وکیل: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Mahdy Saffar (بحث | مشارکت‌ها) برچسب: واگردانی |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
}} |
}} |
||
| ⚫ | |||
وکیل در موضع دفاع، از تامینات شغل قضا برخوردار است و شخصا امکان مبادرت به تجارت ندارد چون خلاف شان اوست. حرفه وکالت از آثار مترتبه بر تجارت، پیروی نمیکند و بدین جهت، وکالت را نمیتوان یک کسب و کار تلقی کرد. موید این حقیقت قانونی، سیاستهای کلی نظام در امور قضایی است که وکالت را در زیرمجموعه امور قضایی اورده است و در [قانون اساسی] نیز در فصل سوم یعنی فصل حقوق ملت ذکر شده است و از اصل چهل و چهار مستثنی است. |
|||
وکالت یک [[عقد جایز]] است که در چارچوب مقررات [[قانون مدنی]] منعقد می‌شود و طرفین آن وکیل و [[موکل]] نامیده می‌شوند. می‌توان برای وکیل انتخابی حد و مرزی مشخص کرد که در چه زمینه‌ای اجازه وکالت از طرف موکل دارد و در چه زمینه‌ای خود شخص باید برای آن کار حضور داشته باشد. |
|||
نوشته شده توسط '''دکتر سهیل طاهری-وکیل پایه یک دادگستری -استاد و عضو هیات علمی دانشگاه''' |
|||
| ⚫ | |||
تعریف وکالت: |
|||
قانون مدنی ایران در ماده ۶۵۶ وکالت را چنین تعریف کرده است: |
|||
'''وکالت''' عقدی است که بموجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را بر انجام امری نایب خود قرار می دهد. |
|||
با انعقاد عقد وکالت، '''وکیل''' و موکل در برابر یکدیگر حق و تکلیف یافته، دارای روابط حقوقی، وظایف و مسئولیت های متقابلی می شوند. |
|||
وکالت در لغت به معنای واگذار کردن یا تفویض کردن می‌باشد. وکالت در اصطلاح حقوقی: عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین عقد، طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می‌نماید. وکالت یکی از عقود بسیار رایج می‌باشد، که امروزه در صحنه‌های اجتماعی و اقتصادی و بانک‌ها استفادۀ زیادی می‌شود. وکالت عقد است و در نتیجه نیاز به ایجاب موکّل و قبول وکیل دارد. |
|||
احکام '''وکالت''' |
|||
برخی از مهم ترین احکام وکالت این چنین است: |
|||
۱- وکالت عقدى است که احتیاج به ایجاب دارد، و به هر لفظى که دلالت بر این مقصود نماید صحیح است؛ مانند این که بگوید «به تو وکالت دادم» یا «تو وکیل منى در این کار» یا «به تو واگذار کردم فروش آن را». در وکالت لازم نیست صیغه خوانده شود. اگر انسان به دیگرى بفهماند که او را وکیل کرده، و او هم بفهماند قبول نموده، مثلًا مال خود را به کسى بدهد که براى او بفروشد و او مال را بگیرد، وکالت صحیح است. |
|||
۲- اگر انسان کسى را که در شهر دیگر است '''وکیل''' نماید و براى او وکالت نامه بفرستد و او قبول کند، اگر چه وکالت نامه بعد از مدّتى برسد وکالت صحیح است. |
|||
۳- مُوَکِّل (کسى که دیگرى را وکیل مى کند) و نیز کسى که وکیل مى شود، باید عاقل و ممیّز باشند و از روى قصد و اختیار اقدام کنند و موکّل باید بالغ نیز باشد و کسى که او را به وکالت مجبور کرده اند، اگر بعداً راضى شود و نیز موکّل نابالغ اگر ولىّ او اذن یا اجازه دهد، وکالت وى صحیح است. |
|||
۴- کارى را که انسان نمى تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد، نمى تواند براى انجام آن از طرف دیگرى وکیل شود، مثلًا کسى که در احرام حجّ است، چون نباید صیغۀ عقد زناشویى را بخواند، نمى تواند براى این که صیغه را در حال احرام بخواند از طرف دیگرى وکیل شود. |
|||
۵- اگر انسان کسى را براى انجام کارهاى خود '''وکیل''' کند صحیح است، ولى اگر براى یکى از کارهاى خود وکیل نماید و آن کار را معیّن نکند، وکالت صحیح نیست. |
|||
۶- عقد وکالت از طرفین غیر لازم است (جایز است) و عزل موکل زمانی نافذ است که وکیل از عزل خود توسط موکل با خبر شده باشد، پس اگر موکّل وکیل را عزل کند، (یعنى از کار برکنار کند)، بعد از آن که خبر به وکیل رسید نمى تواند آن کار را انجام دهد، ولى اگر پیش از رسیدن خبر آن کار را انجام داده باشد صحیح است. |
|||
۷- وکیل مى تواند از وکالت کناره گیرد، و اگر موکّل هم غایب باشد اشکال ندارد. |
|||
۸- اگر چند نفر را براى انجام کارى وکیل کند و به آنها اجازه دهد که هر کدام به تنهایى در آن کار اقدام کنند، هر یک از آنان مى توانند آن کار را انجام دهد و چنانچه یکى از آنان بمیرد، وکالت دیگران باطل نمى‌شود، ولى اگر نگفته باشد که با هم یا به تنهایى انجام دهند، یا گفته باشد که با هم انجام دهند، هیچ یک نمى توانند به تنهایى اقدام نمایند، و در صورتى که یکى از آنان بمیرد، وکالت دیگران باطل مى شود. |
|||
۹- اگر وکیل یا موکّل بمیرد وکالت باطل مى شود و نیز اگر چیزى که براى تصرّف در آن وکیل شده است از بین برود، مثلًا گوسفندى که براى فروش آن وکیل شده بمیرد، وکالت باطل مى شود، و اگر یکى از آنها دیوانه یا بیهوش شود در زمان دیوانگى یا بیهوشى وکالت اثرى ندارد، و اگر کسى را براى انجام کارى در آینده وکیل کند، وکیل و موکّل هر دو هم در حال وکالت دادن و هم در زمان آن کار شرایط لازم را دارا باشند، وکالت صحیح است، و اگر در فاصلۀ این دو زمان، دیوانگى یا بیهوشى یا مانند آن پدید آید، به صحّت وکالت ضررى نمى‌رساند. |
|||
۱۰- اگر انسان کسى را براى کارى وکیل کند و براى او حق الوکاله تعیین کند، بعد از انجام آن کار باید حق الوکاله را به او بدهد. |
|||
۱۱- اگر وکیل در نگهدارى مالى که در اختیار او است کوتاهى نکند و غیر از تصرّفى که به او اجازه داده‌اند، تصرّف دیگرى ننماید و اتّفاقاً آن مال از بین برود، لازم نیست عوض آن را بدهد. اما اگر وکیل در نگهدارى مالى که در اختیار او است کوتاهى کند، یا غیر از تصرّفى که به او اجازه داده‌اند، تصرّف دیگرى در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است، پس اگر لباسى را که گفته‌اند بفروش، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.[۱] |
|||
در پایان تذکر این نکته ضروری است که در موضوع «وکالت» در منابع فقهی کتاب مستقلی با عنوان «کتاب الوکالة» وجود دارد که فقها این موضوع را به تفصیل مورد تحلیل و بررسی قرار داده اند و معمولاً در میان فقها، در کلیات مسائل وکالت، اختلاف جدی و مهم وجود ندارد. همچنین مسئلۀ وکالت در حقوق مدنی نیز به تفصیل بحث شده است که برای آگاهی بیشتر می‌توانید به منابع فقهی و حقوقی مراجعه کنید. |
|||
'''منبع:سایت : دکتر سهیل طاهری-وکیل پایه یک دادگستری -استاد و عضو هیات علمی دانشگاه''' |
|||
'''www.drsoheiltaheri.com''' |
|||
نایب السلطنه را در دوره [[صفویان]] «وکیل» می‌گفتند و عنوان «وکیل الرعایا» هم از همین‌جا برخاسته است. |
|||
== انواع وکالت == |
== انواع وکالت == |
||
| خط ۹۷: | خط ۵۳: | ||
* [[وکیل تسخیری]] |
* [[وکیل تسخیری]] |
||
== منابع == |
|||
== دکتر سهیل طاهری-وکیل پایه یک دادگستری-استاد دانشگاه == |
|||
'''www.drsoheiltaheri.com''' |
|||
* ترمینولوژی حقوق، [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]]، تهران: کتابخانه گنج دانش، {{شابک|۹۶۴-۵۹۸۶-۰۷-۹}} |
* ترمینولوژی حقوق، [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]]، تهران: کتابخانه گنج دانش، {{شابک|۹۶۴-۵۹۸۶-۰۷-۹}} |
||
نسخهٔ ۷ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۰۰
| پیشه | |
|---|---|
| نام‌ها | وکیل، مدافع، دادخواه، دادگستر، وکیل مدافع، وکیل دادگستری |
زمینه‌های فعالیت | حقوق |
| توصیف | |
| مهارت‌ها | مهارت‌های تحلیلی تفکر نقادانه حقوق پژوهش حقوقی توانمندی‌های کلامی و نوشتاری اخلاق حقوقی |
تحصیلات موردنیاز | حقوق |
زمینه کاری | دادگاه، حکومت، مؤسسه حقوقی، سازمان مردم‌نهاد، کمک حقوقی، ابرشرکت مسئولین حقوقی شرکت‌ها |
کارهای وابسته | دادیار، قاضی، حقوق‌دان، مدافع، وکیل مدافع، دادستان،استاد حقوق، دفتر اسناد رسمی، دادرس، سیاستمدار،مشاور حقوقی شرکت های تجاری و سازمان ها |
وکیل یا نماینده یا جانشین کسی است که از طرف شخص دیگری - حقوقی یا حقیقی - به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور می‌شود. وکیل در موضع دفاع، از تامینات شغل قضا برخوردار است و شخصا امکان مبادرت به تجارت ندارد چون خلاف شان اوست. حرفه وکالت از آثار مترتبه بر تجارت، پیروی نمیکند و بدین جهت، وکالت را نمیتوان یک کسب و کار تلقی کرد. موید این حقیقت قانونی، سیاستهای کلی نظام در امور قضایی است که وکالت را در زیرمجموعه امور قضایی اورده است و در [قانون اساسی] نیز در فصل سوم یعنی فصل حقوق ملت ذکر شده است و از اصل چهل و چهار مستثنی است.
وکالت یک عقد جایز است که در چارچوب مقررات قانون مدنی منعقد می‌شود و طرفین آن وکیل و موکل نامیده می‌شوند. می‌توان برای وکیل انتخابی حد و مرزی مشخص کرد که در چه زمینه‌ای اجازه وکالت از طرف موکل دارد و در چه زمینه‌ای خود شخص باید برای آن کار حضور داشته باشد.
نایب السلطنه را در دوره صفویان «وکیل» می‌گفتند و عنوان «وکیل الرعایا» هم از همین‌جا برخاسته است.
انواع وکالت
- وکالت مطلق: یعنی این که شخصی را برای تمام امور شخص دیگری را وکالت کند (فروش یا خرید یا پرداخت هزینه خانواده ……)که وکیل نیازی به اجازه از موکل خود را ندارد.
- وکالت مقید: مورد وکالت معین است و وکیل باید در همان مورد معین، عمل نماید (صرفا خرید خانه یا فروش ماشین و…..)
مورد وکالت باید امری باشد که به موجب قانون یا طبیعتاً در انحصار شخص نباشد و خود شخص موکل بتواند آن را انجام دهد. برای نمونه وکالت در مجلس معامله که باید خودش عمل نماید و نمی‌تواند دیگری را وکیل نماید.
گونه‌ها
انتخابی
در مواردی بکار می‌رود که شخصی، وکیل خود را انتخاب و با انعقاد قرارداد وکالت از او می‌خواهد وکالت او را برای دفاع از حقش در مراجع قضایی برعهده بگیرد. وکیل دادگستری به فردی گفته می‌شود که معمولاً پس از طی کردن آزمون‌ها و آموزش‌های مختلف حقوقی و دریافت پروانهٔ وکالت دادگستری، مجوز وکالت و حضور در مراجع قضائی از جانب اشخاص دیگر را دریافت می‌کند. در ایران پروانهٔ وکالت دادگستری توسط کانون وکلای دادگستری به دارندگان شرایط وکالت اعطا می‌شود.[۱]
تسخیری
در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل یا نداشتن توانایی مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده‌است که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته می‌شود. عنوان وکیلی که به این ترتیب وارد پرونده می‌شود، وکیل تسخیری است.
معاضدتی
در مواردی که اشخاص برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکالت داشته باشند ولی توان مالی انتخاب وکیل را نداشته باشند با تشخیص اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری، وکیلی به صورت رایگان دفاع از حقوق شخص مُعسِر را برعهده می‌گیرد. عنوان وکیل یاد شده در این موارد، وکیل معاضدتی است.
اتفاقی
اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی پروانه وکالت نداشته باشد و بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، خارج از چرخه و آزمون‌های سخت کانون وکلای دادگستری، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی بگیرد با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوط می‌تواند به این امر اقدام کند. شخصی که با این روش وکالت موردی برای دفاع از حقوق بستگانش گرفته‌است را وکیل اتفاقی گویند.
موارد تعلیق وکیل از وکالت
با توجه به ماده ۱۷ لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری هیچ وکیلی را نمیتوان از شغل وکالت معلق یا ممنوع نمود مگر به موجب حکم قطعی دادگاه انتظامی.
- تعلیق وکیل تحت پیگرد انتظامی: وزیر دادگستری یا رئیس هیئت مدیره کانون وکلا می‌توانند در صورتی که اشتغال وکیل مورد تعقیب را به کار وکالت مقتضی ندانند تعلیق موقت او را از دادگاه انتظام وکلا درخواست نمایند.
- تعلیق وکیل تحت پیگرد کیفری: به موجب ماده ۸۷ آ.ا.ل.ق.ا.ک. و. د. در صورتی که نسبت به وکیلی به اتهام ارتکاب جنحه یا جنایت کیفرخواست صادر شود دادستان باید رونوشت آن را به کانون بفرستد و از طرف کانون به دادگاه انتظامی وکلا رجوع می‌شود و در صورتی که دادگاه دلایل را قوی تشخیص دهد حکم تعلیق موقت او را صادر می‌کند.
جستارهای وابسته
منابع
- ترمینولوژی حقوق، محمدجعفر جعفری لنگرودی، تهران: کتابخانه گنج دانش، شابک ۹۶۴-۵۹۸۶-۰۷-۹
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ وکیل موجود است. |
| کتابخانه‌های ملی | |
|---|---|
| سایر | |
- ↑ «وکیل کیست و به چه کسی وکیل پایه یک دادگستری گفته می‌شود؟». خبرگزاری تسنیم.