خبرچین بیکران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

خبرچین بیکران ابزار بزرگ مصورسازی داده و واکاوی کلان‌داده آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا است. این ابزار با شمارش فراداده، به مدیران آن آژانس، امکان جمع‌بندی دربارهٔ کنش‌های گردآوری داده از سراسر جهان را فراهم می‌آورد.[۱] وجود این ابزار در سال ۲۰۱۳ (میلادی) در اسناد فاش شده به‌دست ادوارد اسنودن آشکار شد.[۲] آن اسناد فاش شده نشان می‌دادند که اینکه آژانس امنیت ملی به مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا، اطمینان کامل داده که آن آژانس هیچ‌گونه داده‌ای را از میلیون‌ها شهروند آمریکایی گردآوری نمی‌کند، برخلاف واقعیت است.[۳]

تاریخچه[ویرایش]

اطلاعاتی که حکومت فدرال ایالات متحده آمریکا از درون آمریکا و به ویژه، شهروندان آمریکایی گردآوری می‌کند باید بر پایه لایحه نظارت بر اطلاعات خارجی ۱۹۷۸ و دادگاه نظارت بر اطلاعات خارجی باشد.[۴][۵][۶]

پروژه‌های جهانی داده‌کاوی آژانس امنیت ملی برای دهه‌ها وجود داشته‌اند. اما برنامه‌های امروزی گردآوری و واکاوی داده، از درون آمریکا، مانند پریزم و مین‌وی، با ایجاد تغییراتی در قوانین نظارتی آمریکا در دوره ریاست‌جمهوری جرج دابلیو بوش و به‌روزرسانی در دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما در دسامبر ۲۰۱۲ ممکن شدند.[۷]

جزئیات[ویرایش]

خبرچین بیکران، نخستین بار در ۸ ژوئن ۲۰۱۳ و با چاپ در روزنامه گاردین، آشکار شد.[۱][۸] این گزارش، با یک نقشه گرمایی فوق محرمانه همراه بود که در آن تاریخچه داده ۵۰۴ منبع گردآوری ثبت کننده اطلاعات ارتباطی و اطلاعات شبکه دیجیتال جدا از هم را نشان می‌داد. در این نقشه، کشورهای تحت نظارت، با طیف رنگی بین سبز تا قرمز نشان داده شده‌اند.[۹][۱۰]

نقشه گرمایی خبرچین بیکران که نشان می‌دهد در ۳۰ روز ۹۷ میلیارد داده اینترنتی (DNI) و ۱۲۴ میلیارد رکورد داده تلفنی را گردآوری کرده‌است.
تغییر طیف رنگ، نشان‌دهنده فزونی داده گردآوری شده از کشورها است.[۹][۱۰]

این نقشه نشان می‌دهد که نزدیک به ۳ میلیارد المان داده در یک دوره ۳۰ روزه که در مارس ۲۰۱۳ پایان می‌یابد از درون آمریکا گردآوری شده‌است. اسنودن گفت که این ابزار از آمریکایی‌های در خود آمریکا زندگی می‌کنند بیشتر از روس‌هایی که در روسیه زندگی می‌کنند اطلاعات، گردآوری می‌کند. او نگران دو مرکز ارشد در پایگاه ناحیه‌ای هاوایی برای مرکز عملیات تهدیدهای آژانس امنیت ملی و دو مرکز ارشد در اداره فناوری آژانس امنیت ملی آمریکا است که کار خود را در اکتبر ۲۰۱۲ آغاز کرده‌اند. این چهار مرکز از استفاده‌کنندگان کانال‌های جداشده داخلی آژانس امنیت ملی، به حساب می‌آیند.[۱۱]

اسنودن می‌گفت که همکاران از یادگرفتن جزئیات، شگفت‌زده می‌شدند ولی نمی‌خواستند بیش از آن دربارهٔ برنامه بدانند. تا آوریل ۲۰۱۲ او خیلی وقت‌ها از این همکاران می‌پرسید: "فکر می‌کنید اگر این، خبر اول رسانه‌ها شود مردم چه کار می‌کنند؟" وَنی واینز، سخنگوی آژانس امنیت ملی گفت: "پس از یک تحقیق گسترده شامل مصاحبه با ناظران و همکاران پیشین آژانس امنیت ملی، ما مدرکی برای گفته‌های آقای اسنودن پیدا نکردیم."[۱۱]

داده واکاوی شده با خبرچین بیکران، شامل تاریخچه برنامه نظارت الکترونیک و فراداده تماس‌های تلفنی می‌شود. این داده در بایگانی داده آژانس امنیت ملی به نام GM-PLACE نگهداری می‌شود. بر پایه یادداشت پرسشگان، این داده، داده لایحه نظارت بر اطلاعات خارجی را در بر نمی‌گیرد. پریزم اسم رمز برنام گردآوری است که نام رسمی آن US-984XN است. این برنامه، یکی از منابع داده ثبت کننده اطلاعات ارتباطی است.[۹][۱۰]

بر پایه اسلایدهای منتشر شده، خبرچین بیکران یک نرم‌افزار آزاد و متن‌باز است و بنابراین «در دسترس همه توسعه دهندگان آژانس امنیت ملی است» و با خدمات میزبانی شده در رایانش ابری، همکاری می‌کند. این ابزار از آپاچی هدوپ، نگاشت‌کاهش، و آپاچی اکومولو[۱۲] برای پردازش رایانه‌ای داده‌ها استفاده می‌کند.[۱۳]

رسانه‌های اروپا[ویرایش]

نخستین‌بار، اطلاعات چاپ شده دربارهٔ خبرچین بیکران با نماگرفت‌هایی از این برنامه همراه بود که نمودارهایی با جزئیاتی را نشان می‌داد که بین ۱۰ دسامبر ۲۰۱۲ و ۸ ژانویه ۲۰۱۳ آژانس امنیت ملی از چندین کشور اروپایی، داده، گردآوری کرده‌است. این نمودارها را آژانس‌های خبری سرشناس هر یک از کشورهای زیر منتشر کرده‌اند:

نماگرفتی از خبرچین بیکران که جزئیات داده گردآوری شده از آلمان را نشان می‌دهد. در نمودار بالایی، میله‌های آبی، داده اینترنتی و میله‌های سبز، داده تلفنی هستند. پایین-وسط دو گروه نمادگر کنش‌های شنود الکترونیک و پایین-راست مهم‌ترین بخش فنی این برنامه است که به نام ایکس‌کی‌اسکور شناخته می‌شود.
  • ۲۰ اکتبر ۲۰۱۳:فرانسه: نموداری که گردآوری بیش از ۷۰ میلیون فراده تماس تلفنی را نشان می‌داد توسط لو موند منتشر شد.
  • ۲۸ اکتبر ۲۰۱۳:اسپانیا: نموداری که گردآوری بیش از ۶۰ میلیون فراده تماس تلفنی را نشان می‌داد توسط ال موندو منتشر شد.[۱۵]
  • ۱۹ نوامبر ۲۰۱۳:نروژ: نموداری که گردآوری بیش از ۳۳ میلیون فراده تماس تلفنی را نشان می‌داد توسط دابیلادت منتشر شد.[۱۶]
  • ۶ دسامبر ۲۰۱۳:ایتالیا: نموداری که گردآوری بیش از ۴۶ میلیون فراده تماس تلفنی را نشان می‌داد توسط روزنامه نیم‌قطع لا اسپرسو منتشر شد.[۱۷]
  • ۸ فوریه ۲۰۱۴:هلند: نموداری که گردآوری بیش از ۱/۸ میلیون فراده تماس تلفنی را نشان می‌داد توسط روزنامه ان‌آرسی هندلسبلد منتشر شد.[۱۸]

بازنگری‌های رسانه‌ای[ویرایش]

نخستین بازنگری[ویرایش]

در آغاز، این رسانه‌ها نوشتند که نمودارهای خبرچین بیکران نشان می‌دهند چند تماس تلفنی از هر کشور شنود شده‌است. اما نخستین بازنگری، این بود که این برنامه، خودِ گفتگوی تلفنی را شنود نمی‌کند و تنها، فراداده آن را نگه می‌دارد.

دومین بازنگری[ویرایش]

دومین بازنگری دربارهٔ شخص و مکان این داده گردآوری شده‌است. در ۵ اوت ۲۰۱۳، یک هفته پس از انتشار خبرچین بیکران در آلمان، آژانس اطلاعات فدرال آلمان گفت که آنها این داده را از ارتباطات خارج از کشور به‌دست آورده‌اند که به عملیات نظامی خارجی ربط دارد.[۱۹][۲۰] پس از انتشار چارت نروژ در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۳، سرویس اطلاعات نروژی نیز چنین چیزی گفت.[۲۱] در ۴ فوریه ۲۰۱۴ دولت هلند، آشکار کرد که این ۱/۸ میلیون فراداده را آژانس امنیت ملی گردآوری نکرده، بلکه سرویس اطلاعات و امنیت نظامی هلند برای پشتیبانی از عملیات نظامی گردآوری کرده‌است. این خبر به کناره‌گیری وزیر امور داخلی آن کشور انجامید.[۲۲]

در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۳ رئیس آژانس امنیت ملی، کیث بی. الکساندر در پاسخ به اتهامات رسانه‌های اسپانیا، فرانسه، و ایتالیا دربارهٔ شنود میلیون‌ها تماس تلفنی مردم این کشورها به‌دست آژانس امنیت ملی گفت: «این چیزها کاملا دروغ هستند.» او افزود: «ما چنین اطلاعاتی را از شهروندان اروپایی گردآوری نکرده‌ایم. این نشان دهنده اطلاعاتی است که ما و متحدانمان در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) برای دفاع از کشورهایمان و پشتیبانی از عملیات نظامی، گردآوری کرده‌ایم.»[۲۳]

سومین بازنگری[ویرایش]

با وجود گزارش‌های نخستین در رسانه‌های اروپایی، یک پرونده مایکروسافت پاورپوینت و پرسشگان که گاردین چاپ کرد[۲۴] نشان می‌دهد که خبرچین بیکران، با گذشتن از سیستم‌های اطلاعات سیگنال آژانس امنیت ملی، فراداده اطلاعات شبکه دیجیتال (Internet) و ثبت کننده اطلاعات ارتباطی (Telephony) را شمارش و واکاوی می‌کند؛ بنابراین نشان نمی‌دهد که چه تعداد داده مخابراتی و اینترنتی شنود می‌شود.[۲۵]

رسانه‌های مرتبط[ویرایش]

پرونده پاورپوینت معرفی خبرچین بیکران:

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Glenn Greenwald and Ewen MacAskill (June 8, 2013). "Boundless Informant: the NSA's secret tool to track global surveillance data". The Guardian. London. Retrieved June 12, 2013.
  2. Greenwald, Glenn; MacAskill, Ewen; Poitras, Laura (June 9, 2013). "Edward Snowden: the whistleblower behind revelations of NSA surveillance". The Guardian. London. Retrieved June 9, 2013.
  3. "Here's The NSA's Supposedly Non-Existent Tool To Track Global Metadata". Gawker. ژوئن 9, 2013. Archived from the original on March 20, 2014. Retrieved March 20, 2014.
  4. Dean, John W. George W. Bush as the New Richard M. Nixon: Both Wiretapped Illegally, and Impeachable; Both Claimed That a President May Violate Congress' Laws to Protect National Security, FindLaw, December 30, 2005
  5. The Impeachment of George W. Bush بایگانی‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۰۶ توسط Wayback Machine by Elizabeth Holtzman, The Nation, January 11, 2006
  6. Adopted By The House Of Delegates بایگانی‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine (Archive), American Bar Association, February 13, 2006
  7. Greenwald, Glenn (June 6, 2013). "NSA taps in to internet giants' systems to mine user data, secret files reveal". The Guardian. London. Retrieved June 6, 2013.
  8. "Boundless Informant | World news". The Guardian. London. June 8, 2013. Retrieved June 9, 2013.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ "Boundless Informant NSA data-mining tool – four key slides". The Guardian. London. June 8, 2013. Retrieved June 9, 2013.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ "Government: 11 things you need to know about u.s. domestic spying". The Blaze, Inc. June 7, 2013. Archived from the original on 25 June 2013. Retrieved 31 May 2019.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Gellman, Barton. "Edward Snowden, after months of NSA revelations, says his mission’s accomplished." Washington Post. December 23, 2013. Retrieved on February 7, 2014.
  12. "NSA Mimics Google, Pisses Off Senate, Cade Metz". Wired. July 17, 2012.
  13. "Boundless Informant slides". Documentcloud.org. Retrieved June 9, 2013.
  14. Daten aus Deutschland, August 5, 2013
  15. Glenn Greenwald & German Aranda, La NSA espió 60 millones de llamadas en España en sólo un mes, October 28, 2013
  16. Glenn Greenwald & Arne Halvorsen, USA overvåket 33 millioner norske mobilsamtaler, November 19, 2013
  17. Glenn Greenwald & Stefania Maurizi, Da qui ci spiano gli americani, December 6, 2013.
  18. Top Level Telecommunications, BOUNDLESSINFORMANT: metadata collection by Dutch MIVD instead of NSA, February 8, 2014
  19. Der Spiegel, Mass Data: Transfers from Germany Aid US Surveillance, August 5, 2013
  20. Marcel Rosenbach & Holger Stark, Der NSA Komplex, Deutsche Verlags-Anstalt, München 2014, p. 235 and 326.
  21. RT.com, Norway admits it carried out phone surveillance for NSA, November 19, 2013.
  22. Top Level Telecommunications, Dutch government tried to hide the truth about metadata collection, February 17, 2014
  23. Reuters.com, NSA chief defends agency amid U.S. spy rift with Europe بایگانی‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine, October 29, 2013
  24. "Boundless Informant: NSA explainer – full document text". The Guardian. London. June 8, 2013. Retrieved June 12, 2013.
  25. Top Level Telecommunications, BOUNDLESSINFORMANT only shows metadata, October 22, 2013.

منابع[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]