قرارداد گلدسمید

قرارداد گلداسمیت قراردادی است که در دورهٔ ناصرالدین شاه قاجار منعقد شده و به موجب آن، بخش بزرگی از بلوچستان ایران به انگلستان واگذار شده و مدت‌ها تحت عنوان بلوچستان انگلیس شناخته می‌شده‌است. انگلیسی‌ها پس از شکست ناپلئون بناپارت در مقابل روسیه که به احتمال حملهٔ فرانسه به هند پایان می‌داد، درصدد برآمدند تا با جداکردن بخش‌هایی از شرق ایران و ایجاد منطقهٔ حایل، از حملهٔ احتمالی روسیه به هند نیز در امان باشند.

انگلیس پس از جداسازی شهر هرات افغانستان از ایران، طبق معاهدهٔ پاریس که در سال ۱۸۵۷ (۱۲۳۵ خورشیدی) به امضای طرفین رسید، فردریک جان گلدسمید را مأمور تعیین مرزهای بلوچستان کرد. گلدسمید نیز در ۱۸۷۱ (۱۲۵۰ خورشیدی) مرزهای ایران و پاکستان را از خلیج گواتر تا کوهک معین کرده و برای تصویب نهایی به ناصرالدین‌شاه قاجار تسلیم داشت. در سال ۱۸۷۲ (۱۲۵۱ خورشیدی) نیز منطقهٔ بلوچستان به دو قسمت اصلی و خارجی تقسیم شد. بلوچستان اصلی که مناطق غربی هیرمند از نیزار تا ملک سیاه کوه را شامل می‌شد به ایران و بلوچستان خارجی که مناطق شرقی هیرمند را تشکیل می‌داد به افغانستان واگذار شد.

جستارهای وابسته

• خط گلداسمید
• هیرمند
• افغانستان
• پاکستان