ورنر هایزنبرگ
| ورنر کارل هایزنبرگ | |
|---|---|
 | |
| متولد | ۵ دسامبر ۱۹۰۱ وورتسبورگ |
| مرگ | ۱ فوریهٔ ۱۹۷۶ (۷۴ سال) مونیخ |
| ملیت |  آلمان |
| رشته فعالیت | فیزیک |
| محل کار | دانشگاه گوتینگن دانشگاه کپنهاگ دانشگاه لایپزیگ دانشگاه هومبولت برلین دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ |
| دانش‌آموختهٔ | دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ |
| دلیل شهرت | به خاطر ابداع مکانیک کوانتمی که کاربردهای آن علاوه بر چیزهای دیگر به کشف فرم‌های الوتروپیک هیدروژن |
| جوایز |  جایزه نوبل فیزیک (۱۹۳۲)مدال ماکس پلانک |
| دین | مسیحی |
امضا | |
ورنر کارل هایزنبرگ (به آلمانی: Werner Karl Heisenberg) (زاده ۱۹۰۱ - درگذشته ۱۹۷۶)، فیزیکدان آلمانی و برندهٔ جایزه نوبل فیزیک و یکی از بنیانگذاران فیزیک کوانتومی بود.
وی در سال ۱۹۰۱، در وورتسبورگ و در یک خانواده دانشمند متولد شد. تحصیلات خود در فیزیک را زیر نظر آرنولد زومرفلد به پایان رسانید. در سال ۱۹۲۴ دستیار ماکس بورن در گوتینگن بود و بعد در کپنهاگ با نیلز بور همکاری می‌کرد.
او که باورهای مسیحی داشت در سال ۱۹۳۷ ازدواج کرد. وی و همسرش هفت بچه داشتند. هایزنبرگ در سال ۱۹۷۶ در مونیخ درگذشت.
آثار[ویرایش]
مهم‌ترین کشف هایزنبرگ نامعادلهٔ مشهور عدم قطعیت است. این نامعادله می‌گوید که در مکانیک کوانتومی، قطعیت اندازه‌گیری تکانه و مکان با هم رابطهٔ معکوس دارند. اصل عدم قطعیت هایزنبرگ به‌طور ریاضی به شکل زیر نوشته می‌شود:
کارهای با ارزش دیگر هایزنبرگ در فیزیک ذره‌ای و هسته‌ای است.
سال‌های جنگ جهانی دوم[ویرایش]
وی که در جنگ جهانی دوم در آلمان باقی ماند سیاست بسیار محافظه‌کاری داشت، اما با وجود شرکت در پروژه ساخت بمب اتم هیتلری، هرگز عضو حزب ناسیونال سوسیالیست‌های آلمان نشد.[۱] وی حتی به دلیل نظریاتش در فیزیک نظری («فیزیک آریایی»[۲]) توسط یوهان اشتارک یک «یهودی سفید» نامیده شد.[۳][۴] البته هایزنبرگ از این اتهام توسط هاینریش هیملر فرمانده اس اس (بدلایل خانوادگی[۵]) تبرئه شد و به فعالیت‌های علمی خود در آلمان در دوره ناسیونال سوسیالیسم ادامه داد.[۶] با اینحال دستگاه آلمان نازی از روی بی‌اعتمادی به وی کرسی معتبر آرنولد زومرفلد را بر سر همین مسئله (برخلاف توصیه خود زومرفلد) هرگز ارائه نکرد.[۷]
در هنر[ویرایش]
هایزنبرگ همانند ماکس پلانک یک نوازنده چیره‌دست پیانو بود، و در کنسرت‌هایی نیز شرکت داشت.[۸]
تالیفات[ویرایش]
«جزء و کل» یکی از تالیفات هایزنبرگ است. این کتاب به نوعی خاطرات هایزنبرگ را بیان می‌کند و به‌طور مثال دربردارندهٔ چگونگی پیوستن او به دانشکدهٔ فیزیک دانشگاه مونیخ، آشنایی او با نیلز بور، رفتار هایزنبرگ در زمان رایش سوم، بحث‌های علمی و فلسفی با افراد مختلف و بسیاری از جوانب زندگی این دانشمند بزرگ است. این کتاب توسط حسین معصومی همدانی به فارسی ترجمه شده‌است و توسط مرکز نشر دانشگاهی منتشر شد.
یادمان‌ها[ویرایش]
امروزه موزه‌ای از آثار و بقایای وی در آلمان باقیست.
شبکه بی‌بی‌سی-۴ در مورد آخرین دیدار مشهور هایزنبرگ با (نیلز بوهر) یک فیلم تئاتری بنام کپنهاگ، در سال ۲۰۰۲ به نمایش درآورد. دنیل کریگ (بازیگر نقش جیمز باند) در آن به نقش هایزنبرگ ظاهر شد.[۹]
منابع[ویرایش]
- ↑ Who's who in Nazi Germany. Robert S. Wistrich. Publisher Routledge, 2001. ISBN 0-415-26038-8 pp.103
- ↑ Lise Meitner and the dawn of the nuclear age. Patricia Rife, John Archibald (FRW) Wheeler. Publisher Birkhäuser, 2006. ISBN 0-8176-4559-4 pp.158
- ↑ Physics and national socialism: an anthology of primary sources Volume 18 of Science networks historical studies. Klaus Hentschel. Birkhäuser, 1996. ISBN 3-7643-5312-0 pp.121
- ↑ In search of Klingsor. Jorge Volpi Escalante. Publisher Simon and Schuster, 2002. ISBN 0-7432-0118-3 pp.206
- ↑ Hiroshima: the world's bomb: Making of the modern world. Andrew Jon Rotter. Publisher Oxford University Press, 2008. ISBN 0-19-280437-5. pp.72-73
- ↑ Heisenberg - The Difficult Years: Professor in Leipzig, 1927-1942
- ↑ Eurekas and euphorias. Walter Gratzer. Oxford University Press, 2002. ISBN 0-19-280403-0 pp.288-289
- ↑ Heisenberg Und Die Musik
- ↑ BBC - BBC Four Drama - Copenhagen: The Play
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به ورنر هایزنبرگ در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ورنر هایزنبرگ موجود است. |
- Annotated Bibliography for Werner Heisenberg from the Alsos Digital Library for Nuclear Issues
- MacTutor Biography: Werner Karl Heisenberg
- Heisenberg/Uncertainty biographical exhibit by American Institute of Physics.
- Key Participants: Werner Heisenberg – Linus Pauling and the Nature of the Chemical Bond: A Documentary History
- Nobelprize.org biography
- Werner Heisenberg: Atomic Physics Mentorees
- "Oral history interview transcript with Werner Heisenberg". American Institute of Physics, Niels Bohr Library & Archives. 16 June 1970.
- "Oral history interview transcript with Werner Heisenberg". American Institute of Physics, Niels Bohr Library & Archives. 30 November 1962.
- استادان دانشگاه گوتینگن
- استادان دانشگاه لایپزیگ
- اعضای انجمن ماکس پلانک
- اعضای خارجی انجمن سلطنتی
- اعضای فرهنگستان سلطنتی هنر و علوم هلند
- اعضای فرهنگستان علوم آلمان در برلین
- اعضای فرهنگستان علوم باواریا
- اعضای فرهنگستان علوم پروس
- اعضای هیئت علمی دانشگاه هومبولت برلین
- افراد مرتبط با سرن
- اهالی پادشاهی بایرن
- اهالی وورتسبورگ
- برندگان جایزه نوبل اهل آلمان
- برندگان جایزه نوبل فیزیک
- برندگان مدال ماکس پلانک
- پیشآهنگی و راهنمایی در آلمان
- دانشمندان خداباور
- دانشمندان سده ۲۰ (میلادی) اهل آلمان
- دانشمندان فیزیک نظری
- دانشآموختگان دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ
- درگذشتگان ۱۹۷۶ (میلادی)
- دریافتکنندگان پور لی میریت
- دینامیک سیالاتدانان
- زادگان ۱۹۰۱ (میلادی)
- عارفان
- عارفان مسیحی
- عملیات اپسیلون
- فیزیکدانان اهل آلمان
- فیزیکدانان سده ۲۰ (میلادی)
- فیزیکدانان کوانتوم
- فیلسوفان علم
- کوهنوردان اهل آلمان
- لوتریانهای اهل آلمان
- ورنر کارل هایزنبرگ
