سیاست در ژاپن

سیاست در ژاپن
日本の政治

Government Seal of Japan
نوع حکومت	حکومت متمرکز نظام پارلمانی پادشاهی مشروطه
قانون اساسی	قانون اساسی ژاپن
قوه مقننه
Name	دایت ملی
نوع	دومجلسی
مکان ملاقات	ساختمان دایت ملی
مجلس اعلا
نام	مجلس مشاوران
Presiding officer	Akiko Santō President of the House of Councillors
مجلس سفلا
نام	مجلس نمایندگان (ژاپن)
Presiding officer	Tadamori Oshima Speaker of the House of Representatives
قوه مجریه
رئیس کشور
عنوان	امپراتور ژاپن
کنونی	ناروهیتو
برگزیننده	Hereditary
رئیس حکومت
عنوان	نخست‌وزیر ژاپن
کنونی	شینزو آبه
برگزیننده	Emperor (Nominated by National Diet)
هیئت دولت
نام	هیئت دولت ژاپن
دولت کنونی	Fourth Abe Cabinet (reshuffle)
رهبر	Prime Minister
برگزیننده	Prime Minister
مقرها	Sōri Daijin Kantei
قوه قضائیه
نام	Judiciary
Supreme Court
قاضی ارشد	Naoto Ōtani
صندلی	Supreme Court Building

ساختمان دایت ملی در توکیو

ژاپن یک کشور امپراتوری است. حکومت در آن به صورت سیستم پارلمانی، مشابه با بریتانیا می‌باشد که در حقیقت نخست‌وزیر آن را اداره می‌کند. امپراتور نماد کشور و وحدت ملی است و در رابطه با امور حکومتی قدرتی ندارد. تمامی کارهای امپراتور در رابطه با امور کشوری براساس توصیه‌ها و تصویب کابینه صورت می‌گیرد. با این حال امپراتور به عنوان رئیس کشور در مناسبت‌های سیاسی تأثیرگذار است. امپراتور کنونی ژاپن، ناروهیتو، در سال ۲۰۱۹ به عنوان یکصدو بیست و ششمین امپراتور به تخت نشست.

سیستم حکومتی ژاپن بر اساس فعالیت احزاب سیاسی قرار داشته و احزاب سیاسی نقش تعیین‌کننده‌ای در صحنه سیاست کشور دارند. در شرایط کنونی، مهم‌ترین احزاب سیاسی فعال عبارتند از: حزب لیبرال دموکرات، حزب دموکراتیک ژاپن، حزب کومه جدید، حزب کمونیست ژاپن، حزب سوسیال دموکرات. حزب لیبرال دموکرات مهم‌ترین حزب سیاسی در ژاپن است.

نهاد قانون‌گذار این کشور که دایت ملی نام دارد، دومجلسی بوده و از مجلس نمایندگان و مجلس مشاوران (سنا) تشکیل شده‌است. مجلس نمایندگان ۴۸۰ عضو دارد که با رای مردم برای دوره‌های چهار ساله انتخاب می‌شوند. اعضای مجلس مشاوران ۲۴۲ نفر هستند که با رأی مردم برای دوره‌ای شش ساله انتخاب می‌شوند.

نخست‌وزیر ژاپن رئیس دولت در ژاپن است که حکمش به وسیله امپراتور تنفیذ می‌شود. ذیل رهبری نخست‌وزیر، ۱۲ وزارتخانه وجود دارد؛ که عبارتند از: وزارت دادگستری- دارایی- بهداشت و رفاه- بازرگانی و صنعت- پست و ارتباطات- ساختمان- امور خارجه- آموزش ژاپن، علوم و فرهنگ ژاپن- کشاورزی، جنگلداری، ماهیگیری- حمل و نقل- کار و کشور.

قانون اساسی ژاپن

دست‌خط امپراتور

قانون اساسی ژاپن (به ژاپنی: 日本国憲法) (تلفظ: Nihon-Koku Kenpō) عالی‌ترین متن قانونی در کشور ژاپن است و هر قانون، فرمان، دستخط امپراتور یا تصویب‌نامه دولتی مغایر با خود را فاقد اعتبار دانسته است. این قانون پس از شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم و اشغال کشور توسط نیروهای متفقین، در روز سوم نوامبر ۱۹۴۶ به تصویب رسید.

مجلس نمایندگان

در قوه مقننه دومجلسی ژاپن موسوم به دایت ملی؛ مجلس سفلی محسوب می‌شود. قانون اساسی ژاپن در موارد متعددی به این مجلس نسبت به مجلس مشاوران تفوق و برتری داده است.

این مجلس در حال حاضر دارای ۴۸۰ کرسی است که با رای مستقیم شهروندان به مدت ۴ سال انتخاب می‌شوند. نخست‌وزیر ژاپن می‌تواند مجلس مشاوران را منحل اعلام کند و این امر باعث شده‌است که این مجلس تاکنون تنها یک دوره چهارساله داشته باشد.

امپراتور ژاپن

پادشاه تشریفاتی ژاپن در سیستم پادشاهی مشروطه و رأس خانواده سلطنتی ژاپن و رئیس نمادین دولت است. با توجه به قانون اساسی ژاپن که در سال ۱۹۴۷ تنظیم شده، امپراتور ژاپن نماد دولت و وحدت مردم است و قدرت سیاسی ندارد و تنها به عنوان یک نماد ملی عمل می‌کند.

او همچنین بالاترین مقام مذهبی شینتو را داراست. بنابر اساطیر و گفته‌ها امپراتور ژاپن و خانوادهٔ او از نوادگان مستقیم آماتراسو (ایزدبانوی خورشید) هستند. به امپراتور در حال خدمت، میکادو گفته می‌شود.

حزب لیبرال دموکرات

نماینده متنفذترین نیروی سیاسی در ژاپن است. این حزب به‌طور مستمر، اکثریت ثابتی را در مجلس ژاپن از زمان تشکیل آن در سال ۱۹۵۵ تا ژوئیه ۱۹۹۳ میلادی حفظ کرد و پس از یک دوره ۹ ماهه دوری از قدرت از ۱۹۹۴ میلادی به بعد با ائتلاف با احزاب کوچکتر دولت را تشکیل داده است. در ژاپن رهبر حزب حاکم نخست‌وزیر ژاپن نیز به شمار می‌رود.

دولتهای مرکزی و محلی

در ژاپن ۴۷ استان و تعداد کل ۱۸۰۰ شهر کوچک و بزرگ و روستا وجود دارد (آوریل، ۲۰۰۷). هر شهرداری واجد شورا می‌باشد. فرمانداران استانی و شهرداران با رأی مردمی انتخاب می‌شوند. دولت محلی نسبت به دولت مرکزی واجد سیستم دموکراسی بی‌واسطه‌تری می‌باشد.</ref> گرچه گفته می‌شود که نخستین انسان‌ها بیش از ده هزار سال قبل در شبه جزیره ژاپن سکونت داشته‌اند اما خاستگاه واقعی مردمان امروز ژاپن هنوز ناشناخته‌است.

دیوان عالی کشور

دیوان عالی کشور، بالاترین ارکان قوه قضائیه است. این دیوان متشکل از ۱۵ نفر قاضی است که توسط ریاست دیوان اداره می‌گردد. ۲۰ دادگاه بخش- از عمومی‌ترین دادگاه‌های کشور به‌شمار می‌آیند و در تمام کشور ۵۰ دادگاه بخش در مراکز استان‌های ۴۷ گانه مستقر هستند. در این دادگاه‌ها به پرونده‌های حقوقی و جزایی به‌طور مشترک رسیدگی می‌شود.

جستارهای وابسته

• هیئت دولت ژاپن
• نخست‌وزیر ژاپن
• فهرست نخست‌وزیران ژاپن

پیوند به بیرون

• مجله الکترونیکی مطالعات معاصر ژاپنی
• ژاپنیپولیتیک