینسکی
موزه تاریخ نشر سنت پترزبورگ
موزه تاریخ سیاسی روسیه
موزه هنرهای تئاتر و موسیقی
کنسرواتوار سنت پیترزبورگ
خانه‌موزه داستایفسکی
موزه انسان‌شناسی
موزه نژادشناسی و جانورشناسی

مراکز علمی[ویرایش]

دانشگاه دولتی سن پترزبورگ
مرکز چشم پزشکی فیدروف
دانشگاه دولتی علوم پزشکی پاولوف سن پترزبورگ
دانشگاه پلی تکنیک سن پترزبورگ
دانشگاه معماری و مهندسی عمران سن پترزبورگ

نگارخانه[ویرایش]

نگارخانه
کاخ پترهوف
میدان مارس
پارک کاترین
دژ سنت میخائیل
کانال گریبایدوف
کلیسای سنت پترزبورگ
نمایی از درون موزه هرمیتاژ
دروازه ناروا
قصر پیترهوف
مجسمه سِرِس و پاندورا در قصر پیترهوف
قلعه سنت مایکل

جستارهای وابسته[ویرایش]

سفرنامه خسرو میرزا به پطرزبورغ

منابع[ویرایش]

↑ Президент Российской Федерации. Указ №849 от 13 мая 2000 г. «О полномочном представителе Президента Российской Федерации в федеральном округе». Вступил в силу 13 мая 2000 г. Опубликован: "Собрание законодательства РФ", No. 20, ст. 2112, 15 мая 2000 г. (President of the Russian Federation. Decree #849 of May 13, 2000 On the Plenipotentiary Representative of the President of the Russian Federation in a Federal District. Effective as of May 13, 2000).
↑ Госстандарт Российской Федерации. №ОК 024-95 27 декабря 1995 г. «Общероссийский классификатор экономических регионов. 2. Экономические районы», в ред. Изменения №5/2001 ОКЭР. (Gosstandart of the Russian Federation. #OK 024-95 December 27, 1995 Russian Classification of Economic Regions. 2. Economic Regions, as amended by the Amendment #5/2001 OKER. ).
↑ Official website of St. Petersburg. St. Petersburg in Figures بایگانی‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام beglov وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
↑ Федеральная служба государственной статистики (Federal State Statistics Service) (2004-05-21). "Территория, число районов, населённых пунктов и сельских администраций по субъектам Российской Федерации (Territory, Number of Districts, Inhabited Localities, and Rural Administration by Federal Subjects of the Russian Federation)". Всероссийская перепись населения 2002 года (All-Russia Population Census of 2002) (به روسی). Federal State Statistics Service. Retrieved 2011-11-01.
↑ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/Popul2018.xls.
↑ "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (به روسی). 3 June 2011. Retrieved 19 January 2019.
↑ Official throughout the Russian Federation according to Article 68.1 of the Constitution of Russia.
↑ До 1721 года — Русского царства, в 1721—1917 годах — Российской империи, в сентябре — октябре (по старому стилю) 1917 года — Российской республики, с октября 1917 года — Советской России
↑ http://gorod-812.ru/petr-ne-delal-peterburg-stolitsey-nas-obmanyivali/
↑ Указом Президиума Верховного Совета РСФСР от 6 сентября 1991 года № 1643-I городу Ленинграду возвращено его историческое название — Санкт-Петербург. На конституционном уровне это изменение закреплено 21 апреля 1992 года (закон вступил в силу 16 мая 1992 года, с момента опубликования)
↑ Historic Centre of Saint Petersburg and Related Groups of Monuments (англ.). ЮНЕСКО. — Исторический центр Петербурга в списке Всемирного наследия ЮНЕСКО. Проверено 21 октября 2011. Архивировано 24 января 2012 года.
↑ Власти Санкт-Петербурга ожидают в 2018 году около 8,5 млн туристов. ТАСС. Проверено 20 декабря 2018.
↑ «سن پطرزبورغ». لغت‌نامه دهخدا. دریافت‌شده در ۱۷ اسفند ۱۳۹۶.
↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۹.
↑ Даринский А. В. География Ленинграда. — Л. : Лениздат, 1982. — С. 21—29.
↑ https://ru.wikipedia.org/wiki/Линии_и_станции_Петербургского_метрополитена
↑ McColl, R. W., ed. (2005). Encyclopedia of world geography. Vol. 1. N. Y.: Infobase Publishing. pp. 633–634. ISBN 0-8160-5786-9. Retrieved February 9, 2011.
↑ http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2348266&ref=Author

پیوند به بیرون[ویرایش]

[FederalDistrict-1] Президент Российской Федерации. Указ №849 от 13 мая 2000 г. «О полномочном представителе Президента Российской Федерации в федеральном округе». Вступил в силу 13 мая 2000 г. Опубликован: "Собрание законодательства РФ", No. 20, ст. 2112, 15 мая 2000 г. (President of the Russian Federation. Decree #849 of May 13, 2000 On the Plenipotentiary Representative of the President of the Russian Federation in a Federal District. Effective as of May 13, 2000).

[EconomicRegion-2] Госстандарт Российской Федерации. №ОК 024-95 27 декабря 1995 г. «Общероссийский классификатор экономических регионов. 2. Экономические районы», в ред. Изменения №5/2001 ОКЭР. (Gosstandart of the Russian Federation. #OK 024-95 December 27, 1995 Russian Classification of Economic Regions. 2. Economic Regions, as amended by the Amendment #5/2001 OKER. ).

[Dates-3] Official website of St. Petersburg. St. Petersburg in Figures بایگانی‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine

[beglov-4] خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام beglov وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).

[Area-5] Федеральная служба государственной статистики (Federal State Statistics Service) (2004-05-21). "Территория, число районов, населённых пунктов и сельских администраций по субъектам Российской Федерации (Territory, Number of Districts, Inhabited Localities, and Rural Administration by Federal Subjects of the Russian Federation)". Всероссийская перепись населения 2002 года (All-Russia Population Census of 2002) (به روسی). Federal State Statistics Service. Retrieved 2011-11-01.

[wikidata-b630dc0f27860ca5ad783fe7a90d6a52e8f8be6f-v3-6] ttp://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/Popul2018.xls.

[vremeni-7] "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (به روسی). 3 June 2011. Retrieved 19 January 2019.

[Russian-8] Official throughout the Russian Federation according to Article 68.1 of the Constitution of Russia.

[9] До 1721 года — Русского царства, в 1721—1917 годах — Российской империи, в сентябре — октябре (по старому стилю) 1917 года — Российской республики, с октября 1917 года — Советской России

[10] ttp://gorod-812.ru/petr-ne-delal-peterburg-stolitsey-nas-obmanyivali/

[11] Указом Президиума Верховного Совета РСФСР от 6 сентября 1991 года № 1643-I городу Ленинграду возвращено его историческое название — Санкт-Петербург. На конституционном уровне это изменение закреплено 21 апреля 1992 года (закон вступил в силу 16 мая 1992 года, с момента опубликования)

[12] Historic Centre of Saint Petersburg and Related Groups of Monuments (англ.). ЮНЕСКО. — Исторический центр Петербурга в списке Всемирного наследия ЮНЕСКО. Проверено 21 октября 2011. Архивировано 24 января 2012 года.

[13] Власти Санкт-Петербурга ожидают в 2018 году около 8,5 млн туристов. ТАСС. Проверено 20 декабря 2018.

[14] «سن پطرزبورغ». لغت‌نامه دهخدا. دریافت‌شده در ۱۷ اسفند ۱۳۹۶.

[15] «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۹.

[16] Даринский А. В. География Ленинграда. — Л. : Лениздат, 1982. — С. 21—29.

[17] ttps://ru.wikipedia.org/wiki/Линии_и_станции_Петербургского_метрополитена

[McColl-18] McColl, R. W., ed. (2005). Encyclopedia of world geography. Vol. 1. N. Y.: Infobase Publishing. pp. 633–634. ISBN 0-8160-5786-9. Retrieved February 9, 2011.

[19] ttp://www.magiran.com/npview.asp?ID=2348266&ref=Author

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

ن ب و تقسیمات کشوری روسیه
جمهوری‌ها	آدیغیه • آلتایی • باشقیرستان • بوریاتیا • چچن • چواش • داغستان • اینگوشتیا • کاباردینو-بالکاریا • کارلیا • خاکاسیا • کومی • قالموقستان • کاراچای-چرکسیا • ماری ال • موردوویا • اوستیای شمالی-آلانیا • یاقوتستان • تاتارستان • تووا • اودمورتیا • کریمه
سرزمین‌ها	آلتایی • خاباروفسک • کامچاتکا • کراسنودار • کراسنویارسک • پرم • پریمورسکی • استاوروپول • زابایکالسکی
‌استان‌ها	آمور • آرخانگلسک • آستراخان • بلگورود • بریانسک • چلیابینسک • ایرکوتسک • ایوانوف • کالینینگراد • کالوگا • کمروفو • کیروف • کوستروما • کورگان • کورسک • لنینگراد • لیپتسک • ماگادان • مسکو • مورمانسک • نیژنی نووگورود • نووگورود • نووسیبیرسک • امسک • ارنبورگ • اریول • پنزا • پسکوف • روستوف • ریازان • ساخالین • سامارا • ساراتوف • اسمولنسک • سوردلوفسک • تامبوف • تومسک • تور • تولا • تیومن • اولیانوفسک • ولادیمیر • ولگوگراد • ولوگدا • ورونژ • یاروسلاول
واحدهای پیشین	کامچاتکا • کوریاک
شهرهای فدرالی	مسکو • سن پترزبورگ • سواستوپول
استان خودگردان	استان یهودی
نواحی خودگردان	چوکوتکا • خانتی-مانسی^۱ • ننتس^۲ • یامالو-ننتس^۱
ناحیه‌های فدرالی فدراسیون روسیه
خاور دور • سیبری • اورال • پری ولژسکی (ولگا) • شمال غربی • مرکزی • جنوبی • قفقازی شمالی • کریمه
^۱تحت ادارهٔ استان تیومن - ^۲تحت ادارهٔ استان آرخانگلسک