وزارت دادگستری
.svg) | |
| وزارت سازمان | |
|---|---|
| بنیان‌گذاری | ۱۲۷۵ ه.ق (۱۲۳۷ ه.خ) |
| گونهٔ سازمان | وزارت‌خانه |
| حوزهٔ قدرت | ایران |
| ستاد | تهران، میدان ولی‌عصر |
| وزیر مسئول | |
| گروه بالادست | دولت جمهوری اسلامی ایران |
| سازمان‌های زیردست | |
| وبگاه | |
| این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است |
| نظام جمهوری اسلامی ایران |
|---|
 |
| قانون اساسی |
|
|
وزارت دادگستری یکی از وزارت‌خانه‌های ایران است. به موجب اصل یکصد و شصتم قانون اساسی این وزارت‌خانه «مسئولیت کلیه مسائل مربوط به روابط قوه قضائیه با قوه مجریه و قوه مقننه را بر عهده دارد و از میان کسانی که رئیس قوه قضائیه به رئیس‌جمهور پیشنهاد می‌کند انتخاب می‌گردد.»[۱] وزیر دادگستری تنها وزیری است که برای انتخاب به این سمت، نیازمند کسب اعتماد رؤسای هر سه قوه است.[۲]
رئیس قوه قضائیه می‌تواند اختیارات تام مالی و اداری و نیز اختیارات استخدامی غیر قضات را به وزیر دادگستری تفویض کند. در این صورت وزیر دادگستری دارای همان اختیارات و وظایفی خواهد بود که در قوانین برای وزرا به‌عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی پیش‌بینی می‌شود.[۱]
شرح وظایف
[ویرایش]این وزارت‌خانه علاوه بر هماهنگی بین سه قوه، وظایف چندگانه دیگری دارد که «اقدام در جهت احقاق حقوق شهروندان ایرانی مقیم خارج از کشور و معاضدت حقوقی به اتباع ایرانی مقیم سایر کشورهای جهان، پاسخ به استعلامات حقوقی دستگاه‌ها و مدیریت امور پرداخت دیه از بیت‌المال حمایت از قربانیان جرم و مجرمان جرایم غیرعمد» بخشی از آن‌ها را در برمی‌گیرد.[۳] و وظیفهٔ خلع‌ید و رفع تصرف از اراضی ملی نیز بخشی از مسئولیت‌هایی است که بر عهدهٔ دادگستری شهرستان‌هاست؛ و دادگستری باید بر زمینه‌هایی همچون خلع‌ید، رفع تصرف از اراضی ملی، مطالبه خسارت و، چرای بدون رعایت مقررات قانونی و تخریبِ اراضی ملی نظارت کند.[۴]
معاونت‌ها
[ویرایش]وزارت دادگستری جمهوری اسلامی ایران چهار معاونت با عنوان‌های حقوق بشر و امور بین‌الملل، حقوق مالکیت فکری، حقوقی و امور مجلس، و توسعه مدیریت و پشتیبانی دارد. مرجع ملی کنوانسیون مبارزه با فساد از واحدهای مستقل این وزارت‌خانه است و مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک نیز از سال ۱۳۸۸ زیرمجموعه وزارت دادگستری قرار گرفت.[۵][۶]
وزیران دادگستری
[ویرایش]| نام | نگاره | آغاز تصدی | پایان تصدی | نخست‌وزیر |
|---|---|---|---|---|
| اسدالله مبشری | 
|
۲۶ بهمن ۱۳۵۷ | ۳۰ خرداد ۱۳۵۸ | مهدی بازرگان |
| احمد صدر حاج‌سیدجوادی | 
|
تیر ۱۳۵۸ | ۱۵ آبان ۱۳۵۸ | |
| به صورت شورایی زیر نظر سید محمد بهشتی | ۲۵ آبان ۱۳۵۸ | ۱۳۵۹ | شورای انقلاب | |
| ابراهیم احدی | ۱۴ آبان ۱۳۵۹ | ۱۳ دی ۱۳۵۹ | محمدعلی رجایی | |
| سید محمد اصغری | ۲۵ خرداد ۱۳۶۰ | ۲۴ مرداد ۱۳۶۳ | میرحسین موسوی | |
| حسن حبیبی | ۲۴ مرداد ۱۳۶۳ | ۷ شهریور ۱۳۶۸ | ||
| تغییر قانون اساسی و حذف سمت نخست‌وزیری | رئیس‌جمهور | |||
| محمداسماعیل شوشتری | ۷ شهریور ۱۳۶۸ | ۲ شهریور ۱۳۸۴ | اکبر هاشمی رفسنجانی | |
| سید محمد خاتمی | ||||
| جمال کریمی‌راد | ۲ شهریور ۱۳۸۴ | ۷ دی ۱۳۸۵ | محمود احمدی‌نژاد | |
| غلامحسین الهام | ۷ دی ۱۳۸۵ | ۱۲ شهریور ۱۳۸۸ | ||
| سید مرتضی بختیاری | ۱۲ شهریور ۱۳۸۸ | ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ | ||
| مصطفی پورمحمدی | ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ | ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ | حسن روحانی | |
| سید علیرضا آوایی[۷] | ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ | ۳ شهریور ۱۴۰۰ | ||
| امین‌حسین رحیمی | 
|
۳ شهریور ۱۴۰۰ | تاکنون | سید ابراهیم رئیسیمسعود پزشکیان |
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۷.
- ↑ «آشنایی با وزارت دادگستری». همشهری‌آنلاین. ۱۲ مرداد ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۷.
- ↑ «شرح وظایف وزارت دادگستری». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۷.
- ↑ شرح وظایف وزارت دادگستری در ایران. «کارشناس رسمی دادگستری». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۰۳.
- ↑ «معاونت‌ها». وبگاه وزارت دادگستری. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۷.
- ↑ «آشنایی با مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک». وبگاه وزارت دادگستری. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۳۱ ژانویه ۲۰۱۷.
- ↑ «معرفی وزرای دادگستری». وبگاه وزارت دادگستری. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۷.
پیوند به بیرون
[ویرایش]