گویش باجلانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات: جایگزینی خودکار متن (-iranica.com +iranicaonline.org) |
|||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
*[[سگوند]]. |
*[[سگوند]]. |
||
[[سگوند|ایل سگوند]] از ۴ طایفه دیگر از لحاظ جمعیت بزرگتر است.<ref name=encyclopaediaislamica/>[[هنری راولینسون]] خاستگاه اینان را [[موصل]] عراق می داند و معتقد است [[ایل بیرانوند|بیرانوندها]] و باجلوندنها در قرن دوازدهم یعنی در اواخر [[صفویه]] یا در زمان [[افشاریه]] از نواحی [[موصل]] به [[لرستان]] آمدند <ref>راولینسون، هنری لرزیک. سفرنامه راولینسون: گذر از ذهاب به خوزستان. ترجم سکندر امان اللهی بهاروند. تهران: ۱۳۶۲. (ص. ۱۵۲) </ref> |
[[سگوند|ایل سگوند]] از ۴ طایفه دیگر از لحاظ جمعیت بزرگتر است.<ref name=encyclopaediaislamica/>[[هنری راولینسون]] خاستگاه اینان را [[موصل]] عراق می داند و معتقد است [[ایل بیرانوند|بیرانوندها]] و باجلوندنها در قرن دوازدهم یعنی در اواخر [[صفویه]] یا در زمان [[افشاریه]] از نواحی [[موصل]] به [[لرستان]] آمدند <ref>راولینسون، هنری لرزیک. سفرنامه راولینسون: گذر از ذهاب به خوزستان. ترجم سکندر امان اللهی بهاروند. تهران: ۱۳۶۲. (ص. ۱۵۲) </ref> |
||
==دین و زبان== |
==دین و زبان== |
||
===دین=== |
===دین=== |
||
نسخهٔ ۱۰ مارس ۲۰۱۳، ساعت ۰۷:۴۳
باجلانی نام یکی از طوایف کرد است که در غرب ایران و شمال شرقی عراق زندگی می‌کنند.[۱][۲]در متون تاریخی نام این گروه به صورتهای باجو[۳]/، باجَلَند [۴]، باج‌الان [۵]، بَجوران و بَجِلان نیز آمده‌است. شاخه اصلی باجلانی‌ها در منطقه قصرشیرین، سرپل ذهاب، بن کوره و قوره‌تو در شمال شهرستان خانقین عراق سکونت دارند. شاخه کوچک‌تری از آنها در شهرستان موصل، بر کرانه چپ رود دجله سکونت دارند.
باجلانی‌ها در ایران
گویا باجلانی‌ها ابتدا در نواحی گیلان غرب و سرپل زهاب ساکن بوده‌اند اما پس از مدتی به لرستان کنونی کوچ کرده‌اند. هم‌اکنون باجلانی‌ها در غرب ایران، در استان لرستان و شمال استان خوزستان پراکنده‌اند، این ایل در بخش زاغه، شهرستان خرم‌آباد، برخی در نزدیکی شهر بروجرد و گروهی نیز در شهرهای اندیمشک، دزفول و شوش ساکن هستند.[۲][۶] باجلانی‌ها در تاریخ لرستان با نام ایل باجلوند نقش مهمی ایفا کرده‌اند. ایل باجلوند (باجلان) در لرستان اتحادیه‌ای است از پنج طایفه عمده:
ایل سگوند از ۴ طایفه دیگر از لحاظ جمعیت بزرگتر است.[۲]هنری راولینسون خاستگاه اینان را موصل عراق می داند و معتقد است بیرانوندها و باجلوندنها در قرن دوازدهم یعنی در اواخر صفویه یا در زمان افشاریه از نواحی موصل به لرستان آمدند [۷]
دین و زبان
دین
باجلانی‌ها به همراه سرلی‌ها و شبک‌ها فرقه‌های رمزی را تشکیل می‌دهند که خاستگاه آنها، ادیان قدیمی ایرانی است، هر چند پیروان این فرق به‌منظور کاستن از فشار گروههای دینی- مذهبی اکثریت، به این شایعه که از غلات ( شاخه ها) شیعی مسلک هستند، دامن می‌زنند.[نیازمند منبع]
زبان
زبان باجلانی‌ها متعلق به زیرشاخه زازا-گورانی از شاخه شمال غربی زبان‌های ایرانی است و تاریخدانان و زبانشناسان خاستگاه اولیه آنها را از منطقه دیلمستان و کرانه‌های خزر می‌دانند.پژوهش‌های زبانشناسان نشانگر این است که این زبان یک زبان مستقل ایرانی است.[۸] ولی برخی دیگر آن را در شمار گویش‌های زبان کردی قرار می‌دهند.[۹]
منابع
- ↑ «باجلان». ایرانیکا. دریافت‌شده در ۹ فروردین ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «باجُولْوَنْد (باجَلان)». دانشنامه جهان اسلام. دریافت‌شده در ۹ فروردین ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - ↑ عباس عزاوی، عشائر العراق، الکردیة، بغداد، ۱۳۶۶ هجری قمری، ۲/۱۸۴
- ↑ محمدکاظم مروی، عالم‌آرای نادری، به کوشش محمدامین ریاحی، تهران، ۱۳۶۴، ۱/۲۵۲، حاشیهٔ ۱
- ↑ محمدمهدی استرآبادی، جهانگشای نادری، تهران، ۱۳۶۸، ص ۲۵۱
- ↑ علی محمد ساکی، جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان، خرم آباد ۱۳۴۳، ص ۱۵۵
- ↑ راولینسون، هنری لرزیک. سفرنامه راولینسون: گذر از ذهاب به خوزستان. ترجم سکندر امان اللهی بهاروند. تهران: ۱۳۶۲. (ص. ۱۵۲)
- ↑ 1986 "Kurds, Kurdistan. v. -- language," The Encyclopaedia of Islam, Vol. V, pp. 479-80.
- ↑ «Kurdish language». Britannica Encyclopedia. دریافت‌شده در مارس ۲۰۱۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک)
- بلو، جویس: گورانی و زازا در "راهنمای زبان‌های ایرانی، جلد دوم: زبان‌های ایرانی نو، ویراستهٔ رودیگر اشمیت. دیمه (صفحه): ۶-۵۵۵