انسان‌محوری
انسان‌محوری[۱][۲] (به انگلیسی: Anthropocentrism) یا انسان‌مرکزی یا انسان‌مداری یا مردم‌میانگاهی، نوعی جهان‌بینی است که براساس آن انسان سرچشمهٔ تمام ارزش‌هاست، زیرا مفهوم ارزش ساختهٔ انسان است و برای طبیعت به‌صرف اینکه در خدمت انسان است ارزش قائل است. براساس این نگرش، انسان مرکز کائنات است و محیط‌زیست تنها در خدمت منافع انسان است و هیچ حقی برای طبیعت به خودی خود در نظر گرفته نمی‌شود.[۳]
این اصطلاح می‌تواند برابر humanocentrism استفاده شود، درحالیکه اصطلاح اول بیشتر به برتری انسان اشاره دارد. انسان‌محوری مفهومی عمده در اخلاق محیط زیستی و فلسفه محیط زیستی است، که در آنها دیدگاه انسان‌محور، ریشهٔ مشکلات ایجادشده به علت تعامل بشر با محیط زیست انگاشته شده‌است. هرچند، دیدگاه انسان‌محور، عمیقاً در فرهنگ‌های مدرن بشری و اعمال آگاهانه آنها تعبیه شده‌است.
مبدا
بعضی از طرفداران استثنایی انسان به شواهدی از پیشرفت سریع غیرمعمول مغز و ظهور توانایی‌های استثنایی اشاره دارند. همان‌طور که یکی از مفسران آن را بیان می‌کند، «در طول تاریخ بشر، ما در پرورش توانمندی‌های ما موفق بوده‌ایم، شکل دادن به پیشرفت ما و تأثیر جهان بر جهان به صورت عمدی، کاملاً متفاوت از فرایندهای تکاملی»[۴]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۳.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۳.
- ↑ واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر دوازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب
- ↑ «Anthropocentrism». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۷.
منابع
- فرهنگ تشریحی ایسم‌ها (مشتمل بر ۱۹۹۰ ایسم از علوم مختلف): عزیزالله علیزاده، تهران: فردوس، ۱۳۹۱، (گالینگور، وزیری) ۶۵۶ صفحه. ISBN 978-964-320-482-2
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Anthropocentrism». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ فروردین ۱۳۹۲.
 | این یک مقالهٔ خرد جامعه‌شناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |