شهرستان داورزن

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از بخش داورزن)
شهرستان داورزن
موقعیت در استان
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانخراسان رضوی
مرکز شهرستانداورزن
سایر شهرهاداورزن، ریوند
بخش‌هامرکزی، باشتین
سال تأسیس۱۳۹۱
اداره
حوزهٔ انتخابیهسبزوار، جغتای، جوین، خوشاب، داورزن و ششتمد
مردم
جمعیت۲۱٬۹۱۱ نفر (۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
مساحت۲۴۲۰[۱] کیلومتر مربع
داده‌های دیگر
پیش‌شمارهٔ تلفن٠۵۱۴۴۹۲، ۰۵۱۴۴۹، ۰۵۱۴۵۹
وبگاهhttps://davarzan.khorasan.ir

شهرستان داورزن یکی از شهرستان‌های غربی استان خراسان رضوی است. مرکز این شهرستان، شهر داورزن می‌باشد که در ۳۱۰ کیلومتری غرب مشهد واقع شده‌است. شهرستان داورزن در غربی‌ترین نقطهٔ استان خراسان رضوی واقع و در نزدیکی مرز استان سمنان می‌باشد از این شهرستان با نام میقات‌الرضا نیز یاد می‌شود. مزینان واقع در شهرستان داورزن، زادگاه دکتر علی شریعتی، روشنفکر متعهد معاصر ایران است. این شهرستان در سال ۱۳۹۱ از شهرستان سبزوار جدا و مستقل شده‌است.[۲]

موقعیت جغرافیایی[ویرایش]

شهرستان داورزن بین´۴۳:°۵۶ تا ´۳۶:°۵۷ (´ - دقیقه / ° - درجه) طول جغرافیایی و بین ´۳: °۳۶ تا ´۳۲ تا:°۳۶ عرض جغرافیایی قرار دارد و از سمت شرق به بخش مرکزی شهرستان سبزوار، از غرب به شهرستان میامی، از شمال به شهرستان جوین و شهرستان جغتای و از جنوب به بخش روداب شهرستان سبزوار محدود می‌شود. مرتفع‌ترین نقطه شهرستان داورزن قله کوه گر با ارتفاع ۲۹۴۸ متر و پست‌ترین نقطه آن دشت مهرگان و کویر مزینان با ارتفاع ۷۹۸ متر از سطح دریا می‌باشند. این شهرستان ۲۸۷۳ کیلومتر مربع مساحت دارد. بزرگراه راهبردی تهران- مشهد از این شهرستان عبور می‌کند.[۳]

تقسیمات کشوری[ویرایش]

در اولین تقسیمات سیاسی-اداری در سال ۱۳۱۶، بخش داورزن، به عنوان بخش غربی شهرستان سبزوار معرفی گردید. بخش داورزن بر اساس مصوبهٔ هیئت وزیران در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۱ از شهرستان سبزوار جدا شد و شهرستان داورزن به مرکزیت شهر داورزن تأسیس شد.[۴] در حال حاضر، این شهرستان دارای دو بخش، چهار دهستان و دو شهر است:

شهرها: داورزن، ریوند

جاذبه های گردشگری[ویرایش]

قله زر[ویرایش]

قله زر(گر) در شمال روستای آبرود واقع شده است. قله زر در ادامه البرز شرقی و در رشته کوه جغتای قرار داد. این قله از جنوب به روستاهای آبرود، مور و بیزه از شمال به قله دوک از غرب به روستای علی‌آباد و از شرق به قله سریال مشرف است. قله زر با ارتفاع ۲۹۴۵ متر بلندترین نقطه طبیعی در غرب خراسان رضوی محسوب می‌شود. همین مسئله سبب شده‌است که این قله هر هفته شاهد حضور هیئت‌های کوهنوردی و طبیعت گردی از سرتاسر ایران به ویژه خراسان باشد. در کوهپایه‌های قله زر چشمه‌های متعدد و نیز رودخانه و آبشار آبرود قرار دارد.[۵]

آبشارهای بفره[ویرایش]

آبشارهای زیبای بفره در شمال غرب روستای ساروق واقع شده است. تعداد این آبشارها بین۳۰ تا ۳۳ مورد در نوسان بوده که بسته به میزان بارندگی و تر سالی‌ها تعداد تشکیل آنها نیز متغیر می‌باشد. بر طبق گزارش‌های موجود کم ارتفاع‌ترین آبشار ۴ متر و بلندترین آن ۹۶ متر ارتفاع دارد. آبشار اخیر بلندترین آبشار شرق ایران است. عبور از همه آبشارهای منطقه بدون تجهیزات کامل صخره‌نوردی و کوه‌نوردی امکان‌پذیر نمی‌باشد و تنها در صورت داشتن مهارت کافی در سنگ نوردی می‌توان از بالادست این آبشارها عبور کرد.[۶][۷]

کویر مزینان[ویرایش]

کویر مزینان در کنار روستایی با همین نام واقع گردیده و از قابلیت های گردشگری برخوردار است[۸]

کاروانسرای مهر[ویرایش]

کاروانسرای مهر در روستایی به همین نام واقع شده است. این کاروانسرا با طرح و نقشه ای چهار ایوانی در دوره قاجار ساخته شده است.[۹]

مسجد جامع چشام[ویرایش]

مسجد جامع جامع در روستایی به همین نام واقع شده است. این مسجد براساس کتیبه گچی موجود به قلم نسخ در دوره صفویه ساخته شده است.[۱۰]

آثار تاریخی ریوند[ویرایش]

شهر ریوند در فاصله ۴۵ کیلومتری از شهر داورزن واقع شده و جاذبه های تاریخی آن شامل مسجد جامع قاجاری، آسیاب های قدیمی و یک باب کاروانسرا می باشد.[۱۱]

بقعه سید علی اکبر[ویرایش]

بقعه سید علی اکبر فرزند موسی کاظم پیشوای هفتم شیعیان در جایی به نام مزار علی آباد در روستایی به نام علی آباد قرار دارد


رباط مزینان[ویرایش]

کاروانسرای شاه عباسی مزینان یکی از کاروانسراهای دست نخورده ایران است که میتواند گزینه خوبی برای صفر به اوج دوران صفوی باشد این رباط در شهری به نام مزینان از توابع داورزن قرار دارد

فرهنگ و مذهب[ویرایش]

زبان اکثر مردم شهرستان داورزن، فارسی خراسانی با گویش سبزواری است.[۱۲][۱۳]با وجود این اقلیتی از مردم این شهرستان به زبان کردی کرمانجی صحبت می‌کنند. کرد زبانان این شهرستان در روستاهای زردکوهی و کیف سکونت دارند. مردم این شهرستان شیعه مذهب هستند.

جمعیت[ویرایش]

بر طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵) جمعیت شهرستان ۲۱٬۹۱۱ نفر (در ۷٬۶۷۸ خانوار) بوده‌است. از این تعداد ۱۱٬۰۷۲ نفر مرد و ۱۰٬۸۳۹ نفر زن بوده‌اند.[۱۴]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۸۵۲۲٬۴۰۶—    
۱۳۹۰۲۱٬۳۰۹۴٫۹٪−
۱۳۹۵۲۱٬۹۱۱۲٫۸٪+

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. سالنامهٔ آماری استان خراسان رضوی – ۱۳۹۷، ص ۳۳
  2. «تصویب‌نامه درخصوص اصلاحات تقسیماتی در استان خراسان رضوی». مرکز پژوهشها. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۷ مهر ۱۳۹۹.
  3. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اوت ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۶ اوت ۲۰۲۱.
  4. «تصویب‌نامه درخصوص اصلاحات تقسیماتی در استان خراسان رضوی». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۳۹۴.
  5. اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، اطلاعات خدمات سفر شهرستان داورزن، ۱۳۹۸، صص. ۴۰-۱
  6. «رودخانه و آبشارهای بفره». سیری در ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۰۹.[پیوند مرده]
  7. «بلندترین آبشارهای شرق ایران، در بفره داورزن جلوه ای از زیبایی های طبیعت چند اقلیم دیار سربداران». اسرارنامه. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۰۹.
  8. اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، اطلاعات خدمات سفر شهرستان داورزن، ۱۳۹۸، صص. ۴۰-۱
  9. اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، اطلاعات خدمات سفر شهرستان داورزن، ۱۳۹۸، صص. ۴۰-۱
  10. اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، اطلاعات خدمات سفر شهرستان داورزن، ۱۳۹۸، صص. ۴۰-۱
  11. اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، اطلاعات خدمات سفر شهرستان داورزن، ۱۳۹۸، صص. ۴۰-۱
  12. https://www.irna.ir/news/84307621/گویش-سبزواری-در-فهرست-میراث-ناملموس-ملی-ثبت-شد
  13. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۱.
  14. «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵». وبگاه رسمی مرکز آمار ایران. دریافت‌شده در اسفند ۱۳۹۵. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)