پرش به محتوا

عملکرد حکومت ایران در مقابله با دنیاگیری کووید-۱۹: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
←‏انتقادات: تا حل اختلاف عنوان این بخش را تغییر ندهید
خط ۸۱: خط ۸۱:
== پنهان‌کاری و تکذیب==
== پنهان‌کاری و تکذیب==
{{طرفداری عنوان بخش}}
{{طرفداری عنوان بخش}}
[[پرونده:Total-cases-covid-19_country_USA,_IRN,_FRA,_DEU,_ITA,_CHN_,ESP.svg|بندانگشتی|چپ|250px|برخی منابع، با توجه به رشد نمایی تعداد مبتلایان در سایر کشورها، رشد تقریباً خطی تعداد مبتلایان در ایران از تاریخ ۲۰ اسفند را نشانهٔ غیرواقعی بودن آمار رسمی دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.hamshahrionline.ir/news/494891/تعداد-مبتلایان-کرونا-در-ایران-بیش-از-آمار-ثبت-شده-است |عنوان = تعداد مبتلایان کرونا در ایران بیش از آمار ثبت شده‌است؟| ناشر = همشهری|تاریخ = ۴ فروردین ۱۳۹۹ |تاریخ بازدید = ۲۶ مارس ۲۰۲۰}}</ref>]]
در حالی که اولین مورد ابتلا به کرونا در آخرین روز بهمن اعلام شد، اما پیشتر نسبت به ورود کرونا به ایران هشدار داده شده بود<ref name="Anadolu Ajansı 2020">{{cite web | title=روزنامه ایران: یک زن مشکوک به ویروس کرونا در تهران فوت کرد | website=Anadolu Ajansı | date=2020-02-12 | url=https://www.aa.com.tr/fa/ایران/روزنامه-ایران-یک-زن-مشکوک-به-ویروس-کرونا-در-تهران-فوت-کرد/1731469 | language=fa | access-date=2020-02-20}}</ref> اما مقامات دولتی همواره این موارد را رد می‌کردند.<ref name="BBC2 News فارسی 2020">{{cite web | title=وزارت بهداشت ایران ارسال نامه دربارهٔ موارد ابتلا و مرگ در اثر کرونا را تأیید کرد | website=BBC News فارسی | date=2020-02-16 | url=https://www.bbc.com/persian/iran-51521216 | language=fa | access-date=2020-02-20}}</ref><ref name="رادیو زمانه 2020">{{cite web | title=رادیو زمانه | website=رادیو زمانه | date=2020-02-16 | url=https://www.radiozamaneh.com/489362 | language=ps | access-date=2020-02-20}}</ref> برخی از مردم معتقدند که این تکذیب‌ها در راستای پنهانکاری بحران کرونا پیش از [[انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۹–۱۳۹۸)|انتخابات]] بوده‌است.<ref name="آمریکا-1 2020">{{cite web | last=آمریکا | first=صدای | title=مرگ بر اثر کرونا در ایران؛ پنهان‌کاری مقامات، بی‌اعتمادی مردم را افزایش داده‌است | website=صدای آمریکا | date=2020-02-20 | url=https://ir.voanews.com/a/iran-corona/5296552.html | language=fa | access-date=2020-02-21}}</ref><ref name="Twitter">{{cite web | website=Twitter | url=https://twitter.com/VOAIran/status/1230339250614407168 | access-date=2020-02-21}}</ref> هرچند که مقامات دولتی ایران این ادعا را رد کرده‌اند.<ref name="BBC90 News فارسی 2020">{{cite web | title=ویروس کرونا؛ افزایش آمار تلفات در چین؛ قرنطینه چند صد نفر در تاجیکستان | website=BBC News فارسی | date=2020-02-06 | url=https://www.bbc.com/persian/world-51396875 | language=fa | access-date=2020-02-21}}</ref>
در حالی که اولین مورد ابتلا به کرونا در آخرین روز بهمن اعلام شد، اما پیشتر نسبت به ورود کرونا به ایران هشدار داده شده بود<ref name="Anadolu Ajansı 2020">{{cite web | title=روزنامه ایران: یک زن مشکوک به ویروس کرونا در تهران فوت کرد | website=Anadolu Ajansı | date=2020-02-12 | url=https://www.aa.com.tr/fa/ایران/روزنامه-ایران-یک-زن-مشکوک-به-ویروس-کرونا-در-تهران-فوت-کرد/1731469 | language=fa | access-date=2020-02-20}}</ref> اما مقامات دولتی همواره این موارد را رد می‌کردند.<ref name="BBC2 News فارسی 2020">{{cite web | title=وزارت بهداشت ایران ارسال نامه دربارهٔ موارد ابتلا و مرگ در اثر کرونا را تأیید کرد | website=BBC News فارسی | date=2020-02-16 | url=https://www.bbc.com/persian/iran-51521216 | language=fa | access-date=2020-02-20}}</ref><ref name="رادیو زمانه 2020">{{cite web | title=رادیو زمانه | website=رادیو زمانه | date=2020-02-16 | url=https://www.radiozamaneh.com/489362 | language=ps | access-date=2020-02-20}}</ref> برخی از مردم معتقدند که این تکذیب‌ها در راستای پنهانکاری بحران کرونا پیش از [[انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۹–۱۳۹۸)|انتخابات]] بوده‌است.<ref name="آمریکا-1 2020">{{cite web | last=آمریکا | first=صدای | title=مرگ بر اثر کرونا در ایران؛ پنهان‌کاری مقامات، بی‌اعتمادی مردم را افزایش داده‌است | website=صدای آمریکا | date=2020-02-20 | url=https://ir.voanews.com/a/iran-corona/5296552.html | language=fa | access-date=2020-02-21}}</ref><ref name="Twitter">{{cite web | website=Twitter | url=https://twitter.com/VOAIran/status/1230339250614407168 | access-date=2020-02-21}}</ref> هرچند که مقامات دولتی ایران این ادعا را رد کرده‌اند.<ref name="BBC90 News فارسی 2020">{{cite web | title=ویروس کرونا؛ افزایش آمار تلفات در چین؛ قرنطینه چند صد نفر در تاجیکستان | website=BBC News فارسی | date=2020-02-06 | url=https://www.bbc.com/persian/world-51396875 | language=fa | access-date=2020-02-21}}</ref>
تا پیش از اعلام آمار رسمی ۵ مبتلا به ویروس کرونا و جان‌باختن ۲ نفر در قم، مقامات جمهوری اسلامی آمار مشخصی از موارد مشکوک ابتلا به ویروس کرونا در ایران ارائه نکرده و تأکید کرده بودند که هیچ نوع ابتلا به کرونا در ایران وجود ندارد.<ref>[https://ir.voanews.com/a/iran-corona/5296552.html مرگ بر اثر کرونا در ایران؛ پنهان‌کاری مقامات، بی‌اعتمادی مردم را افزایش داده‌است]</ref><ref>[https://www.dw.com/fa-ir/دو-بیمار-مبتلا-به-ویروس-کرونا-در-قم-درگذشتند/a-52435042 دو بیمار مبتلا به ویروس کرونا در قم درگذشتند]</ref> دو روایت در خصوص علت اعلام دیرهنگام و آمار ناصحیح از شیوع بیماری ارائه شده‌است. یک دیدگاه علت موضوع را پنهانکاری سیاسی و دیگر پروتکل تشخیص نادرست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌داند.
تا پیش از اعلام آمار رسمی ۵ مبتلا به ویروس کرونا و جان‌باختن ۲ نفر در قم، مقامات جمهوری اسلامی آمار مشخصی از موارد مشکوک ابتلا به ویروس کرونا در ایران ارائه نکرده و تأکید کرده بودند که هیچ نوع ابتلا به کرونا در ایران وجود ندارد.<ref>[https://ir.voanews.com/a/iran-corona/5296552.html مرگ بر اثر کرونا در ایران؛ پنهان‌کاری مقامات، بی‌اعتمادی مردم را افزایش داده‌است]</ref><ref>[https://www.dw.com/fa-ir/دو-بیمار-مبتلا-به-ویروس-کرونا-در-قم-درگذشتند/a-52435042 دو بیمار مبتلا به ویروس کرونا در قم درگذشتند]</ref> دو روایت در خصوص علت اعلام دیرهنگام و آمار ناصحیح از شیوع بیماری ارائه شده‌است. یک دیدگاه علت موضوع را پنهانکاری سیاسی و دیگر پروتکل تشخیص نادرست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌داند.

نسخهٔ ‏۲۶ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۰۴:۲۰

مقالهٔ اصلی: دنیاگیری کروناویروس در ایران
آخرین جلسه دولت روحانی در سال ۱۳۹۸ در ساختمان ریاست جمهوری حافظ واقع در کاخ سعدآباد. جلسات دولت به دلیل شیوع کرونا از ابتدای اسفندماه از پاستور به این مکان منتقل شد.

این اتهام مطرح می‌شود که حکومت ایران از هفته‌ها پیش از اعلام رسمی شیوع کروناویروس، از ورود این ویروس و خطر ابتلای مردم به آن اطلاع داشته و حتی تمهیدات لازم برای مبتلا نشدن سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، را انجام داده‌اند، اما برای تشویق مردم به شرکت در انتخابات از گفتن حقایق به مردم خودداری کرده‌اند. اما حالا که کار به گسترش ابعاد این بیماری و قربانیان آن رسیده بر میزان انتقادها به دولت روحانی، رئیس‌جمهوری ایران نیز به شکل قابل توجهی افزوده شده‌است.[۱]

حسن روحانی، رئیس‌جمهور و رئیس دولت دوازدهم در زمان دنیاگیری کروناویروس در ایران است، او اعتقاد دارد که اقدامات دولت او در مقابله با ویروس کرونا «افتخارآفرین است». در مقابل دولت او از سوی افکار عمومی با انتقاد رو به رو است که آمار دقیق مبتلایان و جان باختگان را اعلام نمی‌کند و برای قرنطینه قم و تعطیلی کسب و کارها که در قطع چرخه شیوع ویروس مؤثر است، اقدامات به موقع انجام نداده‌است. این در حالیست که مقام‌های ارشد دولتی پنهان‌کاری در آمار رد کرده و سید علی خامنه‌ای از «صداقت» مقام‌های مسئول تمجید کرده‌است. دولت ایران همچنین به دلیل اینکه توقف پرواز هواپیماها به چین را رعایت نکرد با انتقاد شهروندان ایرانی و کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه است.[۲]

گاه‌شمار

پس از شیوع گسترده این کروناویروس در چین، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در اوایل بهمن ماه اعلام کرد که کلیه مسافران ورودی از کشور چین، پایش و معاینه می‌شوند و موارد مشکوک به بیمارستانی که به این منظور اختصاص یافته، منتقل می‌شوند.[۳] همچنین دانشجویان ایرانی مقیم چین، پس از ورود به کشور برای دو هفته در شهرستان شهریار تحت قرنطینه قرار گرفتند.[۴] دانشجویان بازگشتی از چین به علت تدابیر پیشگیرانه به مدت دو هفته در قرنطینه بودند و پس از این مدت در ۲۸ بهمن ۱۳۹۸ با اعلام اینکه هیچ‌کدام از آنان آلوده به کروناویروس نیستند، از قرنطینه خارج شدند.[۵][۶][۷]

پس از همه‌گیری کووید نوزده در ایران سعید نمکی وزیر بهداشت ایران گفت مراکز بهداشتی و درمانی نیز در کل کشور آماده‌باش هستند؛ بویژه در مناطقی که مواردی از بیماری مشاهده شده‌است. همچنین در کنار این مراکز آمبولانس‌های ویژه‌ای قرار گرفته تا اگر قرار بود بیماران را منتقل کنند، این اقدام را انجام دهند.[۸]

در حالی که وزارت بهداشت پیشنهاد محدودیت موقت رفت‌وآمد به اماکن زیارتی و مذهبی قم را ارائه کرده بود، این امر از سوی مسئولین اماکن مذهبی قم اجرا نشد. به طوری که در دوم اسفند، کیانوش جهانپور، مسئول روابط عمومی وزارت بهداشت ایران، از محدود نشدن تجمعات در مراکز مذهبی از جمله زیارتگاه‌های استان قم انتقاد کرد.[۹]

در ۳ اسفند ۱۳۹۸، وزارت ارشاد تمامی اکران‌های سینمایی، کنسرت‌ها و نمایش‌های تئاتر تا ۹ اسفند را لغو کرد.[۱۰] همان روز ستاد مقابله با گسترش بیماری کرونا در ورزش با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد تمام مسابقات ورزشی کشوری و لیگ‌های دسته اول و دوم در تمام رده‌های سنی و همهٔ رشته‌های ورزشی تا ۱۵ اسفندماه لغو شده‌اند.[۱۱]

روز یکشنبه ۴ اسفند ۱۳۹۸، حسن روحانی طی حکمی به سعید نمکی، او را مأمور تشکیل «ستاد ملی مبارزه با کرونا» کرد و وزرای کشور، راه و شهرسازی، آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، دادستان کل کشور، رئیس سازمان برنامه و بودجه، رئیس سازمان صدا و سیما، رئیس سازمان حج و زیارت، سخنگوی دولت و فرمانده نیروی انتظامی را به عنوان اعضای ستاد تعیین کرد.[۱۲] متعاقباً، وزیر بهداشت، ایرج حریرچی را به عنوان دبیر ستاد منصوب نمود.[۱۳]

روز یکشنبه ۴ اسفند ۱۳۹۸ وزارت بهداشت اعلام کرد، مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها در استان‌های مازندران، قم، قزوین، همدان، گلستان، گیلان، تهران، کرمانشاه، مرکزی، زنجان، کردستان، سیستان و بلوچستان و کهگیلویه و بویراحمد تا پایان هفته تعطیل است.[۱۴][۱۵] وزیر بهداشت، در روز ۶ اسفند اعلام کرد که «قرار شد با تصمیم‌گیری قرارگاه کرونا و پیشنهاد آن در موارد لزوم و خاص تعطیلی دانشگاه‌ها و مدارس مطرح و پس از تأیید ابلاغ شود. ما دلیلی نمی‌بینم اگر مورد مثبتی در شهری اعلام شد، مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز دولتی را تعطیل کنیم، اما اگر از نظر کارشناسی سطح ابتلا را به حدی دیدیم که نیاز بود تغییراتی دررفت‌وآمدها و روزها و ساعات حضور مردم ایجاد کنیم، موضوع را به مقامات استان اعلام خواهیم کرد و تصمیمات روز به روز خواهد بود.»[۱۶]

حسن روحانی در ۷ اسفند هشدار داد که «ویروس یک بهانه جدیدی دست معاندین نشود که این باعث شود کار، فعالیت و تولید متوقف شود». او گفت: «مردم به این فکر نباشند که فروشگاهی یا شهری بسته می‌شود یا قرنطینه عمومی ایجاد می‌شود.» و «نباید بگذاریم آمریکا یک ویروس جدیدی را بر ویروس کرونا سوار کند، [ویروسی] به نام تعطیلی فعالیت‌های اجتماعی و ترس فوق‌العاده؛ این توطئه‌ای است که امروز می‌بینیم و در تبلیغات خارجی هم شما می‌بینید.» این در حالی است که تا کنون ۱۹ نفر در ایران جان خود را بخاطر مبتلا شدن به کروناویروس از دست داده‌اند و در کشورهای چین، ایتالیا قرنطینه کردن شهرها و روستاها را به‌طور شدید اجرا کرده‌اند.[۱۷][۱۸]

توصیه به شهروندان برای ماندن در خانه‌هایشان توسط شهرداری تهران. دولت روحانی از اعمال رسمی قرنطینه خودداری کرد.

در ۹ اسفند ۱۳۹۸ سخنگوی دولت با اشاره به تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا برای عفونت‌زدایی برخی شهرها گفت: وزارت دفاع مسئولیت این کار را به‌عهده گرفته‌است و بخش‌هایی از استان‌های تهران، قم و گیلان عفونت‌زدایی خواهد شد.[۱۹] هم‌زمان وزارت بهداشت اعلام کرد مدارس همهٔ شهرهای ایران تا ۱۲ اسفند و دانشگاه‌ها تا ۱۵ اسفند تعطیل خواهند بود.[۲۰]

با درخواست وزیر بهداشت و رئیس ستاد ملی مبارزه با کرونا، نماز جمعهٔ ۹ اسفند در مراکز ۲۳ استان درگیر با کرونا از جمله تهران و قم لغو شد.[۲۱] با این وجود تعدادی از شهروندان قم در اعتراض به این تصمیم پشت در مصلای آن شهر تجمع کردند و همان‌جا نماز خواندند.[۲۲] سید احمد علم‌الهدی، امام جمعهٔ مشهد هم در خطبه‌ای که روی سایتش تحت عنوان «مکتوب نماز جمعه نهم اسفند» منتشر شد نوشت: «نماز جمعه فریضهٔ الهی است و در هیچ شرایطی نباید تعطیل شود».[۲۳]

ساعت کاری ادارات دولتی از ۱۱ اسفند ۹۸ در استان‌های تهران، یزد، مازندران، هرمزگان، خراسان جنوبی، سمنان، گلستان، کرمانشاه، اردبیل، قزوین، آذربایجان غربی، خراسان شمالی و خوزستان کاهش یافت.[۲۴]

شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران در ۱۱ اسفند ۹۸ اعلام کرد: ضروری است فرایند سوختگیری و پرداخت هزینه سوخت در تمامی جایگاه‌های عرضه سوخت، توسط کارکنان جایگاه‌ها انجام و دستکش یکبار مصرف برای استفاده عموم در دسترس قرار گرفته شود. جایگاه‌داران نیز مکلف شدند نازل‌ها، صفحه‌شماره دیسپنسرها، سرویس بهداشتی و … را به‌طور مستمر با مواد ضدعفونی کننده نظافت کنند.[۲۵]

سازمان اداری و استخدامی طی بخشنامه‌ای در ۱۳ اسفند ۹۸ اعلام کرد که در شرایط فعلی شیوع ویروس کرونا، دورکاری کارکنان دستگاه‌های اجرایی بلامانع است.[۲۶]

کریستف هاملمن، نمایندهٔ سازمان جهانی بهداشت، پس از بازدید از امکانات پیشگیری و درمانی ایران، اعلام کرد که ایران یکی از قوی‌ترین نظام‌های سلامت در منطقه مدیترانه شرقی (تقسیم‌بندی WHO) را داراست که دارای بیشترین سطح پوشش سلامت در منطقه است و به جهت مراقبت‌های اولیه در سطحی قدرتمند قرار دارد. هاملمن گفت که آن سازمان می‌کوشد تا حمایت‌های لازم را از ایران در مقابله با بیماری به عمل آورد.[۲۷][۲۸][۲۹]

در ۱۵ اسفند مقامات ایرانی اعلام کردند ۲۲ آزمایشگاه برای تشخیص ویروس کرونا راه‌اندازی شده و قرار است تعداد این آزمایشگاه‌ها به زودی به ۵۰ مورد برسد.[۳۰] همچنین، دولت آزمایش تشخیص کرونا را برای تمام بیماران بستری مشکوک به کرونا رایگان انجام می‌دهد.[۳۱]

اقدامات بانک مرکزی برای کنترل ویروس کرونا شامل افزایش سقف تراکنشهای کارت به کارت، تمدید تاریخ انقضای کارتهای بانکی و افزایش سقف برداشت نقدی بود.[۳۲] در ۲۱ بهمن و پس از مرگ تعدادی از کارمندان شبکهٔ بانکی بر اثر ابتلا به کرونا، بانک مرکزی توزیع اسکناس نو و دریافت و پرداخت هرگونه وجه نقد در بانک‌ها را ممنوع کرد.[۳۳] تا ۲۲ اسفند، ۸ کارمند بانک به دلیل ابتلا به ویروس کرونا جانشان را از دست داده‌اند.[۳۴]

در تاریخ ۲۲ اسفند، سید علی خامنه‌ای به عنوان فرمانده کل قوا با صدور فرمانی به رئیس ستاد کل نیروهای مسلح دستور تشکیل قرارگاه بهداشتی و درمانی برای سازماندهی خدمات این نیروها به مردم را صادر کرد.[۳۵]

کشمکش قرنطینه قم

ضدعفونی کردن حرم فاطمه معصومه در قم.

به گزارش ایران اینترنشنال، رسانه‌های ایران از تشکیل جلسه شورای عالی امنیت ملی با حضور وزیر بهداشت ایران در ۳ اسفند خبر داده بودند. ایران اینترنشنال عنوان می‌کند وزارت بهداشت درخواست کرده‌است قم قرنطینه شود، ولی این درخواست با مخالفت حسین طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه در این جلسه روبرو شده؛ او اعلام کرده بود قم، «آبروی اسلام» است و قرنطینه آن موجب سوءاستفاده رسانه‌های آمریکایی می‌شود.[۳۶]

پیش‌تر در حالی که وزارت بهداشت پیشنهاد محدودیت موقت رفت‌وآمد به اماکن زیارتی و مذهبی قم را ارائه کرده بود، این امر از سوی مسئولین اماکن مذهبی قم اجرا نشد. به طوری که در دوم اسفند، کیانوش جهانپور، مسئول روابط عمومی وزارت بهداشت ایران، از محدود نشدن تجمعات در مراکز مذهبی از جمله زیارتگاه‌های استان قم انتقاد کرد.[۹]

سید محمد سعیدی، تولیت حرم فاطمه معصومه و امام جمعه قم، در واکنش به شیوع کروناویروس در قم و احتمال قرنطینه این شهر گفت:[۳۷]

«ترامپ، این مرد خبیث و کثیف و شرور، شهر مقدس قم را هدف قرار داده و به بهانه پدیده کرونا می‌خواهد ضربه فرهنگی و حیثیتی به قم بزند. ترامپ خائن و مزدوران داخلی آرزوی شکست قم را به گور خواهند برد.»

در یک موضع‌گیری دیگر، سعیدی حرم معصومه را «دارالشفا» دانست که مردم بروند و بابت امراض روحی و جسمی از آن شفا بگیرند.[۳۸] در ۷ اسفند ۹۸ وبسایت حرم معصومه با انتشار یادداشتی ضمن اعتراض به تصمیم شورای تأمین استان قم برای ضدعفونی کردن حرم، مدعی شد «سازه‌های آن حرم، به دلیل استفاده از نقره در بالاترین سطح آنتی‌باکتریایی و سد محکمی برای اپیدمی کرونا است».[۳۹][۴۰]

سید علی‌اکبر حسینی‌نژاد، مشاور تولیت حرم فاطمه معصومه در واکنش به درخواست تعطیلی موقت حرم برای جلوگیری از شیوع بیشتر کرونا گفت:[۴۱]

«تعطیل کردن حرم چه ضرورتی دارد؟ مردم خودشان باید مراقب باشند. تعطیل کردن حرم پیام تلخی دارد، اینجا پناهگاه مردم است و نشستن مردم در گوشه‌ای از حرم و صحن، مشکلی پیش نمی‌آورد. دشمن می‌خواهد با استفاده از این روش هراسی را در دل‌ها ایجاد کند و قم را شهری ناامن نشان دهد و انتقام همه شکست‌های خود را از قم بگیرد.»

اسدالله بیات زنجانی، مرجع تقلید شیعه، در پاسخ به یک استفتا پیرامون تعطیلی موقت حرم و اماکن مذهبی:[۴۲]

«در این مورد ملاک نظر مسئولان بهداشت و درمان بوده و اگر آنها توصیه به تعطیلی یا محدودیت تردد داشته باشند، عمل به این توصیه واجب شرعی بوده و تخلف از آن مشروع نیست.»

در نهایت در ۲۶ اسفند و با انتشار بیانیه مشترک از سوی بهرام سرمست استاندار قم و تولیت‌های حرم فاطمه معصومه و مسجد جمکران درهای این دو مکان مذهبی بسته شد. عده ای از افراد مذهبی با جمع شدن مقابل درهای حرم فاطمه معصومه، به این اقدام اعتراض کرده و یکی از درب‌های ورودی را شکستند. همین اتفاق در مشهد نیز رخ داد و معترضین «حیدر، حیدر» کنان به زور وارد حرم شدند.[۴۳] این حملات با انتقادات گسترده مواجه شد و حوزه علمیه قم نیز آنرا هتک حرمت نامید.[۴۴] دونفر از حمله کنندگان نیز توسط نیروی انتظامی دستگیر شدند.[۴۵]

احداث بیمارستان صحرایی

بیمارستان صحرایی سپاه پاسداران در ارومیه.

در ۱۸ اسفند استاندار آذربایجان غربی گفت که قرار است یک بیمارستان صحرایی در ارومیه راه‌اندازی شود.[۴۶] یک روز بعد محمدحسین قربانی نمایندهٔ تام‌الاختیار وزیر بهداشت در استان گیلان، گفت قرار است سپاه و ارتش در منطقهٔ لاکان رشت بیمارستان صحرایی احداث کنند.[۴۷] در قم نیز با توجه به تکمیل ظرفیت بیمارستان‌ها برای بستری بیماران کرونا، بیمارستان صحرایی سپاه در مجتمع نور واقع در منطقه نیروگاه برپا شد.[۴۸] نیروی زمینی ارتش هم اعلام کرد که یک بیمارستان ۵۰ تخت‌خوابی صحرایی در شهرک پردیسان قم برپا کرده‌است.[۴۹] دانشگاه علوم پزشکی قزوین، مدیریت بحران استانداری و هلال احمر آن استان هم یک بیمارستان صحرایی در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی استان قزوین راه‌اندازی کردند.[۵۰][۵۱]

کمبودها

روز یکشنبه ۱۱ اسفند ۱۳۹۸ عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران گفت: «در شهر تهران ۶ هزار اتوبوس و یک هزار و ۲۰۰ واگن مترو داریم که این‌ها شبانه ضدعفونی می‌شوند و بر اساس اعلام سازمان اتوبوسرانی و شرکت بهره‌برداری مترو ذخیره مواد ضدعفونی کننده تمام شده‌است.» وی افزود: «در حال حاضر از موادی برای ضد عفونی کردن استفاده می‌شود که استاندارد نیست و به‌رغم پیگیری‌ها، دولت در تأمین مواد ضدعفونی کننده استاندارد برای شرکت بهره‌برداری مترو و اتوبوسرانی وظیفه خود را انجام نداده‌است.»[۵۲]

در ۱۴ اسفند عبدالکریم حسین‌زاده نمایندهٔ نقده در مجلس در توییتی نوشت: «تلنبار شدن اجساد در قم و درماندگی مردم رشت، گواه ناکارآمدی‌های صورت گرفته در این اطلاع‌رسانی و هشدار به موقع کروناست.»[۵۳]

در ۱۸ اسفند پرستاران بیمارستان امینی لنگرود با انتشار پستی مشابه در صفحه‌های اینستاگرامشان از مسئولان درخواست کمک کردند. آن‌ها در پست مذکور نوشته بودند: «درخواست کمک فوری! در صورت ادامهٔ خدمت بدون تجهیزات حفاظتی مناسب و استاندارد، قطعاً هیچ فردی برای پرستاری ار بیماران در بیمارستان امینی لنگرود باقی نمی‌ماند و همهٔ پرستاران مبتلا خواهند شد».[۵۴]

در ۲۱ اسفند امیرعلی سهراب‌پور معاون دانشگاه علوم پزشکی تهران در مصاحبه‌ای گفت: «مشکل ما مردن بیماران نیست. مریض‌های کمی بر اثر این بیماری فوت می‌کنند و بیشتر آن‌ها افراد مُسنی هستند که اگر بر اثر کرونا فوت نمی‌کردند در هفته‌ها و ماه‌های آینده به دلایل دیگری فوت می‌کردند. مشکل باری است که به بیمارستان‌های ما تحمیل می‌شود».[۵۵]

تأمین کیت تشخیص

بازدید علیرضا رئیسی معاون وزیر بهداشت از مرکز رصدخانه اطلاعات نظام سلامت.

در ۲ اسفند چهارمین محموله کیت تشخیص بیماری کووید ۱۹ از امارات وارد ایران و تحویل انستیتو پاستور شد.[۵۶] این در حالی بود که وزیر بهداشت ایران در سوم اسفند گفته بود کیت تشخیص بیماری کرونا در کشور به تعداد لازم موجود است.[۵۷] پس از ورود چندین محموله کیت تشخیص کرونا به ایران، مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعهٔ زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با وعدهٔ حمایت از طرح‌های تولیدی گفت به‌زودی فراخوان تولید این کیت‌ها برای مشارکت دانش‌بنیان‌های توانمند اعلام خواهد شد.[۵۸]

در ۱۲ اسفند وبسایت همشهری‌آنلاین گزارش کرد محمولهٔ کمک‌های سازمان بهداشت جهانی شامل بیش از ۷٫۵ تن تجهیزات پزشکی و حفاظتی برای بیش از ۱۵٬۰۰۰ نفر و همچنین کیت بررسی کرونا جهت غربالگری ۱۰۰٬۰۰۰ نفر وارد ایران شده‌است.[۵۹] این محموله در ۱۲ اسفند با یک هواپیمای نظامی از دبی وارد ایران شد. علاوه بر این کمک‌ها، ۶ تیم پزشکی سازمان جهانی بهداشت متشکل از پزشکان، متخصصان علوم آزمایشگاه و اپیدمیولوژیست به ایران در شناسایی و کنترل ویروس کرونا کمک می‌کنند.[۶۰] پیش از این، کشور چین هم در چند مرحله کیت تشخیصی برای ایران فرستاده بود.[۶۱]

مقامات جمهوری آذربایجان در روز ۱۷ اسفند با صدور بیانیه‌ای از تخصیص کمک بشردوستانه ۵ میلیون دلاری برای مقابله با ویروس کرونا به ایران خبر دادند.[۶۲]

پنهان‌کاری و تکذیب

برخی منابع، با توجه به رشد نمایی تعداد مبتلایان در سایر کشورها، رشد تقریباً خطی تعداد مبتلایان در ایران از تاریخ ۲۰ اسفند را نشانهٔ غیرواقعی بودن آمار رسمی دانسته‌اند.[۶۳]

در حالی که اولین مورد ابتلا به کرونا در آخرین روز بهمن اعلام شد، اما پیشتر نسبت به ورود کرونا به ایران هشدار داده شده بود[۶۴] اما مقامات دولتی همواره این موارد را رد می‌کردند.[۶۵][۶۶] برخی از مردم معتقدند که این تکذیب‌ها در راستای پنهانکاری بحران کرونا پیش از انتخابات بوده‌است.[۶۷][۶۸] هرچند که مقامات دولتی ایران این ادعا را رد کرده‌اند.[۶۹] تا پیش از اعلام آمار رسمی ۵ مبتلا به ویروس کرونا و جان‌باختن ۲ نفر در قم، مقامات جمهوری اسلامی آمار مشخصی از موارد مشکوک ابتلا به ویروس کرونا در ایران ارائه نکرده و تأکید کرده بودند که هیچ نوع ابتلا به کرونا در ایران وجود ندارد.[۷۰][۷۱] دو روایت در خصوص علت اعلام دیرهنگام و آمار ناصحیح از شیوع بیماری ارائه شده‌است. یک دیدگاه علت موضوع را پنهانکاری سیاسی و دیگر پروتکل تشخیص نادرست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌داند.

محمود صادقی با اشاره به پنهان‌کاری دربارهٔ جان‌باختگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران و ابهام دربارهٔ علت شلیک به هواپیمای مسافربری پنهان‌کاری دربارهٔ شیوع کرونا را ضربه به اعتماد عمومی انگاشت و از آن انتقاد کرد.[۷۲] کیانوش جهانپور به عنوان سخنگوی وزارت بهداشت و علیرضا وهاب‌زاده در سمت مشاور رسانه‌ای وزیر بهداشت، صحت نامه‌ای را تکذیب کردند که با امضای عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، خطاب به سعید نمکی، وزیر بهداشت بوده و در روز سه‌شنبه، ۲۹ بهمن ۱۳۹۸ منتشر شده و در آن از سعید نمکی خواسته شده تا بعد از انتخابات مجلس در ۲ اسفند و اعلام نتایج آن آمار مبتلایان به ویروس کرونا را اعلام کند، چرا که بسیاری از ناظران شعب اخذ رای از ترس مبتلا شدن به این ویروس از شرکت در این انتخابات سر باز خواهند زد.[۷۳] در چهارم اسفند، محمدرضا قدیر، رئیس وقت دانشگاه علوم پزشکی قم با اشاره به صدور دستور سانسور آمار و اطلاعات مربوط به کرونا گفت: «از سوی وزارت بهداشت دستور رسیده که آماری اعلام نشود» و افزود «با توجه به افزایش مبتلایان و مشکوک به کرونا در صف مراجعین به بیمارستان و سطح شهر قم، می‌توان گفت در قم زنگ خطر به صدا درآمده است.»[۷۴][۷۵]

برگزاری تشییع جنازه رسمی برای یک سردار سپاه به رغم هشدارهای مقامات دولتی به مردم برای ماندن در خانه.

در تاریخ ۳ اسفند ۱۳۹۸ ورود کروناویروس در نیشابور تکذیب و شایعه خوانده شد[۷۶] و در تاریخ ۵ اسفند وجود کروناویروس در آن شهر تأیید و مرگ یک نفر به این دلیل اعلام شد.[۷۷] همان روز نیویورک تایمز در مقاله‌ای با عنوان «دستورالعمل برای شیوع وسیع ویروسی: ایران به تهدید جهانی تبدیل می‌شود» نوشت که بی‌اعتمادی مردم ایران نسبت به حکومت باعث شده تا اطلاع‌رسانی‌های رسمی دربارهٔ کرونا را باور نکنند و توصیه‌های مراجع رسمی را تلاشی برای پرده‌پوشی و به مخاطره انداختن جان خود بدانند.[۷۸][۷۹] در ۱۲ اسفند محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار در گفتگو با نشریهٔ پیام نو گفت کاملاً مشخص است که این ویروس از یک ماه قبل در کشور توسعه پیدا کرده بود و اگر از ابتدا که در قم این ویروس مشاهده شد شفاف سازی کرده بودند در حال حاضر کشور با چنین رشدی مواجه نمی‌شد. او افزود: «به خاطر عدم اطلاع‌رسانی به موقع از سوی مسئولان به مردم وشرکت مردم در مراسمات جمعی و فشرده مثل ۲۲ بهمن و عدم رعایت اصول بهداشتی، حالا باید با کووید ۱۹ دست و پنجه نرم کنند و جانشان را از دست بدهند. معلوم است دیگر در این شرایط کل کشور را نمی‌توانند قرنطینه کنند».[۸۰] در ۹ اسفند غلامعلی جعفرزاده نمایندهٔ رشت در مجلس، درخواست اعلام واقعی آمار کشته شدگان را کرد و گفت: «آقایان را به خداوندی خدا قسم می‌دهم که آمار واقعی به مردم ارائه کنند. متأسفانه، مکرراً آمار را از مردم پنهان می‌کنند و به صراحت می‌گویم که آمارهای ارائه شده تاکنون، هنوز واقعی نیست. قبرستان‌ها را که نمی‌شود پنهان کرد؟ به هر حال، گزارش‌هایی که از آرامستان‌ها و همچنین گزارش دوستان داریم از آمار خیلی وحشتناکی خبر می‌دهد که نمی‌شود آن را پنهان کرد. من از بهشت زهرا، تازه‌آباد و باغ رضوان رشت آماری در خصوص جان باختگان بر اثر کرونا گرفتم و باید بگویم که آمار، خیلی بیشتر از این حرف‌هاست».[۸۱] پس از مرگ پرستار جوانی به نام نرجس خانعلی‌زاده در ۶ اسفند، مقامات رسمی گزارش‌های مربوط به درگذشت او بر اثر ابتلا به کرونا را تکذیب کردند اما در ۱۲ اسفند سازمان نظام پرستاری شرق گیلان دلیل مرگ او را «ابتلا به کرونا» اعلام کرد. این اتفاق در شبکه‌های مجازی بازتاب گسترده‌ای داشت.[۸۲] علیرضا رحیمی، عضو هیئت رئیسهٔ مجلس در ۱۷ اسفند طی توییتی با اشاره به این‌که «تمام ⁧ایران⁩ از بی‌مبالاتی و قصور در عدم کنترل اولیه ویروس در قم گرفتار شده‌اند» از نمایندگان قم خواست بابت پنهان‌کاری در مورد شیوع ⁧کرونا⁩ در قم تحت‌الشعاع ⁧انتخابات⁩ مجلس و عدم قرنطینهٔ این شهر توضیح دهند.[۸۳][۸۴]

در ۲۳ اسفند رضا ملک‌زاده معاون وزیر بهداشت ایران در یک برنامهٔ تلویزیونی گفت که مقام‌های ایرانی در تشخیص ورود ویروس جدید کرونا به ایران تأخیر داشته‌اند و به درخواست‌ها برای توقف پروازها از چین توجه کافی نکردند.[۸۵] او گفت فکر می‌کند این ویروس هفته‌ها پیش از آن‌که مسئولان اعلام کنند وارد ایران شده بوده و به دلیل همزمانی با اپیدمی آنفولانزا، آن را با آنفولانزای H1N1 اشتباه می‌گرفتند. به گفتهٔ ملک‌زاده «وقتی از این ویروس خلاص می‌شویم که ۵۵ تا ۷۰ درصد مردم این ویروس را بگیرند».[۸۶]

سعید نمکی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مشکل را ناشی از پروتکل تشخیص ارائه شده از سوی سازمان جهانی بهداشت ذکر می‌کند. به گفته وی طی بهمن ماه آزمایش تشخیص کرونا با کیت ارائه شده از سوی آن سازمان فقط در مورد افراد دارای علائم شبه آنفلوانزا که سفر خارجی به استان هوبی یا شهر ووهان چین یا ارتباط نزدیک با یک فرد چینی داشته‌اند، انجام شده و هیچ مورد آزمایش مثبتی در افراد مشکوک گزارش نشده‌است. اما اولین موارد ابتلا در افرادی شناسایی شده که مشکوک تلقی نمی‌شده‌اند. به گفتهٔ نمکی وزارت بهداشت در ۲۹ بهمن، بلافاصله پس از اطلاع از مثبت بودن آزمایش، آن را اطلاع‌رسانی عمومی کرده‌است.[۸۷] در ۲ مارس دبیرکل سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که سازوکار صحت سنجی این سازمان تاکنون هیچ مدرک قطعی از پنهانکاری شدید ایران در مورد بحران کرونا نیافته‌است.[۸۸]

در ۱۳ اسفند مسعود پزشکیان، وزیر بهداشت دولت خاتمی و نایب رئیس مجلس، اعداد و ارقام اعلام شده توسط مسئولان را غیرواقعی دانست و گفت آماری که وزارت بهداشت می‌دهد آمار تمام آنهایی نیست که گرفتارند.[۸۹] به گفتهٔ پزشکیان «وزارت بهداشت راست می‌گوید که آمارش اینقدر است، اما این آمار تمام آنهایی نیستند که گرفتارند؛ چون آمار آنها را نمی‌تواند داشته باشد و تست‌شان را نگرفته. ما خیلی‌ها را نشناختیم و تست نکردیم اما مریض هم هستند.» به گفته وی بسیاری از بیماران چون علامت ندارند و بیماری شان در حد سرماخوردگی است اصلاً اقدام به مراجعه و تست نمی‌کنند، تا بتوان آمار واقعی را به دست آورد.[۹۰]

در ۱۸ اسفند وبسایت باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از محمدحسین قربانی نمایندهٔ تام‌الاختیار وزیر بهداشت در استان گیلان نوشت در این استان ۲۰۰ نفر بر اثر ابتلا به کرونا جان باخته‌اند. او ساعاتی بعد در گفتگویی با خبرگزاری فارس آن خبر را تکذیب کرد و گفت که آن آمار مربوط به مرگ و میر ناشی از همهٔ بیماری‌های تنفسی بوده‌است.[۹۱] وزارت بهداشت در روز ۱۸ اسفند تعداد قربانیان کرونا در همهٔ استان‌های ایران را ۱۹۴ نفر اعلام کرده بود.[۹۲] در این روز پیروز حناچی شهردار تهران در یک مصاحبهٔ مطبوعاتی مدعی شد در مسئلهٔ شیوع ویروس کرونا همهٔ کشورها آمار خود را اعلام نمی‌کنند یا بخشی از آمار را به صورت واقعی اعلام نمی‌کنند.[۹۳] او دربارهٔ تعداد قربانیان کرونا در ایران هم گفت که اگر تلفات را بین دو تا پنج درصد مبتلایان حساب کنیم، می‌توانیم آمار داخلی را به دست بیاوریم.[۹۳]

برخی منابع، با توجه به رشد نمایی تعداد مبتلایان در سایر کشورها، رشد تقریباً خطی تعداد مبتلایان در ایران از تاریخ ۲۰ اسفند را نشانهٔ غیرواقعی بودن آمار رسمی دانسته‌اند.[۹۴]

در روز ۱ فروردین ۱۳۹۹ نهاد بین‌المللی «کمیته حفاظت از روزنامه نگاران» اعلام کرد که آخرین تهدید علیه رژیم جمهوری اسلامی ایران در ماه‌های اخیر بعد از اعتراضات گسترده و ساقط کردن هواپیمای مسافری اوکراینی، شیوع ویروس جدید کرونا می‌باشد، که رژیم جمهوری اسلامی و مسئولان آن با تشدید سانسور رسانه‌هایی که از قبل محدود شده‌اند به این تهدید پاسخ دادند.[۹۵]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ «کرونا در ایران؛ "دولت ناتوان" و"نهادهای قدرت در کار احتکار"». دوچه‌وله فارسی. ۹ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۳ مارس ۲۰۲۰.
  2. ↑ «روحانی: اقدامات دولت علیه کرونا افتخارآفرین است». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۲ مارس ۲۰۲۰.
  3. ↑ تمام مسافران ورودی از چین در فرودگاه معاینه و کنترل می‌شوند
  4. ↑ دانشجویان ایرانی مقیم چین امروز از قرنطینه خارج می‌شوند
  5. ↑ "ویروس کرونا؛ دانشجویان ایرانی از چین به خانه بر می‌گردند". BBC News فارسی (به اردو). 2020-02-04. Retrieved 2020-02-20.
  6. ↑ "دانشجویان ایرانی بازگشته از چین، در سلامت کامل / عدم گزارش "کرونا" در کشور". خبرآنلاین. 2020-02-09. Archived from the original on 10 February 2020. Retrieved 2020-02-20.
  7. ↑ "دانشجویان ایرانی مقیم چین امروز از قرنطینه خارج می‌شوند - ایرنا". ایرنا. 2020-02-17. Retrieved 2020-02-20.
  8. ↑ «منشا کرونای جدید در ایران مشخص شد». مشرق. ۴ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۸.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ "ایستگاه خبر؛ جمعه ۲ اسفند ۱۳۹۸". BBC News فارسی (به کچوایی). 2020-02-21. Retrieved 2020-02-21.
  10. ↑ «کنسرت‌ها تا آخر هفته لغو شد». isna.ir. ایسنا. ۳ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۸ اسفند ۱۳۹۸.
  11. ↑ «کرونا در ایران؛ مسابقات ورزشی و برنامه‌های هنری لغو شدند». farsi.euronews.com. یورونیوز فارسی. ۳ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۰ اسفند ۱۳۹۸.
  12. ↑ حکم تشکیل ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا
  13. ↑ انتصاب دبیر ستاد ملی مبارزه با بیماری کرونا
  14. ↑ شهرآرانیوز (۴ اسفند ۱۳۹۸). «دانشگاه‌های خراسان رضوی تا پایان هفته تعطیل شد». fa. دریافت‌شده در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
  15. ↑ مراکز آموزشی تهران و چند استان دیگر، برنامه‌های هنری و سینماها تعطیل شدند
  16. ↑ «کرونا در ایران؛ توضیحات وزیر بهداشت دربارهٔ تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات دولتی». باشگاه خبرنگاران جوان. ۷ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۶ اسفند ۱۳۹۸.
  17. ↑ روحانی: قرنطینه محله و شهر نخواهیم داشت
  18. ↑ روحانی: هیچ شهری قرنطینه نمی‌شود
  19. ↑ «کیت تشخیص قطعی کرونا تولید وزارت دفاع تأیید شد». تسنیم. ۹ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۹ اسفند ۱۳۹۸.
  20. ↑ «ویروس کرونا؛ مدارس ایران تا دوشنبه و دانشگاه‌ها تا پایان هفته تعطیل است». radiofarda.com. رادیو فردا. ۹ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۰ اسفند ۱۳۹۸.
  21. ↑ «لغو نماز جمعه تهران و ده‌ها شهر دیگر ایران». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۸ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۰ اسفند ۱۳۹۸.
  22. ↑ «در قم، پشت درهای بسته مصلی نماز خواندند». eghtesaad24.ir. اقتصاد ۲۴. ۱۰ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۰ اسفند ۱۳۹۸.
  23. ↑ «انتقاد علم‌الهدی از تعطیلی نماز جمعه: 'توجیهی ندارد'». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۹ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۰ اسفند ۱۳۹۸.
  24. ↑ «جزئیات کاهش ساعات کاری ادارات تهران و دیگر استان‌ها | جدول تغییر ساعات را ببینید». همشهری آنلاین. ۲۰۲۰-۰۲-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۹.
  25. ↑ www.livedata.ir. «مقررات جدید در پمپ بنزین‌ها برای مقابله با کرونا». LiveData.ir-بخش خبری سایت لایودیتا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۱.
  26. ↑ www.livedata.ir. «مجوز دورکاری کارکنان صادر شد». LiveData.ir-بخش خبری سایت لایودیتا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۴.
  27. ↑ ایران قوی‌ترین نظام سلامت منطقه را دارد/ از امکانات PHC ایران شگفت‌زده شدیم
  28. ↑ نماینده سازمان جهانی بهداشت: ایران یکی از قوی‌ترین نظام‌های سلامت منطقه را دارد
  29. ↑ [۱]
  30. ↑ «آزمایشگاه‌های تشخیص کرونا در ایران به ۵۰ مرکز می‌رسد». جمهوری اسلامی. ۱۵ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۵ اسفند ۱۳۹۸.
  31. ↑ ویدیو/ معاون درمان وزیر بهداشت: تست کرونا برای بیماران بستری شده رایگان است
  32. ↑ www.livedata.ir. «برنامه‌های بانک مرکزی برای مقابله با کرونا/ سقف انتقال وجه کارت به کارت ۵ میلیون تومان شد». LiveData.ir-بخش خبری سایت لایودیتا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۲.
  33. ↑ «کرونا اسکناس را از چرخه خارج کرد». eghtesadonline.com. اقتصادآنلاین. ۲۱ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۲ اسفند ۱۳۹۸.
  34. ↑ «درگذشت 2 کارمند دیگر بانک بر اثر کرونا». asriran.com. عصرایران. ۲۲ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۲ اسفند ۱۳۹۸.
  35. ↑ تشکیل قرارگاه بهداشتی درمانی
  36. ↑ «اختصاصی ایران اینترنشنال: رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران با قرنطینه قم مخالفت کرده بود». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۰-۰۲-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۶.
  37. ↑ نیوز، اخبار روز ایران و جهان | آفتاب (۳ اسفند ۱۳۹۸). «امام جمعه قم: ترامپ خائن و مزدوران داخلی آرزوی شکست قم به بهانه کرونا را به گور خواهند برد!». fa. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۸.
  38. ↑ «فیلم». hamshahrionline.ir. همشهری. ۷ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۸ اسفند ۱۳۹۸.
  39. ↑ «پایگاه خبری حرم معصومه: معماری حرم و جنس ضریح سد محکمی در برابر کروناست». radiofarda.com. رادیو فردا. ۷ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۸ اسفند ۱۳۹۸.
  40. ↑ «اعتراض مدیریت آستان مقدس حضرت معصومه به تصمیم شورای تأمین استان برای ضدعفونی کردن حرم/نقره‌های ضریح،آنتی باکتریال است/مردم بصیر قم اجازه نمی‌دهند…». khabaronline.ir. خبرآنلاین. ۷ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۸ اسفند ۱۳۹۸.
  41. ↑ نیوز، اخبار روز ایران و جهان | آفتاب (۳ اسفند ۱۳۹۸). «مشاور تولیت آستان قم: تعطیل کردن حرم چه ضرورتی دارد؟ مردم خودشان باید مراقب باشند/ دشمن می‌خواهد از قم انتقام بگیرد». fa. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۸.
  42. ↑ «پاسخ آیت‌الله بیات زنجانی به استفتاء دربارهٔ تعطیلی موقت اماکن متبرکه | پایگاه خبری تحلیلی انصاف نیوز». www.ensafnews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۴.
  43. ↑ جزئیات و تصاویر حوادث قم و مشهد؛ در حرم را شکستند | واکنش‌ها به هتک حرمت حرم حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع)
  44. ↑ واکنش حوزه علمیه به هتک حرمت ساحت حرم کریمه اهل بیت(س)
  45. ↑ دستگیری دو نفر از هتاکان حرم حضرت معصومه(س) از سوی ناجا/ هنجارشکنان به مراجع قضایی تحویل داده شدند
  46. ↑ «بیمارستان صحرایی برای مبارزه با کرونا در ارومیه راه‌اندازی می‌شود». تسنیم. ۱۸ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۸ اسفند ۱۳۹۸.
  47. ↑ «سپاه و ارتش در منطقه لاکان رشت بیمارستان صحرایی احداث می‌کنند/ تماس با وزیر بهداشت برای اعزام پرستار به گیلان». خبرآنلاین. ۱۷ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۹ اسفند ۱۳۹۸.
  48. ↑ «استقرار بیمارستان صحرایی ویژه بیماران کرونا در قم». ۱۸ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۹ اسفند ۱۳۹۸.
  49. ↑ «ارتش آماده برپایی بیمارستان صحرایی در همه نقاط است». شبکه العالم. ۱۸ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۹ اسفند ۱۳۹۸.
  50. ↑ «بیمارستان صحرایی کرونا در قزوین برپا شد». خلیج فارس. ۱۹ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۸ اسفند ۱۳۹۸.
  51. ↑ «بزرگترین و مجهزترین بیمارستان صحرایی قزوین به مقابله "کرونا" می‌رود». دانا. ۱۸ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۹ اسفند ۱۳۹۸.
  52. ↑ منع پذیرش بیماران غیر اورژانسی، روند صعودی ابتلا در قم
  53. ↑ «اجساد قربانیان کرونا در قم «تلنبار» شده‌اند؛ مرگ «چند عضو» بعضی از خانواده‌ها در گیلان». radiofarda.com. رادیو فردا. ۱۵ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۵ اسفند ۱۳۹۸.
  54. ↑ «پُست کروناییِ پرستاران گیلانی: به ما کمک کنید!». saednews.com. ساعد نیوز. ۱۸ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۲ اسفند ۱۳۹۸.
  55. ↑ «صحبت‌های عجیب دکتر سهراب پور دربارهٔ مرگ و میر کرونا». fararu.com. فرارو. ۲۲ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۲ اسفند ۱۳۹۸.
  56. ↑ «تحویل چهارمین محموله کیت‌های ویژه آزمایشگاهی کرونا به ایران». ایرنا.
  57. ↑ «وزیر بهداشت: کیت تشخیص کرونا به اندازه کافی در کشور موجود است». ایرنا.
  58. ↑ «توانایی کامل شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی برای ساخت "کیت‌های تشخیص کرونا"». تسنیم.
  59. ↑ «۱۰۰ هزار کیت شناسایی کرونا وارد کشور شد/نمایندگان سازمان بهداشت جهانی در ایران». همشهری آنلاین.
  60. ↑ «ارسال محموله سازمان بهداشت جهانی شامل کیت‌های تشخیص کرونا و دارو به ایران». برنانیوز.
  61. ↑ «اهدای ۱۰ هزار کیت تشخیص ویروس جدید کرونا به ایران +عکس». مشرق نیوز.
  62. ↑ کمک ۵ میلیون دلاری جمهوری آذربایجان به ایران برای مبارزه با کرونا. isna.ir
  63. ↑ «تعداد مبتلایان کرونا در ایران بیش از آمار ثبت شده‌است؟». همشهری. ۴ فروردین ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۲۰.
  64. ↑ "روزنامه ایران: یک زن مشکوک به ویروس کرونا در تهران فوت کرد". Anadolu Ajansı. 2020-02-12. Retrieved 2020-02-20.
  65. ↑ "وزارت بهداشت ایران ارسال نامه دربارهٔ موارد ابتلا و مرگ در اثر کرونا را تأیید کرد". BBC News فارسی. 2020-02-16. Retrieved 2020-02-20.
  66. ↑ "رادیو زمانه". رادیو زمانه (به پشتو). 2020-02-16. Retrieved 2020-02-20.
  67. ↑ آمریکا, صدای (2020-02-20). "مرگ بر اثر کرونا در ایران؛ پنهان‌کاری مقامات، بی‌اعتمادی مردم را افزایش داده‌است". صدای آمریکا. Retrieved 2020-02-21.
  68. ↑ Twitter https://twitter.com/VOAIran/status/1230339250614407168. Retrieved 2020-02-21. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  69. ↑ "ویروس کرونا؛ افزایش آمار تلفات در چین؛ قرنطینه چند صد نفر در تاجیکستان". BBC News فارسی. 2020-02-06. Retrieved 2020-02-21.
  70. ↑ مرگ بر اثر کرونا در ایران؛ پنهان‌کاری مقامات، بی‌اعتمادی مردم را افزایش داده‌است
  71. ↑ دو بیمار مبتلا به ویروس کرونا در قم درگذشتند
  72. ↑ «انتقاد تند محمود صادقی از پنهان‌کاری در مورد شیوع کرونا». همشهری‌آنلاین. ۲ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۸.
  73. ↑ نامه منتسب به وزیر کشور در ارتباط با انتخابات و ویروس کرونا تکذیب شد
  74. ↑ «هشدار رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم: زنگ خطر بحران کرونا در قم به صدا درآمده است، گفتند آماری اعلام نشود». ایران اینترنشنال. ۴ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۸.
  75. ↑ «تشخیص کرونا از آنفلوآنزا سخت‌تر است». خبرگزاری صدا وسیما. ۴ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۴ اسفند ۱۳۹۸.
  76. ↑ «تکذیب شایعه ورود ویروس کرونا به نیشابور». iribnews.ir. خبرگزاری صدا و سیما. ۳ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۸.
  77. ↑ «یک فرد مبتلا به کرونا در نیشابور فوت کرد» (۵ اسفند ۱۳۹۸). irna.ir. ایرنا. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۸.
  78. ↑ David D. Kirkpatrick; Farnaz Fassihi; Mujib Mashal (۲۴ فوریه ۲۰۱۹). "'Recipe for a Massive Viral Outbreak': Iran Emerges as a Worldwide Threat". nytimes.com (به انگلیسی). نیویورک تایمز. Retrieved 27 February 2019.
  79. ↑ «آمار رسمی ویروس کرونا در ایران؛ تأیید ابتلای ۹۵ نفر و فوت ۱۵ نفر». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۶ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۸ اسفند ۱۳۹۸.
  80. ↑ «کرونا از یک ماه قبل در کشور بوده/به دلیل کمبود پرستار وضعیت قرمز سلامت نیوز: کرونا از یک ماه قبل در کشور بوده/به دلیل کمبود پرستار وضعیت قرمز شد». salamatnews.com. سلامت نیوز. ۱۳ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۳ اسفند ۱۳۹۸.
  81. ↑ «نماینده رشت: آمار واقعی قربانیان کرونا در ایران خیلی بیشتر است». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۸.
  82. ↑ تأیید مرگ پرستار گیلانی بر اثر ابتلا به کرونا با یک هفته تاخیر؛ جهان نگران مخفی‌کاری مقامات ایران است
  83. ↑ «تمام ⁧ایران⁩ از بی‌مبالاتی در کنترل کرونا در قم گرفتار شده‌اند». hamshahrionline.ir. همشهری‌آنلاین. ۱۷ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۸ اسفند ۱۳۹۸.
  84. ↑ «سوالات انتقادی از نمایندگان قم در مجلس: چرا شهر را قرنطینه نکردید که تمام ایران گرفتار نشوند؟ /چرا کرونا تحت‌الشعاع انتخابات مجلس پنهان شد؟». khabaronline.ir. خبرآنلاین. ۱۷ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۸ اسفند ۱۳۹۸.
  85. ↑ «معاون وزارت بهداشت ایران به تأخیر در تشخیص ورود کرونا اذعان کرد». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۴ اسفند ۱۳۹۸.
  86. ↑ «۸۵ درصد افرادی که کرونا می‌گیرند، بدون آنکه متوجه شوند خوب می‌شوند». isna.ir. ایسنا. ۲۳ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۳ اسفند ۱۳۹۸.
  87. ↑ تغییر نحوه شناسایی افراد مبتلا به ویروس کرونا، دلیل بالابودن آمار مبتلایان است
  88. ↑ WHO chief says no evidence of Iranian cover-up in virus crisis so far
  89. ↑ «نایب رئیس مجلس: آمار مبتلایان به کرونا در ایران واقعی نیست». radiofarda.com. رادیو فردا. ۱۳ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۳ اسفند ۱۳۹۸.
  90. ↑ «پزشکیان: کرونا را شوخی گرفته‌ایم / این آمار واقعی نیست». ensafnews.com. انصاف نیوز. ۱۳ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۳ اسفند ۱۳۹۸.
  91. ↑ «کرونا در ایران؛ فوت ۲۰۰ نفر در گیلان بر اثر بیماری «کووید ۱۹» تکذیب شد». farsi.euronews.com. یورونیوز فارسی. ۱۹ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰ اسفند ۱۳۹۸.
  92. ↑ «افزایش شمار قربانیان کرونا در ایران، با آمار متناقض». dw.com. دویچه وله فارسی. ۱۸ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰ اسفند ۱۳۹۸.
  93. ↑ ۹۳٫۰ ۹۳٫۱ «توضیح حناچی دربارهٔ اقدامات شهرداری در مقابله با کرونا». ensafnews.com. انصاف‌نیوز. ۱۸ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰ اسفند ۱۳۹۸.
  94. ↑ «آنچه WHO می‌خواهد و آنچه ایران می‌کند: پاشنه آشیل مبارزه ایران با کرونا کجاست؟». صدای پزشکان. ۲ فروردین ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۱۳۹۹.
  95. ↑ کمیته حفاظت از روزنامه نگاران: پنهانکاری و سانسور رژیم ایران در مواجهه با کرونا پیامدهای فاجعه‌باری داشته‌است

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=عملکرد_حکومت_ایران_در_مقابله_با_دنیاگیری_کووید-۱۹&oldid=28540376»