پرش به محتوا

جنگ دوم قره‌باغ: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
تصحیح تحریفات مرزهای شناخته شده بین‌المللی. منابع را مطالعه کنید!
برچسب‌ها: برگردانده‌شده متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
افزودن طرفین درگیر با منابع
برچسب‌ها: برگردانده‌شده حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۶: خط ۶:
| image_size = 300px
| image_size = 300px
| caption = {{زیرنویس نقشه|#FDF5DF|[[جمهوری آرتساخ]]}}<ref>[https://undocs.org/en/A/61/PV.109 The situation in the occupied territories of Azerbaijan. undocs.org]</ref> {{زیرنویس نقشه|#F8C54E
| caption = {{زیرنویس نقشه|#FDF5DF|[[جمهوری آرتساخ]]}}<ref>[https://undocs.org/en/A/61/PV.109 The situation in the occupied territories of Azerbaijan. undocs.org]</ref> {{زیرنویس نقشه|#F8C54E
|سرزمین‌های [[جمهوری آذربایجان]] که مورد ادعای ارضی جمهوری آرتساخ است}}{{زیرنویس نقشه|#F49B9B|سرزمین‌های شناخته شده بین‌المللی جمهوری آذربایجان که توسط نیروهای آذربایجان بازپسگیری شده‌است}}<ref>[https://caspiannews.com/news-detail/global-community-calls-on-armenia-azerbaijan-conflict-settlement-within-international-law-supporting-territorial-integrity-of-azerbaijan-2020-7-19-0/ Global Community Calls on Armenia-Azerbaijan Conflict Settlement within International Law, Supporting Territorial Integrity of Azerbaijan. caspiannews.com]</ref> <small>(به گفته منابع آذربایجان)</small>
|سرزمین‌های [[جمهوری آذربایجان]] که مورد ادعای ارضی ارمنستان است}}{{زیرنویس نقشه|#F49B9B|سرزمین‌های شناخته شده بین‌المللی جمهوری آذربایجان که توسط نیروهای آذربایجان بازپس‌گیری شده‌است}}<ref>[https://caspiannews.com/news-detail/global-community-calls-on-armenia-azerbaijan-conflict-settlement-within-international-law-supporting-territorial-integrity-of-azerbaijan-2020-7-19-0/ Global Community Calls on Armenia-Azerbaijan Conflict Settlement within International Law, Supporting Territorial Integrity of Azerbaijan. caspiannews.com]</ref> <small>(به گفته منابع آذربایجان)</small>
| date = {{تاریخ آغاز|2020|09|27|df=y}} – ''تابه‌حال'' ({{سن به سال، ماه، هفته و روز|month1=09|day1=27|year1=۲۰۲۰}})
| date = {{تاریخ آغاز|2020|09|27|df=y}} – ''تابه‌حال'' ({{سن به سال، ماه، هفته و روز|month1=09|day1=27|year1=۲۰۲۰}})
| place = [[ناگورنو قره‌باغ]]، [[ارمنستان]] و [[جمهوری آذربایجان]]
| place = [[ناگورنو قره‌باغ]]، [[ارمنستان]] و [[جمهوری آذربایجان]]
خط ۱۹: خط ۱۹:
| result =
| result =
| status = در جریان
| status = در جریان
| combatant1 = {{پرچم|Azerbaijan}}{{سخ}}{{Flagdeco|Syrian opposition}}{{Flagdeco|Turkey}} [[ارتش آزاد سوریه (تحت حمایت ترکیه)]]{{Cref|a}}<ref>{{cite web| url=https://www.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan-turkey-syria-idUSKBN26J25A|title=Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say|work=[[رویترز|Reuters]]}}</ref> (مورد ادعای ارمنستان، توسط آذربایجان تکذیب شده)
| combatant1 = {{پرچم|Azerbaijan}}{{سخ}}{{Flagdeco|Syrian opposition}}{{Flagdeco|Turkey}} [[ارتش آزاد سوریه (تحت حمایت ترکیه)]]<ref>{{cite web| url=https://www.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan-turkey-syria-idUSKBN26J25A|title=Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say|work=[[رویترز]]}}</ref> (مورد ادعای ارمنستان، توسط آذربایجان تکذیب شده)
| combatant2 = {{پرچم|Armenia}}{{سخ}}{{پرچم|Republic of Artsakh}}{{سخ}}[[جماعت ارمنیان پراکنده|دیاسپورای ارمنی]]{{سخ}}'''تأمین کنندگان اسلحه:'''{{سخ}}{{flag|Russia}}{{cref|f}}<ref>[https://apa.az/en/nagorno_garabagh/Video-footages-spread-regarding-weapons-and-military-equipment-transport-from-Iran-to-Armenia-colorredNEW-FACTScolor-colorredVIDEOcolor-331624 Video footages spread regarding weapons and military equipment transport from Iran to Armenia - NEW FACTS - VIDEO. apa.az]</ref><ref>[https://www.azernews.az/karabakh/169670.html Military supplies for Armenia being shipped through Iran [PHOTO/VIDEO]. azernews.az]</ref><ref>[https://www.middleeastmonitor.com/20200929-iran-denies-sending-weapons-to-armenia/ Iran denies sending weapons to Armenia. middleeastmonitor.com]</ref>
| combatant2 = {{پرچم|Armenia}}{{سخ}}{{پرچم|Republic of Artsakh}}{{سخ}} [[مزدور]]ان [[مردم ارمنی|ارمنی]]‌تبار از [[خاورمیانه]] و [[سوریه]]<ref>[https://apa.az/en/azerbaijan-army-azerbaijani-armed-forces/Vagif-Dargahli:-%22There-are-mercenaries-of-Armenian-origin-from-Syria-and-different-countries-of-the-Middle-East-among-the-losses-of-the-enemy%22-331402 Vagif Dargahli: "There are mercenaries of Armenian origin from Syria and different countries of the Middle East among the losses of the enemy". apa.az]</ref><ref>[https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/azerbaijan-armenian-syrian-mercenaries-helping-armenia/1988447 Azerbaijan: Armenian-Syrian mercenaries helping Armenia. aa.com.tr]</ref>{{cref|c}}{{سخ}}
{{flagicon image|People's Protection Units Flag.svg}}/{{flagicon image|Flag of Kurdistan Workers' Party.svg}} [[حزب کارگران کردستان|پ‌ک‌ک]]/[[یگان‌های مدافع خلق|ی‌پ‌گ]]<ref>[https://www.middleeastmonitor.com/20200930-armenia-transports-hundreds-of-pkk-militants-to-fight-azerbaijan/ Turkey: Armenia transports hundreds of PKK militants to fight Azerbaijan. middleeastmonitor.com]</ref>{{cref|d}}{{سخ}}'''تأمین کنندگان اسلحه:'''{{سخ}}{{flag|Russia}}{{cref|f}}<ref>[https://apa.az/en/nagorno_garabagh/Video-footages-spread-regarding-weapons-and-military-equipment-transport-from-Iran-to-Armenia-colorredNEW-FACTScolor-colorredVIDEOcolor-331624 Video footages spread regarding weapons and military equipment transport from Iran to Armenia - NEW FACTS - VIDEO. apa.az]</ref><ref>[https://www.azernews.az/karabakh/169670.html Military supplies for Armenia being shipped through Iran [PHOTO/VIDEO]. azernews.az]</ref><ref>[https://www.middleeastmonitor.com/20200929-iran-denies-sending-weapons-to-armenia/ Iran denies sending weapons to Armenia. middleeastmonitor.com]</ref>
| commander1 = {{پرچمک|Azerbaijan}} [[الهام علی‌اف]]{{سخ}}(رئیس‌جمهوری آذربایجان، فرمانده کل قوا){{سخ}}{{پرچمک|Azerbaijan}} [[ذاکر حسنف]] (وزیر دفاع جمهوری آذربایجان){{سخ}}{{پرچمک|Azerbaijan}} [[Mais Barkhudarov]] (Commander of the Army Corps)<ref>[https://mod.gov.az/en/news/major-general-mayis-barkhudarov-we-will-fight-to-destroy-the-enemy-completely-32376.html Major General Mayis Barkhudarov: "We will fight to destroy the enemy completely"]</ref>
| commander1 = {{پرچمک|Azerbaijan}} [[الهام علی‌اف]]{{سخ}}(رئیس‌جمهوری آذربایجان، فرمانده کل قوا){{سخ}}{{پرچمک|Azerbaijan}} [[ذاکر حسنف]] (وزیر دفاع جمهوری آذربایجان){{سخ}}{{پرچمک|Azerbaijan}} [[Mais Barkhudarov]] (Commander of the Army Corps)<ref>[https://mod.gov.az/en/news/major-general-mayis-barkhudarov-we-will-fight-to-destroy-the-enemy-completely-32376.html Major General Mayis Barkhudarov: "We will fight to destroy the enemy completely"]</ref>
| commander2 = {{پرچمک|Armenia}} [[نیکول پاشینیان]]{{سخ}}(نخست‌وزیر ارمنستان، فرمانده کل قوا){{سخ}}{{پرچمک|Artsakh}} [[آرائیک هاروتیونیان (زاده ۱۹۷۳ (میلادی))|آرائیک هاروتیونیان]] (رئیس‌جمهور و فرمانده کل قوای جمهوری آرتساخ))<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/03/12/2024477/رئیس-شورای-امنیت-ملی-جمهوری-خودخوانده-قره-باغ-اختلاف-بین-قره-باغ-و-ایروان-یک-حقیقت-است رئیس شورای امنیت ملی جمهوری خودخوانده قره‌باغ: اختلاف بین قره‌باغ و ایروان یک حقیقت است. tasnimnews.com]</ref><ref>[http://iepf-ngo.org/en/news/20/1746 President of IEPF made a statement to the UN regarding the report of the so-called Karabakh regime. iepf-ngo.org]</ref>{{سخ}}{{پرچمک|Armenia}} [[داویت دونویان]] (وزیر دفاع ارمنستان){{سخ}}{{پرچمک|Artsakh}} [[جالال هاروتیونیان]] (وزیر دفاع جمهوری آرتساخ)
| commander2 = {{پرچمک|Armenia}} [[نیکول پاشینیان]]{{سخ}}(نخست‌وزیر ارمنستان، فرمانده کل قوا){{سخ}}{{پرچمک|Artsakh}} [[آرائیک هاروتیونیان (زاده ۱۹۷۳ (میلادی))|آرائیک هاروتیونیان]] (رئیس‌جمهور و فرمانده کل قوای جمهوری آرتساخ))<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/03/12/2024477/رئیس-شورای-امنیت-ملی-جمهوری-خودخوانده-قره-باغ-اختلاف-بین-قره-باغ-و-ایروان-یک-حقیقت-است رئیس شورای امنیت ملی جمهوری خودخوانده قره‌باغ: اختلاف بین قره‌باغ و ایروان یک حقیقت است. tasnimnews.com]</ref><ref>[http://iepf-ngo.org/en/news/20/1746 President of IEPF made a statement to the UN regarding the report of the so-called Karabakh regime. iepf-ngo.org]</ref>{{سخ}}{{پرچمک|Armenia}} [[داویت دونویان]] (وزیر دفاع ارمنستان){{سخ}}{{پرچمک|Artsakh}} [[جالال هاروتیونیان]] (وزیر دفاع جمهوری آرتساخ)
خط ۴۱: خط ۴۲:
* ۵۸ کشته نظامی<ref>{{Cite web |url=https://iravaban.net/291419.html |title=Մարտերի ընթացքում նահատակվել են ևս 15 զինծառայող․ ՊԲ-ն հրապարակել է զոհերի անունները}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://hetq.am/hy/article/122094 |title=Եվս 28 զոհ․ հրապարակվել են նրանց անունները}}</ref>
* ۵۸ کشته نظامی<ref>{{Cite web |url=https://iravaban.net/291419.html |title=Մարտերի ընթացքում նահատակվել են ևս 15 զինծառայող․ ՊԲ-ն հրապարակել է զոհերի անունները}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://hetq.am/hy/article/122094 |title=Եվս 28 զոհ․ հրապարակվել են նրանց անունները}}</ref>
* ~۲۰۰ نظامی زخمی شده<ref>{{Cite web |url=https://www.24news.am/news/124448 |title=Նախնական տվյալներով՝ Արցախի Զինված ուժերում կա 16 զոհ, հարյուրից ավելի վիրավոր}}</ref>
* ~۲۰۰ نظامی زخمی شده<ref>{{Cite web |url=https://www.24news.am/news/124448 |title=Նախնական տվյալներով՝ Արցախի Զինված ուժերում կա 16 զոհ, հարյուրից ավելի վիրավոր}}</ref>
* سرنگونی یک فروند سوخو ۲۵ از سوی اف ۱۶ ترکیه <ref>https://per-euronews-com.cdn.ampproject.org/v/s/per.euronews.com/amp/2020/09/29/armenia-s-defense-ministry-says-turkish-f-16-fighter-shot-down-an-armenian-su-25?amp_js_v=a6&amp_gsa=1&usqp=mq331AQHKAFQCrABIA==#aoh=16015359851446&referrer=https://www.google.com&amp_tf=از%20%1$s&ampshare=https://per.euronews.com/2020/09/29/armenia-s-defense-ministry-says-turkish-f-16-fighter-shot-down-an-armenian-su-25 </ref>
----
----
'''به گفته آذربایجان:'''
'''به گفته آذربایجان:'''
خط ۵۸: خط ۵۸:


== پیشینه ==
== پیشینه ==
این درگیری‌ها ناشی از اختلافات در مورد منطقه ناگورنو قره‌باغ است که قلمرو شناخته شده بین‌المللی آذربایجان توسط جامعه بین‌المللی است، این منطقه در حال حاضر توسط جمهوری خودخوانده آرتساخ اداره می‌شود.<ref name=":5">{{Cite web|last=Department Of State. The Office of Electronic Information|first=Bureau of Public Affairs|title=1993 UN Security Council Resolutions on Nagorno-Karabakh|url=https://2001-2009.state.gov/p/eur/rls/or/13508.htm|access-date=27 September 2020|website=2001-2009.state.gov|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|date=19 June 2019|title=HUMAN RIGHTS SITUATION OF INTERNALLY DISPLACED PERSONS IN AZERBAIJAN · Human Rights Club|url=https://www.humanrightsclub.net/en/news/2019/human-rights-situation-of-internally-displaced-persons-in-azerbaijan/|access-date=27 September 2020|website=Human Rights Club|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=Recognition of the territorial integrity of Azerbaijan by Armenia|url=http://www.assembly.coe.int/nw/xml/XRef/X2H-Xref-ViewHTML.asp?FileID=9487&lang=en|access-date=27 September 2020|website=www.assembly.coe.int}}</ref><ref name=":1">{{Cite news|date=27 September 2020|title=Armenia and Azerbaijan erupt into fighting over disputed Nagorno-Karabakh|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-54314341|access-date=27 September 2020}}</ref>
این درگیری‌ها ناشی از اختلافات در مورد منطقه ناگورنو قره‌باغ است که قلمرو شناخته شده بین‌المللی آذربایجان توسط جامعه بین‌المللی است، این منطقه در حال حاضر توسط جمهوری خودخوانده آرتساخ اداره می‌شود.<ref>{{Cite web|last=Department Of State. The Office of Electronic Information|first=Bureau of Public Affairs|title=1993 UN Security Council Resolutions on Nagorno-Karabakh|url=https://2001-2009.state.gov/p/eur/rls/or/13508.htm|access-date=27 September 2020|website=2001-2009.state.gov|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|date=19 June 2019|title=HUMAN RIGHTS SITUATION OF INTERNALLY DISPLACED PERSONS IN AZERBAIJAN · Human Rights Club|url=https://www.humanrightsclub.net/en/news/2019/human-rights-situation-of-internally-displaced-persons-in-azerbaijan/|access-date=27 September 2020|website=Human Rights Club|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=Recognition of the territorial integrity of Azerbaijan by Armenia|url=http://www.assembly.coe.int/nw/xml/XRef/X2H-Xref-ViewHTML.asp?FileID=9487&lang=en|access-date=27 September 2020|website=www.assembly.coe.int}}</ref><ref name=":1">{{Cite news|date=27 September 2020|title=Armenia and Azerbaijan erupt into fighting over disputed Nagorno-Karabakh|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-54314341|access-date=27 September 2020}}</ref>


اولین دوره [[جنگ قره‌باغ]] با امضاء [[قرارداد]] [[آتش‌بس]] [[بیشکک]] در سال ۱۹۹۴، به پایان رسید و [[قره‌باغ کوهستانی]] و شهرهای اطراف آن، اعم از [[آغ‌دام]]، [[شهرستان جبرئیل|جبرئیل]]، [[شهرستان فضولی|فضولی]]، [[شهرستان کلبجر|کلبجر]]، [[شهرستان قبادلی|قبادلی]]، [[لاچین (شهر)|لاچین]] و [[شهرستان زنگلان|زنگلان]] که قلمرو شناخته شده بین‌المللی [[جمهوری آذربایجان]] از سوی جامعه بین‌المللی است، به تصرف [[ارمنستان]] درآمد.<ref name=":5"/><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Recognition of the territorial integrity of Azerbaijan by Armenia|نشانی=http://www.assembly.coe.int/nw/xml/XRef/X2H-Xref-ViewHTML.asp?FileID=9487&lang=en|وبگاه=www.assembly.coe.int|بازبینی=2020-10-01}}</ref> بنابر گزارش «آکادمی [[حقوق بین‌الملل بشردوستانه]] و [[حقوق بشر]] [[ژنو]]» در خصوص [[جنگ]]ها که در سال ۲۰۱۸ انتشار یافت، کشور [[ارمنستان]] نه‌تنها با حمایت [[جنگ‌افزار|تسلیحات]]ی، مالی، آموزش نظامی، و پشتیبانی [[عملیات نظامی|عملیات]]ی از «جمهوری خودخوانده قره‌باغ» و نیروهای آن، بلکه با مشارکت در هماهنگی و کمک به برنامه‌ریزی کلی فعالیت‌های [[نیروی نظامی|نظامی]] و [[شبه‌نظامی]] آن «کشور خودخوانده»، در قره‌باغ کوهستانی اعمال اقتدار خود را می‌کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Military occupation of Azerbaijan by Armenia {{!}} Rulac|نشانی=http://www.rulac.org/browse/conflicts/military-occupation-of-azerbaijan-by-armenia|وبگاه=www.rulac.org|بازبینی=2020-10-01}}</ref> در طول حدود ۳ دهه به مراتب آتش‌بس نقض شد، که از شدیدترین نمونه‌های آن‌ها می‌توان به [[درگیری‌های ۲۰۱۶ جمهوری آذربایجان و ارمنستان]]<ref>[https://www.chathamhouse.org/sites/default/files/publications/research/NK%20paper%2024082016%20WEB.pdf Broers, Laurence (Iyul 2016). "The Nagorny Karabakh Conflict Defaulting to War" (PDF). The Royal Institute of International Affairs. İstifadə tarixi: 25 noyabr 2017.]</ref> و [[درگیری ارمنستان و جمهوری آذربایجان (ژوئیه ۲۰۲۰)|درگیری مرزی ارمنستان و جمهوری آذربایجان]] در ژوئیه سال ۲۰۲۰ اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آیا درگیری آذربایجان و ارمنستان می‌تواند به جنگی تمام عیار تبدیل شود؟|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/آیا-درگیری-آذربایجان-و-ارمنستان-میتواند-به-جنگی-تمام-عیار-تبدیل-شود/a-54177663|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=fa-IR|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=|تاریخ=2020-07-14}}</ref> در حین درگیری‌های [[مرز]]ی در بین دو کشور هزاران نفر از مردم آذربایجان با تجمع در [[باکو]]، [[پایتخت]] این کشور، خواستار شروع جنگ برای بازپس‌گیری قره‌باغ شدند.<ref>[https://report.az/dagliq-qarabag-munaqishesi/bakida-azerbaycan-ordusuna-destek-aksiyasi-kecirilib/ Bakıda Azərbaycan Ordusuna dəstək yürüşü keçirilib. report.az]</ref>
اولین دوره [[جنگ قره‌باغ]] با امضاء [[قرارداد]] [[آتش‌بس]] [[بیشکک]] در سال ۱۹۹۴، به پایان رسید و [[قره‌باغ کوهستانی]] و شهرهای اطراف آن، اعم از [[آغ‌دام]]، [[شهرستان جبرئیل|جبرئیل]]، [[شهرستان فضولی|فضولی]]، [[شهرستان کلبجر|کلبجر]]، [[شهرستان قبادلی|قبادلی]]، [[لاچین (شهر)|لاچین]] و [[شهرستان زنگلان|زنگلان]] که قلمرو شناخته شده بین‌المللی [[جمهوری آذربایجان]] از سوی جامعه بین‌المللی است، به تصرف [[ارمنستان]] درآمد.<ref>[https://2001-2009.state.gov/p/eur/rls/or/13508.htm 1993 UN Security Council Resolutions on Nagorno-Karabakh. 2001-2009.state.gov]</ref><ref>[http://www.assembly.coe.int/nw/xml/XRef/X2H-Xref-ViewHTML.asp?FileID=9487&lang=en "Recognition of the territorial integrity of Azerbaijan by Armenia". www.assembly.coe.int. Retrieved 27 September 2020.]</ref> بنابر گزارش «آکادمی [[حقوق بین‌الملل بشردوستانه]] و [[حقوق بشر]] [[ژنو]]» در خصوص [[جنگ]]ها که در سال ۲۰۱۸ انتشار یافت، کشور [[ارمنستان]] نه‌تنها با حمایت [[جنگ‌افزار|تسلیحات]]ی، مالی، آموزش نظامی، و پشتیبانی [[عملیات نظامی|عملیات]]ی از «جمهوری خودخوانده قره‌باغ» و نیروهای آن، بلکه با مشارکت در هماهنگی و کمک به برنامه‌ریزی کلی فعالیت‌های [[نیروی نظامی|نظامی]] و [[شبه‌نظامی]] آن «کشور خودخوانده»، در قره‌باغ کوهستانی اعمال اقتدار خود را می‌کند.<ref>[http://www.rulac.org/browse/conflicts/military-occupation-of-azerbaijan-by-armenia "Military occupation of Azerbaijan by Armenia | Rulac". www.rulac.org. Retrieved 27 September 2020.]</ref> در طول حدود ۳ دهه به مراتب آتش‌بس نقض شد، که از شدیدترین نمونه‌های آن‌ها می‌توان به [[درگیری‌های ۲۰۱۶ جمهوری آذربایجان و ارمنستان]]<ref>[https://www.chathamhouse.org/sites/default/files/publications/research/NK%20paper%2024082016%20WEB.pdf Broers, Laurence (Iyul 2016). "The Nagorny Karabakh Conflict Defaulting to War" (PDF). The Royal Institute of International Affairs. İstifadə tarixi: 25 noyabr 2017.]</ref> و [[درگیری ارمنستان و جمهوری آذربایجان (ژوئیه ۲۰۲۰)|درگیری مرزی ارمنستان و جمهوری آذربایجان]] در ژوئیه سال ۲۰۲۰ اشاره کرد.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/آیا-درگیری-آذربایجان-و-ارمنستان-میتواند-به-جنگی-تمام-عیار-تبدیل-شود/a-54177663 آیا درگیری آذربایجان و ارمنستان می‌تواند به جنگی تمام عیار تبدیل شود؟. dw.com]</ref> در حین درگیری‌های [[مرز]]ی در بین دو کشور هزاران نفر از مردم آذربایجان با تجمع در [[باکو]]، [[پایتخت]] این کشور، خواستار شروع جنگ برای بازپس‌گیری قره‌باغ شدند.<ref>[https://report.az/dagliq-qarabag-munaqishesi/bakida-azerbaycan-ordusuna-destek-aksiyasi-kecirilib/ Bakıda Azərbaycan Ordusuna dəstək yürüşü keçirilib. report.az]</ref>


۲۳ ژوئیه ارمنستان با هدف تحلیل درگیری‌های ژوئیه، [[رزمایش]]های مشترک [[پدافند هوایی]] با [[روسیه]] آغاز کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Армения и Россия проводят в Закавказье учения Объединённой системы ПВО|نشانی=https://eadaily.com/ru/news/2020/07/23/armeniya-i-rossiya-provodyat-v-zakavkaze-ucheniya-obedinyonnoy-sistemy-pvo|وبگاه=EADaily|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=ru}}</ref> یک هفته بعد، جمهوری آذربایجان رزمایش‌های نظامی شروع کرد، که از ۲۹ ژوئیه تا ۱۰ اوت طول کشید. سپس، در اوایل ماه سپتامبر جمهوری آذربایجان و [[ترکیه]] مبادرت به برگزاری رزمایش نظامی مشترکی ورزیدند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Turkey-Azerbaijan military drills intimidate Armenia, President Aliyev says|نشانی=https://www.dailysabah.com/politics/diplomacy/turkey-azerbaijan-military-drills-intimidate-armenia-president-aliyev-says|وبگاه=Daily Sabah|تاریخ=2020-09-20|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=}}</ref> [[رجب طیب اردوغان]]، رئیس‌جمهوری ترکیه، در حاشیه ۷۵- امین نشست [[مجمع عمومی سازمان ملل متحد]] با صدور [[بیانیه]]‌ای بر تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان و [[گرجستان]] تأکید کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Turkey - President Addresses General Debate, 75th Session|نشانی=http://webtv.un.org/search/turkey-president-addresses-general-debate-75th-session/6193455804001/?term=Recep&lan=English&cat=75th%20Session&sort=date|وبگاه=United Nations Web TV|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en}}</ref>
۲۳ ژوئیه ارمنستان با هدف تحلیل درگیری‌های ژوئیه، [[رزمایش]]های مشترک [[پدافند هوایی]] با [[روسیه]] آغاز کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Армения и Россия проводят в Закавказье учения Объединённой системы ПВО|نشانی=https://eadaily.com/ru/news/2020/07/23/armeniya-i-rossiya-provodyat-v-zakavkaze-ucheniya-obedinyonnoy-sistemy-pvo|وبگاه=EADaily|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=ru}}</ref> یک هفته بعد، جمهوری آذربایجان رزمایش‌های نظامی شروع کرد، که از ۲۹ ژوئیه تا ۱۰ اوت طول کشید. سپس، در اوایل ماه سپتامبر جمهوری آذربایجان و [[ترکیه]] مبادرت به برگزاری رزمایش نظامی مشترکی ورزیدند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Turkey-Azerbaijan military drills intimidate Armenia, President Aliyev says|نشانی=https://www.dailysabah.com/politics/diplomacy/turkey-azerbaijan-military-drills-intimidate-armenia-president-aliyev-says|وبگاه=Daily Sabah|تاریخ=2020-09-20|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=}}</ref> [[رجب طیب اردوغان]]، رئیس‌جمهوری ترکیه، در حاشیه ۷۵- امین نشست [[مجمع عمومی سازمان ملل متحد]] با صدور [[بیانیه]]‌ای بر تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان و [[گرجستان]] تأکید کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Turkey - President Addresses General Debate, 75th Session|نشانی=http://webtv.un.org/search/turkey-president-addresses-general-debate-75th-session/6193455804001/?term=Recep&lan=English&cat=75th%20Session&sort=date|وبگاه=United Nations Web TV|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en}}</ref>
خط ۶۷: خط ۶۷:
درگیری‌های جاری در بامداد روز یکشنبه ۲۷ سپتامبر در خط تماس [[نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان]] و [[نیروهای تدافعی جمهوری آرتساخ]] در منطقه قره‌باغ شروع شد و هر دو طرف یکدیگر را به آغاز درگیری‌ها متهم کردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.farsnews.ir/news/13990707000021/ایروان-ممکن-است-استقلال-جمهوری-قره-باغ-را-به-رسمیت-بشناسیم |عنوان =ایروان: ممکن است استقلال جمهوری قره باغ را به رسمیت بشناسیم | ناشر =خبرگزاری فارس |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> شوشان استپانیان سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان در صفحه فیسبوک خود از تلفات جانی غیر نظامیان، ناشی از گلوله‌باران مناطق مسکونی در جمهوری آرتساخ خبر داد. «از ساعت ۷:۱۰ صبح روز ۲۷ سپتامبر در اثر گلوله‌باران مناطق مسکونی جمهوری آرتساخ، در منطقه مارتونی یک زن و یک کودک کشته و دو نفر دیگر نیز زخمی شدند. آمار دیگر مناطق در دست بررسی است. مدارس نیز از جمله در استپاناکرت از این گلوله‌باران در امان نبوده‌اند».<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://alikonline.ir/fa/news/political/سیاسی/item/13735-کشته-و-زخمی-شدن-غیر-نظامیان-ارمنی-در-حمله-نیروهای-نظامی-جمهوری-آذربایجان |عنوان =کشته و زخمی شدن غیر نظامیان ارمنی در حمله نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref>
درگیری‌های جاری در بامداد روز یکشنبه ۲۷ سپتامبر در خط تماس [[نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان]] و [[نیروهای تدافعی جمهوری آرتساخ]] در منطقه قره‌باغ شروع شد و هر دو طرف یکدیگر را به آغاز درگیری‌ها متهم کردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.farsnews.ir/news/13990707000021/ایروان-ممکن-است-استقلال-جمهوری-قره-باغ-را-به-رسمیت-بشناسیم |عنوان =ایروان: ممکن است استقلال جمهوری قره باغ را به رسمیت بشناسیم | ناشر =خبرگزاری فارس |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> شوشان استپانیان سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان در صفحه فیسبوک خود از تلفات جانی غیر نظامیان، ناشی از گلوله‌باران مناطق مسکونی در جمهوری آرتساخ خبر داد. «از ساعت ۷:۱۰ صبح روز ۲۷ سپتامبر در اثر گلوله‌باران مناطق مسکونی جمهوری آرتساخ، در منطقه مارتونی یک زن و یک کودک کشته و دو نفر دیگر نیز زخمی شدند. آمار دیگر مناطق در دست بررسی است. مدارس نیز از جمله در استپاناکرت از این گلوله‌باران در امان نبوده‌اند».<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://alikonline.ir/fa/news/political/سیاسی/item/13735-کشته-و-زخمی-شدن-غیر-نظامیان-ارمنی-در-حمله-نیروهای-نظامی-جمهوری-آذربایجان |عنوان =کشته و زخمی شدن غیر نظامیان ارمنی در حمله نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref>


گزارش‌ها همچنین حاکی است که نیروهای تدافعی ناگورنو قره‌باغ صبح روز یک‌شنبه ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۰، چهار بالگرد نظامی جمهوری آذربایجان را در این منطقه سرنگون کردند.<ref name=":3">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://www.radiofarda.com/a/deadly-clashes-in-nagorno-karabakh-prompt-urgent-calls-for-cease-fire-/30861882.html |عنوان = افزایش تلفات در درگیری قره‌باغ؛ اتهام «حضور مستقیم ترکیه» در نبردها| ناشر =رادیو فردا |تاریخ =۷ مهر ۱۳۹۹ |تاریخ بازدید =}}</ref> وزارت دفاع ارمنستان نیز از ساقط کردن ۱۵ هواپیمای بدون سرنشین و همچنین انهدام ۱۰ دستگاه تانک در این منطقه خبر داده‌است.<ref name=":3"/>
گزارش‌ها همچنین حاکی است که نیروهای تدافعی ناگورنو قره‌باغ صبح روز یک‌شنبه ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۰، چهار بالگرد نظامی جمهوری آذربایجان را در این منطقه سرنگون کردند.<ref name=":3">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://www.radiofarda.com/a/deadly-clashes-in-nagorno-karabakh-prompt-urgent-calls-for-cease-fire-/30861882.html |عنوان = افزایش تلفات در درگیری قره‌باغ؛ اتهام «حضور مستقیم ترکیه» در نبردها| ناشر =رادیو فردا |تاریخ =۷ مهر ۱۳۹۹ |تاریخ بازدید =}}</ref> وزارت دفاع ارمنستان نیز از ساقط کردن ۱۵ هواپیمای بدون سرنشین و همچنین انهدام ۱۰ دستگاه تانک در این منطقه خبر داده‌است.<ref name=":3" />


ارمنستان روز دوشنبه ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۰ ترکیه را به پشتیبانی مستقیم نظامی از جمهوری آذربایجان در درگیری نظامی تازه بین دو جمهوری سابق شوروی بر سر منطقه ناگورنو قره‌باغ متهم کرد.<ref name=":3"/>
ارمنستان روز دوشنبه ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۰ ترکیه را به پشتیبانی مستقیم نظامی از جمهوری آذربایجان در درگیری نظامی تازه بین دو جمهوری سابق شوروی بر سر منطقه ناگورنو قره‌باغ متهم کرد.<ref name=":3" />


به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خارجه ارمنستان در بیانیه‌ای گفت که ترکیه «حضور مستقیم در صحنه نبرد دارد و کارشناسان نظامی ترکیه دوشادوش نیروهای جمهوری آذربایجان می‌جنگند و از سلاح‌های ترکیه، از جمله هواپیماهای بدون سرنشین و هواپیماهای جنگی نیز استفاده می‌کنند».<ref name=":3"/><ref name=":4">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/world-54329778|عنوان = اردوغان از ارمنستان خواست 'سرزمین‌های اشغالی' جمهوری آذربایجان را فوراً ترک کند| ناشر =بی‌بی‌سی |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> ترکیه دربارهٔ این اتهام توضیح روشنی نداده اما فیلم‌هایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در آن به نظر می‌رسد پهپادهای ترکیه به اهداف ارمنستان حمله کرده‌اند.<ref name=":4"/>
به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خارجه ارمنستان در بیانیه‌ای گفت که ترکیه «حضور مستقیم در صحنه نبرد دارد و کارشناسان نظامی ترکیه دوشادوش نیروهای جمهوری آذربایجان می‌جنگند و از سلاح‌های ترکیه، از جمله هواپیماهای بدون سرنشین و هواپیماهای جنگی نیز استفاده می‌کنند».<ref name=":3" /><ref name=":4">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/world-54329778|عنوان = اردوغان از ارمنستان خواست 'سرزمین‌های اشغالی' جمهوری آذربایجان را فوراً ترک کند| ناشر =بی‌بی‌سی |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> ترکیه دربارهٔ این اتهام توضیح روشنی نداده اما فیلم‌هایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در آن به نظر می‌رسد پهپادهای ترکیه به اهداف ارمنستان حمله کرده‌اند.<ref name=":4" />


به نوشته خبرگزاری روسی اینترفکس، آقای پاشینیان در نشست فوق‌العاده پارلمانی گفت: «موضوع به رسمیت شناختن ناگورنو قره‌باغ در دستور کار ما قرار دارد. ما باید بسیار جدی بحث کنیم که آیا این گام را برمی‌داریم یا خیر.»<ref name=":3"/><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.farsnews.ir/news/13990707000021/ایروان-ممکن-است-استقلال-جمهوری-قره-باغ-را-به-رسمیت-بشناسیم |عنوان = ایروان: ممکن است استقلال جمهوری قره باغ را به رسمیت بشناسیم
به نوشته خبرگزاری روسی اینترفکس، آقای پاشینیان در نشست فوق‌العاده پارلمانی گفت: «موضوع به رسمیت شناختن ناگورنو قره‌باغ در دستور کار ما قرار دارد. ما باید بسیار جدی بحث کنیم که آیا این گام را برمی‌داریم یا خیر.»<ref name=":3" /><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.farsnews.ir/news/13990707000021/ایروان-ممکن-است-استقلال-جمهوری-قره-باغ-را-به-رسمیت-بشناسیم |عنوان = ایروان: ممکن است استقلال جمهوری قره باغ را به رسمیت بشناسیم
| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، نیز می‌گوید که جمهوری آذربایجان به اهداف غیرنظامی در منطقه مورد مناقشه ناگورنو قره‌باغ حمله کرده‌است.<ref name=":3"/>
| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = }}</ref> نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، نیز می‌گوید که جمهوری آذربایجان به اهداف غیرنظامی در منطقه مورد مناقشه ناگورنو قره‌باغ حمله کرده‌است.<ref name=":3" />


همچنین الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، گفته امیدوار است «اشغال سی ساله» قره‌باغ به پایان برسد. روسیه خواستار آتش‌بس شده‌است و ترکیه گفته از آذربایجان حمایت می‌کند.
همچنین الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، گفته امیدوار است «اشغال سی ساله» قره‌باغ به پایان برسد. روسیه خواستار آتش‌بس شده‌است و ترکیه گفته از آذربایجان حمایت می‌کند.
خط ۸۳: خط ۸۳:
[[پرونده:Conflicte de l'Alt Karabakh de 2020 (setembre).svg|بندانگشتی|440x440px|{{زیرنویس نقشه|#4daf4aff|هوادار سازش}}{{زیرنویس نقشه|#0000ffff|ارمنستان}}{{زیرنویس نقشه|#377eb8ff|پشتیبان ارمنستان}}{{زیرنویس نقشه|#9800a3ff|آذربایجان}}{{زیرنویس نقشه|#984ea3ff|پشتیبان آذربایجان}}{{زیرنویس نقشه|#000000ff|آرتساخ/قره‌باغ (جایگاه درگیری‌ها)}}{{زیرنویس نقشه|#c0c0c0ff|بی‌دیدگاه رسانه‌ای}}]]
[[پرونده:Conflicte de l'Alt Karabakh de 2020 (setembre).svg|بندانگشتی|440x440px|{{زیرنویس نقشه|#4daf4aff|هوادار سازش}}{{زیرنویس نقشه|#0000ffff|ارمنستان}}{{زیرنویس نقشه|#377eb8ff|پشتیبان ارمنستان}}{{زیرنویس نقشه|#9800a3ff|آذربایجان}}{{زیرنویس نقشه|#984ea3ff|پشتیبان آذربایجان}}{{زیرنویس نقشه|#000000ff|آرتساخ/قره‌باغ (جایگاه درگیری‌ها)}}{{زیرنویس نقشه|#c0c0c0ff|بی‌دیدگاه رسانه‌ای}}]]


ایران و روسیه، همسایگان جنوبی و شمالی دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان خواهان پایان درگیری نظامی و حل و فصل سیاسی این مناقشه شده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/world-54329778|عنوان = اردوغان از ارمنستان خواست 'سرزمین‌های اشغالی' جمهوری آذربایجان را فوراً ترک کند| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> فرانسه نیز به همراه روسیه خواستار آتش‌بس زودهنگام میان دو سوی درگیری شده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Combats meurtriers au Haut-Karabakh, l’Azerbaïdjan et l’Arménie au bord de la guerre, au moins 24 morts|نشانی=https://www.lemonde.fr/international/article/2020/09/27/violents-combats-opposant-l-azerbaidjan-aux-separatistes-armeniens-du-nagorny-karabakh_6053786_3210.html|کوشش=Le Monde.fr|تاریخ=2020-09-27|تاریخ بازبینی=2020-10-01|زبان=fr}}</ref>همچنین ماکرون در پیامی در پشتیبانی از کشور و مردم ارمنستان گفت که «نقش خود» را بازی خواهد کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Макрон раскритиковал заявление Турции по Карабаху|نشانی=https://ria.ru/20200930/karabakh-1577984168.html|وبگاه=РИА Новости|تاریخ=20200930T1051|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=ru}}</ref> فرانسه رویکرد آنکارا را «جنگ‌طلبانه» خوانده و آن را ناپذیرفتنی دانسته است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=رویارویی ترکیه و فرانسه در جنگ آذربایجان و ارمنستان بر سر قره‌باغ|نشانی=https://per.euronews.com/2020/09/30/nagorno-karabakh-war-brought-once-again-ankara-and-paris-face-to-face|وبگاه=euronews|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=fa}}</ref>
ایران و روسیه، همسایگان جنوبی و شمالی دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان خواهان پایان درگیری نظامی و حل و فصل سیاسی این مناقشه شده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/world-54329778|عنوان = اردوغان از ارمنستان خواست 'سرزمین‌های اشغالی' جمهوری آذربایجان را فوراً ترک کند| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> فرانسه نیز به همراه روسیه خواستار آتش‌بس زودهنگام میان دو سوی درگیری شده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Combats meurtriers au Haut-Karabakh, l’Azerbaïdjan et l’Arménie au bord de la guerre, au moins 24 morts|نشانی=https://www.lemonde.fr/international/article/2020/09/27/violents-combats-opposant-l-azerbaidjan-aux-separatistes-armeniens-du-nagorny-karabakh_6053786_3210.html|کوشش=Le Monde.fr|تاریخ=2020-09-27|تاریخ بازبینی=2020-10-01|زبان=fr}}</ref>


ترکیه با پشتیبانی آشکار از آذربایجان نیروهای مزدور [[ارتش آزاد سوریه (تحت حمایت ترکیه)|ارتش آزاد سوریه]] را به این کارزار فرستاده است.<ref>[https://www.reuters.com/article/armenia-azerbaijan-turkey-syria-int-idUSKBN26J258 Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say], ''Reuters'', 28 septembre 2020.</ref><ref name="OLJ300920">Caroline Hayek, [https://www.lorientlejour.com/article/1234491 Des mercenaires syriens seraient enrôlés par Ankara pour combattre l’Arménie], ''OLJ'', 30 septembre 2020.</ref><ref name="Exp290920">Guillaume Perrier et Daham Alasaad, [https://www.lexpress.fr/actualite/monde/europe/temoignages-exclusifs-les-mercenaires-syriens-d-erdogan-se-deploient-au-haut-karabakh_2135405.html Témoignages exclusifs : les mercenaires syriens d'Erdogan se déploient au Haut Karabakh], ''L'Express'', 29 septembre 2020.</ref><ref>{{Lien web|langue=en|auteur=Ishaan Tharoor|titre=Turkey and Russia preside over a new age of mercenary wars|url=https://www.washingtonpost.com/world/2020/09/30/armenians-azerbaijan-turkey-russia-clashes/|site=washingtonpost.com|date=30 septembre 2020|consulté le=30 septembre 2020}}</ref><ref>{{Lien web|langue=en|auteur=The Guardian|titre=Syrian rebel fighters prepare to deploy to Azerbaijan in sign of Turkey’s ambition|url=https://www.theguardian.com/world/2020/sep/28/syrian-rebel-fighters-prepare-to-deploy-to-azerbaijan-in-sign-of-turkeys-ambition|site=theguardian.com|date=28 septembre 2020|consulté le=30 septembre 2020}}</ref><ref>{{Lien web|langue=en|auteur=SETH J. FRANTZMAN|titre=Is Turkey planning to recruit Syrians to fight Armenia?|url=https://www.jpost.com/middle-east/is-turkey-planning-to-recruit-syrians-to-fight-armenia-643628|site=jpost.com|date=26 septembre 2020|consulté le=30 septembre 2020}}</ref> ۲۴ سپتامبر ترکیه ۳۰۰ تن از مزدوران [[لشکر سلطان مراد]] <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Syrian Turkmen Groups in Latakia: An Overview|نشانی=https://www.bellingcat.com/news/mena/2019/02/07/syrian-turkmen-groups-in-latakia-an-overview/|وبگاه=bellingcat|تاریخ=2019-02-07|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en-GB}}</ref>و گروه الامشات را از [[شهرستان عفرین]] در شمال‌غربی [[حلب]] به آنجا گسیل کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Turkish-backed mercenaries {{!}} First batch of Syrian fighters arrives in Azerbaijan • The Syrian Observatory For Human Rights|نشانی=https://www.syriahr.com/en/185821/|وبگاه=The Syrian Observatory For Human Rights|تاریخ=2020-09-27|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en-US}}</ref><ref>On September 24, reliable sources informed SOHR that the Turkish government transported over 300 fighters of the Turkish-backed Syrian factions, mostly of “Sultan Murad” and “Al-Amshat” factions, from the villages and towns of Afrin canton in north-western Aleppo.</ref> به گفتهٔ [[آرائیک هارتونیان]] (۲۸ سپتامبر) ۶۰۰ تن از این مزدوران به رزمگاه فرستاده شده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Les combats s'intensifient entre l'Arménie et l'Azerbaïdjan|نشانی=https://www.lesechos.fr/monde/afrique-moyen-orient/les-combats-sintensifient-entre-larmenie-et-lazerbaidjan-1249691|وبگاه=Les Echos|تاریخ=2020-09-28|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=fr}}</ref>
ترکیه با پشتیبانی آشکار از آذربایجان نیروهای مزدور [[ارتش آزاد سوریه (تحت حمایت ترکیه)|ارتش آزاد سوریه]] را به این کارزار فرستاده است.<ref>[https://www.reuters.com/article/armenia-azerbaijan-turkey-syria-int-idUSKBN26J258 Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say], ''Reuters'', 28 septembre 2020.</ref><ref name="OLJ300920">Caroline Hayek, [https://www.lorientlejour.com/article/1234491 Des mercenaires syriens seraient enrôlés par Ankara pour combattre l’Arménie], ''OLJ'', 30 septembre 2020.</ref><ref name="Exp290920">Guillaume Perrier et Daham Alasaad, [https://www.lexpress.fr/actualite/monde/europe/temoignages-exclusifs-les-mercenaires-syriens-d-erdogan-se-deploient-au-haut-karabakh_2135405.html Témoignages exclusifs : les mercenaires syriens d'Erdogan se déploient au Haut Karabakh], ''L'Express'', 29 septembre 2020.</ref><ref>{{Lien web|langue=en|auteur=Ishaan Tharoor|titre=Turkey and Russia preside over a new age of mercenary wars|url=https://www.washingtonpost.com/world/2020/09/30/armenians-azerbaijan-turkey-russia-clashes/|site=washingtonpost.com|date=30 septembre 2020|consulté le=30 septembre 2020}}</ref><ref>{{Lien web|langue=en|auteur=The Guardian|titre=Syrian rebel fighters prepare to deploy to Azerbaijan in sign of Turkey’s ambition|url=https://www.theguardian.com/world/2020/sep/28/syrian-rebel-fighters-prepare-to-deploy-to-azerbaijan-in-sign-of-turkeys-ambition|site=theguardian.com|date=28 septembre 2020|consulté le=30 septembre 2020}}</ref><ref>{{Lien web|langue=en|auteur=SETH J. FRANTZMAN|titre=Is Turkey planning to recruit Syrians to fight Armenia?|url=https://www.jpost.com/middle-east/is-turkey-planning-to-recruit-syrians-to-fight-armenia-643628|site=jpost.com|date=26 septembre 2020|consulté le=30 septembre 2020}}</ref> ۲۴ سپتامبر ترکیه ۳۰۰ تن از مزدوران [[لشکر سلطان مراد]] <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Syrian Turkmen Groups in Latakia: An Overview|نشانی=https://www.bellingcat.com/news/mena/2019/02/07/syrian-turkmen-groups-in-latakia-an-overview/|وبگاه=bellingcat|تاریخ=2019-02-07|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en-GB}}</ref>و گروه الامشات را از [[شهرستان عفرین]] در شمال‌غربی [[حلب]] به آنجا گسیل کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Turkish-backed mercenaries {{!}} First batch of Syrian fighters arrives in Azerbaijan • The Syrian Observatory For Human Rights|نشانی=https://www.syriahr.com/en/185821/|وبگاه=The Syrian Observatory For Human Rights|تاریخ=2020-09-27|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en-US}}</ref><ref>On September 24, reliable sources informed SOHR that the Turkish government transported over 300 fighters of the Turkish-backed Syrian factions, mostly of “Sultan Murad” and “Al-Amshat” factions, from the villages and towns of Afrin canton in north-western Aleppo.</ref> به گفتهٔ [[آرائیک هارتونیان]] (۲۸ سپتامبر) ۶۰۰ تن از این مزدوران به رزمگاه فرستاده شده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Les combats s'intensifient entre l'Arménie et l'Azerbaïdjan|نشانی=https://www.lesechos.fr/monde/afrique-moyen-orient/les-combats-sintensifient-entre-larmenie-et-lazerbaidjan-1249691|وبگاه=Les Echos|تاریخ=2020-09-28|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=fr}}</ref>
خط ۸۹: خط ۸۹:
در همین‌باره نشست فوری شورای امنیت در ۲۹ سپتامبر برگزار می‌شود.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Le Haut-Karabakh, un conflit qui s’éternise|نشانی=https://www.la-croix.com/Monde/Le-Haut-Karabakh-conflit-seternise-2020-09-29-1201116586|کوشش=La Croix|تاریخ=2020-09-29|تاریخ بازبینی=2020-10-01|شاپا=0242-6056|زبان=fr-FR}}</ref>نیز پانزده کشور شورای امنیت خواستار پایان بی‌درنگ نبردها شده‌اند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Haut-Karabakh : le Conseil de sécurité de l’ONU réclame un « arrêt immédiat des combats »|نشانی=https://www.lemonde.fr/international/article/2020/09/30/haut-karabakh-le-conseil-de-securite-de-l-onu-reclame-un-arret-immediat-des-combats_6054134_3210.html|کوشش=Le Monde.fr|تاریخ=2020-09-30|تاریخ بازبینی=2020-10-01|زبان=fr}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=UN Security Council calls for immediate end to fighting in Nagorno-Karabakh|نشانی=https://www.france24.com/en/20200930-un-security-council-calls-for-immediate-end-to-fighting-in-nagorno-karabakh|وبگاه=France 24|تاریخ=2020-09-30|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en}}</ref>
در همین‌باره نشست فوری شورای امنیت در ۲۹ سپتامبر برگزار می‌شود.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Le Haut-Karabakh, un conflit qui s’éternise|نشانی=https://www.la-croix.com/Monde/Le-Haut-Karabakh-conflit-seternise-2020-09-29-1201116586|کوشش=La Croix|تاریخ=2020-09-29|تاریخ بازبینی=2020-10-01|شاپا=0242-6056|زبان=fr-FR}}</ref>نیز پانزده کشور شورای امنیت خواستار پایان بی‌درنگ نبردها شده‌اند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Haut-Karabakh : le Conseil de sécurité de l’ONU réclame un « arrêt immédiat des combats »|نشانی=https://www.lemonde.fr/international/article/2020/09/30/haut-karabakh-le-conseil-de-securite-de-l-onu-reclame-un-arret-immediat-des-combats_6054134_3210.html|کوشش=Le Monde.fr|تاریخ=2020-09-30|تاریخ بازبینی=2020-10-01|زبان=fr}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=UN Security Council calls for immediate end to fighting in Nagorno-Karabakh|نشانی=https://www.france24.com/en/20200930-un-security-council-calls-for-immediate-end-to-fighting-in-nagorno-karabakh|وبگاه=France 24|تاریخ=2020-09-30|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en}}</ref>


ترکیه، پاکستان، افغانستان و [[قبرس شمالی]] از آذربایجان پشتیبانی کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Armenia-Azerbaijan clashes: How the world reacted|نشانی=https://www.aljazeera.com/news/2020/9/27/armenia-azerbaijan-clashes-world-reactions|وبگاه=www.aljazeera.com|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Бои в Нагорном Карабахе: что говорят в Берлине {{!}} DW {{!}} 28.09.2020|نشانی=https://www.dw.com/ru/boi-v-nagornom-karabahe-chto-govorjat-v-berline/a-55083696|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=ru-RU|نام=Deutsche|نام خانوادگی=Welle (www.dw.com)}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno-Karabakh|نشانی=https://www.bbc.com/news/world-europe-54314341|کوشش=BBC News|تاریخ=2020-09-27|تاریخ بازبینی=2020-10-01|زبان=en-GB}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Pakistan expresses 'deep concern', assures support to Azerbaijan over Nagorno-Karabakh conflict|نشانی=https://www.thenews.com.pk/latest/721049-pakistan-expresses-concerns-over-nagorno-karabakh-conflict-assures-support-to-azerbaijan|وبگاه=www.thenews.com.pk|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en}}</ref> رئیس جمهور [[بوسنی و هرزگوین|بوسنی و هرزگووین]]، جعفروویچ و رهبر حزب جنبش مردمسالاری باقر عزت بگوویچ نیز با هواداری از آذربایجان و سرزنش ارمنستان، امیدوار به راهکاری پایدار بوده، این ستیزه‌ها را با رویدادهای سالهای ۱۹۹۲ و ۱۹۹۵ همسان دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Jutarnji list - Džaferović i Izetbegović podupiru Azerbajdžan i osuđuju Armeniju, nadaju se trajnom rješenju|نشانی=https://www.jutarnji.hr/vijesti/svijet/dzaferovic-i-izetbegovic-podupiru-azerbajdzan-i-osuduju-armeniju-nadaju-se-trajnom-rjesenju-15021822|وبگاه=www.jutarnji.hr|تاریخ=2020-09-28|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=hr-hr}}</ref>
ترکیه، پاکستان، افغانستان و [[قبرس شمالی]] از آذربایجان پشتیبانی کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Armenia-Azerbaijan clashes: How the world reacted|نشانی=https://www.aljazeera.com/news/2020/9/27/armenia-azerbaijan-clashes-world-reactions|وبگاه=www.aljazeera.com|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Бои в Нагорном Карабахе: что говорят в Берлине {{!}} DW {{!}} 28.09.2020|نشانی=https://www.dw.com/ru/boi-v-nagornom-karabahe-chto-govorjat-v-berline/a-55083696|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=ru-RU|نام=Deutsche|نام خانوادگی=Welle (www.dw.com)}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno-Karabakh|نشانی=https://www.bbc.com/news/world-europe-54314341|کوشش=BBC News|تاریخ=2020-09-27|تاریخ بازبینی=2020-10-01|زبان=en-GB}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Pakistan expresses 'deep concern', assures support to Azerbaijan over Nagorno-Karabakh conflict|نشانی=https://www.thenews.com.pk/latest/721049-pakistan-expresses-concerns-over-nagorno-karabakh-conflict-assures-support-to-azerbaijan|وبگاه=www.thenews.com.pk|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=en}}</ref> رئیس جمهور [[بوسنی و هرزگوین|بوسنی و هرزگووین]]، جعفروویچ و رهبر حزب جنبش مردمسالاری باقر عزت بگوویچ نیز با هواداری از آذربایجان و سرزنش ارمنستان، امیدوار به راهکاری پایدار بوده، این ستیزه‌ها را با رویدادهای سالهای ۱۹۹۲ و ۱۹۹۵ همسان دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Jutarnji list - Džaferović i Izetbegović podupiru Azerbajdžan i osuđuju Armeniju, nadaju se trajnom rješenju|نشانی=https://www.jutarnji.hr/vijesti/svijet/dzaferovic-i-izetbegovic-podupiru-azerbajdzan-i-osuduju-armeniju-nadaju-se-trajnom-rjesenju-15021822|وبگاه=www.jutarnji.hr|تاریخ=2020-09-28|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=hr-hr}}</ref>


⚫
در روز ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۰ [[محمد جواد ظریف]]، وزیر امور خارجه ایران نیز در گفتگوی تلفنی جداگانه یکشنبه شب خویش با [[زهراب مناتساکانیان]]، همتای ارمنی و [[جیحون بایراموف]]، همتای [[مردم آذری|آذری]] خود، ضمن اطلاع از آخرین وضعیت و شرایط میدانی و همچنین ابراز نگرانی از شرایط به‌وجود آمده، «دو طرف را به خویشتنداری، آتش‌بس و پایان فوری خصومت‌ها و همچنین آغاز مذاکره در چارچوب حقوق و قوانین بین‌المللی دعوت کرد.»<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://www.farsnews.ir/news/13990706001210/گفت‌و‌گوی-تلفنی-ظریف-با-همتایان-ارمنی-و-آذری-و-دعوت-به-آتش-بس-فوری |عنوان = گفت‌وگوی تلفنی ظریف با همتایان ارمنی و آذری و دعوت به آتش‌بس فوری
از میان سازمانهای جهانی، [[شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان|انجمن ترکی]]<ref>Turkic Council</ref> نیز از آذربایجان هواداری کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=STATEMENT OF THE SECRETARY GENERAL OF THE TURKIC COUNCIL {{!}} News|نشانی=https://www.turkkon.org/en/haberler/statement-of-the-secretary-general-of-the-turkic-council_2075|وبگاه=Türk Keneşi|بازبینی=2020-10-01}}</ref>
⚫
| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = }}</ref>

⚫
در روز ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۰ [[محمد جواد ظریف]]، وزیر امور خارجه ایران نیز در گفتگوی تلفنی جداگانه یکشنبه شب خویش با [[زهراب مناتساکانیان]]، همتای ارمنی و [[جیحون بایراموف]]، همتای [[مردم آذری|آذری]] خود، ضمن اطلاع از آخرین وضعیت و شرایط میدانی و همچنین ابراز نگرانی از شرایط به‌وجود آمده، «دو طرف را به خویشتنداری، آتش‌بس و پایان فوری خصومت‌ها و همچنین آغاز مذاکره در چارچوب حقوق و قوانین بین‌المللی دعوت کرد.»<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://www.farsnews.ir/news/13990706001210/گفتگوی-تلفنی-ظریف-با-همتایان-ارمنی-و-آذری-و-دعوت-به-آتش-بس-فوری |عنوان = گفتگوی تلفنی ظریف با همتایان ارمنی و آذری و دعوت به آتش‌بس فوری
⚫
| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref>


شوشان استپانیان سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان در صفحه فیسبوک خود نوشته‌است که نیروهای آذربایجانی یک حمله تانکی را در جهت جنوب شرقی جمهوری آرتساخ آغاز کرده‌اند که با جواب شدید یگان‌های تانکی ارتش تدافعی آرتساخ روبرو شده و ۱۰ تانک دیگر از دست داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://fa.armradio.am/2020/09/28/آذربایجان-10-تانک-دیگر-نیز-از-دست-داده-اس/|عنوان = آذربایجان 10 تانک دیگر نیز از دست داده‌است+ ویدئو| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref>
شوشان استپانیان سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان در صفحه فیسبوک خود نوشته‌است که نیروهای آذربایجانی یک حمله تانکی را در جهت جنوب شرقی جمهوری آرتساخ آغاز کرده‌اند که با جواب شدید یگان‌های تانکی ارتش تدافعی آرتساخ روبرو شده و ۱۰ تانک دیگر از دست داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://fa.armradio.am/2020/09/28/آذربایجان-10-تانک-دیگر-نیز-از-دست-داده-اس/|عنوان = آذربایجان 10 تانک دیگر نیز از دست داده‌است+ ویدئو| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref>


جمهوری آذربایجان در پی آغاز درگیری‌ها، وضعیت جنگی اعلام کرد و تردد در ساعات شب در باکو و برخی شهرهای مهم کشور محدود شد و همچنین از صبح تا عصر روز یکشنبه ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۰ اینترنت در جمهوری آذربایجان قطع بود و شامگاه یکشنبه نیز شبکه‌های اجتماعی از دسترس خارج شدند.<ref name=":0"/> همچنین در این میان جمهوری آذربایجان مدعی شده‌است که ارمنستان با آغاز حملات نظامی، دست به حملات سایبری گسترده علیه زیرساخت‌های اینترنتی این کشور زده‌است.<ref name=":0"/> با این وجود خبرگزاری‌های آذربایجان عصر روز یکشنبه همچنین از حمله سایبری به سایت‌های ارمنستان خبر داده و لیست ۹۰ سایت که عمدتاً دولتی و خبری هستند را منتشر کردند که به گفته آن‌ها، هک شده‌اند.<ref name=":0"/>
جمهوری آذربایجان در پی آغاز درگیری‌ها، وضعیت جنگی اعلام کرد و تردد در ساعات شب در باکو و برخی شهرهای مهم کشور محدود شد و همچنین از صبح تا عصر روز یکشنبه ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۰ اینترنت در جمهوری آذربایجان قطع بود و شامگاه یکشنبه نیز شبکه‌های اجتماعی از دسترس خارج شدند.<ref name=":0" /> همچنین در این میان جمهوری آذربایجان مدعی شده‌است که ارمنستان با آغاز حملات نظامی، دست به حملات سایبری گسترده علیه زیرساخت‌های اینترنتی این کشور زده‌است.<ref name=":0" /> با این وجود خبرگزاری‌های آذربایجان عصر روز یکشنبه همچنین از حمله سایبری به سایت‌های ارمنستان خبر داده و لیست ۹۰ سایت که عمدتاً دولتی و خبری هستند را منتشر کردند که به گفته آن‌ها، هک شده‌اند.<ref name=":0" />


ارمنستان کشته شدن ۱۶ نیروی نظامی و زخمی شدن بیش از صد نفر را تأیید کرده و جمهوری آذربایجان تاکنون مرگ پنج غیرنظامی در منطقه «نفتالا» را گزارش داده‌است.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.radiofarda.com/a/30861082.html |عنوان =باکو وضعیت جنگی اعلام کرد؛ شبکه‌های اجتماعی از دسترس خارج شدند | ناشر = رادیو فردا|تاریخ =۶ مهر ۱۳۹۹ |تاریخ بازدید =}}</ref>
ارمنستان کشته شدن ۱۶ نیروی نظامی و زخمی شدن بیش از صد نفر را تأیید کرده و جمهوری آذربایجان تاکنون مرگ پنج غیرنظامی در منطقه «نفتالا» را گزارش داده‌است.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.radiofarda.com/a/30861082.html |عنوان =باکو وضعیت جنگی اعلام کرد؛ شبکه‌های اجتماعی از دسترس خارج شدند | ناشر = رادیو فردا|تاریخ =۶ مهر ۱۳۹۹ |تاریخ بازدید =}}</ref>
خط ۱۰۶: خط ۱۰۴:
[[نیکول پاشینیان]]، نخست‌وزیر ارمنستان نیز در اولین واکنش خود به آغاز دوباره درگیری‌ها، آذربایجان را به انجام حملاتی هوایی و توپخانه‌ای متهم کرد و مدعی شد که نیروهای ارمنستان در پاسخ دو [[بالگرد|هلی‌کوپتر]] و سه [[پهپاد]] آذربایجان را سرنگون کرده‌اند. این در حالی ست که، جمهوری آذربایجان با تأیید قرار گرفتن فقط یک بالگرد نظامی‌اش، اعلام داشت [[خلبان]]‌ها از اینکه توانسته هلی‌کوپتر را به موقع در اراضی تحت کنترل نیروهای آذربایجان بر زمین بنشانند، نجات یافتند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Azərbaycanın döyüş helikopteri vurulub|نشانی=https://marja.az/61197/azerbaycanin-doyus-helikopteri-vurulub|وبگاه=marja.az|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=az}}</ref>
[[نیکول پاشینیان]]، نخست‌وزیر ارمنستان نیز در اولین واکنش خود به آغاز دوباره درگیری‌ها، آذربایجان را به انجام حملاتی هوایی و توپخانه‌ای متهم کرد و مدعی شد که نیروهای ارمنستان در پاسخ دو [[بالگرد|هلی‌کوپتر]] و سه [[پهپاد]] آذربایجان را سرنگون کرده‌اند. این در حالی ست که، جمهوری آذربایجان با تأیید قرار گرفتن فقط یک بالگرد نظامی‌اش، اعلام داشت [[خلبان]]‌ها از اینکه توانسته هلی‌کوپتر را به موقع در اراضی تحت کنترل نیروهای آذربایجان بر زمین بنشانند، نجات یافتند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Azərbaycanın döyüş helikopteri vurulub|نشانی=https://marja.az/61197/azerbaycanin-doyus-helikopteri-vurulub|وبگاه=marja.az|بازبینی=2020-10-01|کد زبان=az}}</ref>


ایران با سیاست حفظ و توسعه روابط برابر با طرفین مناقشه قره باغ و دنبال کردن سیاست عدم جانبداری، دارای مهمترین دستاورد و جایگاه در میان سایر بازیگران منطقه میباشد. ایران نه تنها در حرف بلکه در عمل نیز در پیشگیری از بروز مجدد عملیات جنگی در منطقه مناقشه سهم خود را ایفا می‌کند. ایران با این منطقه مشترکات فرهنگی، مذهبی و زبانی دارد و به نوعی بخشی از تمدن ایرانی ـ اسلامی محسوب می‌شود، لذا تهران همواره با حساسیت به این منطقه نگریسته و نگران تبعات آن بر همسایگانش بوده‌است.<ref name=":2"/>
ایران با سیاست حفظ و توسعه روابط برابر با طرفین مناقشه قره باغ و دنبال کردن سیاست عدم جانبداری، دارای مهمترین دستاورد و جایگاه در میان سایر بازیگران منطقه میباشد. ایران نه تنها در حرف بلکه در عمل نیز در پیشگیری از بروز مجدد عملیات جنگی در منطقه مناقشه سهم خود را ایفا می‌کند. ایران با این منطقه مشترکات فرهنگی، مذهبی و زبانی دارد و به نوعی بخشی از تمدن ایرانی ـ اسلامی محسوب می‌شود، لذا تهران همواره با حساسیت به این منطقه نگریسته و نگران تبعات آن بر همسایگانش بوده‌است.<ref name=":2" />


در آخرین اظهار نظرات مقامات ایرانی، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در تماس‌های تلفنی جداگانه‌ای با جیحون بایراموف، وزیر امورخارجه جمهوری آذربایجان و زهراب مناتسکانیان، وزیر امور خارجه ارمنستان گفتگو کرد و ایشان را به «خویشتنداری» و «آتش بس» دعوت کرده‌است. وزیر خارجه ایران خواستار «پایان فوری خصومت‌ها» شده و از هر دو طرف دعوت کرده تا «مذاکره در چارچوب حقوق و قوانین بین‌المللی» را آغاز کنند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=وزارت خارجه ایران: آماده میانجی‌گری بین ارمنستان و آذربایجان هستیم|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-54321659|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2020-09-30|زبان=fa}}</ref>
در آخرین اظهار نظرات مقامات ایرانی، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در تماس‌های تلفنی جداگانه‌ای با جیحون بایراموف، وزیر امورخارجه جمهوری آذربایجان و زهراب مناتسکانیان، وزیر امور خارجه ارمنستان گفتگو کرد و ایشان را به «خویشتنداری» و «آتش بس» دعوت کرده‌است. وزیر خارجه ایران خواستار «پایان فوری خصومت‌ها» شده و از هر دو طرف دعوت کرده تا «مذاکره در چارچوب حقوق و قوانین بین‌المللی» را آغاز کنند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=وزارت خارجه ایران: آماده میانجی‌گری بین ارمنستان و آذربایجان هستیم|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-54321659|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2020-09-30|زبان=fa}}</ref>
خط ۱۱۸: خط ۱۱۶:


== برای مطالعهٔ بیشتر ==
== برای مطالعهٔ بیشتر ==
* [[جنگ قره‌باغ|جنگ قره باغ به زبان فارسی]]
* مناقشه قره باغ به زبان [[:en:2020_Nagorno-Karabakh_conflict|انگلیسی]]
* مناقشه قره باغ به زبان [[:en:2020_Nagorno-Karabakh_conflict|انگلیسی]]
* [http://peace-ipsc.org/fa/نقش-ایران-در-روند-صلح-مناقشه-قره-باغ-کوه/ نقش ایران در روند صلح مناقشه قره باغ کوهستانی] نوشته حامد کاظم‌زاده
* [http://peace-ipsc.org/fa/نقش-ایران-در-روند-صلح-مناقشه-قره-باغ-کوه/ نقش ایران در روند صلح مناقشه قره باغ کوهستانی] نوشته حامد کاظم‌زاده
خط ۱۲۴: خط ۱۲۳:
* [https://www.un.org/sg/en/content/sg/statement/2020-09-27/statement-attributable-the-spokesman-for-the-secretary-general-the-nagorno-karabakh-conflict بیانیه دبیرکل سازمان ملل]
* [https://www.un.org/sg/en/content/sg/statement/2020-09-27/statement-attributable-the-spokesman-for-the-secretary-general-the-nagorno-karabakh-conflict بیانیه دبیرکل سازمان ملل]
* [https://www.osce.org/minsk-group/465018 بیانیه روسای گروه مینسک]
* [https://www.osce.org/minsk-group/465018 بیانیه روسای گروه مینسک]
⚫
* [http://www.iras.ir/www.iras.irfa/doc/note/4071/%D9%82%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D8%B0%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87-%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C در قره باغ چه می گذرد؟ تحولاتی جدید در مناقشه ای قدیمی]
* [https://www.researchgate.net/publication/341252342_The_Overview_of_Iran_Caucasus_Ties روابط ایران و قفقاز؛ گزارش اتحادیه اروپا]
* [http://www.iras.ir/fa/doc/note/3465/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D8%AA%DB%8C-%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%81%D9%82-2020-%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7 جایگاه ایران در تحولات آتی قفقاز در افق 2020 اتحادیه اروپا]
⚫
* [http://www.iras.ir/www.iras.irfa/doc/note/4071/قره-باغ-می-گذرد-تحولاتی-جدید-مناقشه-قدیمی در قره باغ چه می گذرد؟ تحولاتی جدید در مناقشه ای قدیمی]
⚫
== جستارهای وابسته ==
* [http://www.iras.ir/fa/doc/note/3465/جایگاه-ایران-تحولات-آتی-قفقاز-افق-2020-اتحادیه-اروپا جایگاه ایران در تحولات آتی قفقاز در افق 2020 اتحادیه اروپا]
* [http://gip.ge/how-likely-is-a-war-over-nagorno-karabakh-in-2017/ پیش بینی کارشناسان منطقه ای از آینده مناقشه]


== پانویس ==
{{refbegin}}
{{Cnote|a|Alleged by the [[Syrian Observatory for Human Rights|SOHR]],<ref>[https://www.syriahr.com/en/186142/ SOHR | “Reports of 4,000 Turkish-backed Syrian fighters in Azerbaijan untrue”]</ref><ref name=SOHR1>{{cite web|url=https://www.syriahr.com/en/186036/|title=Syrian rebel fighters prepare to deploy to Azerbaijan in sign of Turkey's ambition|work=Syrian Observatory for Human Rights|date=28 September 2020}}</ref> SNA fighters<ref>{{cite web| url=https://www.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan-turkey-syria-idUSKBN26J25A|title=Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say|work=[[Reuters]]}}</ref> and leaders,<ref name="guard">{{cite web |last1=Carley |first1=Patricia |title=Turkey recruiting Syrians to guard troops and facilities in Azerbaijan|url=https://www.middleeasteye.net/news/azerbaijan-armenia-turkey-syrians-recruiting-guard-facilities |publisher=[[Middle East Eye]] |date=September 29, 2020}}</ref> journalists<ref>[https://ahvalnews.com/turkish-proxy-groups/turkey-deploys-syrian-fighters-azerbaijan-greek-city-times Turkey deploys Syrian fighters to Azerbaijan – Greek City Times]</ref> and Armenia.<ref>[https://www.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan-syria-fighters/armenia-says-it-is-checking-report-of-syrian-fighters-in-azerbaijan-idUSKBN26I0VL Armenia says it is checking report of Syrian fighters in Azerbaijan]</ref> Denied by Azerbaijan<ref>{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/9/28/azerbaijan-denies-turkey-sent-it-fighters-from-syria|date=28 September 2020|title=Azerbaijan denies Turkey sent it fighters from Syria}}</ref> and other SNA leaders.<ref name="guard"/>}}
{{refend}}

⚫
== جستارهای وابسته ==
* [[ارمنی‌ستیزی در جمهوری آذربایجان]]
* [[ارمنی‌ستیزی در جمهوری آذربایجان]]
* [[فرهنگ آرتساخ]]
* [[فرهنگ آرتساخ]]
خط ۱۴۳: خط ۱۳۵:
* [[درگیری ارمنستان و جمهوری آذربایجان (۲۰۱۶)]]
* [[درگیری ارمنستان و جمهوری آذربایجان (۲۰۱۶)]]
* [[جمهوری آرتساخ]]
* [[جمهوری آرتساخ]]
* [[عملیات حلقه]]
* [[ناگورنو قره‌باغ]]
* [[شوشی]]


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۱ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۲۸

درگیری ناگورنو قره‌باغ (۲۰۲۰)
بخشی از بخشی از مناقشه قره‌باغ و درگیری نیابتی روسیه-ترکیه[۸]

  جمهوری آرتساخ
[۹]
  سرزمین‌های جمهوری آذربایجان که مورد ادعای ارضی ارمنستان است
  سرزمین‌های شناخته شده بین‌المللی جمهوری آذربایجان که توسط نیروهای آذربایجان بازپس‌گیری شده‌است
[۱۰] (به گفته منابع آذربایجان)
تاریخ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ (۲۰۲۰-09-۲۷) – تابه‌حال (۳ سال، ۸ ماه، ۳ هفته و ۱ روز)
موقعیت
ناگورنو قره‌باغ، ارمنستان و جمهوری آذربایجان
وضعیت در جریان
تغییرات
قلمرو		 جمهوری آذربایجان بخشی از مناطق را تصرف کرد. (بنابر منابع ارمنستان)[۱۱]
جمهوری آذربایجان ۷ روستا و ارتفاعات کوه مراوی را بازپس‌گرفت (طبق منابع جمهوری آذربایجان)[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]
طرف‌های درگیر
 جمهوری آذربایجان
ارتش آزاد سوریه (تحت حمایت ترکیه)[۱] (مورد ادعای ارمنستان، توسط آذربایجان تکذیب شده)

 ارمنستان
 جمهوری آرتساخ
مزدوران ارمنی‌تبار از خاورمیانه و سوریه[۲][۳]c[›]

/ پ‌ک‌ک/ی‌پ‌گ[۴]d[›]
تأمین کنندگان اسلحه:
 روسیهf[›][۵][۶][۷]
فرماندهان و رهبران
جمهوری آذربایجان الهام علی‌اف
(رئیس‌جمهوری آذربایجان، فرمانده کل قوا)
جمهوری آذربایجان ذاکر حسنف (وزیر دفاع جمهوری آذربایجان)
جمهوری آذربایجان Mais Barkhudarov (Commander of the Army Corps)[۱۶]		 ارمنستان نیکول پاشینیان
(نخست‌وزیر ارمنستان، فرمانده کل قوا)
جمهوری آرتساخ آرائیک هاروتیونیان (رئیس‌جمهور و فرمانده کل قوای جمهوری آرتساخ))[۱۷][۱۸]
ارمنستان داویت دونویان (وزیر دفاع ارمنستان)
جمهوری آرتساخ جالال هاروتیونیان (وزیر دفاع جمهوری آرتساخ)
تلفات و خسارات

منابع جمهوری آذربایجان:

  • نامعلوم (اعلام رسمی)
  • ۱۱ کشته (اعلام گروه تحقیق خزر)
  • یک هلیکوپتر[۱۹]

به گزارش ارمنستان:

منابع ارمنستان:

به گفته آذربایجان:

  • ۵۵۰ نظامی زخمی یا کشته شده
  • ۲۴ تانک/خودرو جنگی پیاده‌نظام نابود شده
  • ۱۸ هواپیمای بدون سرنشین ساقط شده
  • ۸ عراده توپ منهدم شده
  • ۳ انبار اسلحه و مهمات نابود شده
  • ۱۵ سامانه ضدهوایی از دست رفته[۲۷]
۱۵ غیرنظامی آذربایجانی و ۷ غیرنظامی ارمنستانی کشته شده؛ ۴۹ غیرنظامی آذربایجانی[۲۸]و ۳۰+ غیرنظامی ارمنستانی زخمی شده[۲۹][۳۰][۳۱][۳۲][۳۳]
مقاله‌های اصلی: مناقشه قره‌باغ و جنگ قره‌باغ

درگیری ناگورنو قره‌باغ (انگلیسی: 2020 Nagorno-Karabakh conflict) بخشی از مناقشه قره‌باغ است که از ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان آغاز شده‌است. هر دو طرف تلفاتی را گزارش کرده‌اند و ارمنستان و جمهوری آرتساخ اعلام حکومت نظامی و بسیج عمومی کرده‌اند. جمهوری آذربایجان نیز اعلام حکومت نظامی کرده‌است.

پیشینه

این درگیری‌ها ناشی از اختلافات در مورد منطقه ناگورنو قره‌باغ است که قلمرو شناخته شده بین‌المللی آذربایجان توسط جامعه بین‌المللی است، این منطقه در حال حاضر توسط جمهوری خودخوانده آرتساخ اداره می‌شود.[۳۴][۳۵][۳۶][۳۷]

اولین دوره جنگ قره‌باغ با امضاء قرارداد آتش‌بس بیشکک در سال ۱۹۹۴، به پایان رسید و قره‌باغ کوهستانی و شهرهای اطراف آن، اعم از آغ‌دام، جبرئیل، فضولی، کلبجر، قبادلی، لاچین و زنگلان که قلمرو شناخته شده بین‌المللی جمهوری آذربایجان از سوی جامعه بین‌المللی است، به تصرف ارمنستان درآمد.[۳۸][۳۹] بنابر گزارش «آکادمی حقوق بین‌الملل بشردوستانه و حقوق بشر ژنو» در خصوص جنگها که در سال ۲۰۱۸ انتشار یافت، کشور ارمنستان نه‌تنها با حمایت تسلیحاتی، مالی، آموزش نظامی، و پشتیبانی عملیاتی از «جمهوری خودخوانده قره‌باغ» و نیروهای آن، بلکه با مشارکت در هماهنگی و کمک به برنامه‌ریزی کلی فعالیت‌های نظامی و شبه‌نظامی آن «کشور خودخوانده»، در قره‌باغ کوهستانی اعمال اقتدار خود را می‌کند.[۴۰] در طول حدود ۳ دهه به مراتب آتش‌بس نقض شد، که از شدیدترین نمونه‌های آن‌ها می‌توان به درگیری‌های ۲۰۱۶ جمهوری آذربایجان و ارمنستان[۴۱] و درگیری مرزی ارمنستان و جمهوری آذربایجان در ژوئیه سال ۲۰۲۰ اشاره کرد.[۴۲] در حین درگیری‌های مرزی در بین دو کشور هزاران نفر از مردم آذربایجان با تجمع در باکو، پایتخت این کشور، خواستار شروع جنگ برای بازپس‌گیری قره‌باغ شدند.[۴۳]

۲۳ ژوئیه ارمنستان با هدف تحلیل درگیری‌های ژوئیه، رزمایشهای مشترک پدافند هوایی با روسیه آغاز کرد.[۴۴] یک هفته بعد، جمهوری آذربایجان رزمایش‌های نظامی شروع کرد، که از ۲۹ ژوئیه تا ۱۰ اوت طول کشید. سپس، در اوایل ماه سپتامبر جمهوری آذربایجان و ترکیه مبادرت به برگزاری رزمایش نظامی مشترکی ورزیدند.[۴۵] رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، در حاشیه ۷۵- امین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با صدور بیانیه‌ای بر تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان و گرجستان تأکید کرد.[۴۶]

برخوردها

درگیری‌های جاری در بامداد روز یکشنبه ۲۷ سپتامبر در خط تماس نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان و نیروهای تدافعی جمهوری آرتساخ در منطقه قره‌باغ شروع شد و هر دو طرف یکدیگر را به آغاز درگیری‌ها متهم کردند.[۴۷] شوشان استپانیان سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان در صفحه فیسبوک خود از تلفات جانی غیر نظامیان، ناشی از گلوله‌باران مناطق مسکونی در جمهوری آرتساخ خبر داد. «از ساعت ۷:۱۰ صبح روز ۲۷ سپتامبر در اثر گلوله‌باران مناطق مسکونی جمهوری آرتساخ، در منطقه مارتونی یک زن و یک کودک کشته و دو نفر دیگر نیز زخمی شدند. آمار دیگر مناطق در دست بررسی است. مدارس نیز از جمله در استپاناکرت از این گلوله‌باران در امان نبوده‌اند».[۴۸]

گزارش‌ها همچنین حاکی است که نیروهای تدافعی ناگورنو قره‌باغ صبح روز یک‌شنبه ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۰، چهار بالگرد نظامی جمهوری آذربایجان را در این منطقه سرنگون کردند.[۴۹] وزارت دفاع ارمنستان نیز از ساقط کردن ۱۵ هواپیمای بدون سرنشین و همچنین انهدام ۱۰ دستگاه تانک در این منطقه خبر داده‌است.[۴۹]

ارمنستان روز دوشنبه ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۰ ترکیه را به پشتیبانی مستقیم نظامی از جمهوری آذربایجان در درگیری نظامی تازه بین دو جمهوری سابق شوروی بر سر منطقه ناگورنو قره‌باغ متهم کرد.[۴۹]

به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خارجه ارمنستان در بیانیه‌ای گفت که ترکیه «حضور مستقیم در صحنه نبرد دارد و کارشناسان نظامی ترکیه دوشادوش نیروهای جمهوری آذربایجان می‌جنگند و از سلاح‌های ترکیه، از جمله هواپیماهای بدون سرنشین و هواپیماهای جنگی نیز استفاده می‌کنند».[۴۹][۵۰] ترکیه دربارهٔ این اتهام توضیح روشنی نداده اما فیلم‌هایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در آن به نظر می‌رسد پهپادهای ترکیه به اهداف ارمنستان حمله کرده‌اند.[۵۰]

به نوشته خبرگزاری روسی اینترفکس، آقای پاشینیان در نشست فوق‌العاده پارلمانی گفت: «موضوع به رسمیت شناختن ناگورنو قره‌باغ در دستور کار ما قرار دارد. ما باید بسیار جدی بحث کنیم که آیا این گام را برمی‌داریم یا خیر.»[۴۹][۵۱] نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، نیز می‌گوید که جمهوری آذربایجان به اهداف غیرنظامی در منطقه مورد مناقشه ناگورنو قره‌باغ حمله کرده‌است.[۴۹]

همچنین الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، گفته امیدوار است «اشغال سی ساله» قره‌باغ به پایان برسد. روسیه خواستار آتش‌بس شده‌است و ترکیه گفته از آذربایجان حمایت می‌کند.

هر دو کشور یکدیگر را به آغاز حمله‌های مرزی متهم می‌کنند، ارمنستان می‌گوید آذربایجان حمله هوایی و توپخانه‌ای انجام داده‌است. آذربایجان می‌گوید که ارمنستان خط مرزی را گلوله‌باران کرده‌است. هر دو کشور می‌گویند در حمله طرف مقابل شهروندان غیرنظامی کشته شده‌اند.

واکنش‌های جهانی

  هوادار سازش
  ارمنستان
  پشتیبان ارمنستان
  آذربایجان
  پشتیبان آذربایجان
  آرتساخ/قره‌باغ (جایگاه درگیری‌ها)
  بی‌دیدگاه رسانه‌ای

ایران و روسیه، همسایگان جنوبی و شمالی دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان خواهان پایان درگیری نظامی و حل و فصل سیاسی این مناقشه شده‌اند.[۵۲] فرانسه نیز به همراه روسیه خواستار آتش‌بس زودهنگام میان دو سوی درگیری شده‌است.[۵۳]

ترکیه با پشتیبانی آشکار از آذربایجان نیروهای مزدور ارتش آزاد سوریه را به این کارزار فرستاده است.[۵۴][۵۵][۵۶][۵۷][۵۸][۵۹] ۲۴ سپتامبر ترکیه ۳۰۰ تن از مزدوران لشکر سلطان مراد [۶۰]و گروه الامشات را از شهرستان عفرین در شمال‌غربی حلب به آنجا گسیل کرده‌است.[۶۱][۶۲] به گفتهٔ آرائیک هارتونیان (۲۸ سپتامبر) ۶۰۰ تن از این مزدوران به رزمگاه فرستاده شده‌اند.[۶۳]

در همین‌باره نشست فوری شورای امنیت در ۲۹ سپتامبر برگزار می‌شود.[۶۴]نیز پانزده کشور شورای امنیت خواستار پایان بی‌درنگ نبردها شده‌اند.[۶۵][۶۶]

ترکیه، پاکستان، افغانستان و قبرس شمالی از آذربایجان پشتیبانی کرده‌اند.[۶۷][۶۸][۶۹][۷۰] رئیس جمهور بوسنی و هرزگووین، جعفروویچ و رهبر حزب جنبش مردمسالاری باقر عزت بگوویچ نیز با هواداری از آذربایجان و سرزنش ارمنستان، امیدوار به راهکاری پایدار بوده، این ستیزه‌ها را با رویدادهای سالهای ۱۹۹۲ و ۱۹۹۵ همسان دانسته‌اند.[۷۱]

در روز ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۰ محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در گفتگوی تلفنی جداگانه یکشنبه شب خویش با زهراب مناتساکانیان، همتای ارمنی و جیحون بایراموف، همتای آذری خود، ضمن اطلاع از آخرین وضعیت و شرایط میدانی و همچنین ابراز نگرانی از شرایط به‌وجود آمده، «دو طرف را به خویشتنداری، آتش‌بس و پایان فوری خصومت‌ها و همچنین آغاز مذاکره در چارچوب حقوق و قوانین بین‌المللی دعوت کرد.»[۷۲]

شوشان استپانیان سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان در صفحه فیسبوک خود نوشته‌است که نیروهای آذربایجانی یک حمله تانکی را در جهت جنوب شرقی جمهوری آرتساخ آغاز کرده‌اند که با جواب شدید یگان‌های تانکی ارتش تدافعی آرتساخ روبرو شده و ۱۰ تانک دیگر از دست داده‌اند.[۷۳]

جمهوری آذربایجان در پی آغاز درگیری‌ها، وضعیت جنگی اعلام کرد و تردد در ساعات شب در باکو و برخی شهرهای مهم کشور محدود شد و همچنین از صبح تا عصر روز یکشنبه ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۰ اینترنت در جمهوری آذربایجان قطع بود و شامگاه یکشنبه نیز شبکه‌های اجتماعی از دسترس خارج شدند.[۷۴] همچنین در این میان جمهوری آذربایجان مدعی شده‌است که ارمنستان با آغاز حملات نظامی، دست به حملات سایبری گسترده علیه زیرساخت‌های اینترنتی این کشور زده‌است.[۷۴] با این وجود خبرگزاری‌های آذربایجان عصر روز یکشنبه همچنین از حمله سایبری به سایت‌های ارمنستان خبر داده و لیست ۹۰ سایت که عمدتاً دولتی و خبری هستند را منتشر کردند که به گفته آن‌ها، هک شده‌اند.[۷۴]

ارمنستان کشته شدن ۱۶ نیروی نظامی و زخمی شدن بیش از صد نفر را تأیید کرده و جمهوری آذربایجان تاکنون مرگ پنج غیرنظامی در منطقه «نفتالا» را گزارش داده‌است.[۷۴]

وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با صدور بیانیه ای مدعی حمله ارتش ارمنستان بابه‌کارگیری توپخانه و اسلحه‌های کالیبر بزرگ به مواضع نیروهای آذربایجان و مناطق مسکونی در امتداد خط مقدم جبهه قره‌باغ شده‌است. بنابر این بیانیه، در نتیجه این حمله تعدادی از نظامیان و غیرنظامیان این کشور کشته شدند.[۷۵]

نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان نیز در اولین واکنش خود به آغاز دوباره درگیری‌ها، آذربایجان را به انجام حملاتی هوایی و توپخانه‌ای متهم کرد و مدعی شد که نیروهای ارمنستان در پاسخ دو هلی‌کوپتر و سه پهپاد آذربایجان را سرنگون کرده‌اند. این در حالی ست که، جمهوری آذربایجان با تأیید قرار گرفتن فقط یک بالگرد نظامی‌اش، اعلام داشت خلبان‌ها از اینکه توانسته هلی‌کوپتر را به موقع در اراضی تحت کنترل نیروهای آذربایجان بر زمین بنشانند، نجات یافتند.[۷۶]

ایران با سیاست حفظ و توسعه روابط برابر با طرفین مناقشه قره باغ و دنبال کردن سیاست عدم جانبداری، دارای مهمترین دستاورد و جایگاه در میان سایر بازیگران منطقه میباشد. ایران نه تنها در حرف بلکه در عمل نیز در پیشگیری از بروز مجدد عملیات جنگی در منطقه مناقشه سهم خود را ایفا می‌کند. ایران با این منطقه مشترکات فرهنگی، مذهبی و زبانی دارد و به نوعی بخشی از تمدن ایرانی ـ اسلامی محسوب می‌شود، لذا تهران همواره با حساسیت به این منطقه نگریسته و نگران تبعات آن بر همسایگانش بوده‌است.[۷۷]

در آخرین اظهار نظرات مقامات ایرانی، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در تماس‌های تلفنی جداگانه‌ای با جیحون بایراموف، وزیر امورخارجه جمهوری آذربایجان و زهراب مناتسکانیان، وزیر امور خارجه ارمنستان گفتگو کرد و ایشان را به «خویشتنداری» و «آتش بس» دعوت کرده‌است. وزیر خارجه ایران خواستار «پایان فوری خصومت‌ها» شده و از هر دو طرف دعوت کرده تا «مذاکره در چارچوب حقوق و قوانین بین‌المللی» را آغاز کنند.[۷۸]

روز پنجم نبرد، روسیه پیشنهاد میزبانی مذاکراتی برای پایان دادن به جنگ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه مورد مناقشه ناگورنو قره‌باغ را داده است. دفتر سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفت او این پیشنهاد را در تماسی با وزرای خارجه دو کشور مطرح کرد و افزود خواستار توقف "شعارهای جنگ طلبانه" شده است.[۷۹]

نبردهای اخیر

بعد از ۲۰۱۶، به دنبال نبردها و تبادل آتش‌های گاه‌گاهی، درگیری‌های شدیدی بین نیروهای دو کشور مجدداً در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۰ در منطقه مرزی در «مؤسس» در استان تاووش در ارمنستان و روستای آق‌دام در شهرستان توووز در جمهوری آذربایجان به وقوع پیوست، که تلفاتی جانی از هر دو طرف در پی داشت.[۸۰][۸۱]

آخرین مناقشه بین طرفین در سال ۲۰۱۶ به مدت چهار روز رخ داد که نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان و ارامنه جدایی طلب قره باغ کوهستانی بامداد روز شنبه ۷ اسفند (۲۵ فوریه)، در مرزهای شرقی این منطقه مناقشه خیز در اطراف فضولی (Fuzuli) و خوجاوند (به ارمنی: مارتونی) با یکدیگر درگیر شده‌اند و گزارش‌ها حاکی از کشته شدن پنج سرباز ارتش جمهوری آذربایجان است. نقض مرتب رژیم آتش‌بس در چند ماه اخیر و بعد از درگیری نظامی آوریل سال ۲۰۱۶ در منطقه، حاکی از آتش‌بس ناپایدار میان طرفین است، به طوری که لامبرتو زانیری دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا که مدیریت روند صلح در قره باغ به عهده این سازمان است، به تازگی در سخنانی در جلسه مجمع پارلمانی این سازمان از اوضاع جاری در منطقه مورد مناقشه قره باغ ابراز نگرانی کرده بود و خواستار یک تحرک جدی سیاسی در حل این بحران نظامی ـ امنیتی شده بود.[۷۷]

برای مطالعهٔ بیشتر

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ "Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say". رویترز.
  2. ↑ Vagif Dargahli: "There are mercenaries of Armenian origin from Syria and different countries of the Middle East among the losses of the enemy". apa.az
  3. ↑ Azerbaijan: Armenian-Syrian mercenaries helping Armenia. aa.com.tr
  4. ↑ Turkey: Armenia transports hundreds of PKK militants to fight Azerbaijan. middleeastmonitor.com
  5. ↑ Video footages spread regarding weapons and military equipment transport from Iran to Armenia - NEW FACTS - VIDEO. apa.az
  6. ↑ Military supplies for Armenia being shipped through Iran [PHOTO/VIDEO. azernews.az]
  7. ↑ Iran denies sending weapons to Armenia. middleeastmonitor.com
  8. ↑ https://www.bbc.com/news/world-europe-54314341
  9. ↑ The situation in the occupied territories of Azerbaijan. undocs.org
  10. ↑ Global Community Calls on Armenia-Azerbaijan Conflict Settlement within International Law, Supporting Territorial Integrity of Azerbaijan. caspiannews.com
  11. ↑ Nagorno-Karabakh says the region has lost some territory to Azerbaijan's army
  12. ↑ Nagorno-Karabakh: what we know about the deadly fighting between Azerbaijan and Armenian separatists
  13. ↑ Azerbaijani Defense Ministry: Murovdag peak of Murov mountain system liberated
  14. ↑ "Azərbaycan Ordusu daha bir kəndi erməni işğalından azad edib". report.az (به ترکی آذربایجانی). Report Information Agency. 27 September 2020. Retrieved 28 September 2020.
  15. ↑ "Azərbaycan Ordusu 6 kəndi erməni işğalından azad edib". report.az (به ترکی آذربایجانی). Report Information Agency. 27 September 2020. Retrieved 28 September 2020.
  16. ↑ Major General Mayis Barkhudarov: "We will fight to destroy the enemy completely"
  17. ↑ رئیس شورای امنیت ملی جمهوری خودخوانده قره‌باغ: اختلاف بین قره‌باغ و ایروان یک حقیقت است. tasnimnews.com
  18. ↑ President of IEPF made a statement to the UN regarding the report of the so-called Karabakh regime. iepf-ngo.org
  19. ↑ "Fighting Erupts Between Azeris and Armenians Over Disputed Land". Bloomberg. 27 September 2020. Retrieved 27 September 2020.
  20. ↑ "Азербайджанская сторона потеряла около 400 человек".
  21. ↑ "5 ուղղաթիռ, 27 անօդաչու թռչող սարք, 13 տանկ, 2 ինժեներական զրահատեխնիկա. Ադրբեջանի զինուժի կորուստները". news.am.
  22. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام okolo200 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  23. ↑ "Azeri-Armenian Clashes: Nagorno-Karabakh Army Seizes 11 Azerbaijani Armoured Vehicles". 28 September 2020.
  24. ↑ "Մարտերի ընթացքում նահատակվել են ևս 15 զինծառայող․ ՊԲ-ն հրապարակել է զոհերի անունները".
  25. ↑ "Եվս 28 զոհ․ հրապարակվել են նրանց անունները".
  26. ↑ "Նախնական տվյալներով՝ Արցախի Զինված ուժերում կա 16 զոհ, հարյուրից ավելի վիրավոր".
  27. ↑ "MN: Düşmənin 3 silah-sursat anbarı, onlarla texnikası məhv edilib, 550-dən artıq canlı qüvvə itkisi var" (به ترکی آذربایجانی). 28 September 2020. Retrieved 28 September 2020.
  28. ↑ "Ermənilərin yaşayış məntəqəsini atəşə tutması nəticəsində Ağdam sakini həlak olub". report.az (به ترکی آذربایجانی). Report Information Agency. 28 September 2020. Retrieved 28 September 2020.
  29. ↑ Azerbaijan says shelling from Armenia kills five people from one family
  30. ↑ "Mətbuat xidmətinin MƏLUMATI – cəbhədəki son vəziyyət". genprosecutor.gov.az (به ترکی آذربایجانی). Prosecutor General's Office of the Republic of Azerbaijan. 27 September 2020. Retrieved 28 September 2020.
  31. ↑ "Azerbaijan kills over a dozen Armenian servicemen in Karabakh fighting". trtworld.com (به انگلیسی). TRT World. 27 September 2020. Retrieved 27 September 2020.
  32. ↑ "Karabakh woman, child killed in Azerbaijan's shelling". PanARMENIAN.Net.
  33. ↑ Over 30 civilians injured in Artsakh – preliminary information
  34. ↑ Department Of State. The Office of Electronic Information, Bureau of Public Affairs. "1993 UN Security Council Resolutions on Nagorno-Karabakh". 2001-2009.state.gov (به انگلیسی). Retrieved 27 September 2020.
  35. ↑ "HUMAN RIGHTS SITUATION OF INTERNALLY DISPLACED PERSONS IN AZERBAIJAN · Human Rights Club". Human Rights Club (به انگلیسی). 19 June 2019. Retrieved 27 September 2020.
  36. ↑ "Recognition of the territorial integrity of Azerbaijan by Armenia". www.assembly.coe.int. Retrieved 27 September 2020.
  37. ↑ "Armenia and Azerbaijan erupt into fighting over disputed Nagorno-Karabakh". BBC News (به انگلیسی). 27 September 2020. Retrieved 27 September 2020.
  38. ↑ 1993 UN Security Council Resolutions on Nagorno-Karabakh. 2001-2009.state.gov
  39. ↑ "Recognition of the territorial integrity of Azerbaijan by Armenia". www.assembly.coe.int. Retrieved 27 September 2020.
  40. ↑ "Military occupation of Azerbaijan by Armenia | Rulac". www.rulac.org. Retrieved 27 September 2020.
  41. ↑ Broers, Laurence (Iyul 2016). "The Nagorny Karabakh Conflict Defaulting to War" (PDF). The Royal Institute of International Affairs. İstifadə tarixi: 25 noyabr 2017.
  42. ↑ آیا درگیری آذربایجان و ارمنستان می‌تواند به جنگی تمام عیار تبدیل شود؟. dw.com
  43. ↑ Bakıda Azərbaycan Ordusuna dəstək yürüşü keçirilib. report.az
  44. ↑ "Армения и Россия проводят в Закавказье учения Объединённой системы ПВО". EADaily (به روسی). Retrieved 2020-10-01.
  45. ↑ "Turkey-Azerbaijan military drills intimidate Armenia, President Aliyev says". Daily Sabah (به انگلیسی). 2020-09-20. Retrieved 2020-10-01.
  46. ↑ "Turkey - President Addresses General Debate, 75th Session". United Nations Web TV (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-01.
  47. ↑ «ایروان: ممکن است استقلال جمهوری قره باغ را به رسمیت بشناسیم». خبرگزاری فارس.
  48. ↑ «کشته و زخمی شدن غیر نظامیان ارمنی در حمله نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان».
  49. ↑ ۴۹٫۰ ۴۹٫۱ ۴۹٫۲ ۴۹٫۳ ۴۹٫۴ ۴۹٫۵ «افزایش تلفات در درگیری قره‌باغ؛ اتهام «حضور مستقیم ترکیه» در نبردها». رادیو فردا. ۷ مهر ۱۳۹۹.
  50. ↑ ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ «اردوغان از ارمنستان خواست 'سرزمین‌های اشغالی' جمهوری آذربایجان را فوراً ترک کند». بی‌بی‌سی.
  51. ↑ «ایروان: ممکن است استقلال جمهوری قره باغ را به رسمیت بشناسیم».
  52. ↑ «اردوغان از ارمنستان خواست 'سرزمین‌های اشغالی' جمهوری آذربایجان را فوراً ترک کند».
  53. ↑ "Combats meurtriers au Haut-Karabakh, l'Azerbaïdjan et l'Arménie au bord de la guerre, au moins 24 morts" (به فرانسوی). 2020-09-27. Retrieved 2020-10-01.
  54. ↑ Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say, Reuters, 28 septembre 2020.
  55. ↑ Caroline Hayek, Des mercenaires syriens seraient enrôlés par Ankara pour combattre l’Arménie, OLJ, 30 septembre 2020.
  56. ↑ Guillaume Perrier et Daham Alasaad, Témoignages exclusifs : les mercenaires syriens d'Erdogan se déploient au Haut Karabakh, L'Express, 29 septembre 2020.
  57. ↑ Ishaan Tharoor (30 September 2020). "Turkey and Russia preside over a new age of mercenary wars". washingtonpost.com (به انگلیسی). Retrieved 30 September 2020. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameters: |urltrad=، |subscription= و |coauthors= (help)
  58. ↑ The Guardian (28 September 2020). "Syrian rebel fighters prepare to deploy to Azerbaijan in sign of Turkey's ambition". theguardian.com (به انگلیسی). Retrieved 30 September 2020. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameters: |urltrad=، |subscription= و |coauthors= (help)
  59. ↑ SETH J. FRANTZMAN (26 September 2020). "Is Turkey planning to recruit Syrians to fight Armenia?". jpost.com (به انگلیسی). Retrieved 30 September 2020. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameters: |urltrad=، |subscription= و |coauthors= (help)
  60. ↑ «Syrian Turkmen Groups in Latakia: An Overview». bellingcat (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۲-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  61. ↑ «Turkish-backed mercenaries | First batch of Syrian fighters arrives in Azerbaijan • The Syrian Observatory For Human Rights». The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). ۲۰۲۰-۰۹-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  62. ↑ On September 24, reliable sources informed SOHR that the Turkish government transported over 300 fighters of the Turkish-backed Syrian factions, mostly of “Sultan Murad” and “Al-Amshat” factions, from the villages and towns of Afrin canton in north-western Aleppo.
  63. ↑ "Les combats s'intensifient entre l'Arménie et l'Azerbaïdjan". Les Echos (به فرانسوی). 2020-09-28. Retrieved 2020-10-01.
  64. ↑ «Le Haut-Karabakh, un conflit qui s'éternise» (به فرانسوی). La Croix. ۲۰۲۰-۰۹-۲۹. شاپا 0242-6056. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  65. ↑ "Haut-Karabakh : le Conseil de sécurité de l'ONU réclame un « arrêt immédiat des combats »" (به فرانسوی). 2020-09-30. Retrieved 2020-10-01.
  66. ↑ "UN Security Council calls for immediate end to fighting in Nagorno-Karabakh". France 24 (به انگلیسی). 2020-09-30. Retrieved 2020-10-01.
  67. ↑ "Armenia-Azerbaijan clashes: How the world reacted". www.aljazeera.com (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-01.
  68. ↑ Welle (www.dw.com)، Deutsche. «Бои в Нагорном Карабахе: что говорят в Берлине | DW | 28.09.2020». DW.COM (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  69. ↑ «Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno-Karabakh» (به انگلیسی). BBC News. ۲۰۲۰-۰۹-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  70. ↑ "Pakistan expresses 'deep concern', assures support to Azerbaijan over Nagorno-Karabakh conflict". www.thenews.com.pk (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-01.
  71. ↑ «Jutarnji list - Džaferović i Izetbegović podupiru Azerbajdžan i osuđuju Armeniju, nadaju se trajnom rješenju». www.jutarnji.hr (به کروات). ۲۰۲۰-۰۹-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  72. ↑ «گفت‌وگوی تلفنی ظریف با همتایان ارمنی و آذری و دعوت به آتش‌بس فوری».
  73. ↑ «آذربایجان 10 تانک دیگر نیز از دست داده‌است+ ویدئو».
  74. ↑ ۷۴٫۰ ۷۴٫۱ ۷۴٫۲ ۷۴٫۳ «باکو وضعیت جنگی اعلام کرد؛ شبکه‌های اجتماعی از دسترس خارج شدند». رادیو فردا. ۶ مهر ۱۳۹۹.
  75. ↑ "Ermənistan tərəfi dezinformasiya yaymaqla öz itkilərini gizlətməyə çalışır". mod.gov.az (به ترکی آذربایجانی). Retrieved 2020-10-01.
  76. ↑ "Azərbaycanın döyüş helikopteri vurulub". marja.az (به ترکی آذربایجانی). Retrieved 2020-10-01.
  77. ↑ ۷۷٫۰ ۷۷٫۱ حامد کاظم‌زاده. «مناقشه نظامی در قره باغ کوهستانی و جایگاه ایران». www.azariha.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۳۰.
  78. ↑ «وزارت خارجه ایران: آماده میانجی‌گری بین ارمنستان و آذربایجان هستیم». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۳۰.
  79. ↑ «روسیه پیشنهاد میزبانی مذاکرات بر سر مناقشه ناگورنو قره‌باغ را داد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  80. ↑ «Dujarric, Stéphane (13 July 2020). "Statement attributable to the Spokesman for the Secretary-General on exchanges of fire along the Armenia-Azerbaijan border". un.org. United Nations. Archived from the original on 14 July 2020. Retrieved 14 July 2020». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۲۰.
  81. ↑ «"Press Statement by the Co-Chairs of the OSCE Minsk Group". OSCE. 13 July 2020. Archived from the original on 13 July 2020. Retrieved 13 July 2020». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۰.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=جنگ_دوم_قره‌باغ&oldid=30064362»