پرش به محتوا

مهراب کابلی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مهراب کابلی
نگارهٔ مهراب در شاهنامهٔ تهماسبی
اطلاعات کلی
ناممهراب
نام کاملمهراب کابلی
منصبشاه کابلستان
نژادضحاک تازی
سایر اطلاعات
فرزندانرودابه
همسرسیندخت

مهراب کابلی در شاهنامهٔ فردوسی از شاهان کابلستان و جد مادری رستم است. او از نوادگان ضحاک بود. رودابه دختر او از سیندخت، همسر زال شد و رستم از او زاده شد.

ریشه واژه

[ویرایش]

مهراب نام و واژه‌ای است پارسی که ریشه در کیش مهر دارد. این نام از دو کلمه مهر + اب تشکیل گردیده‌است که به معنی جایی برای برآمدن خورشید است.[نیازمند منبع]

درآیین مهرپرستی مهراب جایی است که در آن مراسم دینی برگزار می‌گردید. در دوران اسلامی مهراب به‌شکل محراب نوشته و به بخشی از مسجد که در آن نماز می‌گذارند گفته می‌شود.

مهراب در شاهنامه

[ویرایش]

زال به فرمان منوچهر از نوجوانی به حکمرانی زابل برگزیده شد و روزی با گردان خویش در تفرّج و شکار به مرزهای کابل رسید و در حاشیهٔ رودی بنام رودبار نزدیک کاخ مهراب خیمه زد و با شاه کابل ملاقاتی داشت. در اثنای دیدارها و رفت‌وآمدها زال پی برد او دختری بنام رودابه در خانه دارد. سر انجام زال و رودابه عاشق یکدیگر شده و ازدواج نمودند. مهراب عاقبت از جریان رابطه مخفیانهٔ رودابه و زال خبر یافت و خشمگین گشت:

چو بشنید مهراب بر پای جستنهاد ار بر دست شمشیر دست
تنش گشت لرزان و رخ لاژوردپر از خون جگر دل پر از باد سرد
همی گفت رودابه را رود خونبه روی زمین برکنم هم کنون
چو این دید سیندخت بر پای جستکمر کرد بر گردگاهش دو دست
چنین گفت از کهتر اکنون یکیسخن بشنو و گوش‌دار اندکی[۱]

تبارنامه

[ویرایش]
ضحاک
ساممهراب کابلیسیندخت
زالرودابه
رستم

پانویس

[ویرایش]
  1. شاهنامه. جلد اول. منوچهر، ص ۴۲

منابع

[ویرایش]
  • حسین، الهی قمشه‌ای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.
  • شاهنامهٔ فردوسی
  • لغت‌نامه دهخدا