درگاه:ارمنستان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ویرایش درگاه ارمنستان

پرچم ارمنستان
موقعیت ارمنستان

ارمنستان (به ارمنی: Հայաստան، تلفظ: هایاستان) با نام رسمی جمهوری ارمنستان (Հայաստանի Հանրապետություն، هایاستانی هانراپِتوتیون) کشوری در قفقاز جنوبی به پایتختی ایروان است.

ارمنستان در قفقاز جنوبی (ماورای قفقاز) در میان دریای سیاه و دریای خزر قرار دارد که مرز میان آسیا و اروپا محسوب می‌شود. همسایگان ارمنستان در غرب ترکیه، در شمال گرجستان، در شرق جمهوری آذربایجان، و در جنوب ایران و جمهوری خودگردان نخجوان (جزئی از جمهوری آذربایجان) می‌باشند.

ارمنستان کشوری کوهستانی و پرباران است و نیز یک کشور محاط در خشکی است. بزرگ‌ترین دریاچه این کشور دریاچه سوان است که آب شیرین دارد و پهنه نسبتاً بزرگی از بخش میانی کشور را پوشانده است. پهناوری ارمنستان ۲۹٬۸۰۰ کیلومتر مربع است و حدود ۳٬۲۰۰٬۰۰۰ تن جمعیت دارد. مردم ارمنی پیرو آیین مسیحیت هستند.

ویرایش نوشتار برگزیده

جماعت ارمنیان پراکنده یا دیاسپورای ارمنی یا به (ارمنی սփիւրքահայություն وبه انگلیسی Spiurkahayutiun) جوامع ارمنی ساکن در خارج از ارمنستان و قره باغ (آرتساخ) را بوجود آورده است.

جمعیت ارمنی ساکن در سراسر جهان حدود یازده میلیون نفر تخمین زده می‌شود اما تنها حدود ۳۳۰۰۰۰۰ نفر آنها در ارمنستان و حدود ۱۴۰۰۰۰ نفرشان نیز در قره باغ و حدود ۱۲۰۰۰۰ نفرشان هم در جاواختی ساکنند.

جمعیت دیاسپورای ارمنی (با بیشترین میزان جمعیتش در روسیه، ایالات متحده، فرانسه، آرژانتین، اوکراین، لبنان، سوریه، ایران و گرجستان) حدود هشت میلیون نفر تخمین زده می‌شود. تنها یک پنجم ارامنه در جمهور سابق ارمنستان شوروی ساکنند و قبل از جنگ جهانی اول و تا ۱۹۲۰ ارمنستان، قسمت شرقی ترکیه، جنوب گرجستان، قره باغ و نخجوان را هم در بر می‌گرفت.

صدها هزار نفر از ارامنه در غرب اروپا نظیر فرانسه، آلمان، ایتالیا، انگلیس و هلند و از اوائل سال ۱۹۸۰ در آمریکای شمالی و جنوبی ساکنند.

ویرایش زندگی‌نامه برگزیده
لوون آرونیان
لوون آرونیان

لوون گریگوریویچ آرونیان (به ارمنی: Լևոն Գրիգորի Արոնյան) ‏(۶ اکتبر ۱۹۸۲ در ایروان) شطرنج‌باز ارمنی که با ریتینگ ۲۸۱۶ در اوت ۲۰۱۲ نفر سوم رنکینگ جهانی این رشته است. وی در ماه مه ۲۰۱۲ ریتینگ ۲۸۲۵ را داشت که سومین ریتینگ برتر تاریخ است.

آرونیان در ۹ سالگی شطرنج را آموخت و قهرمانی شطرنج زیر ۱۲ سال و زیر ۲۰ سال جهان را در کارنامه دارد. در سال ۱۹۹۶ در سیزده سالگی استاد بین‌المللی و در سال ۲۰۰۰ استاد بزرگ شطرنج شد.

قهرمانی آرونیان در جام جهانی شطرنج ۲۰۰۵ که بدون شسکست در حتی یک بازی به دست آمد، برای وی حق شرکت در تورنمنت کاندیداتوری برای قهرمانی جهان ۲۰۰۷ را به ارمغان آورد و در این تورنمنت با پیروزی بر مگنوس کارلسن و الکسی شیروف به تورنمنت قهرمانی جهان صعود کرد. این آخرین باری بود که قهرمان این رشته در یک تورنمنت مشخص می‌شد اما آرونیان با ۶ امیتاز از ۱۴ بازی موفق نبود و ویسواناتان آناند به مقام قهرمانی این رشته رسید. آرونیان با توجه به ریتینگ بالای خود برای شرکت در تورنمنت کاندیداتوری قهرمانی جهان ۲۰۱۳ انتخاب شده است که برای تعیین رقیب آناند در قهرمانی جهان ۲۰۱۴ برگزار می‌شود.

آرونیان در سال ۲۰۰۵ بهترین ورزش‌کار سال ارمنستان شد و در سال ۲۰۰۹ لقب افتخاری استاد ورزش این کشور را دریافت کرد.

ویرایش تاریخ

تیگران دوم (به ارمنی: Տիգրան Բ) یا تیگران بزرگ پادشاه ارمنستان و داماد مهرداد ششم بود. وی پادشاه پنتوس (Πόντος) را بر ضد رومیان یاری کرد.

در زمان فرمانروایی تیگران دوم، قلمرو ارمنستان سه برابر گشت و ارمنستان به یکی از نیرومندترین حکومت‌های آن روز تبدیل شد. به همین علت تیگران دوم را در تاریخ تیگران بزرگ می‌نامند.

در سال ۸۸ پیش از میلاد، با مرگ مهرداد دوم شاه پارت که داماد و هم پیمان تیگران بزرگ بود، لشکریان ارمنی وارد هفتاد جلگه شدند و به مرزهای آتورپاتکان و ماد حمله کردند و تا همدان، پایتخت پارت، پیش رفتند و پس از تصرف این شهر کاخ شاه را به آتش کشیدند. پس پیمان آشتی‌ای بسته شد که طی آن هفتاد جلگه، آتورپاتکان، ماد و سرزمین‌های شمالی میان‌رودان به تیگران دوم سپرده شد.

ویرایش طبیعت
دریاچه سوان
دریاچه سوان

تمشک ارمنی که به نام شاه توت ارمنی و شاه توت هیمالیایی نیز معروف است، نام علمی آن Rubus armeniacusRubus می‌باشد.

این گیاه بومی کشور ارمنستان و جنوب غربی آسیا و همچنین شمال ایران می‌باشد.این گونه گیاهی تمشک در سال ۱۸۳۵ میلادی به اروپا و در سال ۱۸۸۵ به کشور استرالیا و آمریکای شمالی معرفی شد.

گل‌های درختچه تمشک ارمنی در اواخر بهار و اوایل تابستان ظاهر می شوند که هرکدام از گل‌ها دارای ۲ تا ۵/۲ سانتی متر قطر و دارای ۵ گلبرگ سفید یا صورتی کمرنگ می باشند.

ویرایش شهرها

شهر کاپان (به ارمنی "Կապան") مرکز استان سیونیک ارمنستان است که در منطقه‌ای جنگلی و در ریزشگاه دو رودخانه واقع شده است . نام اصلی این شهر در زمان قاجارها معدن بوده که بعدها به قاپان و از سال ۱۹۹۱ به کاپان تغییر یافته است.

کاپان که زمانی یک شهر پر جنب و جوش معدنکاری بود در پایانه‌های سده ۱۹و با سرمایه فرانسویان ساخته شد. این شهر با اینکه از یک معماری شوروی گونه برخوردار است اما نمودی نسبتاً خوب دارد. در میدان اصلی این شهر هتلی بلند و یک موزه قرار دارد. چندین کلیسای قدیمی دیگر نیز در این منطقه موجود است.

در کناره غربی شهر بر روی تپهای در جنوب رود وُغجی ویرانه‌های دژ هالیدزور بجا مانده است. این ساختمان که در سده ۱۷ به‌عنوان یک صومعه ساخته شده بود در آغاز سده ۱۸ قرارگاه داوود بیگ سردسته جنگجویان آزادی‌بخش ارمنی بر علیه عثمانیان شد.

ویرایش نوشتارهای برگزیده
ویرایش نگاره برگزیده

شهر آشتاراک (در زبان ارمنی "Աշտարակ") مرکز استان آراگاتسوتن ارمنستان و یکی از کهنترین سکونتگاه‌ها در ارمنستان است و آن منطقه آکنده از یادمانهای تاریخی و معماری است طوریکه می‌توان آن را موزه روباز معماری کهن ارمنستان نامید.

ویرایش گفتار برگزیده
~ ویلیام سارویان
ویرایش میراث جهانی یونسکو در ارمنستان
ساناهین
ساناهین

صومعه ساناهین (به ارمنی: Սանահինի վանք)، صومعه ای استدر شمال استان لوری کشور ارمنستان که در سده ۱۰ میلادی بنیاد شده است.

نام ساناهین در ارمنی به معنای «کهنتر از آن یکی» است و فرض بر اینست که منظور قدیمی‌تر بودن صومعه ساناهین از صومعه هاغپات است.دو روستای ساناهین و هاغپات در دو سوی دره‌ای ژرف و بر روی دو دشت قرار گرفته‌اند و دید زیبایی به همدیگر دارند.این صومعه‌ها متعلق به کلیسای حواری ارمنی هستند و در محدوده آنها چلیپاسنگ‌ها (خاچکارها)ی زیادی پراکنده‌است.

ویرایش آیا می‌دانید

آیا می‌دانید...

  • ... ارمنستان کوچکترین و آخرین کشور استقلال یافته از اتحاد جماهیر شوروی سابق است.
  • ... ارامنه خود را اولین قوم و کشوری می دانند که رسماَ آئین مسیحیت را حتی قبل از اروپا پذیرفته و به همین خاطر از تعصب دینی خاصی برخوردارند.
  • ... شمار کل جمعیت ارمنیان جهان نزدیک به ۹ میلیون نفر است که از این تعداد ۵٫۷ میلیون نفر خارج از جمهوری ارمنستان امروزی زندگی می‌کنند.
  • ... دریاچه سوان بزرگ ترین دریاچه قفقاز و بزرگ ترین دریاچه کوهستانی آب شیرین در جهان و بزرگ ترین دریاچه ارمنستان است.
ویرایش فرهنگ و هنر
رقص ارمنی
رقص ارمنی

رقص ارمنی میراثی است قدیمی، غنی و متنوع که از هزاره پنجم تا سوم قبل از میلاد به جا مانده است. در مناطق بالاتر از ارمنستان، سرزمینی به نام آرارات (دشت‌های آرارات) وجود دارد که در آن منطقه باستانی، نقاشی‌هایی بر روی سنگ‌نبشته‌ها به جا مانده است که به آن نقاشی‌های رقص می‌گویند. برخی از این نقاشی‌های رقص همراه با انواع خاصی از آلات موسیقی بوده است.

رقص سنتی یا رقص محلی در میان جماعت ارمنیان پراکنده (دیاسپورای ارمنی) بسیار محبوب می‌باشد. دیاسپورای ارمنی در کشورهای خود برای ارائه کردن فرهنگ و رقص سنتی ارمنی اقدام به تشکیل گروهای رقص محلی و بین‌المللی کردند.

در رقص ارمنی احساس شور، ظرافت و فصاحت خاصی وجود دارد. همه رقصنده‌ها با پوشیدن لباس سنتی تجسمی از تاریخ و فرهنگ و داستانهای اجداد گذشته خود را به ارمغان می‌آورند و این گونه سعی در نگه داشتن فرهنگ آباء و اجدادی خود دارند.

ویرایش ویکی‌پروژه‌ها
ویرایش آنچه می‌توانید انجام دهید
ویرایش رده‌ها
ویرایش سراسرنما

کوه آراگاتس بلندترین کوه ارمنستان

ویرایش درگاه‌های وابسته
ویرایش در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا