جغرافیای انسانی
![]() | این نوشتار آکنده از الفاظ طفرهآمیز است: عبارتهای مبهمی که اغلب با اطلاعات جانبدارانه یا اثباتناپذیر همراه است. |
جغرافیا رشتهای است که به بررسی سازمان فضایی جامعه و تعاملات بین مردم و محیط میپردازد و اطلاعاتی را در مورد برنامهریزی، مدیریت و فرآیندهای توسعه در جامعه فراهم میکند.[۱] از آنجا که تفکر در مورد فضا و مکان، موضوعات مختلفی مانند اقتصاد، بهداشت، آبوهوا، گیاهان و حیوانات را در بر میگیرد، دانش جغرافیا بسیار میان رشتهای (interdisciplinary) است.[۲] جغرافیای انسانی نیز به تبع، یک رشته گسترده است که بسیاری از رشتههای مهم را برای درک جهان امروز به هم نزدیک میکند (یا جمع میکند). جغرافیای انسانی بر روابط فضایی فعالیتهای انسانی و بهویژه بر این که فرایندها و روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی چگونه شکل میگیرند و از لحاظ جغرافیایی بیان میشوند، تمرکز میکند.[۳] بهعبارتی جغرافیای انسانی، جوامع انسانی و چگونگی توسعهٔ آنها، فرهنگ، اقتصاد و سیاست آنها را در بستر محیطشان بررسی کرده؛[۴] تفاوتهای بزرگ در فرهنگها، سیستمهای سیاسی، اقتصاد، چشماندازها و محیطهای جهان را بازمیشناسد و پیوندهای بین آنها را کشف مینماید. اصولاً بازشناخت علل تفاوتها و نابرابریهای بین مکانها و گروههای اجتماعی، زمینهساز بسیاری از تحولات جدیدتر در جغرافیای انسانی بودهاست.[۵] جغرافیای انسانی شامل: جغرافیای جمعیت، جغرافیای تاریخی، جغرافیای سیاسی، جغرافیای فرهنگی (نژاد و زبان)، جغرافیای شهری و برنامهریزی شهری، جغرافیایی اقتصادی، جغرافیایی حمل و نقل، جغرافیای روستایی و برنامهریزی روستایی، جغرافیای کوچنشینی، جغرافیای پزشکی و امراض، جغرافیای نظامی و جغرافیای ناحیهای و برنامهریزی است.[۶]
جامعهشناسی در مطالعات امور مربوط به ریختشناسی، خصوصاً در جامعهشناسی روستایی از جغرافیای انسانی کمک میگیرد.[۷]
جغرافیای انسانی در ایران[ویرایش]
جغرافیای انسانی در ایران دارای سه قله رفیع[بیطرفی مورد مناقشه است.] است که میتوان از حسین شکویی در تألیف کتابهای جغرافیایی، محمد حسین پاپلی یزدی در تحقیقات جغرافیایی و سیروس سهامی در ترجمه کتب جغرافیایی نام برد. متأسفانه امروزه یک عده سود جو و بیسواد کرسیهای جغرافیای کشور را در دست گرفتهاند[به گفتهٔ چهکسی؟][دیدگاه جانبدارانه] که با ترجمههای ضعیف و پر غلط بزرگترین خیانتها را به جامعه علمی کشور و توسعه و فهم درست و دقیق از جغرافیا میکنند. تقلبهای گسترده و سرقتهای علمی آشکار آفت جان جغرافیایی کشور شدهاست. ناگفته نماند که گروه جغرافیای دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی، و دانشگاه خوارزمی در راس این ماجرا هستند.[دیدگاه جانبدارانه] جغرافیای ایران بحرانیترین دوران خود را سپری میکند به خصوص از سوی کسانیکه بدون داشتن اندک دانشی از زبان انگلیسی کتابهای متعددی را با غلطاهی فاحش تکنیکی و فلسفی روانه بازار سیاه شده کتابهای جغرافیایی میکنند. لازم است ذکر شود فاصله از دیدگاههای فلسفی و تئوریکی و میل بیش از حد نسبت به کمیکرایی از ویژگی جغرافیایی انسانی کنونی ایران است.
منابع[ویرایش]
- ↑ "Research at the Department of Geography". ,Norwegian university of science and technology Department of Geography (به انگلیسی).
- ↑ "Why Major in Geography and Planning? Geography is unique in bridging the social sciences (human geography) with the natural sciences (physical geography)". Appalachian State University- Department of Geography and Planning (به انگلیسی). 2020.
- ↑ "GEO1018: Geographical Analysis". Newcastle University (به انگلیسی). 2020.
- ↑ "SOCIAL SCIENCE FOR SCHOOLS- Careers in social science: Human geography" (به انگلیسی). Economic and Social Research Council: 1.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(help) - ↑ "What is geography?". Royal Geographical Society (به انگلیسی).
- ↑ «جغرافیا». پایگاه ملی دادههای علوم زمین کشور. بایگانیشده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۸ دی ۱۳۸۸.
- ↑ «جغرافیای انسانی». دانشنامه رشد. دریافتشده در ۱۸ دی ۱۳۸۸.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- معرفی رشتهٔ دانشگاهی جغرافیای انسانی در ایران، روزنامه آفرینش.