اقتصاد گرجستان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اقتصاد گرجستان
بانک تی‌بی‌سی در تفلیس
واحد پوللاری گرجستان (GEL) 1₾=100 tetri
1 January - 31 December
سازمان‌های تجاری
سازمان تجارت جهانی، GUAM, BSEC و دیگر نهادها
آمارها
تولید ناخالص داخلی
  • کاهش $۱۵٫۹۲۵ میلیارد (nominal, 2019 est.)[۱]
  • افزایش $۴۷٬۹۱۰ میلیارد (PPP, 2019 est.)[۲]
رشد تولید ناخالص داخلی
افزایش 2.8% (2015) 6.2% (2012) 7.0% (2011) 5.7% (2003-2011 average)
سرانه تولید ناخالص داخلی
$9,891 (est. 2016, PPP)
تولید ناخالص داخلی هر بخش
صنعت – ۲۴٫۶٪; تجارت – ۱۲٫۴٪; ساخت‌وساز - ۱۱٫۳٪; ترابری & ارتباط - ۹٫۵٪; کشاورزی - ۸٫۱%; دیگر فعالیت‌ها - ۳۴٫۱٪ (۲۰۱۵)
-0.6%
جمعیت زیر خط فقر
۱۱٫۴۹٪ (۲۰۱۳)
۴۰٫۰ (۲۰۱۳)
نیروی کار
۱٫۹۵۹ میلیون (۲۰۱۱)
نیروی کار
بر پایه شغل
کشاورزی: 52,2%; خدمات: 41.3%; صنعت: 6.5% (2011)
بی‌کاری12.4% (2014)
صنایع اصلی
ساخت (Manufacture of food products, beverages and tobacco products), Electricity, Gas and Water supply, Mining and Quarrying, فولاد، Electrical appliances, صنایع شیمیایی، Wood products, شراب
16th (2017)
تجارت خارجی
صادرات$3.305 billion (2012 est.)
کالاهای صادراتی
Motor cars, Ferro-alloys, Mineral or chemical fertilizers, فندقی (میوه), Ferrous, طلا، Copper ores, Spirituous beverages, شراب of fresh grapes
شرکای اصلی صادرات
واردات$6.628 billion (2012 est.)
کالاهای وارداتی
petroleum oils, Motor cars, گازes, داروی شیمیایی، Wheat, Telephones, Sugar, Cigarettes, Automatic data processing machines
شرکای اصلی واردات
 ترکیه 17.2%
 روسیه 8.1%
 چین 7.6%
 جمهوری آذربایجان 7%
 جمهوری ایرلند 5.9%
 اوکراین 5.9%
 آلمان 5.6% (2015)
$980.6 million (2011 preliminary)
استقراض ناخالص خارجی
$13.36 billion (31 December 2012)
امور مالی عمومی
29.0% of GDP (2011)
درآمدها۶٫۸۷۰ میلیارد دلار (۲۰۱۱)
مخارج۷٫۰۸۱ میلیارد دلار (۲۰۱۱)
کمک‌های اقتصادیODA $626.0 million USD (2010)
استاندارد اند پورز:
BB- (Domestic)
BB- (Foreign)
BB (T&C Assessment)
Outlook: Stable
Moody's:
Ba3
Outlook: Stable
فیچ ریتینگز:
BB-
Outlook: Stable
ذخایر خارجی
US$2.818 billion (2011)
منبع اصلی داده‌ها: اطلاعات‌نامهٔ جهان سازمان سیا
همهٔ مقدارها -مگر موردهای ذکرشده- به دلار آمریکا است

اقتصاد کشور گرجستان به دلیل برخورداری از امتیازاتی مانند موقعیت جغرافیایی و آب و هوای مناسب، دارای کشاورزی پیشرفته، معادن، بهره‌برداری از صنایع و صنعت گردشگری از ثروتمندترین جمهوری‌های شوروی سابق به‌شمار می‌آمد؛ و مردم آن از استاندارد زندگی بالایی برخوردار بودند. اما پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ میلادی، وقوع جنگ‌های داخلی از سال ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۴ میلادی، اقتصاد گرجستان را به عنوان یک کشور تازه استقلال یافته با بحرانی شدید مواجه ساخت.[۳]

بازرگانی[ویرایش]

  گرجستان
  کشور هایی که با گرجستان بازرگانی آزاد دارند (FTA)
  کشور هایی که با گرجستان برنامه های اولویت دارند(GSP)

از سال 2014، گرجستان بخشی از منطقه تجارت آزاد اتحادیه اروپا است و اتحادیه اروپا همچنان بزرگترین شریک تجاری این کشور است که بیش از یک چهارم کل گردش بازرگانی گرجستان را تشکیل می دهد. به دنبال پیمان تجاری اتحادیه اروپا، سال 2015 با افزایش بیشتر در بازرگانی دوجانبه همراه بود، در حالی که تجارت با کشورهای مشترک المنافع به رهبری روسیه (CIS) 22 درصد کاهش یافت.از سال 2015، به ترتیب بزرگی، صادرات اصلی گرجستان عبارت بود از: سنگ معدن و کنسانتره مس، فروآلیاژ، فندق، داروها، کودهای نیتروژن، شراب، نفت خام، آب معدنی، اتانول غیردیاتوره و مشروبات الکلی.در سال 2015، عمده واردات گرجستان به ترتیب بزرگی عبارت بود از: فرآورده های نفتی، وسایل نقلیه، هیدروکربن ها، سنگ معدن و کنسانتره مس، تلفن همراه و سایر تلفن های بی سیم، گندم، سیگار، لوله ها و لوله های آهنی، سازه ها و قطعات سازه های آهن. در سال 2019، صادرات گرجستان به ارمنستان نسبت به سال گذشته 2 درصد رشد داشت، در حالی که واردات 7 درصد کاهش یافت. گرجستان در سال 2019 98.3 میلیون دلار محصول به ارمنستان (4٪ از کل صادرات) صادر کرد و 46.9 میلیون دلار (1٪ از کل واردات) را وارد کرد.[۴]

کشاورزی[ویرایش]

توشتی

تا قبل از سال ۱۹۹۱ میلادی گرجستان حجم وسیعی از فراورده‌های غذایی و کشاورزی را صادر می‌کرد و یکی از عرضه‌کنندگان اصلی سبزیجات، میوه، چای، مشروبات الکلی و مرکبات به سایر جمهوری‌های شوروی بوده‌است. بعد از استقلال گرجستان، بازارهای سنتی این کشور از دست رفت و سطح کلی تولیدات نیز به دلیل مشکلات سیاسی و اقتصادی کاهش یافت.

به علت واقع شدن در منطقه جنب مداری مرطوب، در این کشور کشت مرکبات و چای رونق دارد.

در بخش زراعت این کشور، غلات، نباتات صنعتی، سیب زمینی، سبزیجات و نباتات علوفه‌ای کشت می‌شود.

در سال ۲۰۰۵ میلادی، ۴۷٫۲٪ از مجموع نیروی کار کشور گرجستان در بخش کشاورزی مشغول به فعالیت بوده‌است.[۵] و[۶]

صنعت[ویرایش]

صنعت شاخه اصلی اقتصاد گرجستان محسوب می‌شود و نقش زیادی در تولید مجموعه اقتصادی این کشور دارد. صنایع گرجستان ارتباط نزدیکی با اقتصاد دیگر جمهوری‌های شوروی داشت و به لحاظ تأمین مواد خام، انرژی و لوازم یدکی وابستگی زیادی به روسیه و دیگر جمهوری‌های شوروی داشت و به همین دلیل در سال‌های پس از استقلال، صنایع این کشور خسارات زیادی را متحمل گردید. به گونه‌ای که تا سال ۱۹۹۴ میلادی، تقریباً یک سوم کارخانجات گرجستان دست از تولید کشیدند.

در بین محصولات صنعتی گرجستان، صنایع غذایی ۴۰٪، صنایع سبک ۲۰٫۸٪، ماشین‌سازی و صنایع فلزی ۱۳٫۸٪ از حجم تولید صنعتی را به خود اختصاص می‌دهند.

همچنین موسسات صنعتی تولید مصنوعات چوبی در این کشور فعالیت دارند. تولید ظروف شیشه‌ای و بلوری، مصنوعات سرامیک از دیگر رشته‌های فعالیت صنعتی گرجستان است.

در گرجستان، صنایع سبک گسترش زیادی داشته‌است. در تفلیس، کوتائیسی، باتومی، سوخومی و بعضی شهرهای دیگر، موسسات تولیدی کالاهای مصرفی ازقبیل پارچه‌های پشمی، ابریشمی و نخی، تولید لباس، کفش، تریکو و لوازم خرازی، اشتغال به کار دارند. از موسسات صنایع غذایی، می‌توان از کارخانه‌های چای خشک کنی، شراب سازی، تولید کنسرو و کمپوت، تولید عطر و ادکلن، توتون، شیرینی، گوشت، شیر و تعدادی دیگر نام برد.[۷] و[۸]

معادن[ویرایش]

نمایی از شهر چیاتورا

گرجستان دارای معادن متعددی است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: زغال سنگ، منگنز، خاک نسوز، فلزات آهنی باریت، عقیق، مرمر، سنگ آهن، آرسنیک، مولیبدان، تنگستن و جیوه. علی‌رغم وجود معادن قابل توجه در گرجستان، به دلایل مختلف از جمله: ضعف تکنولوژی و منابع مالی، شناسایی کامل این معادن و بهره‌برداری از آن‌ها در زمان اتحاد جمهوری‌های شوروی سابق امکان‌پذیر نبود.

بزرگترین معدن منگنز جهان در گرجستان قرار دارد. وسعت این معدن که در نزدیکی شهر «چیاتورا» نزدیک بندر پوتی واقع شده، ۱۴۰ کیلومتر مربع است و ذخایر منگنز آن ۲۵۰ میلیون تن برآورد شده‌است.

گرجستان در سال ۲۰۰۲ میلادی، ۶ هزار تن زغال سنگ، ۱۲ هزار تن مس، ۳۴۵ هزار تن سیمان، ۲۰۰۰ تن طلا تولید کرده‌است.[۹][۱۰] و[۱۱]

گردشگری[ویرایش]

گردشگری یکی از بخش‌های مهم خدمات کشور گرجستان می‌باشد که نقش مهمی دراقتصاد این کشور دارد. این بخش مهم در طی دوره قبل از استقلال، از رونق مناسبی برخوردار بود.

در سال ۲۰۰۳ میلادی، تعداد گردشگران وارد شده به کشور گرجستان ۳۶۸٬۳۱۲ نفر گزارش شده‌است. درآمد حاصله از این بخش در سال ۲۰۰۵ میلادی، ۲۴۲ میلیون دلار بوده‌است.[۱۲][۱۳] و[۱۴]

گرجستان از آن‌دست مقاصدی است که برنامهٔ ویژه‌ای، برای جذب گردشگران ایرانی تدارک دیده‌است.[۱۵]

خدمات[ویرایش]

اقتصاد گرجستان تا اندازه زیادی به بخش خدمات وابسته‌است و نقش این بخش در ساختار اقتصادی کشور گرجستان به تدریج افزایش یافته‌است. یکی از مصادیق مهم این بخش توریسم می‌باشد که نقش مهمی در بخش خدمات به عهده دارد.[۱۶]

منابع[ویرایش]

  1. "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. International Monetary Fund. Retrieved 3 November 2019.
  2. "World Economic Outlook Database, April 2020". IMF.org. International Monetary Fund. Retrieved 20 April 2020.
  3. احمدی لفورکی و میررضوی، راهنمای منطقه خزر و کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی، ۵۷۱.
  4. "Bilateral trade Georgia-Armenia in 2019". trademap.org. Retrieved 2020-05-13.
  5. امیراحمدیان، جغرافیای گرجستان، ۶۹–۷۱.
  6. Bitanica Book of the year 2008
  7. معظمی گودرزی، گرجستان، ۱۵۶.
  8. امیراحمدیان، جغرافیای گرجستان، ۶۳–۶۴.
  9. معظمی گودرزی، گرجستان، ۱۴۴.
  10. فصلنامه علمی و صنعتی ایران، ش۶.
  11. سالنامه آماری کشور، ۷۹۳–۷۹۴
  12. شناخت بازار گرجستان و راه‌های دستیابی به آن، ۱۵۷.
  13. Britanica Book of the year 2008
  14. سالنامه آماری کشور، ۸۰۹
  15. http://www.khabaronline.ir/detail/161980/
  16. شناخت بازار گرجستان و راه‌های دستیابی به آن، ۱۵۲.