فجر ۳ (راکت توپخانه‌ای)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از فجر-۳)
فجر-۳ پرچم ایران
فجر-۳ در سال ۱۳۹۷
نوعراکت توپخانه‌ای
خاستگاه ایران
تاریخچه خدمت
خدمت۱۹۹۶-تاکنون
استفاده‌شده توسطبکارگیرنده‌ها
جنگ‌هاجنگ اسرائیل و لبنان (۲۰۰۶)
تاریخچه تولید
سازندهصنایع شهید باقری
گروه صنایع صنام, سازمان صنایع دفاع
تاریخ تولید۶ نوامبر ۱۹۹۶
ویژگی‌ها
وزن۱۵٬۰۰۰ کیلو گرم(سیستم)
۴۵ کیلو گرم (حاوی HE)
۹۰ کیلو گرم (کلاهک)
۴۰۷ کیلو گرم (راکت)
طول۱۰٫۴۵ متر(لانچر)
۵٫۲۰۰ میلی متر(راکت)
عرض۲٫۵۴ متر(لانچر)
ارتفاع۳٫۳۴ متر(لانچر)

کالیبر۲۴۰ م‌م
زاویه آتش
عمودی
۰ تا ۵۷ درجه
سرعت دهانه۶۰ کیلومتر در ساعت
برد نهایی۴۳ کیلومتر

فجر-۳ نام ایرانی راکت‌انداز چندگانه توپخانه‌ای کالیبر ۲۴۰ میلی‌متری است.[۱] اینراکت انداز ریشه کره شمالی دارد و در آنجا با نام راکت‌انداز ام ۱۹۸۵ شناخته می شود.[۲]

این راکت‌انداز که از ۱۲ پرتابگر تشکیل می‌شود بر روی کامیون‌های مرسدس بنز و ایسوزو سوار گشته و وزن کل سیستم ۱۵ تن است. وزن هر یک از راکت‌ها ۴۰۷ کیلوگرم است که ۴۵ کیلوگرم آن کلاهک حاوی ماده انفجاری است. طول راکت ۵ متر و ۲۰ سانتی‌متر و طول پرتابگر ۱۰٫۴۵ متر است.

تاریخچه[ویرایش]

ایران پیش از تولید بومی این راکت‌انداز، در سال ۱۹۸۰ میلادی ۱۰۰ عراده از این راکت را از کره شمالی خریداری و به ایران وارد کرد.[۳]

تولید این راکت در مارس سال ۱۹۹۰ توسط صنایع شهید باقری آغاز شده‌است.
تولید انبوه با ساخت تعداد معدود فجر-۳اس در تاریخ ۶ نوامبر ۱۹۹۶ تکمیل شد.

مشخصات فنی[ویرایش]

برد این راکت را 43 کیلومتر و کالیبر آن را 240 میلیمتر گزارش کرده‌اند. گفته شده است که وزن راکت 407 کیلومتر و وزن سرجنگی آن 85 کیلوگرم است. حداکثر سرعت این راکت 930 متر بر ثانیه و طول راکت 5.2 متر است. ماموریت این راکت زمین به زمین است.[۴] این راکت، تک مرحله‌ای با سوخت جامد است و در انتهای آن چهار بالک وجود دارد. کلاهک این راکت،‌ قابل انفجار به صورت ترکشی است.[۲]

در‌نسخه‌ بروز شده این راکت‌ها ادعا شده است که راکت‌های فجر 3 و 5 با تجهیز به سامانه‌های مخابراتی امکان شبکه شدن با هم و عملکردن به صورت یک آتشبار را دارند.[۵]

فجر-۳ دارای کالیبر، برد و وزن کلاهک مشابه سه سیستم شناخته شده کره شمالی است. راکت فجر-۵ ۳۳۳ میلی‌متری دارای بردی در حدود ۷۵-۸۰ کیلومتر است.

لانچرهای این فجر-۳ دارای ۱۲ راکت (تیوب) است. این لانچر اگر به هر ۱۲ راکت مجهز بشود،‌ وزنی معادل ۱۹.۹ تن پیدا خواهد کرد. در نمایشگاه ۴۰ سالگی جمهوری اسلامی، از لانچر ۶ تایی این راکت رونمایی شد که همزمان ۶ راکت فجر ۳ و ۶ راکت فجر ۵ را شلیک می کند.[۲]

کاربردها[ویرایش]

از این راکت به عنوان ستون راکتی ایران یاد میشود.همچنین ممکن است این راکت‌ها تحت عنوان خیبر-۱ به نیروهای شبه نظامی حزب‌الله لبنان عرضه شده باشد و از اینرو امکان دارد در مواقعی در جنگ اسرائیل و لبنان (۲۰۰۶) مورد استفاده قرار گرفته باشد.

بکارگیرنده‌ها[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Fajr-3». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «راکت های توپخانه ای سری فجر». جنگاوران. ۲۰۲۰-۱۲-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۵.
  3. «توپ ها و راکتهای توپخانه ای ایران». جنگاوران. ۲۰۱۶-۰۹-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۵.
  4. «ساخت ایران|خانواده راکت‌های فجر + مشخصات - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۵.
  5. «راکت‌های ایرانی جبهه مقاومت چه‌کیفیتی دارند؟/ تغییرات اساسی در راکت‌ها و موشک‌های خانواده فجر +فیلم - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۵.
  6. Galen Wright (March 15th 2011) Iranian Military Capability 2011 - Ground Forces
  7. International Institute for Strategic Studies (IISS) (14 February 2018). "The Military Balance 2018". The Military Balance (به انگلیسی). Routledge. 118: 334.
  8. Iran’s Asymmetric Naval Warfare Fariborz Haghshenass Policy Focus #87 | September 2008 https://www.washingtoninstitute.org/uploads/Documents/pubs/PolicyFocus87.pdf بایگانی‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۷ توسط Wayback Machine
  9. "Estimates for Hezbollah's Arsenal". Critical Threats. Archived from the original on 2018-08-18. Retrieved 2018-07-14.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «راکت‌های ایرانی جبهه مقاومت چه‌کیفیتی دارند؟/ تغییرات اساسی در راکت‌ها و موشک‌های خانواده فجر +فیلم - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۵.
  11. "Fadjr 3". Military Today. Retrieved 27 July 2023.
  12. Anthony H. Cordesman, Iran's Rocket and Missile Forces and Strategic Options. October 7 2014. p. 60.