ترموستات

ترموستات یک خودرو

تصویر یک ترموستات دیجیتالی برای تنظیم دمای هوا

ترموستات یا دماپای(دماپا) دستگاهی است برای نگه داشتن دمای یک سامانه در یک محدوده مشخص به کار می‌رود. این کار به‌وسیله کنترل شارش انرژی گرمایی به درون یا به بیرون از سامانه صورت می‌گیرد. ترموستات به دو نوع دیجیتال و آنالوگ تقسیم می‌شود.

ترموستات خودرو

ترموستات خودرو بین موتور و رادیاتور قرار دارد. هنگامی که دمای آب پایین است ، آب را مسدود کرده و از گردش آن جلوگیری می کند. بنابراین ، هنگامی که خودرو را برای اولین بار در صبح روشن میکنید ، موتور در اسرع وقت به دمای کار می رسد. هنگامی که دمای موتور به حد لازم می رسد، ترموستات باز می شود تا بیش از حد گرم نشود.

ترموستات خودرو در واقع یک سوئیچ است که می تواند دمای آب موتور را در سطح مطلوبی ثابت نگه دارد و از متعادل بودن دمای حرارت موتور اطمینان حاصل میکند. تا زمانی که موتور کار می کند، پمپ گردش موتور دائما در داخل موتور و سیستم خنک کننده می چرخد و از گرم شدن بیش از حد دما جلوگیری می کند. با این حال ، هنگامی که خودرو را برای اولین بار روشن می کنید ، این روند حتی با وجود سرد بودن آب ادامه می یابد. برای اینکه موتور به دمای کارکرد استاندارد برسد.

ترموستات همیشه باز: زمانی که موتور را برای اولین بار روشن می کنید، موتور باید در اسرع وقت به دمای نرمال عملکرد (۸۹ درجه) برسد. وقتی ترموستات باز می ماند، نمی توان به دمای نرمال رسید، زیرا آب موتور به طور مداوم در بین موتور و رادیاتور در حال گردش است. در این حالت، خودرو عملکرد پایینی خواهد داشت و سوخت بیشتری مصرف می کند. علاوه بر این ، اگر زمستان باشد ، بخاری به طور کامل گرم نمی شود.

در گذشته ، ترموستات ها در تابستان از اتومبیل برداشته می شدند تا بیش از حد گرم نشود. شاید حتی شنیده باشید که ترموستات تابستانی و زمستانی وجود داشته است! در تابستان برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد، ترموستاتی کم باز شونده، و در زمستان ترموستاتی با دهانه بالا نصب می شد تا ماشین به راحتی گرم شود. در خودروهای امروزی نیازی به چنین چیزی نیست و کارخانه ها تنها یک نوع ترموستات با درجه استاندارد تولید می کنند

کاربرد

ترموستاتها در موارد زیر به کار می‌روند:

1. دستگاه‌ها و سیستم‌های تأسیساتی
2. خودروها
3. لوازم خانگی

دستگاه‌ها و سیستم‌های تأسیساتی

ترموستات‌ها در صنعت تأسیسات مکانیکی برای کنترل دمای آب یا هوا در سیستم‌های ایجاد برودت و حرارت به کار می‌روند. رادیاتورها، دیگ‌ها و فن کویل‌ها عمومی‌ترین دستگاه‌هایی هستند که برای کنترل دما از ترموستات استفاده می‌کنند.

در علوم هفتم (دوره اول متوسطه) کمی به دماپا یا ترموستات اشاره شده که برای مثال:

اگر فلزهای مس و آهن در کنار یکدیگر باشند (فلز مس روی فلز آهن باشد)، براثر حرارت فلز مس افزایش حجم بیشتر نسبت به فلز آهن دارد. در نتیجه مس به سمت پایین خم می‌شود.

لوازم خانگی

یخچال

ترموستات به معنی Therm(دما) و stat(ثابت) است که برای ثابت نگه داشتن دمای یک محیط یا یک محفظه مانند یخچال طراحی شده‌است که این سیستم کاملاً مکانیکی بوده و به صورت اتوماتیک و بدون دخالت دست دمای داخل آن محیط را تنظیم کرده و به عبارتی نحوه تنظیم دما توسط ترموستات انجام می‌شود که به کمپرسور فرمان قطع و وصل شدن را صادر می‌کند مثلاً زمانی که اهرم ترموستات روی ۶ قرار گیرد تا زمانی که دمای یخچال به ۶ درجه نرسیده‌است ترموستات اجازه کار به کمپرسور را می‌دهد و زمانی که دمای یخچال به ۶ درج رسید به صورت اتوماتیک ترموستات کمپرسور را قطع می‌کند تا دما در این درجه ثابت شود.

در کولرهای گازی معمولاً ترموستات بالای صفر استفاده می‌شود و معمولاً بین ۱۶ درجه سانتیگراد تا ۳۰ درجه سانتیگراد است.

ترموستات دیجیتال

با پیشرفت تکنولوژی از ترموستات برای کنترل هوشمند دمای منازل مسکونی و ادارات استفاده می شود. دیجیتال دمای مطلوب را از کاربر دریافت می کند و با دمای محیط مقایسه می نماید. سپس با توجه به اختلاف دمایی که اندازه گیری کرده و دمایی که کاربر برای آن مشخص نموده، سیستم های سرمایشی و گرمایشی از قبیل فن کویل، داکت اسپلیت، پکیج و غیره را کنترل می کند.