بازار قزوین

مجموعه بازار قزوین
چهارسوق قیصریه کاروان‌سرای سعدالسلطنه
نام	مجموعه بازار قزوین
کشور	ایران
استان	استان قزوین
شهرستان	قزوین
اطلاعات اثر
کاربری	بازار، مجموعه تاریخی
دیرینگی	دوره صفویه
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۰۲۱
تاریخ ثبت ملی	۵ دی ۱۳۵۶

مجموعه بازار قزوین یکی از مکان‌های شهر قزوین است. پیشینه بازار در قزوین به یک‌هزار سال می‌رسد و با گذشت زمان این بازار تا دوره صفوی رشد می‌کند و در این دوره با انتخاب قزوین به‌عنوان پایتخت ایران و پس از آن با ساخت طرح‌های قابل توجهی در دورهٔ قاجار مانند کاروان‌سرای سعدالسلطنه در همجواری بازار به علت قرار گرفتن شهر قزوین در محور ارتباطی پایتخت به‌غرب و شمال ایران ارزش فوق‌العاده‌ای به‌آن داده می‌شود. ولی مجموعه بازار کنونی به دوره صفویه نسبت داده می‌شود و قسمت اعظم بناهای کنونی آن در دوران قاجار ساخته شده‌است. به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، «معماری بازار قزوین در زمان صفوی شکل گرفته و معماری بازارهای اصفهان، شیراز نیز به همان دوره برمی‌گردد، این بازار در طول ۹ قرن یک جابجایی از جنوب به شمال داشته بطوری که در این جابجایی مسجد جامع کاملاً از بافت بازار جدا شده‌است و هم‌اکنون ارتباطی بین بازار و مسجد جامع مشاهده نمی‌شود.»

در دوره صفویه محیط بازارها وسعت یافته‌اند و هر بازار به صنفی خاص تعلق داشته‌است. در گذر هر کدام از این بازارها، مسجد، حمام، سراها، تیمچه‌ها و قیصریه‌های وجود دارد که از این میان، تیمچه‌ها مرکز تجارت و قیصریه محل صنعتگران بوده‌است. بازار قیصریه قزوین با تاقهای آجری و ارتفاع بسیار زیاد، بخش‌هایی از بازار قزوین است که دارای چهار دروازه بوده و هنوز آثار آن به جای مانده است. درب شمالی به تیمچهٔ سرباز، درب جنوبی به تیمچهٔ سر پوشیده، درب شرقی به سرای وزیر و درب غربی به چهارسوق کوچکی متصل می‌شود.

مهم‌ترین فضاهای بازار قزوین عبارت اند از: مسجدالنبی (مسجد شاه)، کاروان‌سرای سعدالسلطنه، کاروان‌سرای وزیر، سرای حاج رضا، سرای رضوی (سرای شاه)، تیمچه‌های روباز و سرپوشیده از جمله درویش مهدی، حاج محمد تقی و راستهٔ قیصریه.

منابع

• کتاب سیر تاریخی بنای شهر قزوین و بناهای آن از محمد دبیرسیاقی

پیوند به بیرون

حس و حال بازار سنتی قزوین در ایران نگری