طراحی صنعتی

طراحی صنعتی ، (به انگلیسی: Industrial design) حرفه‌ای است که با خلق مفاهیم جدید در حوزه‌های مختلف زندگی انسانی سروکار دارد. طراحی برابرنهاده یا معادلی است که برای واژه Design انگلیسی بکار رفته‌است، در حالی که Industrial design یکی از زیرشاخه‌های Design است. در حال حاضر آموزش طراحی صنعتی در ایران، با یک گرایش کلی و تحت عنوان کلی طراحی صنعتی انجام می‌شود.متن

تاریخچه

حرفه طراحی صنعتی، در پی انقلاب صنعتی در اروپا و بر اساهای مصنوع مورد استفاده مردم، توسط هنرمندان و پیشه وران با استفاده از روشهای دستی و نه ماشینی و در مقیاس محدود ساخته می‌شدند. با ظهور ماشین و پدید آمدن روشهای تولید ماشینی، چهره مصنوعات دچار دگرگونی شد و مصنوعات دست ساز، آرام آرام جای خود را به مصنوعات زمختی می‌دادند که هیچ خبری از هنر هنرمند در آنها یافت نمی‌شد. همگی بدون توجه به زیبایی پیکره و صرفاً در جهت برآورده کردن نیازهای عملکردی طراحی و ساخته می‌شدند. در چنین وضعی بود که هنرمندان دست ساز با اعتراض به چنین نابسامانی خواستار طرد ماشین و فرزندان آن و بازگشت به اوضاع پیشین شدند. جنبش هنر و پیشه که سردمدار آن ویلیام موریس بود، در همین راستا شکل گرف.

زیر شاخه ها

1. طراحی محصول(Product design)
2. طراحی سامانه‌های حمل و نقل(Transport design) طراحی خودرو زیر مجموعه‌ای از این زیرشاخه است
3. طراحی محیطی(Environmental design)
4. طراحی دکوراسیون
5. طراحی بسته بندی(Packaging design)
6. طراحی اصلاحی
7. طراحی هویت

سبک‌شناسی طراحی

از سبکهای شناخته شده طراحی صنعتی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. نوگرایی (Modernism) یا سبک بین‌المللی (International Style) که باوهاوس در آلمان از شناخته شده‌ترین مکاتب این سبک است.
2. دِ اِستَیل در هلند. در این سبک و در حوزه طراحی گریت ریتفلد (Gerrit Rietveld) را می‌توان نام برد. پیت موندریان نقاش نامی نیز، از نامداران همین جنبش هنری در حوزه نقاشی است.
3. فن برتر (های تک) (High Technology)
4. لبه جدید (New Edge)
5. کمینه‌گرایی(Minimalism) که از بزرگان این سبک می‌توان به فیلیپ استارک فرانسوی اشاره کرد.
6. سبک ممفیس، بنیانگذار آن، طراح مشهور ایتالیایی اتوره سوتساس است.
7. آرت نووو (Art Nouveau) از سبکهای قدیمی طراحی است که در خلال سالهای ۱۸۸۰ تا ۱۸۹۰ میلادی شکل گرفت.
8. استریم لاینینگ (Stream Line)استفاده از فرم قطره اشک، خاستگاه این سبک آمریکاست.
9. سبک آمریکایی (American Style)
10. جنبش Werkbund آلمان
11. کارکردگرایی (Functionalism)
12. آرت دکو (هنر تزئینی آمیخته) (Art Deco)

طرح صنعتی در قانون ایران

از نظر قانونی که در قسمت قانون های ثبت اختراعات آمده: "هرگونه تركيب خطوط يا رنگها و هرگونه شكل سه‌بعدي با خطوط‌، رنگها و يا بدون آن‌، به‌گونه‌اي كه تركيب يا شكل يك فرآورده صنعتي يا محصولي از صنايع دستي را تغيير دهد، طرح صنعتي است‌. در يك طرح صنعتي تنها دسترسي به يك نتيجه فني بدون تغيير ظاهري مشمول حمايت از اين قانون نمي‌باشد." یا در قسمت دیگری آمده " ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط ، رنگ یا بدون آن بگونه ای که ترکیب یا شکل یک فراورده را از نظر تزیینی و زیباشناختی تغییر داده و باعث جذب مصرف کننده گردد را طرح صنعتی می گویند . در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نسخه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت قانون نمی باشد"

به عبارت دیگر می توان قانون را اینگونه تفسیر کرد. طرح صنعتی در قانون فقط به جنبه های زیبایی شناختی ظاهری هر وسیله ای توجه داشته و کاری به نوع کارایی و استفاده ای که می توند برای افراد داشته باشد، ندارد. در تعریف تنها محصولی می تواند در زمره یک طرح صنعتی قرار بگیرد که جنبه های ظاهری ان مورد تغییر قرار گرفته باشد. به طور مثال اگر بخواهیم یک جاروبرقی را در زمینه طرح صنعتی تغییر دهیم باید تنها ظاهر و شکل آن را تغییر بدهیم، مثلا مخزن زباله آن را بزرگتر، کوچکتر یا به شکل یک ماشین طراحی کنیم. ولی اگر کارایی و قدرت مکش جارو برقی را زیاد کنیم، ما به سمت اختراع پیش رفته ایم و نه طرح صنعتی. [۱]

جستارهای وابسته

• هنر تجاری

• Australian International Design Awards
• Automotive design
• Product design
• Interaction design
• Core77
• Industrial Designers Society of America
• Creative engineering
• Designer
• Emotional Designby Donald Norman
• Environmental design
• Experience design
• Hague system
• Product development
• Rapid prototyping
• WikID