ویکی‌پدیا:فرض حسن نیت

فرض حسن نیت (فحن) از اصول بنیادی ویکی‌پدیاست. طبق این اصل، فرض بر آن است که ویرایش‌ها و نظرهای کاربران با حسن نیت همراه است. بیشتر افراد سعی می‌کنند به پروژه کمک کنند، نه اینکه به آن آسیب برسانند. اگر این گزاره نادرست می‌بود، پروژه‌ای چون ویکی‌پدیا از همان اول محکوم به شکست بود. این رهنمود ویرایشگران را ملزم نمی‌دارد که با وجود مدرک واضح بر سوء نیت (مثلاً خرابکاری)، همچنان فرض را بر حسن نیت بگذارند. فرض حسن نیت مانع از بروز بحث و انتقاد نیست. بلکه، ویرایشگران نباید اقدامات مورد انتقاد را بدون مدرک به خباثت و غرض‌ورزی نسبت دهند.

موقع بروز اختلاف، سعی کنید موضعتان را توضیح دهید و مشکل را حل کنید، نه اینکه بر شدت تنش‌ها بیفزایید و به دیگران نیز این فرصت را بدهید که این‌چنین رفتار کنند. در نظر بگیرید که شاید اختلاف ناشی از زوایای دید متفاوت است و دنبال راه‌هایی برای حصول اجماع بگردید.

وقتی دربارهٔ حسن نیت شما تردید ابراز می‌شود، در صورت امکان، خود همچنان فرض کنید که طرف مقابل حسن نیت دارد. نزاکت را رعایت کنید و فرایند حل اختلاف را دنبال کنید، نه اینکه به کاربران حمله کنید و با آن‌ها جنگ ویرایشی راه بیندازید. اگر می‌خواهید دربارهٔ رفتار سایر کاربران ابراز تردید کنید، با ارائهٔ پیوند تفاوت و مدارک مربوط دیگر موضعتان را مستند کنید، تا دیگران بتوانند مبنای نگرانی‌هایتان را درک کنند. حتی وقتی بدرفتاری ناشی از سوء نیت به نظر می‌رسد، اغلب بهتر است بدون اشاره به انگیزه‌ها به رفتار بپردازید، وگرنه احتمالاً دلخوری از همه‌سو تشدید می‌شود.

مواظب باشید خیلی زیاد به این اصل اشاره نکنید. همان‌طور که می‌توان به‌اشتباه تشخیص داد که دیگری از روی سوء نیت عمل می‌کند، می‌توان به‌اشتباه نتیجه‌گیری کرد که دیگری فرض را بر سوء نیت گذاشته‌است؛ ترغیب‌های متعدد به «فرض حسن نیت» می‌توانند خود نشانه‌ای از فرض‌های منفی دربارهٔ دیگران باشند.

دربارهٔ حسن نیت

رعایت نزاکت و فرض حسن نیت از نقاط اتکای ویکی‌پدیای هستند.

همه اشتباه می‌کنند، هم اشتباهات رفتاری (مثلاً حمله به شخصیت) و هم محتوایی (مثلاً افزودن تحقیق دست اول). اغلب اوقات می‌توانیم این اشتباهات را با یادآوری‌های ساده اصلاح کنیم. با وجود این، اختلافاتی در ویکی‌پدیا بروز می‌کند که هیچ سیاست یا رهنمودی پاسخ سرراست به آن‌ها نمی‌دهد. موقع بروز اختلافات، شاید نیت بد دخیل نبوده باشد. خونسردی‌تان را حفظ کنید و اگر اختلاف‌ها لاینحل به نظر می‌رسند (که اغلبشان این‌چنین نیستند) فرایند حل اختلاف را طی کنید.

نقض سیاست‌ها، مثلاً زاپاس‌بازی، نقض اجماع و غیره، ممکن است از روی حسن نیت یا سوء نیت صورت بگیرند. برای مواجهه با همهٔ این حالت‌ها فرایندهایی وجود دارد و اعمال جریمه به دلیل نقض مکرر سیاست فارغ از اینکه سوء نیت دخیل بوده‌است یا نه انجام خواهد گرفت.

حسن نیت و تازه‌واردان

صفحهٔ اصلی: ویکی‌پدیا:لطفاً با چماق به استقبال تازه‌واردها نروید

مهم است که نسبت به تازه‌واردان که با فرهنگ و مقررات ویکی‌پدیا ناآشنایند ولی ممکن است به مشارکت‌کنندگان ارزشمندی مبدل شوند صبوری کرد.

رفتار یک تازه‌وارد احتمالاً به نظر خودش مناسب است و بروز مشکلات معمولاً ناشی از ناآشنایی او با فرهنگ ویکی‌پدیا یا پیشامد سوءتفاهم است. نادر نیست که تازه‌واردی فکر کند که فلان سیاست باید مطابق با درک او از شرایط و نحوهٔ کار تغییر کند، مخصوصاً اگر متوجه شود که راجع به سیاست مورد نظر از قبل اختلاف نظر وجود دارد. همین‌طور، بسیاری از تازه‌واردان انتظار دارند که مشارکت‌هایشان در مقالات بدون سؤال پذیرفته شوند، به‌ویژه اگر دربارهٔ موضوع مقاله عمیقاً مطلع باشند. رفتارهای ناشی از این دست دیدگاه‌ها، هرچند احتمالاً نادرست هستند، معمولاً غرض‌ورزانه نیستند و نباید اینطور در نظر گرفته شوند. بسیاری از تازه‌واردانی که در بدو امر از رسوم ویکی‌پدیا درک شهودی خوبی ندارند وقتی منطق پشت این رسوم برایشان آشکارتر می‌شود، به‌تدریج تغییر عقیده می‌دهند.

حسن نیت و حق نشر

صفحهٔ اصلی: ویکی‌پدیا:حق تکثیر

موقع مواجهه با نقض‌های احتمالی حق نشر، حسن نیت به این معنی است که فرض کرد ویرایشگران قصد دارند به سیاست‌های وبگاه و نیز قانون کشوری پایبند باشند. این فرق دارد با آنکه فرض کرد واقعاً به هر دو پایبند بوده‌اند. ویرایشگران ملزمند خود به شیوه‌ای کنشگرانه بارگذاری‌هایشان را مستند کنند (ذکر منبع، ذکر پروانه و غیره) و درصورتی‌که مستندسازی‌ها اشتباه یا ناکافی باشند، پرونده‌ها حذف خواهند شد. اقدامات اصلاحی توأم با حسن نیت شامل آگاه کردن کاربران از وجود مشکل و کمک کردن ایشان برای حل مشکلات است.

نشان دادن حسن نیت

علاوه بر فرض حسن نیت، با نشان دادن حسن نیت خودتان، دیگران را به صورت عملی به فرض حسن نیت ترغیب کنید. این کار به واسطهٔ بیان صادقانهٔ انگیزه‌هایتان و انجام ویرایش‌هایی که تمایل شما به مصالحه، علاقه‌تان به بهبود ویکی‌پدیا، پای‌بندی‌تان به سیاست‌ها و رهنمودهایش، اعتقادتان به صحت ویرایش‌هایتان، خودداری‌تان از به بازی گرفتن سامانه و دیگر رفتارهای مبتنی بر حسن نیت را نشان می‌دهند میسر است. نشان دادن حسن نیت الزامی نیست، اما به تعامل موفق و بی‌دردسر با دیگران کمک می‌کند.

مواجهه با سوء نیت

حتی وقتی سوء نیت طرف مقابل آشکار است، شما نباید خودتان در واکنش بی‌نزاکتی کنید، به شخصیت طرف مقابل حمله کنید، یا خونسردی‌تان را از دست بدهید. اگر یک طرف ماجرا از اول تا آخر درست رفتار کرده باشد، دیگران راحت‌تر خواهند توانست اختلاف را حل کنند یا خطاهای طرف مقابل را ببینند.

مدیران ویکی‌پدیا و دیگر کاربران مجرب فعال در زمینهٔ حل اختلاف از کمک کردن به شما خوشحال خواهند شد و اگر با ارائهٔ مدرک واضح و مشخص توجه ایشان را به موضوع جلب کنید، قادرند رفتار ناقض سیاست‌ها را تشخیص دهند.

اتهام سوء نیت به دیگران

بدون ارائهٔ مدرک واضح در قالب پیوند تفاوت دیگر کاربران را به سوء نیت متهم نکنید. چنین ادعایی خریدار ندارد، به هدف نمی‌رسد و حتی می‌تواند تحریک‌کننده باشد و اختلاف را حادتر کند. تکرار اتهام سوء نیت، بدون ارائه مدرک واضح که نشان دهد اقدامات یک کاربر در واقع با سوء نیت یا اذیت‌وآزار توأم هستند، خود می‌تواند به حمله به شخصیت فرد تعبیر شود. طرف مقابل هم می‌تواند به‌راحتی شما را به سوء نیت متهم کند، که در نتیجه چرخه‌ای زشت از اتهامات ایجاد می‌شود بدون اینکه اختلاف حل شود.