مسلسل دستی

مُسَلسَل یا تیربار دستی (به انگلیسی: Submachine Gun (SMG)) نوعی جنگ‌افزار خودکار قابل حمل و مجهز به خشاب است که برای شلیک فشنگ‌های کالیبر پیستول طراحی شده و معمولاً نرخ آتش بالا و ابعاد جمع‌وجوری دارد که آن را برای نبرد در فاصله نزدیک مناسب می‌سازد. مسلسل‌های دستی که در اوایل قرن بیستم توسعه یافتند، در خلال جنگ جهانی اول برجستگی پیدا کردند و در سراسر جنگ جهانی دوم به‌طور گسترده به کار گرفته شدند. این سلاح‌ها به‌دلیل راحتی حمل و استفاده در نبردهای شهری، سنگری و جنگلی مورد توجه بوده‌اند. اگرچه این نوع تفنگ در بسیاری از ارتش‌ها به تدریج با تفنگ‌های تهاجمی جایگزین شده، اما همچنان توسط نیروهای مجری قانون، ویژه و امنیتی در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند، به‌ویژه در سناریوهایی که نیاز به آتش رگبار در محیط‌های محدود و بسته وجود دارد.

تاریخچه

مسلسل‌های دستی ابتدا با تبدیل اسلحهٔ‌های کمری موجود به سلاح‌های نیمه‌خودکار، و تمام خودکار در اوایل سده بیستم ساخته شدند. نخستین سلاح‌های اتوماتیکی که قابلیت شلیک فشنگ‌های مخصوص اسلحهٔ کمری را داشتند هم‌زمان با جنگ جهانی اول در ایتالیا، آلمان و آمریکا ساخته شدند. در دههٔ ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ این سلاح‌ها محبوبیت زیادی پیدا کرده و مسلسل تامسن به سلاح مورد علاقه نیروهای پلیس و همین‌طور مافیا و آدم‌کش‌ها در ایالات متحده تبدیل شد. در جنگ جهانی دوم این مسلسل‌ها سلاح خط اول در جنگ‌های تن به تن و از فاصله نزدیک و سلاح مخصوص نیروهای تکاوری بودند. امروزه نیز به‌طور گسترده توسط نیروهای پلیس، تکاوران ارتش، نیروهای شبه‌نظامی، و گروه‌های ضدتروریستی استفاده می‌شوند.

ویژگی‌ها و مشخصات

مسلسل‌های دستی در فاصله‌های نزدیک بسیار مؤثرند و فشنگ‌های کم‌قدرت اسلحه کمری باعث می‌شود تا در هنگام شلیک رگبار کنترل‌پذیرتر از تفنگ‌های تهاجمی (مانند ام۱۶ و کلاشنیکف) باشند و با توجه به اندازه کوچک‌تر و وزن کمتر قابلیت مانور بیشتری دارند. از سوی دیگر فشنگ‌های ضعیف آن‌ها باعث می‌شود تا برای شلیک به اهداف زرهی و دارای محافظ تأثیرگذاری کمتری داشته و در مقایسه با تفنگ‌های کالیبر متوسط و قوی برد کمتری داشته باشند. معروف‌ترین کالیبر مورد استفاده مسلسل‌های دستی کالیبر ۹ میلی‌متری است و از خشاب‌هایی با ظرفیت ۱۰ تا ۵۰ فشنگ استفاده می‌کنند. این سلاح‌ها برد کوتاهی دارند و برای مسافت‌های بیشتر از ۱۸۰ متر تقریباً بدون استفاده هستند. نواخت تیر مسلسل‌های دستی معمولاً به ۶۵۰ شلیک در دقیقه یا بیشتر می‌رسد و وزن این سلاح‌ها معمولاً در حدود ۲٬۵ تا ۴٬۵ کیلوگرم است.^[۱]