محمدجواد ظریف

محمدجواد ظریف خوانساری
وزیر امور خارجه ایران
متصدی
آغاز به کار ۲۴ مرداد ۱۳۹۲
رئیس‌جمهور	حسن روحانی
پس از	علی‌اکبر صالحی
سفیر ایران در سازمان ملل
دوره مسئولیت ۱۴ مرداد ۱۳۸۱ – ۳ مرداد ۱۳۸۶
رئیس‌جمهور	سید محمد خاتمی محمود احمدی‌نژاد
پس از	سید محمدصادق خرازی
پیش از	محمد خزاعی
معاون وزیر امور خارجه
دوره مسئولیت ۲۱ تیر ۱۳۷۱ – ۱۳ مرداد ۱۳۸۱
رئیس‌جمهور	اکبر هاشمی رفسنجانی سید محمد خاتمی
پس از	محمدجواد لاریجانی
پیش از	احمد نعمانی
اطلاعات شخصی
زاده	۸ ژانویهٔ ۱۹۶۰ ‏(۶۴ سال) ‎۱۷ دی ۱۳۳۸ تهران, ایران
محل تحصیل	دانشگاه تهران دانشگاه دنور

محمد جواد ظریف (زادهٔ ‎۱۷ دی ۱۳۳۸ در تهران) سیاستمدار و وزیر امور خارجه کنونی ایران است. وی سفیر و نمایندهٔ دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد به مدت ۵ سال (از ۱۴ مرداد سال ۱۳۸۱ تا ۵ تیر سال ۱۳۸۶) بود.

تحصیلات

ظریف در سال ۱۳۵۵ با ویزای دانشجویی به آمریکا رفت و لیسانس و فوق لیسانس روابط بین الملل در ۱۹۸۱ و ۱۹۸۲ از دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو گرفت. پس از گذراندن آزمون جامع دکترایش در ۱۳۶۴، اداره مهاجرت ایالات متحده، روادید او را باطل کرد. ظریف پس از آن در نمایندگی ایران در نیویورک مشغول شد و سه سال بعد از راه دور تحصیلات خود را تکمیل کرد و دکترای حقوق و روابط بین الملل در ۱۹۸۸ از دانشگاه دنور دریافت کرد.

• دبستان و دبیرستان علوی - تهران، از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۵
• دیپلم کالج مقدماتی درو - سانفرانسیسکو، از سال ۱۳۵ تا ۱۳۵۶
• کارشناسی روابط بین الملل دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو، از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۰
• کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه ایالتی سانفراسیسکو، از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲
• کارشناسی ارشد مطالعات بین المللی دانشگاه دنور، از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۳
• دکتری مطالعات بین المللی دانشگاه دنور، از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۷

ارتباط گسترده‌ با جامعه آمریکا

وی به اقتضای حضور و همچنین فعالیت دیپلماتیک طولانی مدت در آمریکا، ارتباط گسترده‌ای با جامعه آمریکا و محافل سیاسی و علمی این کشور داشته است. روزنامه هرالدتریبون، در مقاله¬ای به قلم "وارن هوگ"، به حضور گسترده محمد جواد ظریف در مجامع عمومی آمریکا اشاره می‌کند:

«محمد جواد ظریف به اندازه‌ای در دانشگاه‌ها، محافل عمومی سیاسی و اجتماعی حضور پیدا می‌کند که لیزا اندرسون، رئیس دانشکده امور بین الملل دانشگاه کلمبیا از وی پرسیده است که آیا قصد شرکت در رقابت‌های انتخاباتی آمریکا را دارد؟»

ظریف در کتاب خاطراتش که به نام "آقای سفیر" منتشر شده است، درباره انتخاب او برای سمت نمایندگی دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل می‌گوید:

«فکر می‌کنم در بهمن ماه سال ۱۳۸۰ بین من و آقای دکتر خرازی برای رفتن به نیویورک توافق صورت گرفت. ظاهرا آقای دکتر خرازی نیز همان موقع موضوع اعزام من را به رهبری هم گفته بودند. بعدها رهبری به من فرمودند که همان روز من به آقای حجازی گفتم که بهترین گزینه برای نیویورک شما هستید؛ اما بگذارید روند معمول وزارت خارجه طی شود. وقتی که رسما به ما معرفی شدید، شما هم رسما موافقت کنید... همچنین نکاتی را که برای مأموریت لازم بود یادآوری کردند. از جمله نکته‌ای را فرمودند که من در همه کلاسهایم برای دانشجویان گفته‌ام. به من فرمودند حتی اگر در موردی یقین داری که دیدگاهت ۱۸۰ درجه با من مخالف است، وظیفه داری دیدگاهت را بگویی. حتی ایشان مطرح کردند که این یک وظیفه شرعی است. بحمدلله من نیز همیشه این کار را انجام دادم.»

کارنامه پنج ساله نمایندگی در سازمان ملل متحد

• دستیار ارشد وزیر امور خارجه
• معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امورخارجه و مشاور سرکنسول‌گری در سانفرانسیسکو
• ریاست کمیسیون فرهنگی- یونسکو
• ریاست کنفرانس آسیایی نژادپرستی و تبعیض نژادی
• عضویت گروه شخصیت‌های برجسته گفت و گوی تمدن‌ها
• ریاست کمیسیون خلع سلاح ملل متحد – نیویورک
• ریاست کمیته متخصصین گفت و گوی تمدن‌ها – جده
• ریاست کمیته سیاسی دوازدهمین اجلاس سران عدم تعهد – دوربان

سمت‌ها

1. عضو گروه شخصیت‌های برجسته زمامداری جهانی
2. سخنگویی هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران
3. ریاست کارشناسان ارشد هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران
4. ریاست کمیته سیاسی هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران
5. ریاست کمیته حقوقی مجمع عمومی ۴۷ ملل متحد – نیویورک

وزیر امور خارجه دولت یازدهم

بعد از انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس دولت یازدهم ایران، وی محمدجواد ظریف را برای تصدی سمت وزیر امور خارجه ایران در دولتش به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد. حسن قشقاوی، معاون کنسولی وقت وزارت امور خارجه، از این انتخاب استقبال کرد و عنوان کرد که کشورهایی که به دنبال گفتگو با ایران هستند، از این انتخاب استقبال کرده‌اند. وی به عملکرد هنری کیسینجر، مشاور اسبق امنیت ملی ایالات متحده آمریکا اشاره کرد که یک نسخه از کتاب دیپلماسی که توسط شخص وی تألیف گردیده را به ظریف هدیه داده است و در صفحه نخست آن نوشته است: «تقدیم به دشمن قابل احترام، ظریف»

ظریف با حضور در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در روز ۱۴ مرداد (روز بعد از مراسم تحلیف) به تشریح برنامه‌های خود و پاسخ به سوالات نمایندگان کمیسیون مربوطه پرداخت. وی در پاسخ به نمایندگان مجلس اظهار داشت:

بنده هرگز گرین‌کارت نداشته‌ام در حالی که ۱۰ سال است که شرایط دریافت آن را داشته‌ام. فرزندانم در حالی در ایران زندگی می‌کنند که می‌توانستند در ایران نباشند. من هم پس از رجعت به ایران هرگز به آمریکا سفر نداشته‌ام، در حالی که از سه دانشگاه معتبر آمریکا برای استادی دعوتنامه داشتم. در تمام مراحل کاری‌ام نظرات مقام معظم رهبری را عملیاتی کردم، حتی اگر نظرم مخالف با نظر آقا بوده است. ما یک پیام جهانی و یک الگوی جهانی برای ملت‌ها داریم و آمریکا از این پیام و الگو می‌ترسد. ما باید زبان بین‌المللی را بدانیم و هدف خود را با کمترین هزینه و بیشترین منافع دنبال کنیم. خودباوری و توانمندی جمهوری اسلامی قادر به برداشتن موانع از سر راه سیاست خارجی است و ضرورت آن فهم مشترک و هم‌افزایی در حوزه اجراست.

همزمان با روز سوم بررسی کابینه دولت یازدهم، علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر ایران در امور بین‌الملل، ظریف را گزینه مناسب جهت تصدی پست وزیر امور خارجه معرفی کرد و مدیریت و کارآمدی‌اش را در زمان همکاری مستقیم با ولایتی مورد تحسین قرار داد. وی در نهایت توانست با کسب ۲۳۲ رای از ۲۸۱ رای ماخوذه (۸۲٫۵ درصد) تصدی وزارت امور خارجه دولت یازدهم رابدست بیاورد. ساعاتی پس از این انتخاب، گیدو وستروله، وزیر امور خارجه آلمان و احمد داوداغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، در پیما‌های تلفنی جداگانه، تصدی پست وزارت امور خارجه را به وی تبریک گفتند و از وی درخواست کردند در آینده نزدیک به کشورهای متبوعشان سفر نماید.

منابع

• روزنامه اعتماد، ج. ۱۱ ش. ۲۷۳۸، ص. صفحه ۳، ۶ مرداد ۱۳۹۲
• سوابق علمی، پژوهشی و اجرایی دکتر محمدجواد ظریف دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه
• محمدجواد ظریف کیست؟ باشگاه خبرنگاران جوان

پیوند به بیرون

• مشروح برنامه ظریف برای وزارت خارجه دیپلماسی ایرانی