ویکی‌پدیا:آزار و اذیت

آزار و اذیت الگویی از رفتارِ تهاجمی یا اهانت‌آمیز مکرر از دید/قضاوت یک مشاهده‌گرِ عاقل است که عمداً شخص یا اشخاصی را هدف قرار می‌دهد. معمولاً (ولی نه همیشه) هدف از آزار تهدید و ارعاب است که می‌تواند به ناخوشایند کردن یا دلسرد کردن از ویرایش در ویکی‌پدیا، ترساندن یا خراب کردنِ فرد بینجامد.

ویکی‌پدیا هرگز نباید برای آزار کسی مورد استفاده قرار گیرد، چه آن فرد ویرایشگر باشد چه نباشد. ویرایش‌های حاوی آزار بسته به مورد برگردانده، حذف یا پنهان می‌شوند و کاربران دخیل در آزار و اذیت قطع دسترسی می‌شوند.

آزار ممکن است طوری طراحی شده باشد که به‌طور غیرمستقیم توسط قربانی دریافت شود و او را هدف قرار دهد، بی‌اینکه مکالمهٔ مستقیمی بین مهاجم و قربانی برقرار شده باشد.

آزار و اختلال

صفحه اصلی: ویکی‌پدیا:نزاکت

آزار و اذیت از جمله تهدید، ارعاب، تمرکز بر کاربر یا پیام‌های پی‌درپی نامطبوع، و تکرار حملهٔ شخصی می‌تواند موجب کاهش لذت فرد از ویکی‌پدیا و در نتیجه اخلال در پروژه شود. آزار کاربر بخاطر نژاد، جنسیت، گرایش جنسی، دین، سن یا معلولیت مجاز نیست.

ممنوعیت آزار به‌طور مساوی همهٔ ویکی‌نویس‌ها را شامل می‌شود. آزار یک کاربر با سابقهٔ رفتار غیرمنطقی یا اخلالگرانه غیر قابل قبول است، همچنانکه برای هر کاربر دیگر. ویکی‌پدیا قواعد شهروندی را تبلیغ می‌کند: افراد اشتباه می‌کنند، اما به آموختن از آن و در پیش گرفتن راهی بهتر تشویق می شوند. آزار یا چنین رویکردی تناقض دارد و به دانشنامه آسیب می‌زند.

ویکی‌تعقیب

صفحه اصلی: ویکی‌پدیا:آداب معاشرت

نوشتار(های) وابسته: وپ:کارآگاه‌بازی

تعقیب در ویکی‌پدیا (یا ویکی‌تعقیب) به عمل گزینش یک یا چند ویرایشگر خاص، شرکت در بحث دربارهٔ مقاله‌ها یا موضوعاتی که ویرایش کرده‌اند یا گفتگوهایی که ایشان در آن مشارکت کرده‌اند به منظور مخالفت دائم یا مهار آنها گفته می‌شود. این کار با هدف آشکار ایجاد مزاحمت، آزار یا محنت کاربر دیگر انجام می‌شود. ویکی‌تعقیب معمولاً با دنبال کردن پی‌درپی قربانی در ویکی‌پدیا همراه است.

کاربران بسیاری مشارکت‌های کاربران دیگر به قصد همکاری یا با مقاصد مدیریتی دنبال می‌کنند. این کار باید با دقت و با دلیل موجهی صورت گیرد تا ایجاد شبههٔ مزاحمت یا انتقام شخصی نکند. استفادهٔ صحیح از تاریخچهٔ مشارکت‌های یک کاربر شامل (اما نه محدود به) اصلاح اشتباهات واضح زیر پا گذاشتن سیاست‌های ویکی‌پدیا یا اصلاح اشتباهات مرتبط‌شان در تعدادی نوشتار است. چنین عملی برای نگهبانی حتی توصیه می‌شود. مشارکت‌های کاربر می‌تواند به منظور گردآوری شواهد برای ارائه در هیئت داوری یا کمیته میانجیگری در روند حل اختلاف مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از حل اختلاف در صورتی که حاوی شکایت فریبکارانه یا غیرموجه باشد خود می‌تواند مصداقی از ویکی‌تعقیب محسوب شود.

نتیجهٔ ویکی‌تعقیب سلب لذت کاربران دیگر از ویرایش یا مشارکت در پروژه بدون دلیلی موجه است. اگر تعقیب کاربر با غرض، حملهٔ شخصی یا دیگر ویرایش‌های اخلالگرانه باشد ممکن است تبدیل به موضوعی خیلی جدی شود و قطع دسترسی یا دیگر محدودیت‌های ویرایشی به همراه داشته باشد.

تهدید

تهدید کاربر دیگر آزار محسوب می‌شود. این شامل هر تهدیدی در جهان واقعی -مانند آسیب زدن به شخص- یا تهدید به اختلال در کار کاربر در ویکی‌پدیا می‌شود. پیام‌هایی با هدف دعوت از کاربران به استفادهٔ صحیح از ویکی‌پدیا -مانند حل اختلاف- تهدید محسوب نمی‌شود. تهدید قانونی نوعی خاص از تهدید با سیاست خاص خود است. کاربرانی که تهدید قانونی می‌کنند معمولاً بی‌پایان قطع دسترسی می‌شوند.

تهدید قانونی

ویکی‌پدیا سیاستی دارد مبنی بر قطع دسترسی کاربرانی که تهدید علیه دیگر کاربران ویکی‌پدیا انجام می‌دهند. نباید پیام‌هایی گذاشت که دیگران آن را به تهدید قانونی تعبیر کنند. در مواجهه با تهدید قانونی آشکار کاربران باید ببینند هدف تهدیدکننده چه بوده است، سیاست را برایش توضیح دهند، و از او بخواهند تهدید را حذف کند. اینکه کاربرانی درگیر اختلاف‌نظری قانونی با یکدیگر باشند، مادامی که تهدیدی قانونی صورت نگرفته دلیلی بر قطع دسترسی نیست.

افشای اطلاعات شخصی

افشای اطلاعات شخصی کاربر دیگر نوعی آزار محسوب می‌شود، مگر اینکه آن شخص خود داوطلبانه اطلاعات شخصی‌اش را علنی کرده باشد، یا در ویکی‌پدیا پیوندی به آن داده باشد. اطلاعات شخصی شامل نام واقعی، تاریخ تولد، شمارهٔ ملی یا پاسپورت یا شناسنامه، آدرس محل زندگی یا کار، عنوان شغل یا نام شرکت، شمارهٔ تلفن، آدرس ایمیل یا هر گونه اطلاعات تماس و عکس می‌شود؛ چه اطلاعات داده‌شده دقیق و درست باشد چه نباشد. افشای چنین اطلاعاتی در مورد کاربری دیگر نقض غیر قابل توجیه حریم خصوصی افراد است و می‌تواند آن ویرایشگر را در معرض آسیب در خارج از محیط ویکی‌پدیا قرار دهد. بجز موارد غیرعمدی (مثلاً وقتی ویکی‌پدین‌ها یکدیگر را در بیرون از محیط ویکی‌پدیا می‌شناسند و بعد سهواً اطلاعات شخصی را علنی می‌کنند، مثلاً در گفتگو طرف مقابل را به نام واقعی صدا می‌زنند) تلاش برای اوتینگ دلیلی کافی برای قطع دسترسی بلافاصله است. این موضوع هم در مورد ویرایشگرها و هم افراد غیرویرایش‌گر صدق می‌کند.

هر ویرایشی که اطلاعات شخصی کاربری را برملا کند باید فوراً برگردانده و پنهان شود تا برای همیشه از ویکی‌پدیا حذف شود. در این فاصله هر مدیری می‌تواند اطلاعات منتظر پنهانگری را حذف کند، حتی اگر مدیر درگیر باشد. اگر کاربری پیشتر اطلاعات شخصی خود را علنی کرده ولی بعداً آن را حذف کرده، نباید آن را در ویکی‌پدیا تکرار کرد، ولی اشاره به اطلاعاتی که خود شخص علنی کرده و هنوز در ویکی‌پدیا موجود است اوتینگ محسوب نمی‌شود. اگر اطلاعات پیشین پنهان شده باشند، تکرارشان در ویکی پدیا اوتینگ محسوب می‌شود.

اگر دیدید کاربری اطلاعات شخصی کس دیگری را لو داده، صحت اطلاعات را رد یا تأیید نکنید. چنین کاری به فرد لودهنده یا هر کس دیگری که این اطلاعات را ببیند بازخوردی در مورد صحت آن اطلاعات می‌دهد. به همین دلیل، در مواجهه با اطلاعات نادرست واکنشی متفاوت با مواجهه با اطلاعات درست نشان ندهید. هنگام گزارش تلاش برای اوتینگ دقت کنید که در مورد صحت اطلاعات نظری ندهید. اوتینگ معمولاً باید با «تلاش برای اوتینگ» یا چیزی شبیه به آن توصیف شود، تا در مورد صحت اطلاعات خنثی بماند، و این موضوع باید برای کاربرانی که بخاطر اوتینگ بسته شده‌اند روشن شود که ذکر اوتینگ در سیاههٔ بسته شدن و پیام بسته شدن به معنی تأیید صحت اطلاعات افشاشده نیست.

اینکه کاربری با نام واقعی خود اطلاعات شخصی‌اش را علنی کرده یا ویرایش‌هایی را انجام داده و از این رهگذر آنها را از طریق جستجو در اینترنت در دسترس قرار داده توجیهی برای پرونده‌سازی برای کاربر نیست. حلاجی نظرات خارج از ویکی‌پدیا بیان‌شدهٔ کاربران و نیز کاویدن ویرایش‌های پیشین آنها در دیگر مقاله‌های ویکی‌پدیا برای به چالش کشیدن مدام ویرایش‌هایشان نوعی آزار محسوب می‌شود. تهدید به افشای اطلاعات یک کاربر حملهٔ شخصی تلقی شده و ممنوع است.

سیاست حاضر ارسال اطلاعات شخصی کاربران را به یک مدیر، بازرس یا پنهانگر، هیئت داوری یا بنیاد ویکی‌مدیا از طریق ایمیل، در صورتیکه برای گزارش نقض سیاست‌های محرمانگی (مانند تعارض منافع، آزار و اذیت، مشارکت در برابر دستمزد یا حفاظت از کودکان) ضروری باشد ممنوع نمی‌کند. تنها حداقلی از اطلاعات به حداقل تعداد افراد باید منتقل شود. با این حال به ویرایشگران هشدار داده می‌شود که اجتماع گزینهٔ تحقیق و تفحص کاربران از یکدیگر را مردود می‌دارد. ارسال چنین مواردی نقض سیاست حاضر است.

آزار در فضای نام کاربری

چنین رفتارهایی از مصادیقِ آزار و اذیت محسوب می‌شود:

• گذاردنِ تعدادِ زیادی دروغ، افترا و پیام‌های اخطارِ سؤال‌برانگیز در صفحهٔ بحثِ کاربر.
• واگردانیِ چنین پیام‌هایی پس از حذفِ آن‌ها توسط خودِ کاربر.
• قرار دادنِ پیام‌هایی حاوی «مشکوک به زاپاس خواندن» کاربر.
• زیرِ فشار قرار دادنِ کاربر برای تغییرِ عقیده یا هر عبارتِ معادلی در صفحهٔ بحثِ کاربرانِ فعال که باعثِ رنجشِ آنان شود.

جستارهای وابسته

• وپ:کارآگاه‌بازی