آرادان
 |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بیمنبع را میتوان به چالش کشید و حذف کرد. |
| آرادان ارادان |
|
|---|---|
 |
|
| کشور |  ایران |
| استان | سمنان |
| شهرستان | آرادان |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) دیگر | اَرادون |
| نام(های) قدیمی |
اردهان-اردوان[۱] |
| مردم | |
| جمعیت | در سرشماری سال ۱۳۹۵ معادل۱۳۸۸۴ نفر[۳] |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۸۷۳ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۷٫۸ سانتی گراد[۴] |
| میانگین بارش سالانه | ۱۴۱میلی‌متر[۴] |
| اطلاعات شهری | |
| ره‌آورد | پنبه، خَربُزه، خیار رویال، انار، انجیر، نان تفتان و فتیر |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۲۳ |
| تابلوی خوش‌آمد به شهر | |
آرادان یا اَرادان یکی از شهرهای ایران در استان سمنان است. از نام های قدیمی این شهر می توان به «ارهان» و «اَردوان» اشاره کرد و در زبان محلی به نام «اَرادون» نامیده می شود.
محتویات
پیشینه تاریخی[ویرایش]
آرادان در گذشته مرکز گرمسار یا به اصطلاح آن زمان حکومت نشین خوار بود و در این ناحیه عده‌ای از خوانین ایل پازوکی با اطرافیان خود ساکن بودند و اینک نیز بازماندگان آنها در این شهر به سر مبرند. گویا این شهر در دوران پارت‌ها هم جزو مناطق مهم آنها بشمار می‌رفته چون در تاریخچه گرمسار در دوره اشکانیان نام آرادان آمده است. شاید تعریف شده نام اردوان بوده باشد و به قول احمد کسروی در کتاب اسامی شهرها نام آرادان بمعنی جایگاه رادان آمده است. در سفر نامه ناصر الدین شاه «اردوان» و نام اصیلش «اردون» آمده و از عهد اردوان اشکانی و اردشیر بابکان ساسانی باید باقی مانده باشد. قلعه آرادان که امروزه خرابه ای از آن باقی مانده است، طبق احتمالاتی به دوران اشکانیان تخمین زده میشود و نشان از بنیاد این شهر به قبل از اسلام به ایران دارد.[۵]
موقعیت جغرافیایی[ویرایش]
این شهرستان از شمال به فیروزکوه، از غرب به گرمسار، از شرق به سرخه و از جنوب به اردستان (اصفهان) منتهی میشود.[۵]
زبان و گویش[ویرایش]
مردم آرادان بیشتر به زبان‌های فارسی و الیکایی[۶] صحبت می‌کنند ولی در محله‌ای در قسمت شمال غربی شهر، ساکنان به زبان تاتی صحبت می‌کنند که اصلیت آنها از یکی از روستاهای فیروزکوه به نام رامه است.[۷] روستاهای آرادان را عشایر الیکایی تشکیل می‌دهند.
جمعیت[ویرایش]
| سال‌خورشید | ۱۳۵۵ | ۱۳۶۵ | ۱۳۷۵ | ۱۳۸۵ | ۱۳۹۰ | ۱۳۹۵ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| جمعیت | ۱۸۲۲۸ | ۱۳۲۵۱ | ۱۶۶۲۷ | ۱۵۵۱۷ | ۱۵۵۷۵ | ۱۳۸۸۴ |
آب و هوا[ویرایش]
این شهرستان دارای آب و هوایی کوهپایه‌ای در مرکز، ییلاقی در شمال و کویری در جنوب شهرستان می‌باشد.
کمترین میزان بارش در ژوئن رخ می‌دهد. میزان متوسط در این ماه ۱ میلی‌متر است. بیشترین میزان بارش متعلق به ماه ژانویه که به طور میانگین به ۲۹ میلی‌متر می‌رسد. دما در ماه جولای در حدود ۳۰٫۴ درجه سانتی گراد است که در بالاترین میزان خود قرار دارد. در ژانویه، متوسط دما ۴٫۹ درجه سانتی گراد است. این میزان کمترین میانگین دما در تمام سال است. میانگین سالانه دما ۱۷٫۸ سانتی گراد است. در سال میانگین میزان بارش به ۱۴۱ میلی‌متر می‌رسد.[۴][۱۱][نیازمند منبع]
تقسیمات کشوری[ویرایش]
بخش آرادان که تا پیش از این جزء تقسیمات شهرستان گرمسار به شمار می‌رفت در مردادماه سال ۱۳۹۰ با تصویب هیئت وزیران ششمین شهرستان استان سمنان شد.[۱۲] آرادان دارای ۱۳۰ آبادی می‌باشد.[۱۳]
اماکن تاریخی و جاذبه‌های دیدنی[ویرایش]
- بازار آرادان
- تکیه آرادان
- امامزاده سلطان شاه نظر
- قلعه تاریخی آرادان
- قلعه پاده
- رامه
- آب انبار آرادان
- آب انبار علی‌آباد
- آب انبار اسلام‌آباد (قلعه خرابه)
- آبشار لزوره
- آبشار خوش آبرود
مراکز آموزشی[ویرایش]
- دانشكده بهداشت و پیراپزشکی
- دانشگاه پیام نور آرادان
- مركز آموزش علمی – كاربردی جهاد كشاورزی مستقر در داورآباد(کوه سنگی)
شخصیت‌های برجسته[ویرایش]
- محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور پیشین ایران.
- سید کاظم کاظمی
- استاد محمد آقا ربیعی، استاد هنرهای تجسمی
- پروین احمدی‌نژاد
- داود احمدی‌نژاد
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ عبدالرفیع حقیقت، ناحیه تاریخی ورن (ورنه)، گوهر، مهر 1355، شماره 34 http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/ آدرس ثابت: 445755
- ↑ تاریخ شهرداری استان‌های کشور به تفکیک استان، وزارت کشور
- ↑ پرش به بالا ↑ https://www.amar.org.ir/portals/0/census/1395/results/Census95_Khanevar_Jameiyat.xlsx
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ climate-data.org
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ http://www.denamak.ir
- ↑ گویش الیکایی، علیرضا شاه حسینی، انتشارات بوستان اندیشه، سمنان ، 1384
- ↑ گرمسارنیوز
- ↑ سازمان آمار ایران
- ↑ Census95_Khanevar_Jameiyat
- ↑ سالنامه آماری استان سمنان بخش جمعیت
- ↑ پورتال سازمان هواشناسی کشورایستگاه هواشناسی گرمسار
- ↑ خبرگزاری فارس
- ↑ خبرگزاری فارس
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای آرادان دارد. |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
