پرش به محتوا

سراوان: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۲۷°۲۲′۱۵″شمالی ۶۲°۲۰′۰۳″شرقی / ۲۷٫۳۷۰۸۳۳°شمالی ۶۲٫۳۳۴۱۶۷°شرقی / 27.370833; 62.334167
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
خط ۳۵: خط ۳۵:


== پیشینه ==
== پیشینه ==
در روستایی زیارت (هیتوک) گنبدی هست که نشان می‌دهد که ۲۰۰ سال پیش ساخته شده‌است
آثار به‌جامانده در شهر گشت در ۶۰ کیلومتری سروان نشان دهنده وجود تمدن در دوره اشکانی در این منطقه است.


آثار بدست آمده در سراوان نشان می‌دهد که این شهر سابقه تاریخی و تمدن بسیار کهنی دارد. سنگ نگاره‌های کشف شده در سراوان که مربوط به هزاره اول قبل از [[ولادت عیسی|میلاد مسیح]] هستند نشان از تمدن کهن این شهر دارد همچنین [[کلپورگان|سفال کلپورگان]] که قدمت هفت هزار ساله دارد و تنها موزه زنده سفال جهان است از دیگر آثار تاریخی این شهر است. پیش از سال ۱۳۰۵ شمسی سراوان فعلی روستایی بنام «شستون» بود که به تدریج بر وسعت آن افزوده شد و به سراوان معروف شد؛ سراوان امروزه متشکل از روستاهای قدیمی بخشان، شستون، کهنه کلا، جو بلوچان است و سراوان در سال ۱۳۲۶ به شهرستان تبدیل شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=1399-01-03|وبگاه=پرتال استان سیستان و بلوچستان|نشانی=https://www.sbportal.ir/fa/cities/saravan|عنوان=پیشینه سراوان}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=تسنیم|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/01/07/1363570/سراوان-زادگاه-خورشید-ایران-ده-ها-جاذبه-طبیعی-و-تاریخی-سراوان-گردشگران-را-فرا-می-خواند-تصاویر-و-فیلم|عنوان=سراوان زادگاه خورشید ایران/ ده‌ها جاذبه طبیعی و تاریخی سراوان گردشگران را فرا می‌خواند}}</ref>
آثار بدست آمده در سراوان نشان می‌دهد که این شهر سابقه تاریخی و تمدن بسیار کهنی دارد. سنگ نگاره‌های کشف شده در سراوان که مربوط به هزاره اول قبل از [[ولادت عیسی|میلاد مسیح]] هستند نشان از تمدن کهن این شهر دارد همچنین [[کلپورگان|سفال کلپورگان]] که قدمت هفت هزار ساله دارد و تنها موزه زنده سفال جهان است از دیگر آثار تاریخی این شهر است. پیش از سال ۱۳۰۵ شمسی سراوان فعلی روستایی بنام «شستون» بود که به تدریج بر وسعت آن افزوده شد و به سراوان معروف شد؛ سراوان امروزه متشکل از روستاهای قدیمی بخشان، شستون، کهنه کلا، جو بلوچان است و سراوان در سال ۱۳۲۶ به شهرستان تبدیل شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=1399-01-03|وبگاه=پرتال استان سیستان و بلوچستان|نشانی=https://www.sbportal.ir/fa/cities/saravan|عنوان=پیشینه سراوان}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=تسنیم|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/01/07/1363570/سراوان-زادگاه-خورشید-ایران-ده-ها-جاذبه-طبیعی-و-تاریخی-سراوان-گردشگران-را-فرا-می-خواند-تصاویر-و-فیلم|عنوان=سراوان زادگاه خورشید ایران/ ده‌ها جاذبه طبیعی و تاریخی سراوان گردشگران را فرا می‌خواند}}</ref>

نسخهٔ ‏۳۰ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۰

سراوان
شستون
کشور ایران
استانسیستان و بلوچستان
شهرستانسراوان
بخشمرکزی
نام(های) پیشینشستون
رشد جمعیت۲٪+ (۵سال)
جغرافیای طبیعی
مساحت۲۳۸۸۰ کیلومتر مربع
ارتفاع۱۱۶۵ متر
میانگین بارش سالانه۱۰۷ میلی‌متر
اطلاعات شهری
شهردارمصطفی خدارحمی[۱]
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۵۴
شناسهٔ ملی خودرو۹۵ س، ن ایران
کد آماری۱۴۵۳
سراوان بر ایران واقع شده‌است
سراوان
روی نقشه ایران
۲۷°۲۲′۱۵″شمالی ۶۲°۲۰′۰۳″شرقی / ۲۷٫۳۷۰۸۳۳°شمالی ۶۲٫۳۳۴۱۶۷°شرقی / 27.370833; 62.334167

سراوان یکی از شهرهای استان سیستان و بلوچستان و مرکز شهرستان سراوان در جنوب شرقی ایران است. این شهر با جمعیت ۱۲۰۰۰۰ نفر با حومه، پنجمین شهر بزرگ و پرجمعیت استان به‌شمار می‌رود. سراوان اولین نقطه در ایران است که خورشید در آن طلوع می‌کند و به «زادگاه خورشید ایران» معروف است. نام قبلی این شهر شستون بوده که در زمان رضا شاه پهلوی به سراوان تغییر کرده‌است.

پیشینه

آثار بدست آمده در سراوان نشان می‌دهد که این شهر سابقه تاریخی و تمدن بسیار کهنی دارد. سنگ نگاره‌های کشف شده در سراوان که مربوط به هزاره اول قبل از میلاد مسیح هستند نشان از تمدن کهن این شهر دارد همچنین سفال کلپورگان که قدمت هفت هزار ساله دارد و تنها موزه زنده سفال جهان است از دیگر آثار تاریخی این شهر است. پیش از سال ۱۳۰۵ شمسی سراوان فعلی روستایی بنام «شستون» بود که به تدریج بر وسعت آن افزوده شد و به سراوان معروف شد؛ سراوان امروزه متشکل از روستاهای قدیمی بخشان، شستون، کهنه کلا، جو بلوچان است و سراوان در سال ۱۳۲۶ به شهرستان تبدیل شده‌است.[۲][۳]

موقعیت جغرافیایی و زیست‌محیطی شهرستان سراوان

موقعیت جغرافیایی شهرستان سراوان در نقشه، ۶۲ درجه و ۲۰ دقیقه طول جغرافیایی و ۲۷ درجه و ۲۲ دقیقه عرض جغرافیایی می‌باشد. ارتفاع این شهرستان از سطح دریا ۱۱۶۵ متر و مسافت آن تا تهران ۱۹۰۶ کیلومتر است. شهرستان سراوان با مساحت ۱۶۰۹۶ کیلومتر مربع دارای ۸ دهستان بنام‌های گشت، حومه، ناهوک، جالق، کله گان، کوهک و اسفندک، کشتگان، بم‌پشت می‌باشد و مردم این شهرستان با زبان بلوچی صحبت می‌کنند.

آب و هوای شهرستان سراوان در تابستان گرم و خشک و در زمستان معتدل است. کوه‌های کوه سفید گشت، کوه سرخ در بم‌پشت، از مرتفع‌ترین کوه‌های این شهرستان محسوب می‌شوند. رشته کوه سیاهان طولانی‌ترین رشته کوه در این شهرستان می‌باشد که از نزدیکی‌های تفتان شروع و تا ناهوک در محدوده پاکستان ادامه دارد. از رودخانه‌های شهرستان سراوان می‌توان به ماشکید، سیمش و روتک اشاره نمود.[۴]

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۶۱ هزار و ۱۴ نفر شامل ۳۰هزار و۶۸۹نفر مرد و ۲۹هزار و ۳۲۵نفر زن بوده‌است.[۵]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۴۵۵٬۳۹۷—    
۱۳۵۵۹٬۰۹۷۶۸٫۶٪+
۱۳۶۵۲۲٬۷۳۰۱۴۹٫۹٪+
۱۳۷۰۳۳٬۳۲۵۴۶٫۶٪+
۱۳۷۵۴۱٬۱۷۷۲۳٫۶٪+
۱۳۸۵۵۸٬۶۵۲۴۲٫۴٪+
۱۳۹۰۵۹٬۷۹۵۱٫۹٪+
۱۳۹۵۶۰٬۰۱۴۰٫۴٪+

آثار تاریخی

همچنین قلعه‌ها و آثار موجود در شهر جالق بسیار دیدنی و از نظر تاریخی قابل اهمیت هستند. مانند قلعهٔ شیشه ریز و قلعه سرکوه که متأسفانه به دلیل بی‌توجهی در حال ازبین رفتن هستند. سنگ نوشته‌های دره نگاران ناهوک آثار بسیار قدیمی و جالبی هستند که قدمت سراوان را به وضوح مشخص می‌کنند. درخت سرو[۸] قدیمی سرجو از آثار مهم مرکز شهرستان می‌باشد.[نیازمند منبع]

حوزه علمیه دارالعلوم زنگیان سراوان که متولی آن مولوی سید عبدالعزیز ساداتی بوده‌است با بیش از یک قرن قدمت از آثار مهم و اولین حوزه علمیه اهلسنت در سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود.[۹]

به گزارش ایرنا و به نقل از ریس اداره میراث فرهنگی سراوان ۴۲۰اثر تاریخی در سراوان وجود دارد که ۱۳۰ اثر آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌است.

۱–۲ سنگ نگاره‌های سراون بزرگ‌ترین نگارخانه سنگی در ایران: مهم‌ترین و بیشرین محل قرارگیری سنگ نگاره‌ها در محدوده مناطق شهرستان را «کوه مهرگان»، «دره کندیک»، «دره شیر و پلنگان»، «دره درو»، «دره هلی»، «کوه تونان» در سب و سوران و نقاشی‌های صخره ای «پیرگوران» و همچنین شامل روستای ناهوک، سنگ نگاره‌های «سر دشت ناهوک»، «دره نگاران» و «گشت» اشاره کرد. مهم‌ترین این سنگ نگاره‌ها که بر روی کوه‌های منطقه سردشت دردره ای بنام دره نگاران در محدوده روستای ناهوک واقع شده‌است وبراساس بررسی‌های تاریخی وکارشناسی‌های باستان‌شناسی مربوط به دره شکار مربوط به ده هزار سال پیش است.[نیازمند منبع]

سنگ نگاره‌های دره نگاران ناهوک :دره نگاران» مجموعه ای کم‌نظیر از نقش و نگار کنده شده بر روی سینه سنگ‌ها و صخره‌ها است که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می‌کند. در این محل انبوهی از نقوش اصیل و قابل مطالعه وجود دارد که با توجه به تعداد زیاد نقش و نگار آن را از جمله باستان شناسان اعلام کرده‌اند که توجهی به مجموعه نقوش دره نگاران مشخص می‌کند که مهاجران و مهاجمان در هزاره قبل از میلاد مسیح به این سرزمین وارد شده‌اند.[نیازمند منبع]

سنگ نگاره‌های کوهمهرگان:درایران باستان مردم دارای کیش ومذهب زردتشتی بودند که مزدسینا آئین‌های باستانی همچون جشن مهرگان را که یکی از مهم‌ترین جشن‌های آنان بشمار می‌رفت انجام می‌دادند. بر فراز کوه مهرگان که کوهی کم ارتفاع می‌باشد و در حدود ۴۰ متر ارتفاع دارد بر روی صخره‌های نسبتاً صاف و هموار آن، نقوش فراوانی دیده می‌شود که از جمله مهم‌ترین موضوعات نقوش آن می‌توان به نقوش شکار حیوانات علف‌خواری همانند غزال، جبیر و بز کوهی اشاره کرد؛ که آثاری از نقوش انسانی یا حیوانی همچون نقش دو انسان در حال گفت وگو با یکدیگر یا نقش یک بز و یک غزال یا جبیر نیز در میان سنگ نگاره‌های کوه مهرگان به چشم می‌آید. این کوه در حومه شرقی شهرسراوان و در حد فاصل دو جاده آسفالته سراوان به روستای دزک و همچنین جاده آسفالته دیگر سراوان به آسپیچ محمدی وکوهک و در موازات آن قرارگرفته‌است مردم محلی:از این کوه بنام کوه مهرگان یاد می‌کنند که بر فراز این کوه وبر روی سطح صخره‌های آننقوش متنوعی نقش شده بود که متأسفانه در حال حاضر تنها بخشی اندک از آن‌ها باقی مانده‌است. اکثر سالمندان ساکن در همجواران از تعداد فراوان و تنوع این نقوش از بین رفته یاد می‌کنند؛ که به تدریج نابود شده‌اند.[نیازمند منبع]

زمین‌لرزه سراوان سال ۱۳۹۲

مقالهٔ اصلی: زمین‌لرزه سراوان (۱۳۹۲)

در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۳۹۲ زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۷٫۸ ریشتر منطقه سراوان در استان سیستان و بلوچستان را لرزاند. به دلیل عمق کانونی بسیار زیاد که حدود ۹۰ کیلومتر بود این زلزله خسارت زیادی در پی نداشت؛ و به همین دلیل لرزش‌های این زلزله در نقاط دوردست نظیر دوبی نیز احساس شد.[۱۰][۱۱]

دانشگاه‌ها، مراکز آموزش عالی و فرهنگی هنری

منابع

  1. ↑ https://www.asrehamoon.ir/news/162369
  2. ↑ «پیشینه سراوان». پرتال استان سیستان و بلوچستان. ۱۳۹۹-۰۱-۰۳.
  3. ↑ «سراوان زادگاه خورشید ایران/ ده‌ها جاذبه طبیعی و تاریخی سراوان گردشگران را فرا می‌خواند». تسنیم.
  4. ↑ «موقعیت جغرافیایی سراوان». پرتال استان سیستان و بلوچستان. ۱۳۹۹-۰۱-۰۳.
  5. ↑ https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری
  6. ↑ افشار سیستانی، ایرج، بلوچستان و تمدن دیرینه آن، تهران: ۱۳۷۱، ص. ۲۳۳.
  7. ↑ بلوچ. [www.dezzak.ir www.dezzak.ir] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  8. ↑ به نقل از ایسنا مورخ 3 اسفندماه سال 1388: رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان سراوان گفت: درخت کهنسال سرو روستای سرجو شهرستان سراوان، یکی از جاذبه‌های طبیعی این شهرستان بود که بر اثر خشکسالی متوالی، خشک شده‌است. محمد صدیق دهواری در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه سیستان و بلوچستان، افزود: به گفته کارشناسان، این درخت قدمتی 1600 ساله دارد. وی اظهار کرد: این درخت به علت خشکسالی و عدم آبیاری زمین‌های اطراف و خشک شدن رودخانه فصلی سرخ چوبی، کاملاً خشک شده‌است. رئیس اداره میراث فرهنگی سراوان تأکید کرد: درخت سرو سرجو 23 متر ارتفاع داشت و دور قطر آن 3 متر و 80 سانتی‌متر بود. دهواری گفت: روزگاری در اعتقادات مردم منطقه به عنوان درختی مقدس از آن یاد شده‌است و کشاورزان قبل از آبیاری زمین‌های خود این درخت را آبیاری می‌کردند و بعد از آن مبادرت به آبیاری زمین‌های کشاورزی خود می‌کردند. https://www.isna.ir/news/8812-01612/رييس-اداره-ميراث-فرهنگي-سراوان-درخت-كهنسال-سرو-شهرستان-بر
  9. ↑ قرآن، iqna ir | خبرگزاری بین‌المللی (۱۳۸۸/۱۲/۱۸–۱۲:۰۱). «حوزه علمیه دارالعلوم زنگیان؛ اولین حوزه علمیه اهل سنت سیستان و بلوچستان». fa. دریافت‌شده در 2021-03-14. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  10. ↑ آفتاب‌نیوز
  11. ↑ [۱]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سراوان&oldid=39165699»