برنامه موشکی ایران

برنامهٔ موشکی ایران به مجموعه آزمایش‌ها و ساخت تسلیحات موشکی توسط جمهوری اسلامی ایران می‌گویند.

تاریخچه[ویرایش]

پیشینهٔ تمایل ایران برای ساخت و توسعهٔ موشک به جنگ ایران و عراق و جنگ شهرها برمی‌گردد. زمانی که ایران توسط موشک‌های اسکاد عراقی هدف قرار می‌گرفت و در مقابل ایران به دلیل کمبود تجهیزات در نیروی هوایی و پدافند هوایی قدرتمند عراقی‌ها توانایی چندانی در هدف قرار دادن شهرهای عراق نداشت؛ از طرفی تحریم‌های تسلیحاتی ایران را برای خرید تسلیحات محدود می‌کرد، در این زمان گروهی از ایران برای آموزش تخصص‌های مربوط به موشک با همراهی حسن تهرانی مقدم به سوریه می‌روند و تعدادی موشک از کرهٔ شمالی خریداری می‌شود.

این برنامه پس از جنگ ایران و عراق به‌طور گسترده افزایش یافت و ایران موفق به دستیابی به موشک‌های زیادی شد و آزمایش‌های موشکی بسیاری را انجام داد.

برنامهٔ موشکی ایران همواره مورد نگرانی اسرائیل بوده و این کشور برنامهٔ موشکی ایران را خطرناک ارزیابی کرده‌است. اسرائیل سامانهٔ گنبد آهنین و ختس خود را به جهت مقابلهٔ احتمالی با ایران به‌طور گسترده قدرتمند کرده‌است. توان موشکی ایران بارها مورد ارزیابی کارشناسان غربی قرار گرفته‌است و اسرائیل همیشه به دنبال راهی برای مقابله با آن‌ها بوده‌است. از جنجالی‌ترین موضوعات مربوط به برنامهٔ موشکی ایران، می‌توان به خرید موشک اس-۳۰۰ توسط ایران نام برد. این سیستم ساخت کشور روسیه و از پیشرفته‌ترین سیستم‌های ضدهوایی است که قابلیت هدف‌گیری تا ۱۵۰ کیلومتر را دارا می‌باشد.

پس از امضای برنامهٔ جامع اقدام مشترک در ژوئیهٔ ۲۰۱۵، یک سری آزمایش‌های موشکی توسط ایران انجام شده‌است.

در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵، ایران موشک دقیق عماد را آزمایش کرد که برد آن ۱٬۷۰۰ کیلومتر اعلام شده و سیستم هدایت دقیق نو دارد.

گزارش شده‌است که در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۵، ایران آزمایشی از قدر ۱۱۰ را انجام داده‌است که برد آن به‌طور متفاوتی بین ۱٬۵۰۰ تا ۲٬۰۰۰ کیلومتر گزارش شده‌است.

در ۸ و ۹ مارس ۲۰۱۶، آزمایش ایران چندین موشک از جمله قیام ۱ را شلیک کرد.

در ۲۹ ژانویهٔ ۲۰۱۷، ایران موشک بالستیک میان‌برد خرمشهر را که ۶۰۰ مایل پیش از انفجار پرواز کرده بود، در یک آزمایش ناموفق از یک لانچر نقلیه آزمایش کرد.

در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۷، ایران پس از نمایش آن در رژهٔ نظامی در تهران، یک موشک بالستیک دیگر را آزمایش کرد.

در طی ژانویهٔ ۲۰۱۸، شش موشک قیام به یک پایگاه داعش در استان دیرالزور سوریه شلیک شد.

میان فوریه و آگوست ۲۰۱۸، ایران هفت شلیک آزمایشی انجام داد: یک خرمشهر، دو نوع شهاب-۳، یک قیام و سه موشک بالستیک ذوالفقار. به گفتهٔ رئیس شورای امنیت سازمان ملل، «نقض قطعنامهٔ ۲۲۳۱ شورای امنیت» نبود زیرا موشک‌ها همهٔ سیستم‌های ردهٔ اول فناوری موشکی بودند و توانایی حمل کلاهک هسته‌ای را نداشتند.

در آگوست ۲۰۱۸، وزارت دفاع ایران از دو موشک نو رونمایی کرد: فکور و «فاتح مبین» آخرین مورد از سری فاتح موشک‌های بالستیک تاکتیکی برد کوتاه با برد حدود ۱٬۳۰۰ کیلومتر (۸۱۰ مایل)

در تاریخ ۱ دسامبر ۲۰۱۸، ایران موشک بالستیک میان‌برد خرمشهر را در تأسیسات خود در حوالی شاهرود، در شمال‌شرقی ایران آزمایش کرد.

در تاریخ ۲ فوریهٔ ۲۰۱۹، تهران آزمایش موفقیت‌آمیز موشک کروز هویزه را با برد بیش از ۱٬۳۵۰ کیلومتر (۸۳۸ مایل) هنگام جشن چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی اعلام کرد.

در ۷ فوریهٔ ۲۰۱۹، موشک بالستیک دزفول با برد ۱٬۰۰۰ کیلومتر (۶۰۰ مایل) رونمایی شد. تلویزیون ایران به نقل از حاجی‌زاده گفت که سپاه پاسداران آزمایش‌های موشکی را ادامه خواهد داد و قصد دارد هر سال بیش از ۵۰ آزمایش موشکی انجام دهد.

در ۷ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ایران بیش از ده موشک بالستیک علیه پایگاه نظامی عین الاسد در عراق، که نیروهای نظامی ایالات متحده را در خود جای داده‌است، پرتاب کرد.

واکنش‌ها[ویرایش]

پس از شلیک آزمایشی مارس ۲۰۱۶، ایالات متحده از شورای امنیت سازمان ملل خواست که در مورد آزمایشات گفت‌وگو کند. نمایندهٔ آمریکا در سازمان ملل متحد سامانتا پاور گفت این آزمایش‌ها تحریک‌کننده و بی‌ثبات‌کننده است. منابع در مورد نقض قطعنامه‌های شورای امنیت متفاوت هستند.

در ۲۹ مارس ۲۰۱۶، ایالات متحده، انگلیس، فرانسه و آلمان نامهٔ مشترکی به بان کی مون رئیس سازمان ملل نوشتند و ایران را به «سرپیچی» از قطعنامهٔ ۲۲۳۱ شورای امنیت که مورد توافق ژوئیهٔ ۲۰۱۵ است متهم کردند. در این نامه آمده‌است که این موشک‌ها «ذاتاً توانایی حمل سلاح هسته‌ای را دارند»

قطعنامهٔ ۲۲۳۱ خواستار خودداری ایران از فعالیت‌های مربوط به موشک‌های هسته‌ای است، اما به گفتهٔ دیپلمات‌ها این زبان از نظر قانونی الزام‌آور نیست و با اقدامات تنبیهی قابل اجرا نیست.

تحویل اس ۳۰۰[ویرایش]

در سال ۲۰۰۷ وزارت دفاع ایران از سفارش موشک‌های اس-۳۰۰ به ایران خبر داد اما روسیه به دلایل مختلف از تحویل آن به ایران خودداری نمود. پس از رایزنی‌های چندسالهٔ دولت ایران با مقامات روسی، سرانجام اس-۳۰۰ پس از ۹ سال رایزنی مقامات ایرانی از راه بندر انزلی وارد ایران شد. اس-۳۰۰ در ۲۹ فروردین ۱۳۹۵ در رژهٔ روز ارتش جمهوری اسلامی ایران از مقابل جایگاه عبور کرد.