مردوخ
| مردوخ | |
|---|---|
| خدا | |
سنگ نگاره مردوک[۱]
|
|
| اعطای لقب | آسمانی |
| نام کامل | مردوخ |
| نام‌های دیگر | مردوک |
| القاب | خدای آفرینش، خدای باروری |
| دودمان | بابلیان |
مردوک یا مردوخ یکی از خدایان باستانی تمدن بابل است. در تمدن بابلیان مردوک به عنوان خدای باروری و آفرینش مطرح است. او در دوره حمورابی به‌عنوان محافظ بابل به شمار می‌رفت. مردوک فرزند انکی خدای آبها و جانشین آنو خدای خدایان می‌باشد. در اساطیر بین‌النهرین و در پی توسعه اقتدار سیاسی بابل، مردوک صفات بیشتر خدایان بین‌النهرین را گرد آورد و به رئیس خدایان بابلی، آفریدگار انسان، نور و زندگی بدل شد. او را گاه در ردای جواهر دوخته و با عصا و حلقه پادشاهی مجسم کرده‌اند.[۲]
ریشه اصطلاح مردوخ[ویرایش]
مردوک از ریشه سومری اوتو خدای آفتاب گرفته شده و به معنای گوساله کوچک اوتو (امر اوت) می‌باشد. در فرهنگ بابلی این نام مروتوک نوشته شده که از زبان سومری برگردانده شده است و بابلیها اورا به امروتوک یا مردوک تغییر نام داده‌اند این نام در اصل سومری امراوتو یعنی گوساله شیرخوار اوتوامده است[۳]
میان دو اصطلاح مردوخ و مردوک به نظر می‌رسد مردوخ صحیحتر باشد که از دو بخش مر-دوخ تشکیل یافته است. بخش دوم را ممکن است به دُخ که در زبان فارسی معاصر بشکل دُخت محفوظ مانده‌است. به معنی شکل و قیافه است و دختر هم از این عنصر اقتباس شده است. بخش اوّل اصطلاح مر را به عناوین متعدد در تاریخ سراغ داریم به صورت مهر هم ممکن است تعبیر گردد؛ ولی مهر، به شکل دقیق در زمان فریدون در شاهنامه توصیف شده‌است:
| به فرمود تا آتش افروختند | همه عنبر و زعفران سوختند | |
| پرستیدن مهرگان دین اوست | تن‌آسانی و خودرن آیین اوست | |
| اگر یادگار است از او ماه مهر | بکوش به رنج ایچ منمای چهر[۴] |
دوره هخامنشیان[ویرایش]
در سال ۴۸۴ پیش از میلاد، خشایارشا ضمن سرکوب شورش بابل، استحکامات دفاعی آنجا را نابود و مجسمه خدای مردوخ را تخریب کرد.[۵]
بابلیان اعتقاد داشتند مردوک در کوهی در جهان زیرین زندانی است و در جشن اکیتومی Akitu بایست آزادش می‌کردند.[۶]
منابع[ویرایش]
- ↑ به شکل انسان بالدار. در بخش میراث میان رودان موزه لوور
- ↑ دائرةالمعارف هنر-رویین پاکباز ص ۹۹۸–۱۳۸۵ چاپ پنجم
- ↑ Helmer Ringgren, (1974) Religions of The Ancient Near East, Translated by John Sturdy, The Westminster Press, p. 66.
- ↑ شاهنامه نسخه مسکو. جلد یکم. روزگار فریدون، ص ۱۸
- ↑ CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
- ↑ علیرضا شاپور شهبازی-زندگی و جهانداری کوروش بزرگ-ص 259
پیوند به بیرون[ویرایش]
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
