امپراتور میجی (به ژاپنی: 明治天皇) (زاده ۳ نوامبر ۱۸۵۲ – درگذشت ۳۰ ژوئیه ۱۹۱۲) صد و بیست و دومین امپراتور ژاپن بود. او در طی سلطنت خود نقش رهبری را در مدرنیزه کردن ژاپن موسوم به اصلاحات میجی بعهده داشت. از او به عنوان «امپراتور بزرگ میجی» نیز نام برده می‌شود. امپراتور میجی در سن ۵۹ سالگی بعلت بیماری دیابت در گذشت.
امپراتور میجی دومین فرزند امپراتور کومی بود و در کیوتو متولد شد. پدر وی نام او را ساچینومیا نهاد. او در سال ۱۸۶۰ میلادی به عنوان ولیعهد ژاپن انتخاب شد. در سال ۱۸۶۷ میلادی امپراتور کومی درگذشت و وی در سن چهارده سالگی، به‌طور رسمی به مقام امپراتوری ژاپن رسید.
در ۷ آوریل ۱۸۶۸ (میلادی)، به هنگام تاج‌گذاری امپراتور میجی اعلام شد. این سوگندنامه هدف‌های اصلی دوران امپراتوری میجی را روشن کرده و بنیانی قانونی برای مدرنگراییژاپن بنا می‌نهد. پنج ماده این سوگندنامه به شرح زیر است:
برپایی شورای مشورتی.
همکاری همه طبقات در اداره امور مملکتی.
الغای قانون‌های تجمل‌ستیز و حذف محدودیت‌های طبقاتی در استخدام.
جایگزین کردن قانون‌های منصفانه طبیعی به جای سنت‌های نادرست.
جستجوی جهانی دانش به منظور تقویت بنیاد حکومت امپراتوری.
پس از تاج گذاری میجی در تاریخ ۲۳ اکتبر ۱۸۶۸ اعلام شد که از این پس سیستم نامگذاری ننگو (نام دوره ژاپنی) تغییر خواهد کرد و یک دوره به نام یک امپراتور که سراسر آن دوره حاکم بوده‌است نامگذاری خواهد شد بدین ترتیب نام دوره جدید به عنوان دوره میجی نامگذاری شد.[۱]
دولت در اواخر سال ۱۸۶۸ فعالیت خود را به ادو که به توکیو (پایتخت شرقی) تغییر نام داده بود منتقل کرد و در اوایل سال ۱۸۶۹ امپراتور به دژ قدیم اقامتگاه شوگون در آنجا نقل مکان کرد.[۲]
ژاپنی‌ها چهارصد سال بود که در کره یک ایستگاه تجاری بنام «سوریو واکان» داشتند و ملازمان دایمیوی (ارباب) تسوشیما در این پایگاه مستقر بودند. با آغاز دوره میجی روابط کره با ژاپن رو به تیرگی گذاشت. کره که رابطه حسنه‌ای با شوگون‌سالاری توکوگاوا داشت، پس از سرنگونی نظام شوگونی مایل نبود وارد رابطه بازرگانی با حکومت میجی شود. پدر پادشاه کره به تغییرهایی که به تازگی در ژاپن رخ داده بود، بدگمان بود. وی اصرار داشت به جای روابط مستقیم با ژاپن، به روال مرسوم از طریق واسطه شدن دایمیوی (ارباب) تسوشیما روابط بین دو کشور برقرار باشد. برای حل این مسئله دو عضو وزارت خارجهٔ ژاپن در سال ۱۸۷۰ به کره فرستاده شدند اما پاسخ کره تنها این بود که نمی‌توانند پیام ژاپن را بپذیرند. فرستادگان سرخورده به ژاپن برگشتند و دولت را ترغیب به جنگ با کره کردند. هیئت‌های دوم و سوم نیز توفیق بیشتری نداشتند. در سال ۱۸۷۳ سیاستمدار و دیپلمات ژاپنی سوئه‌جیما تانه‌اومی به دولت پیشنهاد داد که با توجه به سابقهٔ تاریخی بهتر است پایگاه بازرگانی در کره حفظ شود. با این حال ژاپن از رد درخواست خود مبنی برگشودن درهای تجارت و روابط دیپلماتیک از طرف کره خشمگین بود.[۳]
سایگو تاکاموری (سامورایی) و گروه متنفذی در دولت نظر داشتند که باید لشکری به تلافی رفتار توهین‌آمیز کره به این کشور اعزام شود. در این هنگام برخی دیگر از اعضای دولت تحت عنوان مأموریت ایواکورا در اروپا بودند. وقتی که آنها برگشتند نظر خود را مبنی بر اینکه به جای ماجراجویی در خارج باید به سامان داخل و اصلاح کارها و پیش بردن تجدد کشور باید پرداخته شود، توانستند غالب کنند. سایگو تاکاموری با هواداران خود از دولت کناره گرفت و به ولایت ساتسوما در جنوب ژاپن برگشت. اما تدابیر دولت مانند سربازگیری که به گمان وی برای محو بنیاد و سنت سامورایی از جامعه ژاپن بود موجب نارضایی وی بود و سرانجام در سال ۱۸۷۷ شورش مسلحانه‌ای که بنام جنگ سینان شناخته می‌شود را علیه دولت رهبری کرد. این شورش چندین ماه ادامه داشت و به بهای جان سی هزار نفر از دو طرف تمام شد تا قوای دولتی سرانجام توانست قیام را سرکوب کند. سایگو تاکاموری پس از شکست به سنت سامورایی‌ها هاراکیری کرد.[۴]
