حزب مؤتلفه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۶: خط ۶:
| رئیس =
| رئیس =
| رئیس‌جمهور =
| رئیس‌جمهور =
| دبیرکل = [[محمدنبی حبیبی]]<ref name="rahnemai" />
| دبیرکل = [[محمدنبی حبیبی]]<ref name="rahnemai"/>
| سخنگوی =
| سخنگوی =
| بنیانگذار = ائتلاف سه هیئت اسلامی {{Collapsible list |از مسجد شیخ علی: [[محمدصادق امانی]] و [[محمدصادق اسلامی]] |از [[مسجد فخرالدوله|مسجد امین‌الدوله]]: [[مهدی عراقی]] و [[حبیب‌الله عسگراولادی]] |از هیئت اصفهانی‌ها: [[اسدالله بادامچیان]]}}
| بنیانگذار = ائتلاف سه هیئت اسلامی {{Collapsible list |از مسجد شیخ علی: [[محمدصادق امانی]] و [[محمدصادق اسلامی]] |از [[مسجد فخرالدوله|مسجد امین‌الدوله]]: [[مهدی عراقی]] و [[حبیب‌الله عسگراولادی]] |از هیئت اصفهانی‌ها: [[اسدالله بادامچیان]]}}
| رهبر ۱ عنوان = رهبر معنوی اولیه
| رهبر ۱ عنوان = رهبر معنوی اولیه
| رهبر ۱ نام = [[سید روح‌الله خمینی]]<ref name="rahnema0" />
| رهبر ۱ نام = [[سید روح‌الله خمینی]]<ref name="rahnema0"/>
| رهبر ۲ عنوان = پدر معنوی
| رهبر ۲ عنوان = پدر معنوی
| رهبر ۲ نام = [[حبیب‌الله عسگراولادی]]
| رهبر ۲ نام = [[حبیب‌الله عسگراولادی]]
خط ۲۰: خط ۲۰:
| رهبر ۵ نام = [[محمدعلی امانی]]
| رهبر ۵ نام = [[محمدعلی امانی]]
| آرمان = گسترش تفکر انقلابی و اداره اسلامی جامعه. کادر سازی سیاسی
| آرمان = گسترش تفکر انقلابی و اداره اسلامی جامعه. کادر سازی سیاسی
| تأسیس = بهار ۱۳۴۲{{رچ}}<ref name="نماد" />
| تأسیس = بهار ۱۳۴۲{{رچ}}<ref name="نماد"/>
| انشعاب =
| انشعاب =
| سابق =
| سابق =
خط ۶۸: خط ۶۸:


'''[[حزب]] مؤتلفه اسلامی''' (نام‌های پیشین: '''جمعیّت مؤتلفه اسلامی''' و '''هیئت‌های مؤتلفه اسلامی''')<ref name="rahnema0">{{پک|Rahnema|2008|ف=JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI|رف=0|زبان=en}}</ref>
'''[[حزب]] مؤتلفه اسلامی''' (نام‌های پیشین: '''جمعیّت مؤتلفه اسلامی''' و '''هیئت‌های مؤتلفه اسلامی''')<ref name="rahnema0">{{پک|Rahnema|2008|ف=JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI|رف=0|زبان=en}}</ref>
یک [[فهرست احزاب در ایران|حزب سیاسی]]–[[مذهب]]ی مهم و سابقه دار در [[ایران]] است<ref name="bbc" /> که در سال ۱۳۴۲ از ائتلاف ۳ [[هیئت مذهبی]] –هیئت مسجد امین‌الدوله، هیئت مسجد شیخ‌علی و هیئت اصفهانی‌ها– پیرو [[سید روح‌الله خمینی]] در منزل وی شکل گرفت.<ref name="rahnemai">{{پک|Rahnema|2008|ف=i. Hayʾathā-ye Moʾtalefa-ye Eslāmi 1963-79|رف=i|زبان=en}}</ref>
یک [[فهرست احزاب در ایران|حزب سیاسی]]–[[مذهب]]ی مهم و سابقه دار در [[ایران]] است<ref name="bbc"/> که در سال ۱۳۴۲ از ائتلاف ۳ [[هیئت مذهبی]] –هیئت مسجد امین‌الدوله، هیئت مسجد شیخ‌علی و هیئت اصفهانی‌ها– پیرو [[سید روح‌الله خمینی]] در منزل وی شکل گرفت.<ref name="rahnemai">{{پک|Rahnema|2008|ف=i. Hayʾathā-ye Moʾtalefa-ye Eslāmi 1963-79|رف=i|زبان=en}}</ref>
این تشکل که به [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|جناح راست]] و [[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصول‌گرایان سنتی]] تعلق دارد، قشر «بازاری‌های مذهبی» را نمایندگی می‌کند.<ref name="rahnemai" /><ref name="bbc" />
این تشکل که به [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|جناح راست]] و [[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصول‌گرایان سنتی]] تعلق دارد، قشر «بازاری‌های مذهبی» را نمایندگی می‌کند.<ref name="rahnemai"/><ref name="bbc"/>
این حزب همچنین در [[امور خیریه]] و تأسیس نهادهایی نظیر مدرسه اسلامی و صندوق [[قرض‌الحسنه]] فعال بوده‌است.<ref name="bbc" />
این حزب همچنین در [[امور خیریه]] و تأسیس نهادهایی نظیر مدرسه اسلامی و صندوق [[قرض‌الحسنه]] فعال بوده‌است.<ref name="bbc"/>


هیئت‌های مؤتلفه در زمان ایجاد به شدت تحت تأثیر اندیشه‌های [[سید روح‌الله خمینی]] بودند و نقش برجسته‌ای در قیام [[تظاهرات ۱۵ خرداد|۱۵ خرداد ۱۳۴۲]] و ترور [[حسنعلی منصور]] ایفا کردند<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://revolution.pchi.ir/show.php?page=contents&id=7368|عنوان=تشکیل هیئت‌های مؤتلفه‌ی اسلامی تحت نظر امام خمینی| ناشر =مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۶ سپتامبر ۲۰۱۷}}</ref> و با شرکت در [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب اسلامی ایران]]، بدنه مذهبی سنتی جامعه را علیه [[دودمان پهلوی|حکومت پهلوی]] بسیج کردند.<ref name="bbc" /> پس از پیروزی انقلاب و تشکیل [[نظام جمهوری اسلامی ایران|نظام جمهوری اسلامی]]، به سازمان‌یافته‌ترین و منسجم‌ترین نیروی سیاسی [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|جناح راست]] بدل شدندو پرنفوذترین جناح در حزب جمهوری اسلامی بودند.<ref name="rahnema0" /> و دستِ‌کم تا پایان دهه نخست انقلاب این جایگاه را حفظ نمودند.<ref name="bbc" /> در سال ۱۳۶۶ و با انحلال حزب جمهوری اسلامی به عنوان یک حزب مستقل عمل کرد.. [[فهرست رئیس‌جمهورهای ایران]].<ref name="yaghoubi">{{پک/بن|یعقوبی|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=صعود و افول جمعیت موتلفه در سیاست ایران|رف=یعقوبی|زبان=fa}}</ref> در حال حاضر حزب مؤتلفه اقدام به نسل سازی ازمیان نیروهای جوان و مستعد درعرصه سیاسی ایران می‌کند.
هیئت‌های مؤتلفه در زمان ایجاد به شدت تحت تأثیر اندیشه‌های [[سید روح‌الله خمینی]] بودند و نقش برجسته‌ای در قیام [[تظاهرات ۱۵ خرداد|۱۵ خرداد ۱۳۴۲]] و ترور [[حسنعلی منصور]] ایفا کردند<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://revolution.pchi.ir/show.php?page=contents&id=7368|عنوان=تشکیل هیئت‌های مؤتلفه‌ی اسلامی تحت نظر امام خمینی| ناشر =مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۶ سپتامبر ۲۰۱۷}}</ref> و با شرکت در [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب اسلامی ایران]]، بدنه مذهبی سنتی جامعه را علیه [[دودمان پهلوی|حکومت پهلوی]] بسیج کردند.<ref name="bbc"/> پس از پیروزی انقلاب و تشکیل [[نظام جمهوری اسلامی ایران|نظام جمهوری اسلامی]]، به سازمان‌یافته‌ترین و منسجم‌ترین نیروی سیاسی [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|جناح راست]] بدل شدندو پرنفوذترین جناح در حزب جمهوری اسلامی بودند.<ref name="rahnema0"/> و دستِ‌کم تا پایان دهه نخست انقلاب این جایگاه را حفظ نمودند.<ref name="bbc"/> در سال ۱۳۶۶ و با انحلال حزب جمهوری اسلامی به عنوان یک حزب مستقل عمل کرد.. [[فهرست رئیس‌جمهورهای ایران]].<ref name="yaghoubi">{{پک/بن|یعقوبی|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=صعود و افول جمعیت موتلفه در سیاست ایران|رف=یعقوبی|زبان=fa}}</ref> در حال حاضر حزب مؤتلفه اقدام به نسل سازی ازمیان نیروهای جوان و مستعد درعرصه سیاسی ایران می‌کند.


از افراد سرشناس این حزب می‌توان به [[مرتضی مطهری]]، [[سید محمد بهشتی]]، [[محمدعلی رجایی]]، [[سید علی اندرزگو]]، [[محمدجواد باهنر]]، [[حبیب‌الله عسگراولادی]]، [[حسن عباس‌پور]]، [[اسدالله بادامچیان]]، [[محمدنبی حبیبی]]، [[علاءالدین میرمحمدصادقی]]، [[سید مصطفی میرسلیم]]، [[جعفر شجونی]]، [[حسن غفوری‌فرد]]، [[محسن رفیقدوست]] را نام برد.<ref name="rahnemai" />
از افراد سرشناس این حزب می‌توان به [[مرتضی مطهری]]، [[سید محمد بهشتی]]، [[محمدعلی رجایی]]، [[سید علی اندرزگو]]، [[محمدجواد باهنر]]، [[حبیب‌الله عسگراولادی]]، [[حسن عباس‌پور]]، [[اسدالله بادامچیان]]، [[محمدنبی حبیبی]]، [[علاءالدین میرمحمدصادقی]]، [[سید مصطفی میرسلیم]]، [[جعفر شجونی]]، [[حسن غفوری‌فرد]]، [[محسن رفیقدوست]] را نام برد.<ref name="rahnemai"/>


== مؤتلفه بازار ==
== مؤتلفه بازار ==
خط ۹۰: خط ۹۰:
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۵۸)|۱۳۵۸]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۵۸)|۱۳۵۸]]
| [[جلال‌الدین فارسی]]<ref name="rahnemai" />
| [[جلال‌الدین فارسی]]<ref name="rahnemai"/>
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (مرداد ۱۳۶۰)|مرداد ۱۳۶۰]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (مرداد ۱۳۶۰)|مرداد ۱۳۶۰]]
| [[محمدعلی رجایی]] <small>(حمایت رسمی)</small><ref name="rahnemai" />{{سخ}}[[سید علی‌اکبر پرورش]] و [[حبیب‌الله عسکراولادی]] <small>(عضو حزب)</small><ref name="malakouti">{{پک|ملکوتی|ف=کاندیدای مؤتلفه کیست؟ / حزبی که رکورددار شکست در جمهوری اسلامی است|ک=روزآنلاین|رف=روز|زبان=fa}}</ref>
| [[محمدعلی رجایی]] <small>(حمایت رسمی)</small><ref name="rahnemai"/>{{سخ}}[[سید علی‌اکبر پرورش]] و [[حبیب‌الله عسکراولادی]] <small>(عضو حزب)</small><ref name="malakouti">{{پک|ملکوتی|ف=کاندیدای مؤتلفه کیست؟ / حزبی که رکورددار شکست در جمهوری اسلامی است|ک=روزآنلاین|رف=روز|زبان=fa}}</ref>
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)|مهر ۱۳۶۰]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)|مهر ۱۳۶۰]]
| [[سید علی‌اکبر پرورش]] و [[حسن غفوری‌فرد]]<ref name="malakouti" />
| [[سید علی‌اکبر پرورش]] و [[حسن غفوری‌فرد]]<ref name="malakouti"/>
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۶۴)|۱۳۶۴]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۶۴)|۱۳۶۴]]
| [[حبیب‌الله عسکراولادی]]<ref name="malakouti" />
| [[حبیب‌الله عسکراولادی]]<ref name="malakouti"/>
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۶۸)|۱۳۶۸]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۶۸)|۱۳۶۸]]
| [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]<ref name="malakouti" />
| [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]<ref name="malakouti"/>
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۲)|۱۳۷۲]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۲)|۱۳۷۲]]
| [[احمد توکلی]] و [[عبدالله جاسبی]]<ref name="malakouti" />
| [[احمد توکلی]] و [[عبدالله جاسبی]]<ref name="malakouti"/>
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶)|۱۳۷۶]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶)|۱۳۷۶]]
| [[علی‌اکبر ناطق نوری]]<ref name="rahnemai" />
| [[علی‌اکبر ناطق نوری]]<ref name="rahnemai"/>
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۰)|۱۳۸۰]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۰)|۱۳۸۰]]
| [[حسن غفوری‌فرد]] <small>(عضو حزب)</small><ref name="malakouti" />
| [[حسن غفوری‌فرد]] <small>(عضو حزب)</small><ref name="malakouti"/>
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۴)|۱۳۸۴]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۴)|۱۳۸۴]]
| [[علی لاریجانی]]<ref name="malakouti" />
| [[علی لاریجانی]]<ref name="malakouti"/>
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)|۱۳۸۸]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)|۱۳۸۸]]
| [[محمود احمدی‌نژاد]]<ref name="malakouti" />
| [[محمود احمدی‌نژاد]]<ref name="malakouti"/>
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)|۱۳۹۲]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)|۱۳۹۲]]
| [[علی‌اکبر ولایتی]]<ref name="فارس" />
| [[علی‌اکبر ولایتی]]<ref name="فارس"/>
|-
|-
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۶)|۱۳۹۶]]
| [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۶)|۱۳۹۶]]
| [[سید ابراهیم رئیسی]]<ref name="ایسنا" />
| [[سید ابراهیم رئیسی]]<ref name="ایسنا"/>
|}
|}


این تشکل همواره در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران]] نقش فعالی داشته‌است.<ref name="rahnemai" /> البته در بیشتر موارد نامزدهای مورد حمایت مؤتلفه در انتخابات ریاست جمهوری شکست خورده‌اند.<ref name="malakouti" />
این تشکل همواره در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران]] نقش فعالی داشته‌است.<ref name="rahnemai"/> البته در بیشتر موارد نامزدهای مورد حمایت مؤتلفه در انتخابات ریاست جمهوری شکست خورده‌اند.<ref name="malakouti"/>


در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۵۸)|نخستین دوره]]، [[جلال‌الدین فارسی]] نامزد منتخب حزب بود.<ref name="rahnemai" /> در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (مرداد ۱۳۶۰)|دومین انتخابات]]، دو تن از اعضای حزب یعنی [[حبیب‌الله عسکراولادی]] و [[سید علی‌اکبر پرورش]] در انتخابات نامزد بودند، اما علی‌رغم این موضوع حزب رسماً از [[محمدعلی رجایی]] –نامزد [[حزب جمهوری اسلامی]] که در انتخابات پیروز شد– حمایت نمود.<ref name="rahnemai" />
در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۵۸)|نخستین دوره]]، [[جلال‌الدین فارسی]] نامزد منتخب حزب بود.<ref name="rahnemai"/> در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (مرداد ۱۳۶۰)|دومین انتخابات]]، دو تن از اعضای حزب یعنی [[حبیب‌الله عسکراولادی]] و [[سید علی‌اکبر پرورش]] در انتخابات نامزد بودند، اما علی‌رغم این موضوع حزب رسماً از [[محمدعلی رجایی]] –نامزد [[حزب جمهوری اسلامی]] که در انتخابات پیروز شد– حمایت نمود.<ref name="rahnemai"/>


این حزب در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶)|انتخابات ۱۳۷۶]] از [[علی‌اکبر ناطق نوری]] حمایت کرد.<ref name="rahnemai" />
این حزب در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶)|انتخابات ۱۳۷۶]] از [[علی‌اکبر ناطق نوری]] حمایت کرد.<ref name="rahnemai"/>
در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)|انتخابات ۱۳۸۸]] این حزب پس از حرف و حدیث‌های فراوان در بین اعضای خود، به این نتیجه رسید که از [[محمود احمدی‌نژاد]] حمایت کند و در بیانیه‌ای ۶ دلیل برای حمایت خود برشمرد. اما بلافاصله پس از انتصاب [[اسفندیار رحیم‌مشایی]] به سمت [[معاون اول رئیس‌جمهور ایران|معاون اولی]] –که مخالف آن بود– به صف منتقدان [[دولت دهم]] پیوست.<ref name="malakouti" />
در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)|انتخابات ۱۳۸۸]] این حزب پس از حرف و حدیث‌های فراوان در بین اعضای خود، به این نتیجه رسید که از [[محمود احمدی‌نژاد]] حمایت کند و در بیانیه‌ای ۶ دلیل برای حمایت خود برشمرد. اما بلافاصله پس از انتصاب [[اسفندیار رحیم‌مشایی]] به سمت [[معاون اول رئیس‌جمهور ایران|معاون اولی]] –که مخالف آن بود– به صف منتقدان [[دولت دهم]] پیوست.<ref name="malakouti"/>


در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)|انتخابات ۱۳۹۲]]، این حزب ابتدا از [[یحیی آل‌اسحاق]] حمایت کرد اما پس از انصراف او از نامزدی در انتخابات، حمایت خود را از [[علی‌اکبر ولایتی]] اعلام کرد.<ref name="فارس">{{یادکرد خبر |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920312000554|عنوان=حمایت حزب مؤتلفه از ولایتی در انتخابات ریاست جمهوری| ناشر =[[خبرگزاری فارس]]|تاریخ=۱۲ خرداد ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=۱۵ شهریور ۱۳۹۶}}</ref> این حزب در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۶)|انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶]]، ابتدا مصطفی میرسلیم را به عنوان نامزد حزب معرفی کرد ولی در آستانه برگزاری انتخابات از [[سید ابراهیم رئیسی]] حمایت کرد.<ref name="ایسنا">{{یادکرد خبر |نشانی=http://www.isna.ir/news/96030905359/|عنوان=روایت بادامچیان از حمایت‌ موتلفه از رئیسی| ناشر =وب‌گاه خبرگزاری دانشجویان ایران|تاریخ =۹ خرداد ۱۳۹۶|تاریخ بازبینی=۱۵ شهریور ۱۳۹۶}}</ref>
در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)|انتخابات ۱۳۹۲]]، این حزب ابتدا از [[یحیی آل‌اسحاق]] حمایت کرد اما پس از انصراف او از نامزدی در انتخابات، حمایت خود را از [[علی‌اکبر ولایتی]] اعلام کرد.<ref name="فارس">{{یادکرد خبر |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920312000554|عنوان=حمایت حزب مؤتلفه از ولایتی در انتخابات ریاست جمهوری| ناشر =[[خبرگزاری فارس]]|تاریخ=۱۲ خرداد ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=۱۵ شهریور ۱۳۹۶}}</ref> این حزب در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۶)|انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶]]، ابتدا مصطفی میرسلیم را به عنوان نامزد حزب معرفی کرد ولی در آستانه برگزاری انتخابات از [[سید ابراهیم رئیسی]] حمایت کرد.<ref name="ایسنا">{{یادکرد خبر |نشانی=http://www.isna.ir/news/96030905359/|عنوان=روایت بادامچیان از حمایت موتلفه از رئیسی| ناشر =وب‌گاه خبرگزاری دانشجویان ایران|تاریخ =۹ خرداد ۱۳۹۶|تاریخ بازبینی=۱۵ شهریور ۱۳۹۶}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱۵۱: خط ۱۵۱:
* {{یادکرد|نام خانوادگی=Rahnema|نام=Ali |پیوند نویسنده=علی رهنما|فصل=JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI ii. Jamʿiyat-e Moʾtalefa and the Islamic Revolution|کتاب=Vol. XIV, Fasc. 5|ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]|ویرایش= online|زبان=en|سال=December 15, 2008|پیوند=http://www.iranicaonline.org/articles/jamiyat-e-motalefa-ii|صفحه=488-500|ref=ii}}
* {{یادکرد|نام خانوادگی=Rahnema|نام=Ali |پیوند نویسنده=علی رهنما|فصل=JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI ii. Jamʿiyat-e Moʾtalefa and the Islamic Revolution|کتاب=Vol. XIV, Fasc. 5|ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]|ویرایش= online|زبان=en|سال=December 15, 2008|پیوند=http://www.iranicaonline.org/articles/jamiyat-e-motalefa-ii|صفحه=488-500|ref=ii}}
{{پایان چپ‌چین}}
{{پایان چپ‌چین}}

{{احزاب سیاسی در ایران}}
{{احزاب سیاسی در ایران}}


[[رده:احزاب سیاسی اسلام]]
[[رده:احزاب سیاسی اسلام]]
[[رده:حزب‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۶۲ (میلادی)]]
[[رده:حزب‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۶۳ (میلادی)]]
[[رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۶۲ (میلادی) در ایران]]
[[رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۶۲ (میلادی) در ایران]]
[[رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۶۳ (میلادی) در ایران]]
[[رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۶۳ (میلادی) در ایران]]
[[رده:حزب موتلفه اسلامی|حزب موتلفه اسلامی]]
[[رده:حزب موتلفه اسلامی|حزب موتلفه اسلامی]]
[[رده:حزب‌ها در ایران]]
[[رده:حزب‌ها در ایران]]
[[رده:حزب‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۶۲ (میلادی)]]
[[رده:حزب‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۶۳ (میلادی)]]
[[رده:حزب‌های راست‌گرا]]
[[رده:حزب‌های راست‌گرا]]
[[رده:حزب‌های لیبرال در ایران]]
[[رده:حزب‌های لیبرال در ایران]]
[[رده:سازمان‌های ستیزه‌جو اسلامی شیعه]]
[[رده:سازمان‌های ستیزه‌جو اسلامی شیعه]]
[[رده:گروه‌های اصول‌گرای ایران]]
[[رده:گروه‌های اصول‌گرای ایران]]
[[رده:مخالفت مسلحانه با سلسله پهلوی]]

نسخهٔ ‏۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۹:۳۵

حزب مؤتلفه اسلامی
دبیرکلمحمدنبی حبیبی[۱]
بنیان‌گذارائتلاف سه هیئت اسلامی
بنیان‌گذاریبهار ۱۳۴۲‏[۲]
روزنامههفته‌نامه شما[۱]
شاخه جوانانامیر نظیفی
{{{عنوان جناح ۱}}}امیر فارسی نژاد
{{{عنوان جناح ۲}}}مهدی صولی
مرام سیاسیاسلام‌گرایی
اصول‌گرایی
وابستگی ملیجبهه پیروان خط امام و رهبری
وابستگی بین‌المللیکنفرانس بین‌المللی احزاب آسیایی (ICAPP)
رنگ رسمی     سبز[۲]

حزب مؤتلفه اسلامی (نام‌های پیشین: جمعیّت مؤتلفه اسلامی و هیئت‌های مؤتلفه اسلامی)[۳] یک حزب سیاسیمذهبی مهم و سابقه دار در ایران است[۴] که در سال ۱۳۴۲ از ائتلاف ۳ هیئت مذهبی –هیئت مسجد امین‌الدوله، هیئت مسجد شیخ‌علی و هیئت اصفهانی‌ها– پیرو سید روح‌الله خمینی در منزل وی شکل گرفت.[۱] این تشکل که به جناح راست و اصول‌گرایان سنتی تعلق دارد، قشر «بازاری‌های مذهبی» را نمایندگی می‌کند.[۱][۴] این حزب همچنین در امور خیریه و تأسیس نهادهایی نظیر مدرسه اسلامی و صندوق قرض‌الحسنه فعال بوده‌است.[۴]

هیئت‌های مؤتلفه در زمان ایجاد به شدت تحت تأثیر اندیشه‌های سید روح‌الله خمینی بودند و نقش برجسته‌ای در قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و ترور حسنعلی منصور ایفا کردند[۵] و با شرکت در انقلاب اسلامی ایران، بدنه مذهبی سنتی جامعه را علیه حکومت پهلوی بسیج کردند.[۴] پس از پیروزی انقلاب و تشکیل نظام جمهوری اسلامی، به سازمان‌یافته‌ترین و منسجم‌ترین نیروی سیاسی جناح راست بدل شدندو پرنفوذترین جناح در حزب جمهوری اسلامی بودند.[۳] و دستِ‌کم تا پایان دهه نخست انقلاب این جایگاه را حفظ نمودند.[۴] در سال ۱۳۶۶ و با انحلال حزب جمهوری اسلامی به عنوان یک حزب مستقل عمل کرد.. فهرست رئیس‌جمهورهای ایران.[۶] در حال حاضر حزب مؤتلفه اقدام به نسل سازی ازمیان نیروهای جوان و مستعد درعرصه سیاسی ایران می‌کند.

از افراد سرشناس این حزب می‌توان به مرتضی مطهری، سید محمد بهشتی، محمدعلی رجایی، سید علی اندرزگو، محمدجواد باهنر، حبیب‌الله عسگراولادی، حسن عباس‌پور، اسدالله بادامچیان، محمدنبی حبیبی، علاءالدین میرمحمدصادقی، سید مصطفی میرسلیم، جعفر شجونی، حسن غفوری‌فرد، محسن رفیقدوست را نام برد.[۱]

مؤتلفه بازار

بخشی از هیئت مؤتلفه در فعالیت‌های تجاری شرکت می‌کند و بازار را در دست دارد و به نام موتلفهٔ بازار یا بخش اصناف جمعیت موتلفه در بازار تهران شناخته می‌شود و قوی‌ترین شاخه موتلفه‌است. هر چند موتلفه در زمینه سیاسی دولت‌گرا است ولی از نظر اقتصادی مخالف کنترل کامل وزارت بازرگانی و وزارت اقتصاد و دارایی بر همه فعالیت‌های تجاری و مبادلات اقتصادی می‌باشد.[۴][۷] انجمن جامعه اسلامی بازار و اصناف از تشکل‌های اسلامی همسو با موتلفه است.[۸]

ارتباط موتلفه و فداییان اسلام

الگوی رفتاری و فکری هیئت‌های مؤتلفه اسلامی، بیش از هر چیز منبعث از گروه فداییان اسلام به رهبری نواب صفوی بود چنان‌که حتی برخی از اعضای موتلفه از جمله مهدی عراقی، از جمله فعالین جمعیت فداییان اسلام به حساب می‌آمدند و متناسب با شرایط و اوضاع و احوال سیاسی ـ اجتماعی رژیم، اقدامات متفاوتی در دستور کار قرار می‌دادند.[۹] مهدی عبدخدایی از بازماندگان نسل نخست فداییان اسلام در مصاحبه ای در سال ۱۳۹۱ در توضیح ترور حسنعلی منصور می‌گوید: «ترور حسنعلی منصور را دوستان موتلفه‌ای انجام دادند. فداییان اسلام در سال ۱۳۲۴ تشکیل شد و در سال ۱۳۳۴ با مرگ رهبرانش فعالیتش متوقف شد. از سال ۱۳۴۲ به بعد که روح الله خمینی به دلیل سیستماتیک کردن مبارزات دستور ائتلاف هیات‌های مذهبی تهران با همدیگر را دادند، بخشی از اعضای باقی مانده فداییان اسلام وارد هیات‌های موتلفه شدند و شاخه نظامی هیات‌های موتلفه را تشکیل دادند. این شاخه نظامی بود که اقدام کرد برای کشتن حسنعلی منصور. همه روزنامه‌ها نوشتند که منصور با هفت‌تیر نواب صفوی کشته شد زیرا کسانی چون مهدی عراقی، هرندی و نیک‌نژاد که در قتل منصور دخالت مستقیم داشتند، کاملاً متاثر از تفکرات نواب بودند.»[۱۰]

در انتخابات ریاست جمهوری

انتخابات نامزد
۱۳۵۸ جلال‌الدین فارسی[۱]
مرداد ۱۳۶۰ محمدعلی رجایی (حمایت رسمی)[۱]
سید علی‌اکبر پرورش و حبیب‌الله عسکراولادی (عضو حزب)[۱۱]
مهر ۱۳۶۰ سید علی‌اکبر پرورش و حسن غفوری‌فرد[۱۱]
۱۳۶۴ حبیب‌الله عسکراولادی[۱۱]
۱۳۶۸ اکبر هاشمی رفسنجانی[۱۱]
۱۳۷۲ احمد توکلی و عبدالله جاسبی[۱۱]
۱۳۷۶ علی‌اکبر ناطق نوری[۱]
۱۳۸۰ حسن غفوری‌فرد (عضو حزب)[۱۱]
۱۳۸۴ علی لاریجانی[۱۱]
۱۳۸۸ محمود احمدی‌نژاد[۱۱]
۱۳۹۲ علی‌اکبر ولایتی[۱۲]
۱۳۹۶ سید ابراهیم رئیسی[۱۳]

این تشکل همواره در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران نقش فعالی داشته‌است.[۱] البته در بیشتر موارد نامزدهای مورد حمایت مؤتلفه در انتخابات ریاست جمهوری شکست خورده‌اند.[۱۱]

در نخستین دوره، جلال‌الدین فارسی نامزد منتخب حزب بود.[۱] در دومین انتخابات، دو تن از اعضای حزب یعنی حبیب‌الله عسکراولادی و سید علی‌اکبر پرورش در انتخابات نامزد بودند، اما علی‌رغم این موضوع حزب رسماً از محمدعلی رجایی –نامزد حزب جمهوری اسلامی که در انتخابات پیروز شد– حمایت نمود.[۱]

این حزب در انتخابات ۱۳۷۶ از علی‌اکبر ناطق نوری حمایت کرد.[۱] در انتخابات ۱۳۸۸ این حزب پس از حرف و حدیث‌های فراوان در بین اعضای خود، به این نتیجه رسید که از محمود احمدی‌نژاد حمایت کند و در بیانیه‌ای ۶ دلیل برای حمایت خود برشمرد. اما بلافاصله پس از انتصاب اسفندیار رحیم‌مشایی به سمت معاون اولی –که مخالف آن بود– به صف منتقدان دولت دهم پیوست.[۱۱]

در انتخابات ۱۳۹۲، این حزب ابتدا از یحیی آل‌اسحاق حمایت کرد اما پس از انصراف او از نامزدی در انتخابات، حمایت خود را از علی‌اکبر ولایتی اعلام کرد.[۱۲] این حزب در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶، ابتدا مصطفی میرسلیم را به عنوان نامزد حزب معرفی کرد ولی در آستانه برگزاری انتخابات از سید ابراهیم رئیسی حمایت کرد.[۱۳]

منابع

  1. ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ Rahnema, “ii. Jamʿiyat-e Moʾtalefa and the Islamic Revolution”. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «rahnemai» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «تبیین نشانه حزب مؤتلفه اسلامی»، وبگاه رسمی حزب مؤتلفه اسلامی.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Rahnema, “JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI”.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ «جمعیت هیئت‌های موتلفه اسلامی»، بی‌بی‌سی فارسی.
  5. «تشکیل هیئت‌های مؤتلفه‌ی اسلامی تحت نظر امام خمینی». مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران. دریافت‌شده در ۶ سپتامبر ۲۰۱۷.
  6. «صعود و افول جمعیت موتلفه در سیاست ایران»، بی‌بی‌سی فارسی.
  7. آشفتگی در جمعیت موتلفه
  8. بی‌اعتنایی بازاریان به تقاضای انجمن همسو با موتلفه برای تعطیلی بازار
  9. «تاریخ ایرانی». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۷.
  10. Entekhab.ir، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب |. «عبدخدایی: آیت‌الله صدر ترور رزم‌آرا را تأیید کرد/ به ما می‌گفتند فداییان انگلستان». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۷.
  11. ۱۱٫۰۰ ۱۱٫۰۱ ۱۱٫۰۲ ۱۱٫۰۳ ۱۱٫۰۴ ۱۱٫۰۵ ۱۱٫۰۶ ۱۱٫۰۷ ۱۱٫۰۸ ۱۱٫۰۹ ملکوتی، «کاندیدای مؤتلفه کیست؟ / حزبی که رکورددار شکست در جمهوری اسلامی است»، روزآنلاین.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «حمایت حزب مؤتلفه از ولایتی در انتخابات ریاست جمهوری». خبرگزاری فارس. ۱۲ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۵ شهریور ۱۳۹۶.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «روایت بادامچیان از حمایت موتلفه از رئیسی». وب‌گاه خبرگزاری دانشجویان ایران. ۹ خرداد ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۵ شهریور ۱۳۹۶.

پیوند به بیرون

فارسی
انگلیسی
  • Rahnema, Ali (December 15, 2008), "JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI", Vol. XIV, Fasc. 5 (به انگلیسی) (online ed.), Encyclopædia Iranica, p. 483-500
  • Rahnema, Ali (December 15, 2008), "JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI i. Hayʾathā-ye Moʾtalefa-ye Eslāmi 1963-79", Vol. XIV, Fasc. 5 (به انگلیسی) (online ed.), Encyclopædia Iranica, p. 483-488
  • Rahnema, Ali (December 15, 2008), "JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI ii. Jamʿiyat-e Moʾtalefa and the Islamic Revolution", Vol. XIV, Fasc. 5 (به انگلیسی) (online ed.), Encyclopædia Iranica, p. 488-500