پرش به محتوا

محمد مخبر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Mehra9090 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
با توجه به مشابهت لفظی با «سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری» در حالی که معنای متفاوتی دارند (واژه سرپرست در یکی به معنی caretaker و در دیگری به معنی supervisor است) عنوان را تغییر داده و دانشنامه‌ای‌تر و ویکی‌پدیایی‌تر کردم.
برچسب: برگردانده‌شده
خط ۵: خط ۵:
| image = MMokhber.png
| image = MMokhber.png
| caption = مخبر در سال ۱۴۰۲
| caption = مخبر در سال ۱۴۰۲
| office = [[رئیس‌جمهور ایران|سرپرست ریاست‌ جمهوری]] <ref>
| office = [[رئیس‌جمهور ایران]]{{-}}{{کوچک|سرپرست}}
https://www.irna.ir/amp/85483413/ </ref>
| leader = [[سید علی خامنه‌ای]]
| term_start = ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳
| term_start = ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳
| term_end =
| term_end =
| leader = [[سید علی خامنه‌ای]]
| predecessor = [[سید ابراهیم رئیسی]]
| predecessor = [[سید ابراهیم رئیسی]]
| successor = ''[[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۳)|تعیین خواهد شد]]''
| successor =
| office1 = عضو حقیقی [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]]
| office1 = عضو حقیقی [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]]
| term_start1 = ۲۹ شهریور ۱۴۰۱
| term_start1 = ۲۹ شهریور ۱۴۰۱

نسخهٔ ‏۲۸ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۵۶

محمد مخبر
مخبر در سال ۱۴۰۲
رئیس‌جمهور ایران
سرپرست
آغاز به کار
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳
رهبرسید علی خامنه‌ای
پس ازسید ابراهیم رئیسی
پیش ازتعیین خواهد شد
عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام
آغاز به کار
۲۹ شهریور ۱۴۰۱
گمارندهسید علی خامنه‌ای
رئیسصادق لاریجانی
هفتمین معاون اول رئیس‌جمهور
آغاز به کار
۱۷ مرداد ۱۴۰۰
رئیس‌جمهورسید ابراهیم رئیسی
پس ازاسحاق جهانگیری
رئیس ستاد اجرایی فرمان امام
دوره مسئولیت
۲۴ تیر ۱۳۸۶ – ۱۶ آذر ۱۴۰۰
گمارندهسید علی خامنه‌ای
پس ازمحمدجواد ایروانی
پیش ازعارف نوروزی (سرپرست)
اطلاعات شخصی
زاده
محمد مخبر

۴ تیر ۱۳۳۴ ‏(۶۹ سال)
دزفول، ایران
حزب سیاسیبدون عضویت حزبی
دیگر عضویت‌های سیاسیسازمان مجاهدین انقلاب اسلامی (اوایل دههٔ ۱۳۶۰)
تحصیلاتمهندسی برق
مدیریت[۱]
هیئت دولتدولت سیزدهم
امضا
خدمات نظامی
وفاداریایران
خدمت/شاخهسپاه پاسداران انقلاب اسلامی
جنگ‌ها/عملیات‌جنگ ایران و عراق

محمد مخبر (زادهٔ ۴ تیر ۱۳۳۴) سیاستمدار و مدیر اجرایی ایرانی است که از سال ۱۴۰۰ در دولت سیزدهم به‌عنوان هفتمین معاون اول رئیس‌جمهور ایران و پس از کشته‌شدن رئیس‌جمهور پیشین سید ابراهیم رئیسی در سانحه سقوط بالگرد براساس اصل ۱۳۱ قانون اساسی تا زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری جدید و زودهنگام، به‌عنوان مدیر موقت قوه مجریه، مشغول به کار است.[۲] او همچنین از سال ۱۴۰۱ عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است.[۳]

او پیش از این ریاست ستاد اجرایی فرمان امام،[۴] معاونت بازرگانی و حمل و نقل بنیاد مستضعفان، ریاست هیئت مدیره بانک سینا[۵][۶] و معاونت استانداری خوزستان را بر عهده داشته است. او همچنین پیش از فعالیت در بنیاد مستضعفان، در سِمت معاون اجرایی و مدیر عامل شرکت مخابرات خوزستان و مدیر عامل شرکت مخابرات دزفول مشغول بوده است.[۱][۷]

مخبر در ژانویه ۲۰۲۱ توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا به دلیل سرکوب مخالفان نظام جمهوری اسلامی ایران تحریم شد.[۸]

اوایل زندگی و فعالیت‌های اجرایی

محمد مخبر[۹] در تیر ۱۳۳۴ در دزفول زاده شد. پدرش شیخ عبّاس، مدتی امام جمعه موقت دزفول بود.[۱۰]

مقاطع ابتدایی تحصیل را در دزفول و اهواز گذراند و سپس در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی برق[۱۱] تحصیل کرد. هم‌میهن در مقاله‌ای نوشت که مخبر همراه با افرادی مانند محمد جهان‌آرا، علی شمخانی و محسن رضایی عضو گروه منصورون بوده است؛ منصورون در خوزستان شکل گرفت و در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ علیه حکومت پهلوی فعالیت می‌کرد.[۱۰] او پس از آغاز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خوزستان به‌عنوان مسئول بهداری سپاه دزفول گماشته شد و در جنگ ایران و عراق این سمت را بر عهده داشت.[۱۰]

مخبر پس از پایان جنگ، مدیرعامل شرکت مخابرات دزفول، معاون اجرایی شرکت مخابرات استان خوزستان و سپس مدیر عامل این شرکت شد. او زمانی هم معاونت استانداری خوزستان را عهده‌دار بود. سپس به تهران رفت و در زمان ریاست محمد فروزنده بر بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، مناصب مهمی مانند معاونت حمل‌ونقل و بازرگانی این بنیاد را بر عهده گرفت.[۱۰] در همین زمان گفته شد او نقش برجسته‌ای در خروج شرکت مخابراتی ترکسل از مناقصه پروژه اپراتور دوم تلفن همراه و جایگزین کردن گروه ام‌تی‌ان در کنسرسیوم ایرانسل داشته است. مخبر سپس به‌عنوان نایب رئیس هیئت مدیره ایرانسل برگزیده شد. مخبر همچنین ریاست هیئت مدیره بانک سینا را عهده‌دار بود که زیر نظر بنیاد مستضعفان فعالیت می‌کرد.[۱۰]

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در تیر ۱۳۸۶ مخبر را به ریاست ستاد اجرایی فرمان امام منصوب کرد. مؤسسه دانش‌بنیان برکت از زیرمجموعه‌های اصلی ستاد است که در زمان ریاست مخبر راه‌اندازی شد. در زمان دنیاگیری کووید-۱۹ در ایران، پروژه ساخت واکسن کوو ایران برکت به پروژه‌ای مهم و جنجالی تبدیل شد. اما در نهایت این واکسن رونمایی شد و دختر مخبر نخستین فردی معرفی شد که این واکسن را تزریق کرد.[۱۰] مخبر تا ۱۴۰۰ به مدت ۱۴ سال ریاست ستاد اجرایی فرمان امام را بر عهده داشت.[۱۲]

معاون اول رئیس‌جمهور

شیخ تمیم پادشاه قطر در راس یک هیئت بلندپایه سیاسی- اقتصادی با استقبال محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور در تهران[۱۳]

مخبر در ۱۷ مرداد ۱۴۰۰ طی حکمی از سوی سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور وقت، به‌عنوان معاون اول رئیس‌جمهور گماشته شد.[۱۴] به گفتهٔ بی‌بی‌سی فارسی، او ریاست «ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی» را گرفت تا وضعیت اقتصاد را سر و سامان دهد، اما شواهد حاکی از آن است که کارنامهٔ موفقی نداشته است.[۱۰]

محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصولگرا، در توصیف مخبر و نقش او در دولت رئیسی نوشت: «او با تیزهوشی سیاسی، به ندرت وارد گود می‌شود و به گونه‌ای عمل می‌کند که ناکارآمدی‌های دولت رئیسی به حساب او منظور نمی‌شود. درست مثل کسی که وارد دریا می‌شود اما خیس نمی‌شود.» جواد کریمی قدوسی در تیر ۱۴۰۱ در نوشت «مخبر از توانایی لازم برای این جایگاه برخوردار نیست» و هشدار داد که «ماندن ایشان برای یک‌ساعت هم ضرر است».[۱۰]

مخبر در شهریور ۱۴۰۱ با حکم خامنه‌ای به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام درآمد. در دی ۱۴۰۱ تصاویری از مخبر منتشر شد که در رویدادی کم‌سابقه در جلسه سران سه قوه شرکت کرده بود. بسیاری انتشار تصاویر او در این جلسه را به عنوان پیامی به منتقدانش ارزیابی کردند.[۱۰]

به دنبال سانحه سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی در ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳، همان روز جلسه هیئت دولت به ریاست مخبر برگزار شد و مواردی از دستور جلسه به تصویب رسید.[۱۵] پس از اعلام خبر کشته‌شدن رئیسی در سانحه سقوط بالگرد، جلسه فوق‌العاده هیئت دولت به ریاست مخبر آغاز شد.[۱۶] او به‌مدت ۵۰ روز مسئولیت‌های ریاست‌جمهوری را بر عهده خواهد داشت و طبق قانون اساسی، پس از آن انتخابات ریاست‌جمهوری مجدداً برگزار می‌شود.[۱۰]

تحریم‌ها

در ژوئیه سال ۲۰۱۰ میلادی، اتحادیه اروپا مخبر را در فهرست افراد و اشخاصی قرار داد که در فعالیت‌های مربوط به موشک‌های بالستیک و هسته‌ای مورد تحریم قرار می‌گرفتند اما دو سال بعد نام او را از آن فهرست حذف کردند.[۱۷][۱۸][۱۹]

وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا در ۱۳ ژانویه ۲۰۲۱ مخبر را تحریم کرد و به فهرست «شهروندان ویژه برگزیده» (اس‌دی‌ان) اضافه کرد. استیون منوشن، وزیر خزانه‌داری آمریکا، گفت: «ایالات متحده با هدف گرفتن کسانی که ادعا می‌کنند به مردم ایران کمک می‌کنند ولی ثروت خود را افزایش می‌دهند، ادامه می‌دهد.»[۸][۲۰][۲۱] در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا تأکید شده است که افرادی و نهادهایی تحریم شده به سرکوب سیستماتیک مخالفان، مصادره زمین و دارایی معترضان سیاسی، اقلیت‌های مذهبی و تبعیدی‌ها متهم شده‌اند.[۲۲]

کتاب‌شناسی

  • اقتصاددانان برتر جهان (۱۳۹۲)، جلد اول، انتشارات نور علم[۲۳]
  • معاذیر معاف‌کننده مجازات‌ها در اساسنامهٔ دیوان بین‌المللی کیفری (۱۳۹۳)، انتشارات نور علم[۲۴]
  • رهیافتی به توسعهٔ اقتصادی توأم با عدالت (۱۳۹۴)، انتشارات دانشگاه امام صادق[۲۵]
  • رشد اقتصادی شتابان در ایران (۱۳۹۵)، نشر چالش[۲۶]

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ کریم‌بیگی، آرش (۲۵ تیر ۱۳۸۶). «مخبر به ستاد اجرایی فرمان امام می‌رود». ایستنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۲۴.
  2. «رهبر انقلاب "مخبر" را به‌عنوان مدیر قوه مجریه منصوب کردند». تسنیم. ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ مه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۲۴.
  3. «محمد مخبر معاول اول رئیس‌جمهور شد». تسنیم. ۱۷ مرداد ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۸.
  4. «محمد مخبر رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) شد». خبرگزاری مهر. ۲۶ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ آذر ۱۳۹۸.
  5. «نشست اعضای هیئت مدیره شرکت مالی و اعتباری سینا». sinabank. ۳ آذر ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ آذر ۱۳۹۸.
  6. «مراسم معارفه مدیرعامل بانک سینا برگزار شد». ۱۲ اسفند ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ مه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ آذر ۱۳۹۸.
  7. «محمد مخبر معاول اول رئیس‌جمهور شد». تسنیم. ۱۷ مرداد ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۸.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «اسامی کامل ۳ فرد و نهاد جمهوری اسلامی که توسط آمریکا تحریم شد؛ آستان قدس رضوی و نهادهای وابسته | صدای آمریکا فارسی». ir.voanews.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۶.
  9. «منطقه آزاد اروند از بلاتکلیفی خارج شد/مدیرعامل جدید معرفی شد». خبرگزاری مهر. ۲۰ مهر ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۲۴.
  10. ۱۰٫۰۰ ۱۰٫۰۱ ۱۰٫۰۲ ۱۰٫۰۳ ۱۰٫۰۴ ۱۰٫۰۵ ۱۰٫۰۶ ۱۰٫۰۷ ۱۰٫۰۸ ۱۰٫۰۹ «محمد مخبر، معاون اول و جانشین موقت رئیس‌جمهوری ایران کیست؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ مه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  11. Motamedi, Maziar. "Who is Mohammad Mokhber, Iran's interim president?". Al Jazeera (به انگلیسی). Archived from the original on 20 May 2024. Retrieved 2024-05-20.
  12. «محمد مخبر رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) شد». خبرگزاری مهر. ۲۶ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ آذر ۱۳۹۸.
  13. «ورود امیر قطر به تهران- عکس خبری تسنیم | Tasnim». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.
  14. «دکتر محمد مخبر به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور منصوب شد». president.ir. ۱۷ مرداد ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۲۴.
  15. «دستور مخبر درپی وقوع حادثه برای بالگرد رئیسی». خبرآنلاین. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ مه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  16. «جلسه فوق‌العاده هیئت دولت به ریاست مخبر آغاز شد». خبرآنلاین. ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  17. «اموال تحت کنترل رهبری» (PDF). رویترز. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۸.
  18. «Suspect Entity: Mohammad Mokhber». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۵ فوریه ۲۰۱۱.
  19. Babak Dehghanpisheh, Steve Stecklow (2013). "Special Report: Khamenei's conglomerate thrived as sanctions squeezed Iran". reuters.com (به انگلیسی). Archived from the original on 20 August 2018. Retrieved 4 December 2019.
  20. Pamuk, Humeyra (2021-01-13). "U.S. imposes new sanctions on Iranian foundations in last days of Trump term" (به انگلیسی). Archived from the original on 4 February 2021. Retrieved 2021-01-16.
  21. «Iran-related Designations and Designations Updates; Counter Terrorism Designation | U.S. Department of the Treasury». home.treasury.gov. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژوئن ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۶.
  22. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «آمریکا آستان قدس و ستاد اجرایی فرمان امام را تحریم کرد | DW | 13.01.2021». DW.COM. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۰۷.
  23. «کتاب اقتصاد دانان برتر جهان (دوره دو جلدی)». انتشارات چالش. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ دسامبر ۲۰۱۹.
  24. «معاذیر معاف‌کننده مجازاتها دراساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری» (PDF). notary. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱.
  25. «رهیافتی به توسعه اقتصادی توأم با عدالت». کتابخانه و فناوری اطلاعات دانشگاه امام صادق. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ مه ۲۰۱۷.
  26. «کتاب رشد اقتصادی شتابان در ایران». چالش. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۹.

پیوند به بیرون

مناصب سیاسی
پیشین:
؟
معاون سیاسی و انتظامی استانداری خوزستان
۱۳۷۸– ؟
پسین:
جمشید منیرزاده
پیشین:
اسحاق جهانگیری
معاون اول رئیس‌جمهور
اکنون–۱۴۰۰
در حال تصدی
درگذشت رئیس‌جمهور سید ابراهیم رئیسی رئیس شورای موقت ریاست‌جمهوری
۱۴۰۳
در حال تصدی
مناصب حکومتی
پیشین:
عبدالرضا سبحانی
به عنوان مدیرعامل سازمان بازرگانی
معاون رئیس بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی
مدیرعامل سازمان بازرگانی و حمل و نقل

۱۳۸۶–۱۳۷۹
پسین:
؟
پیشین:
جواد مصدقی
به عنوان مدیرعامل سازمان حمل و نقل
پیشین:
محمدجواد ایروانی
رئیس ستاد اجرایی فرمان امام
۱۴۰۰–۱۳۸۶
پسین:
عارف نوروزی
سرپرست
مناصب تجاری
پیشین:
رضا شیوا
رئیس هیئت مدیره بانک سینا
۱۳۹۷–۱۳۸۵
پسین:
غلامعباس نعمت‌اللهی