کوته (شیرینی)
کوته (به کُردی: کووته Kûte) یک شیرینی است که در منطقۀ هورامان در استان‌های کرمانشاه و کردستان و به ویژه در شهر پاوه تهیه می‌شود.[۱][۲]
نام[ویرایش]
گفته می‌شود که واژۀ «کوته» از مصدر «کوتاین» و «کوتان» و «کوتای» در زبان کُردی گرفته شده که به معنای «کوبیدن» است.[۱]
تاریخچه[ویرایش]
در گذشته مردم هورامان برای تجارت و مبادلۀ کالا ناگزیر از مسافرت به نقاط دیگر منطقۀ کرمانشاه بودند. این سفرها گاه چندین روز به طول می‌انجامید و طی آن به خوراکی مقوی نیاز بود. شیرینی کوته در سفرها به عنوان یک خوراکی مقوی مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است. در گذشته در جنگ‌هایی که در منطقه رخ می‌داد نیز از کوته برای قوت‌بخشی به مبارزان استفاده می‌شده‌است. همچنین برخی خانواده‌ها برای فرزندانی که به خدمت اجباری می رفته‌اند کوته تهیه می‌کرده‌اند.[۱]
ثبت ملی[ویرایش]
شیرینی کوته در سال ۱۳۹۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. در سال ۱۴۰۱ نیز پروندۀ پاسداری از مهارت پخت این شیرینی در ادارۀ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه تهیه شد.[۱]
ترکیبات[ویرایش]
در تهیۀ شیرینی کوته ترکیبی از توت خشک، شیرۀ توت، گردو و مغز پستۀ کوهی (ونوشک) مورد استفاده قرار می‌گیرد. همۀ این مواد از محصولات باغداری هورامان هستند و در طبیعت این منطقه وجود دارند.[۱][۲]
طرز تهیه[ویرایش]
برای تهیۀ شیرینی کوته توت خشک، مغز گردو و مغز بنه با یکدیگر کوبیده و سپس آسیاب می‌شود. آنگاه شیرۀ توت نیز به آن اضافه می شود. کوته در نهایت به‌صورت تکه‌های کوچک درمی‌آید. سپس برای ماندگاری بیشتر پودر پستۀ کوهی روی آن ریخته می‌شود.[۱][۲]
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): پروندۀ پاسداری از شیرینی کوتۀ اورامانات تدوین شد، نوشته‌شده در ۲۶ مهر ۱۴۰۱؛ بازدید در ۲۶ مهر ۱۴۰۱.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ میردوک: شیرینی سنتی پاوه، کوته، نوشته‌شده در ۲۰ بهمن ۱۴۰۰؛ بایگانی‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۱۸ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۶ مهر ۱۴۰۱.
- ↑ راسخون: کوته، وژمه، نوشته‌شده در ۱۵ شهريور ۱۳۹۰؛ بازدید در ۲۶ مهر ۱۴۰۱.