درگیری ۱۴۰۲ ایران و افغانستان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
درگیری ۱۴۰۲ ایران و افغانستان
بخشی از گسترش درگیری افغانستان

محل درگیری
تاریخشنبه ۶ خرداد ۱۴۰۲ (۲۷ مه ۲۰۲۳)
موقعیت
نتایج

وضع موجود قبل از درگیری

  • بازگشایی گذرگاه مرزی
طرف‌های درگیر
 افغانستان  ایران
واحدهای درگیر
نیروهای مسلح امارت اسلامی افغانستان فرماندهی مرزبانی جمهوری اسلامی ایران
تلفات و خسارات
۱ کشته (ادعای طالبان)[۱]
۱ کشته و ۲ زخمی (ادعای ایران)
۱ کشته (ادعای طالبان)
چند کشته (ادعای ایران)

در ۲۷ می ۲۰۲۳، مصادف با ۶ خرداد ۱۴۰۲ نیروهای طالبان و مرزبانان ایرانی در امتداد مرز افغانستان و ایران میان ولایت نیمروز افغانستان و استان سیستان و بلوچستان ایران درگیر شدند.[۲] درگیری حدود شش ساعت به طول انجامید و سطح تبادل آتش سنگین بود چنان‌که ضمن رد و بدل شدن آتش مسلسل از توپ و خمپاره‌انداز نیز استفاده شد. درگیری برای دو طرف تلفاتی را به همراه داشت، طرف ایرانی و افغان هرکدام دیگری را آغازگر درگیری معرفی کردند، پیشتر جدال لفظی میان مقامات دو کشور پیرامون حقابه ایران از رود هیرمند افزایش سطح تنش میان دو کشور را سبب گردیده‌بود

پیش‌زمینه[ویرایش]

چند روز پیش از آغاز تنش، درگیری‌های لفظی میان مقامات جمهوری اسلامی و طالبان بر سر حقابه ایران از هیرمند بالا گرفته بود.[۳] اساس قرارداد منعقد به تاریخ ۱۳۵۱، افغانستان سالانه باید ۸۵۰ میلیون متر مکعب از آب رود هیرمند را به ایران بدهد، اما این عمل طی سالیان گذشته محقق نشد.[۴]

شرح درگیری[ویرایش]

درگیری ساعت‌ها به طول انجامید و ضمن تبادل آتش از تسلیحات سنگین مانند توپ و خمپاره[۵] استفاده گردید،[۶] طالبان اعلام کرد که آتش توپخانه ایران شهر زرنج واقع در ولایت نیمروز را نیز هدف قرار داده، کانال تلگرامی سپاه خبر داد که پهپادهای شناسایی ایران بر فراز منطقه درگیری به پرواز درآمدند و درگیری در روستای مامکی از ولسوالی کنگ جریان داشته است.[۵] اخباری تأیید نشده از تصرف یک پاسگاه مرزی در ایران از سوی طالبان منتشر گردید، درگیری غریب به شش ساعت ادامه داشت.[۳]

پیامد[ویرایش]

هردو طرف درگیری یعنی مقامات جمهوری اسلامی و طالبان دیگری را آغازگر تنش معرفی کردند،[۷] طرفین هئیتی را برای بررسی موضوع به منطقه اعزام کردند، محل وقوع تنش پاسگاه مرزی سوسولی هیرمند اعلام گردید، دو فرمانده ارشد ایرانی، قاسم رضایی، جانشین فرمانده کل انتظامی و کیومرث حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی به منطقه درگیری سفر کردند. گذرگاه مرزی پل ابریشم پس از وقوع رویداد به مدت یک روز بسته شد و سپس بازگردید، احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی با انتشار مصرعی از مولانای بلخی «نگفتمت مرو آنجا که آشنات منم» تلویحاً به مماشات مقامات جمهوری اسلامی با طالبان در دوره هجوم طالبان اشاره کرد.[۶] عبدالحمید خراسانی یکی از مقامات نظامی طالب با انتشار پیامی ویدیویی مستقیماً طرف ایرانی را تهدید کرد.

روزنامه جمهوری اسلامی ضمن انتقاد از مماشات با طالبان پیشنهاد اقدامات متقابلی را برای متنبه کردن طالبان و همین‌طور گرفتن حقابه هیرمند همچون توقف صادرات و واردات، کاهش روابط سفارتی، سخت‍گیری نسبت به سفر افغان‌ها به کشور و طرح دعوی بین‌المللی را عنوان کرد.[۸] انتقاداتی به جمهوری اسلامی بابت عدم جدیت در مواجهه با طالبان و تهدیدات آن وارد گردیده است.[۷][۹]

تلفات[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Gambrell, Jon (27 May 2023). "Iran exchanges heavy gunfire with Taliban on Afghan border, escalating tensions over water rights". Dubai. Archived from the original on 27 May 2023. Retrieved 28 May 2023.
  2. Gambrell, Jon (27 May 2023). "Iran exchanges heavy gunfire with Taliban on Afghan border, escalating tensions over water rights". Dubai: Associated Press. Archived from the original on 27 May 2023. Retrieved 28 May 2023.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «گزارش‌های ضدونقیض از تصرف پاسگاه جمهوری اسلامی به دست طالبان، همزمان با سفر دو مقام نظامی». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۳-۰۵-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۸.
  4. فردا، رادیو (۲۰۲۳-۰۵-۲۸). «انتقاد تند فلاحت‌پیشه از «ترس» جمهوری اسلامی از طالبان: حقابه ایران صرف کشت خشخاش می‌شود». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۸.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ https://www.facebook.com/pages/ارافای-RFI-فارسی/103932459643311 (۲۰۲۳-۰۵-۲۷). «درگیری مسلحانه شدید میان نیروهای ایران و افغانستان در مرز زرنج». ار. اف. ای - RFI. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۸.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «درگیری مرگبار در مرز ایران و افغانستان؛ دو فرمانده نظامی ایرانی به منطقه رفته‌اند». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۸.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ «تنش مرزی با طالبان؛ سفر دو مقام نظامی ایران به منطقه سیستان – DW – ۱۴۰۲/۳/۷». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۸.
  8. «طالبان به هیچ پیمانی وفادار نیست / سوخت‌شان را قطع کنید / راه‌های تجارت‌شان را ببندید / اعضای سفارت‌شان را بیرون کنید». خبرآنلاین. ۲۰۲۳-۰۵-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۸.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ فردا، رادیو (۲۰۲۳-۰۵-۲۸). «واکنش عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس به درگیری مرزی ایران و طالبان: دعوا بین بچه‌های یک خانه بود». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۸.