حزب مؤتلفه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بهبود مقاله
خط ۱۹: خط ۱۹:
| رهبر ۵ عنوان = دبیر اجرایی
| رهبر ۵ عنوان = دبیر اجرایی
| رهبر ۵ نام = [[محمدعلی امانی]]
| رهبر ۵ نام = [[محمدعلی امانی]]
| آرمان = گسترش تفکر انقلابی و اداره اسلامی جامعه. کادر سازی سیاسی
| آرمان =
| تأسیس = بهار ۱۳۴۲{{رچ}}<ref name="نماد"/>
| تأسیس = بهار ۱۳۴۲{{رچ}}<ref name="نماد"/>
| انشعاب =
| انشعاب =
خط ۲۸: خط ۲۸:
| روزنامه = [[شما (هفته‌نامه)|هفته‌نامه شما]]<ref name="rahnemai">{{پک|Rahnema|2008|ف=ii. Jamʿiyat-e Moʾtalefa and the Islamic Revolution|رف=ii|زبان=en}}</ref>
| روزنامه = [[شما (هفته‌نامه)|هفته‌نامه شما]]<ref name="rahnemai">{{پک|Rahnema|2008|ف=ii. Jamʿiyat-e Moʾtalefa and the Islamic Revolution|رف=ii|زبان=en}}</ref>
| شاخه دانشجویی =
| شاخه دانشجویی =
| شاخه جوانان = امیر نظیفی
| شاخه جوانان =
| جناح ۱ عنوان = معاونت ساماندهی
| جناح ۱ عنوان =
| جناح ۱ = امیر فارسی نژاد
| جناح ۱ =
| شاخه ۲ عنوان = معاونت بین‌الملل
| شاخه ۲ عنوان =
| جناح ۲ = مهدی صولی
| جناح ۲ =
| شاخه ۳ عنوان =
| شاخه ۳ عنوان =
| شاخه ۳ =
| شاخه ۳ =
خط ۳۸: خط ۳۸:
| عضویت =
| عضویت =
| ایدئولوژی = [[اسلام‌گرایی]]{{سخ}}[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصول‌گرایی]]
| ایدئولوژی = [[اسلام‌گرایی]]{{سخ}}[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصول‌گرایی]]
| مذهب = [[شیعه دوازده‌امامی]]
| مذهب = [[شیعه]]
| ملی = [[جبهه پیروان خط امام و رهبری]]
| ملی = [[جبهه پیروان خط امام و رهبری]]
| بین‌المللی = [[:en:International Conference of Asian Political Parties|کنفرانس بین‌المللی احزاب آسیایی (ICAPP)]]
| بین‌المللی = [[:en:International Conference of Asian Political Parties|کنفرانس بین‌المللی احزاب آسیایی (ICAPP)]]
خط ۶۳: خط ۶۳:
| وب‌گاه = {{وب‌گاه رسمی|http://motalefeh.ir|وب‌گاه رسمی حزب مؤتلفه اسلامی}}
| وب‌گاه = {{وب‌گاه رسمی|http://motalefeh.ir|وب‌گاه رسمی حزب مؤتلفه اسلامی}}
| کشور = ایران
| کشور = ایران
| دولت = ایران
| دولت =
| پانوشت =
| پانوشت =
}}
}}


'''[[حزب]] مؤتلفه اسلامی''' (نام‌های پیشین: '''جمعیّت مؤتلفه اسلامی''' و '''هیئت‌های مؤتلفه اسلامی''')<ref name="rahnema0">{{پک|Rahnema|2008|ف=JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI|رف=0|زبان=en}}</ref>
'''حزب مؤتلفه اسلامی''' (نام‌های پیشین: '''جمعیّت مؤتلفه اسلامی''' و '''هیئت‌های مؤتلفه اسلامی''')<ref name="rahnema0">{{پک|Rahnema|2008|ف=JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI|رف=0|زبان=en}}</ref>
یک [[فهرست احزاب در ایران|حزب سیاسی]]–[[مذهب]]ی مهم و سابقه دار در [[ایران]] است<ref name="bbc"/> که در سال ۱۳۴۲ از ائتلاف ۳ [[هیئت مذهبی]] –هیئت مسجد امین‌الدوله، هیئت مسجد شیخ‌علی و هیئت اصفهانی‌ها– پیرو [[سید روح‌الله خمینی]] در منزل وی شکل گرفت.<ref name="rahnemai">{{پک|Rahnema|2008|ف=i. Hayʾathā-ye Moʾtalefa-ye Eslāmi 1963-79|رف=i|زبان=en}}</ref>
یک [[فهرست احزاب در ایران|حزب سیاسی]]–[[مذهب]]ی در [[ایران]] است<ref name="bbc"/> که در سال ۱۳۴۲ از ائتلاف ۳ هیئت مذهبی بنام‌های؛ هیئت مسجد امین‌الدوله، هیئت مسجد شیخ‌علی و هیئت اصفهانی‌ها، با پیروی از [[سید روح‌الله خمینی]] شکل گرفت.<ref name="rahnemai">{{پک|Rahnema|2008|ف=i. Hayʾathā-ye Moʾtalefa-ye Eslāmi 1963-79|رف=i|زبان=en}}</ref> این تشکل به [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|جناح راست]] و [[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصول‌گرایان سنتی]] تمایل دارد و در محیط سیاسی ایران، قشر «بازاری‌های مذهبی» را نمایندگی می‌کند.<ref name="rahnemai"/><ref name="bbc"/> این حزب همچنین در زمینه [[امور خیریه]] و تأسیس نهادهایی نظیر مدرسه اسلامی و صندوق‌های قرض‌الحسنه نیز فعالیت می‌کند.<ref name="bbc"/>
این تشکل که به [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|جناح راست]] و [[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصول‌گرایان سنتی]] تعلق دارد، قشر «بازاری‌های مذهبی» را نمایندگی می‌کند.<ref name="rahnemai"/><ref name="bbc"/>
این حزب همچنین در [[امور خیریه]] و تأسیس نهادهایی نظیر مدرسه اسلامی و صندوق [[قرض‌الحسنه]] فعال بوده‌است.<ref name="bbc"/>


هیئت‌های مؤتلفه در زمان ایجاد به شدت تحت تأثیر اندیشه‌های [[سید روح‌الله خمینی]] بودند و نقش برجسته‌ای در قیام [[تظاهرات ۱۵ خرداد|۱۵ خرداد ۱۳۴۲]] و ترور [[حسنعلی منصور]] ایفا کردند<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://revolution.pchi.ir/show.php?page=contents&id=7368|عنوان=تشکیل هیئت‌های مؤتلفه‌ی اسلامی تحت نظر امام خمینی| ناشر =مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۶ سپتامبر ۲۰۱۷}}</ref> و با شرکت در [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب اسلامی ایران]]، بدنه مذهبی سنتی جامعه را علیه [[دودمان پهلوی|حکومت پهلوی]] بسیج کردند.<ref name="bbc"/> پس از پیروزی انقلاب و تشکیل [[نظام جمهوری اسلامی ایران|نظام جمهوری اسلامی]]، به سازمان‌یافته‌ترین و منسجم‌ترین نیروی سیاسی [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|جناح راست]] بدل شدندو پرنفوذترین جناح در حزب جمهوری اسلامی بودند.<ref name="rahnema0"/> و دستِ‌کم تا پایان دهه نخست انقلاب این جایگاه را حفظ نمودند.<ref name="bbc"/> در سال ۱۳۶۶ و با انحلال حزب جمهوری اسلامی به عنوان یک حزب مستقل عمل کرد.. [[فهرست رئیس‌جمهورهای ایران]].<ref name="yaghoubi">{{پک/بن|یعقوبی|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=صعود و افول جمعیت موتلفه در سیاست ایران|رف=یعقوبی|زبان=fa}}</ref> در حال حاضر حزب مؤتلفه اقدام به نسل سازی ازمیان نیروهای جوان و مستعد درعرصه سیاسی ایران می‌کند.
هیئت‌های مؤتلفه در زمان ایجاد به شدت تحت تأثیر اندیشه‌های [[سید روح‌الله خمینی]] بودند و برای نخستین بار، در [[تظاهرات ۱۵ خرداد|تظاهرات ۱۵ خرداد ۱۳۴۲]] و ترور [[حسنعلی منصور]]، نقش ایفا کردند<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://revolution.pchi.ir/show.php?page=contents&id=7368|عنوان=تشکیل هیئت‌های مؤتلفه‌ی اسلامی تحت نظر امام خمینی| ناشر =مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۶ سپتامبر ۲۰۱۷}}</ref> و در [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ۱۳۵۷]] نیز، علیه [[دودمان پهلوی|حکومت پهلوی]] فعالیت نمودند.<ref name="bbc"/> پس از پیروزی انقلاب و تشکیل [[نظام جمهوری اسلامی ایران|نظام جمهوری اسلامی]]، به منسجم‌ترین نیروی سیاسی [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|جناح راست]] بدل شدند و یکی از پرنفوذترین جناح‌ها در حزب جمهوری اسلامی بشمار می‌آمدند.<ref name="rahnema0"/> که دستِ‌کم تا پایان دهه نخست انقلاب، این جایگاه را حفظ نمودند.<ref name="bbc"/> در سال ۱۳۶۶ در پی انحلال حزب جمهوری اسلامی، حزب موتلفه اسلامی به عنوان یک حزب مستقل به فعالیت ادامه داد.<ref name="yaghoubi">{{پک/بن|یعقوبی|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=صعود و افول جمعیت موتلفه در سیاست ایران|رف=یعقوبی|زبان=fa}}</ref>


از افراد سرشناس این حزب می‌توان به [[مرتضی مطهری]]، [[سید محمد بهشتی]]، [[محمدعلی رجایی]]، [[سید علی اندرزگو]]، [[محمدجواد باهنر]]، [[حبیب‌الله عسگراولادی]]، [[حسن عباس‌پور]]، [[اسدالله بادامچیان]]، [[محمدنبی حبیبی]]، [[علاءالدین میرمحمدصادقی]]، [[سید مصطفی میرسلیم]]، [[جعفر شجونی]]، [[حسن غفوری‌فرد]]، [[محسن رفیقدوست]] را نام برد.<ref name="rahnemai"/>
از افراد سرشناس این حزب می‌توان به [[مرتضی مطهری]]، [[سید محمد بهشتی]]، [[محمدعلی رجایی]]، [[سید علی اندرزگو]]، [[محمدجواد باهنر]]، [[حبیب‌الله عسگراولادی]]، [[حسن عباس‌پور]]، [[اسدالله بادامچیان]]، [[محمدنبی حبیبی]]، [[علاءالدین میرمحمدصادقی]]، [[سید مصطفی میرسلیم]]، [[جعفر شجونی]]، [[حسن غفوری‌فرد]]، [[محسن رفیقدوست]] اشاره نمود.<ref name="rahnemai"/>


== مؤتلفه بازار ==
== مؤتلفه بازار ==

نسخهٔ ‏۲۳ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۱:۲۳

حزب مؤتلفه اسلامی
دبیرکلمحمدنبی حبیبی[۱]
بنیان‌گذارائتلاف سه هیئت اسلامی
بنیان‌گذاریبهار ۱۳۴۲‏[۲]
روزنامههفته‌نامه شما[۱]
مرام سیاسیاسلام‌گرایی
اصول‌گرایی
وابستگی ملیجبهه پیروان خط امام و رهبری
وابستگی بین‌المللیکنفرانس بین‌المللی احزاب آسیایی (ICAPP)
رنگ رسمی     سبز[۲]

حزب مؤتلفه اسلامی (نام‌های پیشین: جمعیّت مؤتلفه اسلامی و هیئت‌های مؤتلفه اسلامی)[۳] یک حزب سیاسیمذهبی در ایران است[۴] که در سال ۱۳۴۲ از ائتلاف ۳ هیئت مذهبی بنام‌های؛ هیئت مسجد امین‌الدوله، هیئت مسجد شیخ‌علی و هیئت اصفهانی‌ها، با پیروی از سید روح‌الله خمینی شکل گرفت.[۱] این تشکل به جناح راست و اصول‌گرایان سنتی تمایل دارد و در محیط سیاسی ایران، قشر «بازاری‌های مذهبی» را نمایندگی می‌کند.[۱][۴] این حزب همچنین در زمینه امور خیریه و تأسیس نهادهایی نظیر مدرسه اسلامی و صندوق‌های قرض‌الحسنه نیز فعالیت می‌کند.[۴]

هیئت‌های مؤتلفه در زمان ایجاد به شدت تحت تأثیر اندیشه‌های سید روح‌الله خمینی بودند و برای نخستین بار، در تظاهرات ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و ترور حسنعلی منصور، نقش ایفا کردند[۵] و در انقلاب ۱۳۵۷ نیز، علیه حکومت پهلوی فعالیت نمودند.[۴] پس از پیروزی انقلاب و تشکیل نظام جمهوری اسلامی، به منسجم‌ترین نیروی سیاسی جناح راست بدل شدند و یکی از پرنفوذترین جناح‌ها در حزب جمهوری اسلامی بشمار می‌آمدند.[۳] که دستِ‌کم تا پایان دهه نخست انقلاب، این جایگاه را حفظ نمودند.[۴] در سال ۱۳۶۶ در پی انحلال حزب جمهوری اسلامی، حزب موتلفه اسلامی به عنوان یک حزب مستقل به فعالیت ادامه داد.[۶]

از افراد سرشناس این حزب می‌توان به مرتضی مطهری، سید محمد بهشتی، محمدعلی رجایی، سید علی اندرزگو، محمدجواد باهنر، حبیب‌الله عسگراولادی، حسن عباس‌پور، اسدالله بادامچیان، محمدنبی حبیبی، علاءالدین میرمحمدصادقی، سید مصطفی میرسلیم، جعفر شجونی، حسن غفوری‌فرد، محسن رفیقدوست اشاره نمود.[۱]

مؤتلفه بازار

بخشی از هیئت مؤتلفه در فعالیت‌های تجاری شرکت می‌کند و بازار را در دست دارد و به نام موتلفهٔ بازار یا بخش اصناف جمعیت موتلفه در بازار تهران شناخته می‌شود و قوی‌ترین شاخه موتلفه‌است. هر چند موتلفه در زمینه سیاسی دولت‌گرا است ولی از نظر اقتصادی مخالف کنترل کامل وزارت بازرگانی و وزارت اقتصاد و دارایی بر همه فعالیت‌های تجاری و مبادلات اقتصادی می‌باشد.[۴][۷] انجمن جامعه اسلامی بازار و اصناف از تشکل‌های اسلامی همسو با موتلفه است.[۸]

ارتباط موتلفه و فداییان اسلام

الگوی رفتاری و فکری هیئت‌های مؤتلفه اسلامی، بیش از هر چیز منبعث از گروه فداییان اسلام به رهبری نواب صفوی بود چنان‌که حتی برخی از اعضای موتلفه از جمله مهدی عراقی، از جمله فعالین جمعیت فداییان اسلام به حساب می‌آمدند و متناسب با شرایط و اوضاع و احوال سیاسی ـ اجتماعی رژیم، اقدامات متفاوتی در دستور کار قرار می‌دادند.[۹] مهدی عبدخدایی از بازماندگان نسل نخست فداییان اسلام در مصاحبه ای در سال ۱۳۹۱ در توضیح ترور حسنعلی منصور می‌گوید: «ترور حسنعلی منصور را دوستان موتلفه‌ای انجام دادند. فداییان اسلام در سال ۱۳۲۴ تشکیل شد و در سال ۱۳۳۴ با مرگ رهبرانش فعالیتش متوقف شد. از سال ۱۳۴۲ به بعد که روح الله خمینی به دلیل سیستماتیک کردن مبارزات دستور ائتلاف هیئت‌های مذهبی تهران با همدیگر را دادند، بخشی از اعضای باقی مانده فداییان اسلام وارد هیئت‌های موتلفه شدند و شاخه نظامی هیئت‌های موتلفه را تشکیل دادند. این شاخه نظامی بود که اقدام کرد برای کشتن حسنعلی منصور. همه روزنامه‌ها نوشتند که منصور با هفت‌تیر نواب صفوی کشته شد زیرا کسانی چون مهدی عراقی، هرندی و نیک‌نژاد که در قتل منصور دخالت مستقیم داشتند، کاملاً متاثر از تفکرات نواب بودند.»[۱۰]

در انتخابات ریاست جمهوری

انتخابات نامزد
۱۳۵۸ جلال‌الدین فارسی[۱]
مرداد ۱۳۶۰ محمدعلی رجایی (حمایت رسمی)[۱]
سید علی‌اکبر پرورش و حبیب‌الله عسکراولادی (عضو حزب)[۱۱]
مهر ۱۳۶۰ سید علی‌اکبر پرورش و حسن غفوری‌فرد[۱۱]
۱۳۶۴ حبیب‌الله عسکراولادی[۱۱]
۱۳۶۸ اکبر هاشمی رفسنجانی[۱۱]
۱۳۷۲ احمد توکلی و عبدالله جاسبی[۱۱]
۱۳۷۶ علی‌اکبر ناطق نوری[۱]
۱۳۸۰ حسن غفوری‌فرد (عضو حزب)[۱۱]
۱۳۸۴ علی لاریجانی[۱۱]
۱۳۸۸ محمود احمدی‌نژاد[۱۱]
۱۳۹۲ علی‌اکبر ولایتی[۱۲]
۱۳۹۶ سید ابراهیم رئیسی[۱۳]

این تشکل همواره در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران نقش فعالی داشته‌است.[۱] البته در بیشتر موارد نامزدهای مورد حمایت مؤتلفه در انتخابات ریاست جمهوری شکست خورده‌اند.[۱۱]

در نخستین دوره، جلال‌الدین فارسی نامزد منتخب حزب بود.[۱] در دومین انتخابات، دو تن از اعضای حزب یعنی حبیب‌الله عسکراولادی و سید علی‌اکبر پرورش در انتخابات نامزد بودند، اما علی‌رغم این موضوع حزب رسماً از محمدعلی رجایی –نامزد حزب جمهوری اسلامی که در انتخابات پیروز شد– حمایت نمود.[۱]

این حزب در انتخابات ۱۳۷۶ از علی‌اکبر ناطق نوری حمایت کرد.[۱] در انتخابات ۱۳۸۸ این حزب پس از حرف و حدیث‌های فراوان در بین اعضای خود، به این نتیجه رسید که از محمود احمدی‌نژاد حمایت کند و در بیانیه‌ای ۶ دلیل برای حمایت خود برشمرد. اما بلافاصله پس از انتصاب اسفندیار رحیم‌مشایی به سمت معاون اولی –که مخالف آن بود– به صف منتقدان دولت دهم پیوست.[۱۱]

در انتخابات ۱۳۹۲، این حزب ابتدا از یحیی آل‌اسحاق حمایت کرد اما پس از انصراف او از نامزدی در انتخابات، حمایت خود را از علی‌اکبر ولایتی اعلام کرد.[۱۲] این حزب در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶، ابتدا مصطفی میرسلیم را به عنوان نامزد حزب معرفی کرد ولی در آستانه برگزاری انتخابات از سید ابراهیم رئیسی حمایت کرد.[۱۳]

منابع

  1. ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ Rahnema, “ii. Jamʿiyat-e Moʾtalefa and the Islamic Revolution”. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «rahnemai» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «تبیین نشانه حزب مؤتلفه اسلامی»، وبگاه رسمی حزب مؤتلفه اسلامی.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Rahnema, “JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI”.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ «جمعیت هیئت‌های موتلفه اسلامی»، بی‌بی‌سی فارسی.
  5. «تشکیل هیئت‌های مؤتلفه‌ی اسلامی تحت نظر امام خمینی». مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران. دریافت‌شده در ۶ سپتامبر ۲۰۱۷.
  6. «صعود و افول جمعیت موتلفه در سیاست ایران»، بی‌بی‌سی فارسی.
  7. آشفتگی در جمعیت موتلفه
  8. بی‌اعتنایی بازاریان به تقاضای انجمن همسو با موتلفه برای تعطیلی بازار
  9. «تاریخ ایرانی». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۷.
  10. Entekhab.ir، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب |. «عبدخدایی: آیت‌الله صدر ترور رزم‌آرا را تأیید کرد/ به ما می‌گفتند فداییان انگلستان». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۷.
  11. ۱۱٫۰۰ ۱۱٫۰۱ ۱۱٫۰۲ ۱۱٫۰۳ ۱۱٫۰۴ ۱۱٫۰۵ ۱۱٫۰۶ ۱۱٫۰۷ ۱۱٫۰۸ ۱۱٫۰۹ ملکوتی، «کاندیدای مؤتلفه کیست؟ / حزبی که رکورددار شکست در جمهوری اسلامی است»، روزآنلاین.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «حمایت حزب مؤتلفه از ولایتی در انتخابات ریاست جمهوری». خبرگزاری فارس. ۱۲ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۵ شهریور ۱۳۹۶.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «روایت بادامچیان از حمایت موتلفه از رئیسی». وب‌گاه خبرگزاری دانشجویان ایران. ۹ خرداد ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۵ شهریور ۱۳۹۶.

پیوند به بیرون

فارسی
انگلیسی
  • Rahnema, Ali (December 15, 2008), "JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI", Vol. XIV, Fasc. 5 (به انگلیسی) (online ed.), Encyclopædia Iranica, p. 483-500
  • Rahnema, Ali (December 15, 2008), "JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI i. Hayʾathā-ye Moʾtalefa-ye Eslāmi 1963-79", Vol. XIV, Fasc. 5 (به انگلیسی) (online ed.), Encyclopædia Iranica, p. 483-488
  • Rahnema, Ali (December 15, 2008), "JAMʿIYAT-E MOʾTALEFA-YE ESLĀMI ii. Jamʿiyat-e Moʾtalefa and the Islamic Revolution", Vol. XIV, Fasc. 5 (به انگلیسی) (online ed.), Encyclopædia Iranica, p. 488-500