آرامگاه علمای کوخرد

دو گنبدان کوخرد
نام	دو گنبدان کوخرد
کشور	ایران
استان	استان هرمزگان
شهرستان	شهرستان بستک
بخش	بخش کوخرد هرنگ
اطلاعات اثر
نام محلی	زیارت
نام‌های دیگر	زیارت کوخرد
نام‌های قدیمی	زیارت
نوع بنا	گنبد
سال‌های مرمت	۱۴۰۲ هجری قمری
کاربری	آرامگاه
کاربری کنونی	آرامگاه
دورهٔ ساخت اثر	افشاریه
بانی اثر	محمد شریف معمار
مالک اثر	سازمان میراث فرهنگی کشور
مالک فعلی اثر	سازمان میراث فرهنگی کشور
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۰۹۲۷
تاریخ ثبت ملی	۲۷ بهمن ۱۳۸۲
اطلاعات بازدید
امکان بازدید	بله
وبگاه	[۱]
دو گنبدان کوخرد روی نقشه ایران ۲۷٫۰۵۱۲۰۶°شمالی ۵۴٫۲۹۲۶۸۸°شرقی / 27.051206; 54.292688

بارگاه یا آرامگاه علمای کوخرد (دوگنبدان کوخرد) از مکان‌های دیدنی نزدیکی دهستان کوخرد واقع در بخش کوخرد هرنگ در شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان و یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است. این بنای تاریخی در سمت جنوب جاده بستک به بندر لنگه است. این آرامگاه در میان گورستان دهستان کوخرد و در ۱۰۰۰ متری غرب دهستان کوخرد واقع شده‌است. محل آن ۳۰۰ متر از محله تازه‌بنیاد «دهنو» کوخرد فاصله دارد و در جنوب گود میان ده قرار دارد. در لهجه محلی به آرامگاه، «زیارت» گفته می‌شود.

مجموعهٔ دو گنبدان کوخرد و ثبت آثار ملی

این بنای تاریخی یکی از شاهکارهای بنائی یکی از مشهورترین معماران بزرگ منطقه بستک و جهانگیریه، «محمد شریف معمار» بنا گردیده‌است. این بنای تاریخی و مذهبی چند سال پیش به عنوان یکی از آثار ملی توسط سازمان میراث فرهنگی کشور با نام «مجموعهٔ دو گنبدان» به ثبت رسیده‌است. بنای این آثار برجسته و تاریخی بین سال‌های ۱۱۴۹ تا ۱۱۵۱ ه‍.ق ساخته شده‌است. مجموعهٔ دو گنبدان کوخرد در ۲۷ بهمن ۱۳۸۲ خورشیدی به ثبت رسیده‌است. بنای دوگنبدان آرامگا چند تن از بزرگان و مشاهیر بستک و جهنگیریه، «حاج شیخ عبدالرحمان بزرگ»، «قاضی حاج ملا اسماعیل» و «حاج ملا عبدالواحد» است. این بزرگان که در دورهٔ خود به علم و فقه و حدیث و دانایی شهرت فراوان داشته‌اند. این اثر زیبا و دیدنی در ابتدای ورودی کوخرد از مسیر بستک به کوخرد و در غرب کوخرد قرار دارد. این اثر فرهنگی مربوط به چند صد سال قبل و با گنبد اورچین ساخته شده‌است که چندین بار توسط خیرین و انجمن میراث فرهنگی کوخرد بازسازی شده‌است.

آرامگاه عبدالرحمان بستکی

وی از دین‌شناسان شناخته‌شده بود. آموزه‌های دینی و طریقت را از برادر بزرگ خود عبدالقادر آموخت و در مدرسه شیخ بستک مدرس بود، مدتی در مکه ادامه تحصیل کرد و در آنجا از علمای برجسته و تراز اول شناخته شد. بعدها در کوخرد مدرسه‌ای بنا کرد و به کودکان علوم شرعی درس می‌داد. وی از حاصل کشاورزی از کاریزهایی که خودش احداث کرده بود زندگی‌اش را می‌گذراند و چندی پس از درگذشت شیخ عبدالقادر مردم را راهنمایی دینی می‌کرد. وی در سال ۱۱۴۹ ه‍.ق در کوخرد فوت کرد.

آرامگاه اسماعیل بستکی

وی فرزند حسن بستکی برادر عبدالرحمان بزرگ و برادر عبدالقادر بستکی بود. مرد پارسایی بود و از طرف عمویش کار قضاوت کوخرد و هرنگ و لمزان و انجیره و دژگان را برعهده داشت. بیشتر عمر خود را در کارهای کشاورزی و غرس درختان نخل صرف می‌کرد و دام زیاد داشت. به دامداری اشتیاق بسیاری داشت. او در ۱۱۵۳ ه‍.ق در هرنگ فوت کرد و در بقعهای جنب بارگاه برادرش شیخ عبدالرحمان بزرگ به خاک سپرد شد.

آرامگاه عبدالواحد

فرزند ملا اسماعیل معروف بود به حاجی ملا عبدالواحد آخوند، یکی از علما و قاضیان معروف این بخش بود. فوت او در روستای هرنگ رخ داد و در بقعه کوخرد جنب گور پدرش به خاک سپرده شد.

آرامگاه عبدالرحمان و آرامگاه اسماعیل و آرامگاه عبدالواحد در یک محوطه قرار دارد.

ارچین

• دوگنبدان کوخرد از طرف یونسکو مورد توجه قرار گرفته و علت آن نیز خراب شدن یکی از ابنیه‌های تاریخی مذهبی در کشور عراق بوده که می‌خواستند مرمت اش کنند و مختصات مهندسی و معماری آن را از شوش دانیال و دو گنبدان کوخرد می‌گیرند؛ که به وسیلهٔ مطالبی که در سایت ویکی‌پدیا گذاشته شده یود با آن آشنا شده بودند و تأیید کرده‌اند که معماری دوگنبدان در جنوب ایران (کوخرد) منحصر به فرد است. حتی این اثر قابلیت ثبت جهانی نیز دارد.
• ارچین به پنبدهای مخروطی (مطبق و پله پله) ولانه زنبوری مثل گنبد آرامگاه (دو گنبدان کوخرد) گفته می‌شود.

جستارهای وابسته

• موقعیت دوگنبدان کوخرد بر روی Google Maps

فهرست منابع و مآخذ

• محمدیان، کوخری، محمد، «به یاد کوخرد»، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.
• درگاه فهرست آثار ملی ایران
• فهرست آثار فرهنگی تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی شهرستان بستک
• محمد، صدیق «تارخ فارس» صفحه‌های (۵۰–۵۱)، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی.
• الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.
• محمدیان، کوخردی، محمد، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.