حمله ۱۴۰۱ حرم شاهچراغ

حمله به شاه‌چراغ شیراز ۱۴۰۱
عکسی از محل وقوع حادثه پس از حمله
موقعیت	حرم شاه‌چراغ، شیراز، ایران
مختصات	۲۹°۳۶′۳۴٫۷۹″ شمالی ۵۲°۳۲′۳۵٫۹۴″ شرقی
تاریخ	۴ آبان ۱۴۰۱ ۱۷:۴۲ (ساعت رسمی ایران)
گونه حمله	تیراندازی
اسلحه	کلاشنیکف
کشته‌ها	۱۵
زخمی‌ها	بیش از ۲۰ نفر
مهاجمان	۱

حمله به شاه‌چراغ یک حمله مسلحانه در محوطه حرم شاه‌چراغ شیراز بود که در عصر ۴ آبان ۱۴۰۱ اتفاق افتاد. درنتیجه این حمله ۱۵ نفر کشته و بیش از بیست نفر زخمی شدند. قوه قضائیه ایران و سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد، این رخداد را «تروریستی» توصیف کرده‌اند. ساعتی پس از این حمله، گروه موسوم به دولت اسلامی، داعش، با انتشار بیانیه‌ای مسئولیت این حمله را پذیرفت. همچنین در این که جمهوری اسلامی ایران مسئول این حمله تروریستی باشد، هم زیاد است

شرح حادثه

به روایت ایرنا، خبرگزاری جمهوری اسلامی، مهاجمان با خودروی پژو و از ورودی خیابان ۹ دی وارد حرم شدند و در همان محل، خدام و زائران حاضر در آن ورودی را به رگبار بستند. دو نفر از افراد دخیل در این حادثه دستگیر شدند و یکی از آن‌ها فرار کرده‌است. با این وجود، رهام‌بخش حبیبی، فرمانده نیروی انتظامی استان فارس، عامل این حمله را یک نفر می‌داند که مجروح و بازداشت شد.

مصدومان و کشتگان

تعداد کشتگان حادثه در ابتدا ۱۵ نفر عنوان شده بود که بعدها توسط استاندار فارس، ۱۳ نفر عنوان شد. به گفته او دو نفر از کشتگان، دو بار شمارش شده بودند و در روز بعد ۲ نفر از مجروحان در بیمارستان ار اثر شدت جراحات جان خود را از دست دادند. ۱ زن و سه کودک در میان قربانیان این حادثه گزارش شده‌است.

عامل حمله

ساعتی پس از این حمله، گروه موسوم به دولت اسلامی، داعش، با انتشار بیانیه‌ای مسئولیت این حمله را پذیرفت. خبرگزاری اعماق بیانیه این گروه را منتشر کرد. به گفته محمدجواد اکبرین، روزنامه‌نگار و دین‌پژوه، مسئولیت پذیرفتن‌های داعش در مورد «حملات تروریستی» بر اساس اعلام بیعت خود عوامل این حملات با داعش است. به گفته او، این گروه بر اساس اعلام «منابع امنیتی» مسئولیت این حمله را پذیرفته و مشخص نیست این «منابع امنیتی» کدامند.

به گفته سید مصطفی بحرینی، دادستان شیراز، ضارب حدود ۳۰ ساله سن دارد و از یکی از کشورهای مجاور وارد ایران شده‌است. اما همشهری‌آنلاین هویت این فرد را حامد بدخشان با ۲۳ سال سن اعلام کرده‌است. نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران، مدعی شد «مهاجمان دارای ملیت ایرانی نیستند.»

عزای عمومی

پیکر جان‌باختگان این حادثه در روز شنبه ۷ آبان ماه در حرم شاهچراغ تشییع و خاکسپاری خواهد شد. در پی این رویداد، سه روز عزای عمومی در استان فارس اعلام شد.

واکنش‌ها

تصویری از محله کشتار در حرم شاه چراغ شیراز

مقامات جمهوری اسلامی ایران

این حمله همزمان با ادامه اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران و حضور گسترده مردم به مناسبات مراسم چهلم مهسا امینی به وقوع پیوست. این امر سبب شده تا مقام‌های جمهوری اسلامی این حادثه را به این اعتراضات مرتبط بدانند.

سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در پیامی خواستار «مجازات» عوامل این حمله شد و از «دستگاه‌های حافظ امنیت» و قوه قضائیه خواست با «جریانی که به جان مردم و امنیت آنان و مقدسات آنان بی‌اعتنائی و بی‌احترامی روا می‌دارند» برخورد کنند. وی همچنین اشاره داشت که عاملان واقعه یقیناً مجازات خواهند شد.

سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران و محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس این حمله را محکوم کردند. قالیباف اعتراضات سراسری را زمینه‌ساز این حادثه نامید. احمد وحیدی، وزیر کشور ایران، نیز مدعی شد «جریان تروریستی با استفاده از فضای اغتشاش وارد عمل شدند».

غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه نیز طی دستوری، شناسایی عوامل این حادثه را در دستور کار مقامات قضایی قرار داد. صادق لاریجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز طی پیامی، این حادثه را محکوم و از دستگاه‌های امنیتی و قضایی تقاضای بررسی این عملیات را داشت. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، این حمله را «پروژه چند لایه ناامن‌سازی» کشور توصیف کرد.

بین‌المللی

استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد، در پیامی این کشتار را محکوم کرد و با مردم و دولت ایران ابراز همدردی نمود. او در پیامش هرگونه اقدامات تروریستی به خصوص حمله به مراکز مذهبی را محکوم کرد. عمار حکیم از اعضای مجلس اعلای عراق نیز به این حمله، واکنش نشان داد.

وزارت امور خارجه کشورهای امارات و عمان نیز این حادثه تروریستی را محکوم کردند و پیام تسلیت فرستادند.

دبیرکل جنبش مقاومت اسلامی نُجَباء نیز این حادثه را محکوم کرد و در پیامش، داعش را محصول دولت ایالات متحده آمریکا خواند.

وزارت خارجه چین، عراق، بحرین، لبنان، مصر، فنلاند، پاکستان، آذربایجان، ارمنستان، ترکیه، راجا پرویز احمد، رئیس مجلس ملی پاکستان، محمدعلی الحوثی، عضو شورای عالی یمن، جنبش حماس فلسطین، سید حسن نصرالله در پیام‌هایی این حادثه را محکوم کردند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و هیثم بن طارق، سلطان عمان نیز از مقامات بلندپایه سیاسی بودند که به این حادثه واکنش نشان‌دادند.

رسانه‌ها

رسانه‌های منتسب به جمهوری اسلامی ایران

رسانه‌های رسمی و نزدیک به جمهوری اسلامی ایران، همچون مقامات کشور، به‌طور گسترده این اقدام را به «دشمن» نسبت داده و آن را با اعتراضات در جریان ایران مرتبط دانستند.

خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، این حادثه را وابسته به «عنصر وهابی- تکفیری» دانست که در طول اعتراضات «با سوءاستفاده از ناامنی‌های اخیر، دست به اقدام تروریستی زده‌است». روزنامه کیهان، نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی، در مطلبی با عنوان «چه کسانی تروریست‌ها را به قتل‌عام زائران تشویق کردند» تلاش کرد مسئولیت این حمله را متوجه معترضان کند.

روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، حمله به شاهچراغ را «پازل برنامه تهاجمی دشمن» دانست و نوشت «باید در قالب یک تهاجم ترکیبی تمام‌عیار تجزیه و تحلیل کرد.»

خبرگزاری ایرنا نیز در عنوانی، به عدم عکس‌العمل یا پیام محکومیت کشورهای اروپایی (بجز فنلاند) واکنش نشان داده و سکوت آنها پس از یک روز از واقعه را با شعار دفاع از حقوق بشر، در تناقض عنوان کرده‌است.

شبکه‌های اجتماعی

برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی واقعه حمله به شاه‌چراغ را «توطئه حکومت» برای «انحراف افکار عمومی» از اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران می‌دانند. همچنین در این شبکه‌ها شک و تردیدها دربارهٔ این که این حمله به دست گروه داعش انجام شده، افزایش یافت.

راهپیمایی عمومی

بر اساس گزارش تسنیم، در پی این اقدام تروریستی، جمع از مردم ایران در شهرهای مختلف، اقدام به راهپیمایی در محکومیت این رفتار کردند. این راه‌پیمایی‌ها پس از نماز جمعه روز ششم آبان ماه برگزار شده‌است.

جستارهای وابسته

• فهرست حملات تروریستی مرتبط با داعش
• حملات ۱۳۹۶ تهران

پیوند به بیرون

• فیلم دوربین‌های مداربسته از حمله عامل داعشی به حرم شاه‌چراغ