حزب جمهوری خلق مسلمان ایران: تفاوت میان نسخهها
←اعتراضات تبریز: تصحيح برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی |
||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
|country=Iran |
|country=Iran |
||
}} |
}} |
||
'''حزب جمهوری خلق مسلمان''' یکی از احزاب سیاسی ایران بود که حول محور شخصیت [[سید محمدکاظم شریعتمداری]] تشکیل شد. این حزب در جریان [[همهپرسی|رفراندوم]] ([[همهپرسی]]) [[جمهوری اسلامی]] خواستار رای موافق بدان شد اما در جریان تصویب قانون اساسی با گنجاندن اصل [[ولایت فقیه]] در قانون اساسی مخالفت کرد. این مخالفتها سرانجام به رویارویی گسترده این حزب با حکومت تازه تأسیس پس از انقلاب اسلامی انجامید. این رویارویی |
'''حزب جمهوری خلق مسلمان''' یکی از احزاب سیاسی ایران بود که حول محور شخصیت [[سید محمدکاظم شریعتمداری]] تشکیل شد. این حزب در جریان [[همهپرسی|رفراندوم]] ([[همهپرسی]]) [[جمهوری اسلامی]] خواستار رای موافق بدان شد اما در جریان تصویب قانون اساسی با گنجاندن اصل [[ولایت فقیه]] در قانون اساسی مخالفت کرد. این مخالفتها سرانجام به رویارویی گسترده این حزب با حکومت تازه تأسیس پس از انقلاب اسلامی انجامید. این رویارویی به ویژه در شهر تبریز مشهود بود که با مرکزیت آذربایجان مرکز اصلی طرفداران این حزب بهشمار میآمد. در [[اسفند]] ۱۳۵۸ طرفداران حزب در تبریز موفق به تصرف ساختمان رادیو و تلویزیون [[تبریز]] شد؛ که با پیام [[روحالله خمینی]] به شریعتمداری برای خروج از حزب<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://emam.com/posts/view/2147| عنوان = حزب خلق مسلمان و آقای شریعتمداری| ناشر = [[سایت جامع امام خمینی]]}}</ref> و اعدام ده تن از هوادارانش توسط [[دادگاه انقلاب]] تبریز، این حزب سرکوب و منحل اعلام شد.<ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |مقاله= [http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1684894 وصیت امام به آقای شریعتمداری برای کنارهگیری از حزب منحرف خلق مسلمان] |ژورنال= |نشریه=مگ ایران به نقل از روزنامه کیهان |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} بازیابیشده در ۳۰ مارس ۲۰۰۹.</ref><ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |مقاله= [http://www.dowran.ir/show.php?id=126193814 اولین همهپرسی انقلاب] |ژورنال= |نشریه=دوران به نقل از نشریه زمانه |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} بازیابیشده در ۳۰ مارس ۲۰۰۹.</ref><ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |مقاله= [http://zamaaneh.com/humanrights/2006/09/post_39.html و تو چه میدانی که اعتراف چیست؟] |ژورنال= |نشریه=رادیو زمانه |تاریخ=۱۷ شهریور ۱۳۸۵ |دوره= |شماره= |شاپا=}} بازیابیشده در ۳۰ مارس ۲۰۰۹.</ref><ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |مقاله= [http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=30532 حزب خلق مسلمان] |ژورنال= |نشریه=پژوهشگاه یاقر العلوم |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} بازیابیشده در ۳۰ مارس ۲۰۰۹.</ref> |
||
به اعتقاد برخی از تندروهای انقلاب هنوز هم این حزب فعال است. |
به اعتقاد برخی از تندروهای انقلاب هنوز هم این حزب فعال است. |
||
== اعتراضات تبریز == |
== اعتراضات تبریز == |
||
در دوران پیش از رایگیری قانون اساسی طرفداران این حزب، به طرفداری از [[سید محمدکاظم شریعتمداری]] برخی ناآرامیها را در تبریز پدیدآوردند. طرفداران حزب خلق مسلمان با اختلاط دین و سیستم سیاسی مخالف بودند و همچنین خواهان احقاق حقوق مردمان تحت ستم آذربایجانی بودند.<ref name="Stempel2009">{{cite book|author=John D Stempel|title=Inside the Iranian Revolution|url=http://books.google.com/books?id=pi6TQQAACAAJ|date=1 August 2009|publisher=Clark Group|isbn=978-0-9825057-2-4}}</ref> در پی گسترش ناآرامیها نیروهای نظامی مستقر در تبریز از جمله پایگاه دوم نیروی هوایی ایران واقع در شمال غرب تبریز به حمایت از معترضین پرداخت. در نهایت کنترل مراکز حساس شهر از جمله مرکز صدا و سیما تبریز و پایگاه دوم شکاری نیروی هوایی به دست معترضین آمد. معترضان برای نشان دادن قدرت خود شش فروند جنگده فانتوم را در ارتفاع پایین بر فراز تبریز به پرواز درآوردند.<ref>https://news.google.com/newspapers?nid=1310&dat=19791209&id=vgYzAAAAIBAJ&sjid=EuIDAAAAIBAJ&pg=6852,2643906&hl=en</ref><ref>https://news.google.com/newspapers?nid=1368&dat=19791210&id=CHtQAAAAIBAJ&sjid=fBIEAAAAIBAJ&pg=6428,2050542&hl=en</ref> نیروهای پاسداران انقلاب اسلامی اعزامی از تهران |
در دوران پیش از رایگیری قانون اساسی طرفداران این حزب، به طرفداری از [[سید محمدکاظم شریعتمداری]] برخی ناآرامیها را در تبریز پدیدآوردند. طرفداران حزب خلق مسلمان با اختلاط دین و سیستم سیاسی مخالف بودند و همچنین خواهان احقاق حقوق مردمان تحت ستم آذربایجانی بودند.<ref name="Stempel2009">{{cite book|author=John D Stempel|title=Inside the Iranian Revolution|url=http://books.google.com/books?id=pi6TQQAACAAJ|date=1 August 2009|publisher=Clark Group|isbn=978-0-9825057-2-4}}</ref> در پی گسترش ناآرامیها نیروهای نظامی مستقر در تبریز از جمله پایگاه دوم نیروی هوایی ایران واقع در شمال غرب تبریز به حمایت از معترضین پرداخت. در نهایت کنترل مراکز حساس شهر از جمله مرکز صدا و سیما تبریز و پایگاه دوم شکاری نیروی هوایی به دست معترضین آمد. معترضان برای نشان دادن قدرت خود شش فروند جنگده فانتوم را در ارتفاع پایین بر فراز تبریز به پرواز درآوردند.<ref>https://news.google.com/newspapers?nid=1310&dat=19791209&id=vgYzAAAAIBAJ&sjid=EuIDAAAAIBAJ&pg=6852,2643906&hl=en</ref><ref>https://news.google.com/newspapers?nid=1368&dat=19791210&id=CHtQAAAAIBAJ&sjid=fBIEAAAAIBAJ&pg=6428,2050542&hl=en</ref> نیروهای پاسداران انقلاب اسلامی اعزامی از تهران به وسیلهٔ هلیکوپتر در دانشگاه تبریز، که در آن زمان هنوز تحت کنترل گروههای چپ حامی حکومت تازه تأسیس انقلابی بود، پیاده شدند و درگیریها در تبریز به خشونت کشیدهشد. [[سید روحالله خمینی]]، رهبر وقت انقلاب ایران، به دیدار شریعتمداری که در آن زمان در قم زندگی میکرد شتافت. در رسانهها چنان وانمود شد که این دیدار برای مصالحه انجام گرفتهاست با این حال برخی روزنامهها ادعا نمودند که در این دیدار خمینی تهدید کرده بود که در صورت عدم تسلیم مرکز تلویزیون تبریز ظرف ۲۴ ساعت این شهر بمباران خواهد شد. سید محمدکاظم شریعتمداری از بیم تبدیل تبریز و آذربایجان به کردستانی دیگر در پیامی که از تلویزیون دولتی ایران پخش شد، مردم را به پرهیز از خشونت دعوت نمود و سرانجام اعتراضات تبریز آرام گرفت. با دستگیریها و اعدامهای گسترده، حصر خانگی و خلع لباس سید محمدکاظم شریعتمداری، و تعطیلی حزب خلق مسلمان این ناآرامیها در۲۰ دیماه ۱۳۵۸ خاتمه یافت.<ref name="Shaffer2002">{{cite book|author=Brenda Shaffer|title=Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity|url=http://books.google.com/books?id=SbW2QgAACAAJ|year=2002|publisher=MIT Press|isbn=978-0-262-19477-8}}</ref><ref name="Behrooz2000">{{cite book|author=Maziar Behrooz|title=Rebels With A Cause: The Failure of the Left in Iran|url=http://books.google.com/books?id=ouuRaF5Ug1IC|date=4 November 2000|publisher=I.B.Tauris|isbn=978-1-86064-630-0}}</ref> بعد از ناآرامیهای مربوط به حزب خلق مسلمان، و به بهانه تأسیس مصلای نماز جمعه، بخشهای بزرگی از دیوارهای [[ارگ تبریز]]، پارک باغ ملت، و [[سالن تئاتر شیر و خورشید تبریز]] توسط جهاد سازندگی با استفاده از بولدوزر و مواد منفجره تخریب شد. برخی در تبریز بر این باورند که این تخریب در پی انتقام خواهی حکومت جدید از این شهر بودهاست.<ref>http://gamesabz.com/1392/12/3423/</ref> |
||
== جستارهای وابسته == |
== جستارهای وابسته == |
نسخهٔ ۲۳ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۸:۲۷
حزب جمهوری خلق مسلمان ایران | |
---|---|
رهبر | سید محمدکاظم شریعتمداری |
بنیانگذاری | ۲۵ فوریه ۱۹۷۹ |
انحلال و برچینش | ژانویه ۱۹۸۰ (توقیف) |
ستاد | |
اعضای ثبتنام کرده | ۳٬۰۰۰٬۰۰۰ ادعایی |
مرام سیاسی | |
طیف سیاسی | میانهگرایی |
دین | اسلام |
حزب جمهوری خلق مسلمان یکی از احزاب سیاسی ایران بود که حول محور شخصیت سید محمدکاظم شریعتمداری تشکیل شد. این حزب در جریان رفراندوم (همهپرسی) جمهوری اسلامی خواستار رای موافق بدان شد اما در جریان تصویب قانون اساسی با گنجاندن اصل ولایت فقیه در قانون اساسی مخالفت کرد. این مخالفتها سرانجام به رویارویی گسترده این حزب با حکومت تازه تأسیس پس از انقلاب اسلامی انجامید. این رویارویی به ویژه در شهر تبریز مشهود بود که با مرکزیت آذربایجان مرکز اصلی طرفداران این حزب بهشمار میآمد. در اسفند ۱۳۵۸ طرفداران حزب در تبریز موفق به تصرف ساختمان رادیو و تلویزیون تبریز شد؛ که با پیام روحالله خمینی به شریعتمداری برای خروج از حزب[۱] و اعدام ده تن از هوادارانش توسط دادگاه انقلاب تبریز، این حزب سرکوب و منحل اعلام شد.[۲][۳][۴][۵] به اعتقاد برخی از تندروهای انقلاب هنوز هم این حزب فعال است.
اعتراضات تبریز
در دوران پیش از رایگیری قانون اساسی طرفداران این حزب، به طرفداری از سید محمدکاظم شریعتمداری برخی ناآرامیها را در تبریز پدیدآوردند. طرفداران حزب خلق مسلمان با اختلاط دین و سیستم سیاسی مخالف بودند و همچنین خواهان احقاق حقوق مردمان تحت ستم آذربایجانی بودند.[۶] در پی گسترش ناآرامیها نیروهای نظامی مستقر در تبریز از جمله پایگاه دوم نیروی هوایی ایران واقع در شمال غرب تبریز به حمایت از معترضین پرداخت. در نهایت کنترل مراکز حساس شهر از جمله مرکز صدا و سیما تبریز و پایگاه دوم شکاری نیروی هوایی به دست معترضین آمد. معترضان برای نشان دادن قدرت خود شش فروند جنگده فانتوم را در ارتفاع پایین بر فراز تبریز به پرواز درآوردند.[۷][۸] نیروهای پاسداران انقلاب اسلامی اعزامی از تهران به وسیلهٔ هلیکوپتر در دانشگاه تبریز، که در آن زمان هنوز تحت کنترل گروههای چپ حامی حکومت تازه تأسیس انقلابی بود، پیاده شدند و درگیریها در تبریز به خشونت کشیدهشد. سید روحالله خمینی، رهبر وقت انقلاب ایران، به دیدار شریعتمداری که در آن زمان در قم زندگی میکرد شتافت. در رسانهها چنان وانمود شد که این دیدار برای مصالحه انجام گرفتهاست با این حال برخی روزنامهها ادعا نمودند که در این دیدار خمینی تهدید کرده بود که در صورت عدم تسلیم مرکز تلویزیون تبریز ظرف ۲۴ ساعت این شهر بمباران خواهد شد. سید محمدکاظم شریعتمداری از بیم تبدیل تبریز و آذربایجان به کردستانی دیگر در پیامی که از تلویزیون دولتی ایران پخش شد، مردم را به پرهیز از خشونت دعوت نمود و سرانجام اعتراضات تبریز آرام گرفت. با دستگیریها و اعدامهای گسترده، حصر خانگی و خلع لباس سید محمدکاظم شریعتمداری، و تعطیلی حزب خلق مسلمان این ناآرامیها در۲۰ دیماه ۱۳۵۸ خاتمه یافت.[۹][۱۰] بعد از ناآرامیهای مربوط به حزب خلق مسلمان، و به بهانه تأسیس مصلای نماز جمعه، بخشهای بزرگی از دیوارهای ارگ تبریز، پارک باغ ملت، و سالن تئاتر شیر و خورشید تبریز توسط جهاد سازندگی با استفاده از بولدوزر و مواد منفجره تخریب شد. برخی در تبریز بر این باورند که این تخریب در پی انتقام خواهی حکومت جدید از این شهر بودهاست.[۱۱]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «حزب خلق مسلمان و آقای شریعتمداری». سایت جامع امام خمینی.
- ↑ مگ ایران به نقل از روزنامه کیهان پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک); پیوند خارجی در|مقاله=
وجود دارد (کمک); از|مقاله=
صرفنظر شد (کمک) بازیابیشده در ۳۰ مارس ۲۰۰۹. - ↑ دوران به نقل از نشریه زمانه پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک); پیوند خارجی در|مقاله=
وجود دارد (کمک); از|مقاله=
صرفنظر شد (کمک) بازیابیشده در ۳۰ مارس ۲۰۰۹. - ↑ رادیو زمانه، ۱۷ شهریور ۱۳۸۵ پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک); پیوند خارجی در|مقاله=
وجود دارد (کمک); از|مقاله=
صرفنظر شد (کمک) بازیابیشده در ۳۰ مارس ۲۰۰۹. - ↑ پژوهشگاه یاقر العلوم پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک); پیوند خارجی در|مقاله=
وجود دارد (کمک); از|مقاله=
صرفنظر شد (کمک) بازیابیشده در ۳۰ مارس ۲۰۰۹. - ↑ John D Stempel (1 August 2009). Inside the Iranian Revolution. Clark Group. ISBN 978-0-9825057-2-4.
- ↑ https://news.google.com/newspapers?nid=1310&dat=19791209&id=vgYzAAAAIBAJ&sjid=EuIDAAAAIBAJ&pg=6852,2643906&hl=en
- ↑ https://news.google.com/newspapers?nid=1368&dat=19791210&id=CHtQAAAAIBAJ&sjid=fBIEAAAAIBAJ&pg=6428,2050542&hl=en
- ↑ Brenda Shaffer (2002). Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity. MIT Press. ISBN 978-0-262-19477-8.
- ↑ Maziar Behrooz (4 November 2000). Rebels With A Cause: The Failure of the Left in Iran. I.B.Tauris. ISBN 978-1-86064-630-0.
- ↑ http://gamesabz.com/1392/12/3423/
پیوند به بیرون
- احزاب سیاسی اسلام در ایران
- احزاب سیاسی منحلشده در جمهوری اسلامی ایران
- انحلالهای ۱۹۸۰ (میلادی) در ایران
- انقلاب ۱۳۵۷
- بنیانگذاریهای ۱۹۷۹ (میلادی) در ایران
- حزبها در ایران
- حزبهای جمهوریخواه
- حزبهای بنیانگذاریشده در ۱۹۷۹ (میلادی)
- حزبهای لیبرال در ایران
- حزبهای محافظهکار در ایران
- حزبهای ممنوع در ایران
- حزبهای منحلشده در ۱۹۸۰ (میلادی)
- حزبهای میانهگرا در ایران
- گروههای سیاسی مذهبی در ایران