اولاف پالمه

اولاف پالمه
نخست‌وزیر سوئد
مشغول به کار ۱۹۸۲ – ۱۹۸۶
در زمانِ	کارل گوستاف شانزدهم
پس از	توربیورن فلدین
پیش از	اینگوار کارلسون
مشغول به کار ۱۹۶۹ – ۱۹۷۶
در زمانِ	گوستاو آدولف ششم سوئد کارل گوستاف شانزدهم
پس از	تاگه ارلانگر
پیش از	توربیورن فلدین
رهبر حزب کارگران سوسیال دموکرات سوئد
مشغول به کار ۱۹۶۹ – ۱۹۸۶
اطلاعات شخص
زاده	سون اولوف یوآخیم پالمه ۳۰ ژانویهٔ ۱۹۲۷ استکهلم،
درگذشت	۲۸ فوریهٔ ۱۹۸۶ (۵۹ سال) استکهلم
ملیت	سوئد
حزب سیاسی	حزب کارگران سوسیال دموکرات سوئد
همسر(ان)	Lisbet Palme
فرزندان	سه فرزند
محل تحصیل	دانشگاه استکهلم
شغل	، سیاستمدار
مذهب	بی‌خدایی
امضا

سون اولوف یوآخیم پالمه (به سوئدی: Sven Olof Joachim Palme) (زاده ۳۰ ژانویه ۱۹۲۷ - درگذشته ۲۸ فوریه ۱۹۸۶) سیاست‌مداری سوئدی بود. او از ۱۹۶۹ تا ۱۹۸۶ رهبر حزب کارگران سوسیال دموکرات سوئد و در دوره از ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۶ و از ۱۹۸۲ تا مرگش در ۱۹۸۶ نخست وزیر سوئد بود.

با گذشت بیست سال از ترور نخست وزیر سابق سوئد، معمای قتل اسرارآمیز وی همچنان نامعلوم مانده است. «اولاف پالمه» (Olof Palme) رهبر حزب سوسیال دموکرات و نخست وزیر پیشین سوئد ساعت ۲۳ و ۲۰ دقیقه روز ۲۸ فوریه سال ۱۹۸۶ زمانی که به همراه همسر خود و بدون هر گونه محافظ از سینمایی در مرکز استکهلم خارج می‌شد، مورد اصابت گلوله فرد یا افراد ناشناسی قرار گرفت و در سن ۵۹ سالگی به قتل رسید. از آن زمان تاکنون هیچ سیاستمداری نتوانسته جای خالی پالمه را در سوئد پر کند. «گونار فردریکسون» (Gunar Fredriksson) سردبیر سابق روزنامه «آفتونبلادت» (Aftonbladet) چاپ استکهلم در این باره می‌گوید: «با اندیشه و فعالیت‌های پالمه سوئد در خارج از مرزهای خود مهم شد. وی به سوئد جنبه‌ای بین‌المللی داد که تا پیش از آن هیچ‌کس قادر به انجام آن نشده بود.»

بسیاری از سوئدی‌ها همچنان پس از گذشت ۲۰ سال معتقدند که پالمه توسط خارجی‌ها و با انگیزه‌ای غیرسوئدی به قتل رسیده است. یکی از نظرسنجی‌ها در این مورد نشان می‌دهد که حدود ۸۶ درصد از مردم این کشور ضمن آن که معتقدند نخست وزیر پیشین کشورشان به دلایل بین‌المللی به قتل رسیده، فکر می‌کنند که عوامل این جنایت هرگز به دام نخواهند افتاد.

پروفسور «اولاف رویین» (Olof Ruin) مورخ و استاد علوم سیاسی دانشگاه استکهلم ضمن اشاره به پیشینه خانوادگی مرفه اولاف پالمه از یک سو و اشاره به سوابق مبارزاتی وی می‌گوید: «پالمه برای نخستین بار افکار عمومی سوئدی‌ها را به سرنوشت فلسطینیان جلب کرد. پیش از آن و از زمان جنگ جهانی دوم به این سو بر خلاف خط مشی پالمه دولتمردان سوئدی به صورت قاطع و یکپارچه از اسرائیل در همه زمینه‌ها حمایت می‌کردند، اما او به ما فلسطینی‌های در تبعید را شناساند.»

«لنارت بودستروم» (Lennart Bodstroem) وزیر خارجه دولت پالمه در سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۵ نیز چنین از وی یاد می‌کند: «پالمه در ابتدا مخالف سرسخت اتحادیه اقتصادی اروپا بود و از آن به عنوان بازوی اقتصادی ناتو یاد می‌کرد، ولی به مرور در مواجهه با کشاکش دو بلوک شرق و غرب به شدت طرفدار وحدت اروپا شد.» شماری از کارشناسان بین‌المللی براین اعتقادند که به رغم تلاش دولتمردان سوئدی، پس از پالمه، این کشور هرگز نتوانست احترام و شأن بین‌المللی زمان وی را باز یابد.

پالمه در شامگاه ۲۸ فوریه سال ۱۹۸۶ در یک خیابان شلوغ و پرتردد در مرکز استکهلم به قتل رسید. سلاحی که وی را به قتل رساند یک «رولور مگنوم ۳۵۷» بود ولی نه این سلاح و نه ضارب هرگز شناسایی نشدند. وی تنها رهبر کشورهای اروپای غربی بود که از زمان خاتمه جنگ جهانی دوم تاکنون به قتل رسیده است.

پالمه اگرچه در داخل و خارج از کشورش دوستان و حامیان بسیاری داشت، ولی در طول حیات سیاسی خود دشمنانی نیز برای خود تراشیده بود. او در سال ۱۹۷۲ تظاهرات و راهپیمایی بزرگ ضدجنگ را در استکهلم سازماندهی و در آن به همراه سفیر کمونیست ویتنام شمالی در سوئد شرکت کرد. او در حالی که از آزادی خواهان چپ گرای ویتنام دفاع می‌کرد، علیه آپارتاید در آفریقای جنوبی نیز فعالیت داشت و در راهپیمایی ضداشغالگری شوروی سابق در «چکسلواکی» نیز حضور یافت.

در مورد قتل پالمه نظریه‌های مختلفی وجود دارد و تاکنون چندین گزارش محرمانه و آشکار درخصوص این حادثه منتشر شده و چهارده مورد تجسس نیز در این مورد همچنان در جریان است. بیش از ۵۰۰ هزار برگ سند و ۲۰ هزار مورد تماس و سرنخ شهود مرتبط با قتل نخست وزیر فقید سوئد چند اتاق را در اداره مرکزی پلیس استکهلم اشغال کرده‌است. یکی از این گزارش‌ها که چند سال قبل از طبقه‌بندی خارج شده «گزارش سری کمیته حقیقت یاب ترور اولاف پالمه» است که توسط مقامات امنیتی سوئد تهیه و تنظیم شده‌است. این گزارش گرچه فاقد یک نتیجه‌گیری مشخص است، اما بدون توجه به حدس و گمان و بر پایه شواهد به موارد مختلف و سرنخ‌های پراکنده‌ای در این باره اشاره دارد. براساس این گزارش که مبتنی بر جزئیات فراوانی است که چند روز پس از قتل اولاف پالمه نیروهای امنیتی انگلیس اطلاعاتی به دست آوردند که قاتل وی به فرمان پلیس امنیتی رژیم نژادپرست آفریقای جنوبی به این اقدام دست زده است. پالمه از اوان جوانی تا هنگام مرگ دشمن سرسخت و آشتی ناپذیر حکومت آپارتاید در آفریقای جنوبی بود.

یکی دیگر از نخستین فرضیه‌های مربوط به قتل پالمه به سازمان شبه نظامیان «پ. ک. ک» متعلق به کردهای جدایی طلب ترکیه است. بسیاری از مأموران تجسس این پرونده معتقدند که افراد این گروه مأمور قتل پالمه بوده‌اند. علاوه بر گزارش‌ها و سرنخ‌های مختلف موجود در پرونده، ظاهراً همسر سابق «عبدالله اوجالان» رهبر زندانی پ. ک. ک اعتراف کرده که ترور نخست وزیر پیشین سوئد توسط عناصر انشعابی و خودسر این حزب و در انتقام از ممانعت پالمه از اعطای پناهندگی سیاسی به اعضا و هواداران پ. ک. ک صورت گرفته‌است.

جستارهای وابسته

• جایزه اولاف پالمه

منابع

Wikipedia contributors, "Olof Palme," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Olof_Palme&oldid=252081469 (accessed November 18, 2008).