ویکی‌پدیا:واگردان
 | این صفحه به مستندسازی یکی از رهنمودهای رفتاری ویکی‌پدیای فارسی می‌پردازد. این یک استانداردِ عموماً پذیرفته‌شده است که ویرایشگران باید تلاش کنند آن را رعایت کنند؛ با این حال، در به‌کارگیری آن، عقل سلیم و استثناهای نادر را نیز در نظر بگیرید. هرگونه ویرایش عمده‌ای در این صفحه باید بازتاب‌دهندهٔ اجماع باشد. اگر شک دارید، نخست در صفحهٔ بحث گفتگو کنید. |
 | هشدار: مسئولیت هرگونه عملی که با استفاده از واگردان انجام دهید، بر عهدهٔ شما است. شما باید به درک درستی از سیاست‌های ویکی‌پدیا برسید و تنها در چارچوب این سیاستها از این ابزار استفاده کنید، در غیر این صورت ممکن است دسترسی ویرایشی شما بسته شود. |
واگردانی جزئی از نرم‌افزار مدیاویکی است که در ویکی‌پدیای فارسی از آوریل ۲۰۱۰ قابل استفاده بوده است. این گزینه اجازه می‌دهد واپسین ویرایش‌های کاربر در یک صفحه، تنها با یک کلیکِ موس واگردانی شود. در ویکی‌پدیا از واگردانی برای واگرداندن ویرایش‌های مشکل‌ساز مانند خرابکاری‌ها استفاده می‌شود.
یک واگردان قادر است دکمهٔ واگردانی را در کنار نسخه‌های مرتبط در فهرست پیگیری‌هایش، تاریخچهٔ صفحه‌ها و در چند محل مشخص دیگر ببیند. تنها یک کلیک روی این دکمه، ویرایش موردنظر را به همراه هر ویرایش پشت‌سرهم دیگری که به‌دست همان کاربر انجام شده باشد، برمی‌گرداند.
واگردانی برای همهٔ مدیران در دسترس است و مدیران می‌توانند آن را به دیگر کاربرانی که درخواست می‌دهند اعطا کنند. در حال حاضر، ۳۲ مدیر و ۲۷۷ کاربر دیگر (روی هم ۳۰۹ نفر) دسترسی واگردانی دارند.
چگونگی کارکرد
کاربران واگردان در کنار صفحه‌های تغییرات اخیر، تاریخچهٔ صفحه، مشارکت‌های کاربر، تفاوت میان نسخه‌ها و فهرست پیگیری‌هایشان، پیوندهای واگردانی را هم دارند:
کلیک روی پیوند «واگردانی» موجب می‌شود صفحه به آخرین نسخه‌ای که توسط این کاربر ویرایش نشده واگردانده شود. این موضوع در تاریخچهٔ صفحه با خلاصه‌ویرایش «ویرایش کاربر فلان (بحث) به آخرین تغییری که کاربر بهمان انجام داده بود واگردانده شد» ثبت خواهد شد که در آن پیوندی به دیگر مشارکت‌های همان کاربر وجود خواهد داشت که می‌توان با استفاده از آن دیگر ویرایش‌های نامناسب وی را نیز شناسایی کرد. البته این پیوند برای کاربرانی که نام کاربری‌شان حذف شده است نمایش داده نمی‌شود.
نکته‌ها:
- دکمهٔ واگردانی تنها کنار آخرین نسخهٔ صفحه نمایش داده می‌شود.
- اگر پیش از آنکه صفحه را واگردانی کنید، صفحه ویرایش شود، با خطا مواجه خواهید شد.
- امکان انتخاب نسخه‌ای که به آن واگردانی می‌شود وجود ندارد. واگردانی همیشه به آخرین نسخه‌ای که به وسیلهٔ واپسین نویسنده ویرایش نشده باشد انجام می‌پذیرد.
- اگر چندین ویرایش پی‌درپی توسط همان کاربر در صفحه وجود داشته باشد، همگی آن‌ها واگردانی خواهند شد. برای اینکه تنها بخشی را واگردانی کنید، باید از خنثی‌سازی استفاده کنید.
- واگردانی در صفحه‌هایی که تنها یک ویرایشگر دارند امکان‌پذیر نیست، چرا که نسخه‌ای برای واگردانی به آن وجود ندارد.
- از واگردانی نمی‌توان برای بازنشانی ویرایشی که حذف شده است استفاده کرد. تلاش برای چنین کاری موجب نمایش پیام خطا می‌شود.
- واگردانی بی‌درنگ انجام خواهد شد و هیچ تأییدی یا پیش‌نمایشی در کار نیست.
- واگردانی‌ها به صورت خودکار به عنوان ویرایش جزئی نشانه‌گذاری می‌شوند.
- واگردانی بصورت خودکار ویرایش (های) واگردانده شده را گشت می‌زند، اما اگر کاربر واگرداننده دسترسی گشت خودکار نداشته باشد خودِ واگردانی گشت نمی‌خورد.
چه هنگامی می‌توان دسترسی واگردانی را به‌کار برد؟
دسترسی واگردانی روشی سریع برای خنثی‌سازی ویرایش‌های مشکل‌ساز است، اما عیب آن این است که خلاصه ویرایش کلی‌ای بر جای می‌گذارد و توضیحی در مورد دلیل واگردانی نمی‌دهد. بنا به همین دلیل، استفاده از این دسترسی در شرایطی که انتظار توضیحی در خلاصه‌ویرایش می‌رود، نامناسب است. استفاده از واگردانی در موارد زیر مجاز است:
- برای واگردانی خرابکاری‌های عمدی واضح و ویرایش‌های دیگری که در آن‌ها دلیل واگردانی کاملاً مشخص باشد
- برای واگردانی ویرایش‌های فضای کاربری خودتان
- برای واگردانی تغییراتی که خودتان انجام داده‌اید (مثلاً اشتباهی)
- برای واگردانی ویرایش‌های کاربران تحریم‌شده که مجاز به ویرایش نیستند (اما آمادگی پاسخگویی درمورد چراییِ این واگردانی را داشته باشید)
- برای واگردانی ویرایش‌های گسترده (به‌دست یک کاربر ناآشنا یا ربات دارای نقص فنی) که برای دانشنامه نامفید شناخته می‌شوند، به شرطی که توضیحی درمورد واگردانی در مکانی مناسب مانند صفحهٔ بحث مربوطه داده شود.
استفاده از دسترسی واگردانی برای هر منظور دیگری —مانند واگردانی ویرایش‌هایی که با حسن نیت انجام شده‌اند و شما با آن‌ها مخالف هستید —احتمالاً سوءاستفاده از دسترسی تلقی می‌شود. اگر شک دارید، روش دیگری برای برگرداندن اختیار کنید و خلاصه‌ویرایشی برای توضیح دلیل انجام ویرایش بنویسید.
محدودیت‌های بالا تنها برای روش استاندارد استفاده از دسترسی واگردانی و استفاده از خلاصه‌ویرایش پیش‌فرض است. اگر واگردانی با استفاده از ابزاری دستی که خلاصه‌ویرایش مناسب را درج می‌کند انجام شود (مانند ابزارهای معرفی‌شده در بخش ابزارهای کمکی) آنگاه می‌توان از واگردانی یا هر روش دیگری برای خنثی‌سازی هر ویرایشی استفاده کرد.
همانند دیگر روش‌های خنثی‌سازی، هنگام استفاده از واگردانی برای بازگرداندن متن حذف‌شده از صفحه، مطمئن شوید که متنی که بازمی‌گردانید هیچ‌یک از سیاست‌های ویکی‌پدیا را نقض نمی‌کند. (آشنایی نسبی با سیاست‌های ویکی‌پدیا لازم است)
هر یک از مدیران با توجه به داوری خودشان می‌توانند این دسترسی را به یک کاربر بدهند. اما اعطای این دسترسی به کاربرانی که سابقهٔ جنگ‌های ویرایشی دارند یا بارها مورد قطع دسترسی قرار گرفته‌اند باید با احتیاط صورت گیرد.
مدیران می‌توانند دسترسی واگردانی را از کاربر بازپس گیرند یا در برابر ناتوانی مداوم کاربر در ارائهٔ توضیح مناسب برای واگردانی‌هایش، بدون توجه به هدف کاربر، او را قطع دسترسی کنند. با این وجود، مدیران باید پیش از هرگونه عملی، به ویرایشگر فرصت دهند عمل خود را توضیح دهد — ممکن است ویرایشگران توجیهی داشته باشند که مدیر از آن آگاه نباشد (مانند واگردانی ویرایش‌های کاربر تحریم‌شده). به‌طور مشابه، ویرایشگرانی که از این دسترسی برای جنگ‌های ویرایشی استفاده کنند، بدون درنظرگرفتن هدفشان از استفاده از این دسترسی، امتیاز خود را از دست خواهند داد. مدیرانی که به صورت مداوم از دسترسی واگردانی استفادهٔ نادرست کنند، ممکن است دسترسی مدیریتی‌شان پس گرفته شود، هرچند در عمل چنین کاری نیازمند مداخلهٔ هیئت داوری (هیئت نظارت[۱]) است.
تفاوت دسترسی واگردانی با خنثی‌سازی چیست؟
- واگردانی، آخرین ویرایش‌های کاربر خرابکار را بازمی‌گرداند؛ اما در خنثی‌سازی شما می‌توانید انتخاب کنید تا اثر یکی از ویرایش‌های میانی خنثی‌سازی شود.
- واگردانی، تمام ویرایش‌های آخرین کاربر ویرایش‌کننده را خنثی‌سازی می‌کند.
- واگردانی بلافاصله عمل می‌کند و تأییدی در آن صورت نمی‌گیرد.
درخواست واگردان شدن
برای درخواست باید به ویکی‌پدیا:درخواست برای دسترسی/واگردان بروید یا از یکی از مدیرانی که می‌دانید آمادگی اعطای این دسترسی را دارد درخواست کنید. هریک از مدیران می‌توانند این دسترسی را از راه صفحهٔ ویژه:اختیارات کاربر اعطا کنند.
با وجود اینکه هیچ پیش‌نیاز مشخصی برای دریافت این دسترسی وجود ندارد، اما اگر تاریخچهٔ مشارکت‌های کاربر نمایانگر این نباشد که او قدرت تشخیص ویرایش‌های خوش‌نیت که اشکالات جزئی دارند را از ویرایش‌های خرابکارانهٔ ناسازنده دارد، درخواست احتمالاً موفق نخواهد بود.
واگردانی سهوی
از آنجا که واگردانی تنها با یک کلیک موس و بدون پیش‌نمایش صورت می‌گیرد، حتی کاربران باتجربه هم گاه ممکن است ویرایشی را سهواً واگردانی کنند، مثلاً هنگام پیمایش صفحه یا استفاده از تلفن همراه لمسی. در صورت چنین رخدادی، ویرایش خود را با خلاصه‌ویرایشی مثل «خنثی‌سازی واگردانی سهوی خودم» خنثی‌سازی کنید.
در صورتی که ویرایشی از روی حسن نیت را سهواً بجای خنثی‌سازی واگردانی کردید، در پیِ آن ویرایشی ساختگی با خلاصه‌ویرایشی مانند «استفادهٔ سهوی از واگردانی - دلیل برگرداندن» انجام دهید که در نتیجه دلیل برگرداندن ویرایش دارای حسن نیت در خلاصه‌ویرایش نمایش داده خواهد شد.
آمار
- در بالای صفحهٔ تغییرات اخیر پرکارترین گشت‌زن‌ها و نگهبان‌ها و وضعیت ویکی‌پدیای فارسی از نظر میزان خرابکاری با نمودار مشخص شده است.
- در الگو:نمایش وضعیت/آمار/تحلیل آمار میزان گشت‌زنی و نگهبانی ویکی‌فا و میزان خرابکاری مشخص شده است.
ابزارهای کمکی
- ابزار گشت‌زنی سریع: ابزاری برای نگهبانی از تغییرات اخیر
- وپ:توینکل
- وپ:هاگل
- وپ:LiveRC
- RTRC
- برای دیدن فهرستی از ابزارهای کمکی در رابطه با واگردانی اینجا را ببینید. (انگلیسی)
کانال‌های آی‌آرسی
توجه داشته باشید که این کانال آی‌آرسی توسط ویکی‌پدیا اداره نمی‌شود و وابسته به آن نیز نیست.
- کانال آی‌آرسی #cvn-wp-fa اتصال (فهرست اولیه ربات RC)
جستارهای وابسته
پانویس
| محتوایی |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رفتاری |
| ||||||||
| حذف |
| ||||||||
| اجرایی |
| ||||||||
| ویرایشی |
| ||||||||
| محتوای پروژه |
| ||||||||
| بنیاد ویکیمدیا |
| ||||||||
