باشقیرستان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ←تاریخ |
جز ربات: تصحیح پیوند به پروژه‌های خواهر و تبدیل کردن پیوندها به خنثی در برابر پروتکل |
||
| خط ۲۶۰: | خط ۲۶۰: | ||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس}} |
||
Wikipedia contributors, "Bashkortostan," Wikipedia, The Free Encyclopedia, [ |
Wikipedia contributors, "Bashkortostan," Wikipedia, The Free Encyclopedia, [//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bashkortostan&oldid=225175187 (accessed July 12, 2008).] |
||
{{Template group |
{{Template group |
||
نسخهٔ ۲۷ اوت ۲۰۱۳، ساعت ۰۵:۵۲
جمهوری باشکورتوستان
باشقیر Башҡортостан Республикаһы روسیРеспублика Башкортостан | |
|---|---|
 پرچم  مهر | |
| سرود: National Anthem of the Republic of Bashkortostan | |
 جایگاه جمهوری باشکورتوستان بر روی نقشه فدراسیون روسیه | |
| مختصات: مختصات: عرض جغرافیایی وارد نشده‌است {{#coordinates:}}: عرض جغرافیایی نامعتبر | |
| کشور |  روسیه |
| منطقه فدرالی | پریژولفسکی (ولگا) |
| منطقه اقتصادی | اورال |
| بزرگترین شهر | اوفا |
| تاسیس | ۲۳ مارس ۱۹۱۹ |
| مرکز | اوفا |
| مدیریت | |
| • نوع | جمهوری |
| • رئیس جمهور نخست وزیر | رستم حمیدوف ندارد |
| مساحت | |
| • جمهوری | ۱۴۳٬۶۰۰ کیلومتر مربع (۵۵۴۰۰ مایل مربع) |
| رتبه مساحت | ۲۷ام |
| جمعیت (۲۰۱۰) | |
| • جمهوری | ۴٬۰۷۲٬۲۹۲ |
| • رتبه | ۷ام |
| • شهری | ٪۶۴ |
| • روستایی | ٪۳۴ |
| نژاد | |
| • باشکورت روسی تاتار بقیه | ٪۲۹٫۸ ۳۶٫۳٪ ۲۴٫۱٪ ۹٫۸٪ |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی ۴+ (MSD) |
| کد ایزو ۳۱۶۶ | RU-BA |
| پلاک خودرو | ۰۲ |
| زبان‌های رسمی | روسی , باشقیری |
| واحد پول | روبل |
| وبگاه | |
جمهوری باشکورتوستان [۱] [۲] (به انگلیسی: The Republic of Bashkortostan) (به روسی: Респу́блика Башкортоста́н) یکی از واحدهای تشکیل‌دهنده فدراسیون روسیه است. این سرزمین در آسیای میانه، میان رود ولگا و رشته‌کوه اورال قرار دارد.
باشکورتوستان ۱۴۳٬۶۰۰ کیلومتر مساحت داشته و پایتخت آن اوفا نام دارد. زبان‌های رسمی آن زبان باشقیری و روسی هستند. بیشتر مردم باشکورتوستان را باشکورت‌ها تشکیل می‌دهند.
جمعیت باشکورتوستان بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۲ به ۴٬۱۰۴٬۳۳۶ نفر می‌رسیده که ۶۴٪ آنان شهرنشین بوده و بقیه در روستاها زندگی می‌کرده‌اند.[۳]
تاریخ
اوفا پایتخت باشکورتوستان در دامنه‌های غربی اورال قرار می‌گیرد. در این شهر قدیمی که بسال ۱۵۷۵ تاسیس یافته‌است تقریبا یک چهارم از جمعیت کشور زندگی می‌کنند. باشقیرستان در شرق با تاتارستان و در شمال شرقی با اودمورت همسایه می‌باشد. بقیه خاکهای جمهوری نیز توسط روسیه احاطه شده‌است. باشکارتوستان که اولین جمهوری خودمختار در فدراسیون روسیه می‌باشد خودمختاری خود را در ۲۳ مارس سال ۱۹۱۹ بدست آورد. این مردمان امروز بصورت بخشی از این فدراسیون و آنهم در اقلیت زندگی می‌کنند.
شوروی پیشین از طرفی سعی داشت تا جمهوری هایidil- uralرا بین مردمشان تقسیم کرده و از طرف دیگر نیز آنها را از اتحاد ترک‌ها دور نماید. در این راستا اتحاد جماهیر شوروی سابق بسال ۱۹۲۵ با بوجود آوردن اوبلاست یا منطقه اورنبورگ که هدف ازآن جدا ساختن جمهوری‌های ایدیل – اورال وترکستان از یکدیگربود، هم از اعلان استقلال جمهوری‌های " ایدیل – اورال" جلوگیری نمود و هم باعث تجرید و جدایی این جمهوری‌ها از دنیای ترک شد.
باشکورت‌ها نیز مانند تاتارها ، کلونیزاسیون زراعی و صنعتی را رد نمودند. ملی گرایی باشکورت‌ها که در سالهای ۱۹۳۰ اوج گرفت، با مرگ صدها هزار انسان متوقف گردیده وجمعیت آنها با ۱۶/۶ درصدکاهش به ۱۴۱هزارتن رسید. در نتیجه این وقایع، جمعیت باشکورت‌ها تنها در سال ۱۹۶۹ توانست به میزان سال۱۹۲۶ برسد.
زبان باشکورت‌ها ازگروه زبان ترکی " ولگا – اورال" و از خانواده آلتای است. این زبان در عین حال در گروه قبچاق قرار داشته وبه زیرگروه "قیپچاک بولغار" تعلق دارد. زبان باشقیر از نظرخزینه کلمات غنی می‌باشد. این زبان دارای ۲ لهجه که یکی در شمال شرقی و غربی و دیگری درجنوب غربی و مرکز مورد استفاده‌است، می‌باشد.
باشکورت‌ها تا قرن نوزدهم با زبان ترکی تکلم می‌نمودند.در اواخر همین قرن آنها زبان تاتاری را قبول نموده بین سالهای ۱۹۲۳ الی ۱۹۳۰از الفبای عربی و بین سالهای ۱۹۳۰ الی ۱۹۳۹ نیز از الفبای لاتین استفاده می‌کرند. در سال ۱۹۴۰ نیز همانند دیگر جمهوری‌های آسیای میانه الفبای سیریلیک جای الفبای لاتین را گرفت. با سقوط غازان و با وجود سیاست‌های روسی کردن و مسیحی نمودن حکومت وقت شوروی، بخشی از مسلمانان حتی به بهای محرومیت از امتیازات روس‌ها، تغییر دین را قبول نکرده و اعتقاد به اسلام را ادامه دادند. بخشی از این مردم که دین خود راتغییر داده بودند نیز در قرن نوزدهم دوباره به اسلام گرویدند. در سال ۱۷۸۸ کاترین دوم در منطقه ایدیل- اورال مجلس اسلامی اورِنبِرگ را تاسیس نمود ومجلس بعدها به " اوفا" منتقل شد.
موجودیت باشکورت‌ها درمناطق ایدیل و ولگا در قرن دهم، بر اساس آثار نویسندگان عرب ثابت شده‌است. براساس نوشته‌های الاستخاری مردمی بنام باشکورت در یک منطقه کوهستانی که به مسافت ۲۰ روز از محل اسکان بلغارها فاصله داشت،می زیستند.
در این دوران باشکورت‌ها به دامداری، شکار و زنبورداری پرداخته ودر کار ساخت سلاح از فلزات تبحر یافتند. براساس این دیدگاه باشکورت‌ها مردمان کوههای اورال بودند. آنها از اویغورهای فین بودند که تحت تاثیر فرهنگ ترک قرار گرفته واز قرن نهم از محل بلغارهای ولگا کوچ کرده واسلام را پذیرفتند. زمانی درخصوص باشکورت‌ها این عقیده حاکم بود: " همانطوری که سیاست و استراتژی کمونیستی، ترکستان را به ۴ قسمت قومی ترک زبان جدا نموده بود، باشکورت‌ها که با تاتارها قوم واحدی تشکیل می‌دادند را نیز جداگانه بررسی می‌کرد. باشکورت‌ها که کمتراز تاتارها پراکنده شده بودند بیشتر در جنوب کوههای اورال تجمع یافته بودند.
خاکهای باشکورت در اوایل قرن سیزدهم تحت حاکمیت مغولان اردوی زرین یا بعبارت دیگر "چای بان" پسر " Djötchi" قرارگرفت. باشکورت‌ها که به ارتش مغول پیوسته بودند، باسقوط اردوی زرین بسال ۱۵۰۲ بین خان نشینی‌های مختلف تقسیم گردیدند. بخشی که در شمال بودند به خان نشین "غازان" ، بخشی که در شمال شرقی بودند به سیبری وبخشی که در جنوب قرارداشتند به ارتش نوقای پیوستند. در سال۱۵۵۲ ایوان مخوف ، خان نشین غازان را تحت استیلای خود در آورد. او در "اوفا" یک پایگاه نظامی تاسیس نموده و شهرهایی مانند سامارا و اورنبورگ را تسخیرنمود.
سال بعد نیز خان نشینی آستاراخان تحت استیلا قرار گرفت و در سال ۱۶۶۰نیز توسعه طلبی روس‌ها باسقوط خان نشینی سیبری ادامه یافت. در سال ۱۷۱۳ روس‌ها حامی قزاق‌ها شناخته می‌شدند وبسال ۱۷۸۳ کریمه را تصرف کردند. روس‌ها بین سالهای ۱۸۲۲ الی ۱۸۲۴ خان نشینی قزاق رااز میان برداشته و تمامی ترکستان را تحت کنترل خود گرفتند.
با سقوط خان نشینی قزاق وتوسعه خاکهای روسیه ، باشکورت‌ها نیز به همراه دیگر خلق‌های ترک سربه قیام برداشتند. اولین قیام مابین سده‌های ۱۷ و ۱۸ بیش از۶ سال طول کشید. د.ومین قیام که بیش از ۵ سال بطول انجامید از طرف ریش سفیدان هدایت شد. سومین انقلاب درسال ۱۷۵۵ تحت رهبری باترچی صورت گرفت. آخرین عصیان نیز بسال ۱۷۷۴ و با رهبری پوگاچِفانجام گرفت. در این میان با تحت استیلا قرار گرفتن خاکهای باشقیر، شمارجمعیت آنان نیز کاهش یافت. با انقلاب صنایع فلزی درقرن هجدهم روستائیانی که زمین نداشتند بصورت کارکنان کارخانه در آمدند. در این میان مردم منطقه ایدیل-اورال وثروت طبیعی آنها نیز به استثمار روس‌ها در آمد.
در سال۱۹۱۷ ملی گرایی باشکورت‌ها دوباره شعله ور شد. باشکوردها مانند تاتارها مناطق ترک مسلمان نشین را یکی کرده وتلاش برای تشکیل جمهوری مسلمان نشین ایدیل-اورال را آغاز کردند.
پس ازنشست‌های کنگره غازان و مجلس عمومی مسلمانان روسیه در اوت سال ۱۹۱۷ و برغم اوضاع مبهم منتج ازانقلاب روسیه، درژانویه ۱۹۱۸ دولت حاکم " ایدیل – اورال" تاسیس شد.
در۲۳ مارس ۱۹۱۹، رهبران باشکورت که مجبور به دیدار با دولتمردان شوروی سابق شدند، همانند تاتارها، جمهوری خودمختار باشکورتوستان را تاسیس نمودند.
.svg)
سیاست
رئیس جمهور باشکورتستان، رستم حمیدوف است که در جولای ۲۰۱۰ پس از استعفای مرتضی رحیموف به این مقام رسید. مرتضی رحیموف از سال ۱۹۹۳ مقام رییس جمهوری باشقیرستان را بر عهده داشته‌است.[۴]
اقتصاد
جغرافیا
سرزمینی است که در شمال آسیای میانه و در نزدیکی رشته کوههای اورال واقع شده.از نظر موقع جغرافیایی نزدیک دشت قبچاق است و میان وولگا و دریای خزر واقع گشته‌است.
مردم
مردم باشکورتستان از نظر نژادی از نژاد زرد تاتاری بحساب می‌آیند.این اقوام رابطهٔ قومی و زبانی نزدیکی با سایر ترک تباران آسیای مرکزی مانند قزاق‌ها و ازبک‌ها و همچنین تاتارهای ساکن قازان دارند.زبان باشقردی پیوندی و از شاخه آلتایی است و بنابراین با زبان‌های اغوز و مغولی و ترکی نزدیکی دارد.
مذهب
مردم باشکورتستان که باشکورتی هم خوانده می‌شوند مسلمان و سنی مذهب هستند.
فرهنگ
فرهنگ مردم باشکورت امروزه مانند گذشته‌ها نیست.و بدلیل آمیختگی زندگی با اقوام اسلاو تغییرات زیادی داشته‌است.اما در هر سو ویژگی‌های صحرانشینان ترک وتاتار هنوز هم در میان آنها وجود دارد.
پیوند به بیرون
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Bashkortostan». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳ آوریل ۲۰۱۲.
فدراسیون روسیه (وبگاه http://www.malavan.ir/forum)
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ باشقیرستان موجود است. |
پانویس
Wikipedia contributors, "Bashkortostan," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed July 12, 2008).
 | این یک مقالهٔ خرد یک مکان جغرافیایی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
| مستقل |  | |
|---|---|---|
| وابسته | ||
مناطق ترکزبان | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
قسمتهای فدرال روسیه ایتالیک نشان داده شده اند. | ||||||
| ||||||
۱ شامل جمهوری خودمختار نخجوان. | ||||||
| آفریقا |  | |
|---|---|---|
| آمریکای شمالی | ||
| آسیا | ||
| اروپا | ||
.png){kind=small}
