پرش به محتوا

آمور (ماهی)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

آمور
آمور جوان
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پرتوبالگان
راسته: کپورماهی‌سانان[۱]
تیره: کپورماهیان[۲]
زیرخانواده: کپوریان[۳]
سرده: Ctenopharyngodon
Steindachner, 1866
گونه: C. idella
نام دوبخشی
Ctenopharyngodon idella
(Valenciennes in Cuvier & Valenciennes, 1844)

ماهی آمور یا کپور علف‌خوار (Ctenopharyngodon idella) نوعی ماهی آب شیرین گیاهخوار از خانواده کپورهاست. این ماهی بومی شرق آسیا از شمال ویتنام تا رود آمور در مرز چین و سیبری است.

آمور برای پرورش ماهی و کنترل گیاهان آبی به نقاط مختلف دنیا معرفی شده و در برخی نقاط اثرات تخریبی فراوانی داشته‌است. در ایران ماهی آمور پرورشی به دلیل شباهت ظاهری به ماهی سفید خزر به ماهی سفید پرورشی معروف شده‌است.

ویژگی‌ها

[ویرایش]

بیشینهٔ درازا و وزن در این ماهی به ترتیب ۱۰۰ سانتی‌متر و ۳۲ کیلوگرم می‌باشد (میانگین ۵۷ سانتی‌متر و ۶/۳ کیلوگرم) و دارای دندان حلقی با فرمول ۴٫۲-۲٫۴ یا ۵٫۲-۲٫۴ می‌باشد. بدن این ماهی گرد و فلس‌های متراکمی دارد. باله پشتی گرد و خط جانبی کاملی دارد. ابتدای قاعده باله پشتی اندکی در جلوی قائمه باله لگنی قرار دارد.خارهای آبششی کوتاه و به تعداد ۱۲ عدد دارد. عمدتاً از گیاهان آبزی تغذیه می‌کند. البته سخت‌پوستان و نوزاد پشه‌های دریاچه (شیرونومیده)[۴] را نیز مصرف می‌کند. تعداد تخم‌ها تا ۱ میلیون عدد نیز می‌رسد. نسبت به ماهی کپور معمولی باله پشتی کوتاهتری دارد. تفاوت آن با ماهی کپور سیاه، در دندان‌های حلقی است. دندان حلقی در آمور از نوع شانه‌ای و در کپور سیاه از نوع آسیایی است.

ماهی آمور دارای سر مسطح است ولی ماهی سفید سر برآمده دارد. رنگ بدن در ماهی آمور، نقره‌ای واضح و در ماهی سفید نقره‌ای محو است. تفاوت دیگر این دو در دندان‌های حلقی است که فرمول دندان حلقی در ماهی سفید ۵-۶ می‌باشد.

ماهی آمور جزء کپور ماهیان چینی می‌باشد و در سیستم پرورشی توأم همراه با کپور معمولی، کپور نقره‌ای (فیتوفاگ)[۵] و کپور سرگنده، پرورش می‌یابد. این ماهی در زادگاه اصلی خود در چین، در رودخانه‌های سیلابی با آب گل آلوده و بستر پوشیده از سنگریزه به صورت دسته جمعی تخم ریزی می‌کند.تخم ریزی آن در دمای ۲۳-۲۱ درجه سانتی گراد صورت می‌گیرد. تعداد تخم‌ها ۲۰۰-۵۰۰ هزار عدد بوده و به قطر ۵/۰-۲/۱ میلی‌متر می‌باشند. شرایط لازم برای به وجود آمدن لاروها، غوطه‌وری تخم‌ها می‌باشد که در رودخانه‌های طبیعی در فصل سیلابی چنین شرایطی فراهم می‌گردد. ماهیان نر در زادگاه اصلی خود در ۶-۴ سالگی و ماده‌ها در ۷-۶ سالگی بالغ می‌شوند. این ماهی دارای ارزش شیلاتی می‌باشد.

دانستنی‌ها

[ویرایش]

در سال ۱۹۹۰ ورود ماهی غیربومی آمور از سوی شیلات به هامون پوزک در سیستان نسل نی‌های منطقه را از بین برد و این هامون را در فهرست قرمز کنوانسیون رامسر قرار داد.[۶]

منابع

[ویرایش]

*ستاری، مسعود، ۱۳۸۲، ماهی شناسی(۲)(سیستماتیک)، انتشارات حق شناس.

  • عسگری رضا، ۱۳۸۴، مروری بر ماهی‌شناسی سیستماتیک، انتشارات نقش مهر.
  • وثوقی، غلامحسین، مستجیر، بهزاد، ۱۳۸۱، ماهیان آب شیرین، انتشارات دانشگاه تهران.

  1. Cypriniformes
  2. Cyprinidae
  3. Cyprininae
  4. Chironomidae
  5. Hypophthalmichthys molitrix
  6. ایران سبز: وضعیت هامون در پی خشکی ۹۵ درصد تالاب، بحرانی است. بازدید:اوت ۲۰۰۹