پرش به محتوا

فهرست امامان اسماعیلیه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

این فهرستی از امام‌های اسماعیلی است، که توسط فرقه های مختلف آن به رسمیت شناخته شده اند. اسماعیلی‌ها همه آن‌ها را از اهل بیت و واسطه فیض خداوندی می‌دانند.

نخستین امام‌ها

[ویرایش]

همه فرقه‌های اسماعیلی در چهار امام اول را با شیعیان زیدی و در شش امام اول را با شیعیان دوازده امامی مشترکند. نزاری‌ها و مستعلی‌ها در مجموع به اسماعیلی‌های فاطمی نیز شناخته می‌شوند، و گروهی دیگر به نام اسماعیلیه هفت‌امامی نیز وجود دارد که با این دو گروه تفاوت دارد.

زیدی‌ها برخلاف اسماعیلی‌ها و دوازده‌امامی‌ها، پس از امام سجاد (امام چهارم)، به امامت امام باقر (امام پنجم) معتقد نیستند و برادر کوچکتر ایشان، یعنی زید بن علی را امام بعدی خود می‌دانند. پس از امام جعفر صادق (امام ششم)، دوازده‌امامی‌ها، امام موسی کاظم (امام هفتم دوازده‌امامی‌ها) را امام بعدی خود می‌دانند، در حالی که اسماعیلی‌های فاطمی، برادر بزرگ‌ترش اسماعیل بن جعفر (امام ششم نزاری‌ها و مستعلی‌ها)را امام بعدی خود می‌دانند و سپس پس از او، پسرش محمد بن اسماعیل (امام هفتم نزاری‌ها و مستعلی‌ها) را به عنوان امام قبول دارند. اسماعیلی‌های هفت‌امامی نیز اسماعیل بن جعفر یا پسرش محمد بن اسماعیل را آخرین امام و مهدی غائب خود می‌دانند.

هفت‌امامی‌ها فاطمی‌ها
واقفی‌ها قرمطی‌ها مستعلی‌ها نزاری‌ها شخصیت دوره زمانی
۱ ۱ اساس ۱ علی (۶۳۲–۶۶۱)
۲ ۲ ۱ مستوده حسن بن علی (۶۶۱–۶۶۹) مستعلی
۳ ۳ ۲ ۲ حسین بن علی (۶۶۹–۶۸۰) (مستعلی)



{{سخ}} (661–680) (نزاری)
۴ ۴ ۳ ۳ علی بن حسین زین العابدین (۶۸۰–۷۱۳)
۵ ۵ ۴ ۴ محمد الباقر (۷۱۳–۷۳۳)
۶ ۶ ۵ ۵ جعفر الصادق (۷۳۳–۷۶۵)
۷ (مهدی) - ۶ ۶ اسماعیل بن جعفر (۷۶۵–۷۷۵)
- ۷ (مهدی) ۷ ۷ محمد بن اسماعیل (۷۷۵–۸۱۳)

آن‌ها دین خود را از پایگاه‌های خود در سوریه از طریق داعی‌ها تبلیغ می‌کردند. در سال ۸۹۹ میلادی، عبیدالله المهدی بالله اعلام کرد که او «امام زمان» است و همچنین چهارمین نواده مستقیم محمد بن اسماعیل از همان سلسله است و سه نواده قبلی او را داعی و «امامان پنهان» اعلام کرد. این امر باعث اختلاف میان پیروان او شد و بعضی ادعای او را پذیرفتند و بعضی بمانند قرمطی‌ها ادعای او را به چالش کشیدند و محمد بن اسماعیل را امام غائب می‌دانستند. عبیدالله المهدی بالله در نهایت اولین خلیفه فاطمی در مصر و شمال آفریقا بود. اسماعیلی‌های هفت‌امامی در شرق عربستان، سوریه و مدتی در شمال ایران به حیات خود ادامه دادند، اما به تدریج با اسماعیلی‌های فاطمی و سایر جوامع شیعی جایگزین شدند.

ائمه مستعلیه

[ویرایش]

ائمه نزاریه

[ویرایش]

کتابشناسی/ یادکردها

[ویرایش]
  • ویلیام بوردهی (۱۳۶۴تحقیقی در آیین اسماعیلیه، ترجمهٔ زهرا سعیدی، مشهد: تابناک
  • محمد بن زین العابدین (۱۳۶۲تاریخ جماعت اسمعیلیه:هدایت المومنین الطالبین، ترجمهٔ هما خاقان زاده، به کوشش الکساندر سیمونوف.، تهران: اساطیر