مذهب

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
گستردگی مذاهب اسلامی در جهان: مذهب مالکی و مذهب حنفی گسترده‌ترین مذاهب اسلام هستند.

«مذهب» در اصطلاح علم کلام اسلامی، شکلی خاص در فهم مسائل اعتقادی، خاصه امامت است که منشا اختلاف در آن، توجیه مقدمات منطقی یا تفسیر ظاهر کتاب الهی‌است؛ مانند مذهب شیعهٔ دوازه امامی، اشعری، معتزله و ماتریدی. مذهب در اصطلاح فقهی، روشی خاص در استنباط احکام کلی فرعی از ظاهر کتاب و سنت مانند فقه مذهب شیعه، حنفی، مالکی، حنبلی و غیره است.[۱]

تعریف[ویرایش]

مذهب یک سیستم اجتماعی_فرهنگی از رفتارها، تمرینات، سیرت، دیدگاه جهانی، متون، عبادتگاه‌ها، رسالت، اخلاق، یا سازمان‌ها است که بشریت را به عناصر ماوراء الطبیعه، متعالی یا روحی مرتبط می‌کند.[۲]

معنی[ویرایش]

مذهب در گذشته به مکتب‌های فکری درون یک دین (مانند مذاهب چندگانه فقه اسلامی) گفته می‌شد. در مغرب‌زمین، واژه «Religion» به معنای "مکتب‌های درون یک دین" و به معنای خود دین به کار می‌رود. حدود نیم قرن است که در ایران تحت تأثیر این موضوع، کلمه مذهب را به هر دو معنا استعمال می‌کنند. این اصطلاح در زبان عربی و فارسی به دو مفهوم به کار رفته‌‌است.[۳] بر این اساس مذهب را می‌توان هر یک از شاخه‌های دینی معنی کرد.

در ادبیات فارسی[ویرایش]

در ادبیات فارسی در بسیاری از گفتار‌ها، مذهب به معنی روش و پیشه، راه و رسم و طریقت فکری نیز به کار رفته‌است.

نمونه‌های اشعار:[ویرایش]

علم و عمل مذهب من است و تو مِیعلم نجویی که گاو بی‌عملی
یک دوست بسنده کن که یک دل‌داریگر مذهب عاشقان عاقل داری
در مذهب ما باده حلال است و لیکنبی روی تو ای سرو گلندام حرام است
مذهب عاشق ز مذهبها جداستعاشقان را مذهب و ملت خداست

منابع[ویرایش]

  1. مؤسسه لغتنامه دهخدا، لغتنامه دهخدا (لوح فشرده)، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۸۷.
  2. «تعریف مذهب». ۲۰۱۹.
  3. http://www.tahoordanesh.com