پزشک: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏واژه‌شناسی: معنی نام پزشک
برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
ویرایش‌های دارای حسن نیت محسن میرآفتاب برگردانی شد: نیازمند منبع معتبر (توینکل🐍)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۹: خط ۹:


== واژه‌شناسی ==
== واژه‌شناسی ==
فریدون جنیدی در کتاب داستان ایران درباره ی نام پزشک می نویسد :
واژه ی « مَذ » یا « مَد » در اوستا ، مست بودن ، شاد بودن ، خوش بودن است ، و همین واژه برای بهبود دادن ، به تندرستی برگرداندن بیمار نیز کاربرد دارد ، و از سنجش این دو واژه چنین بر می آید : بیمار و رنجور یا دردمند را دوباره زندگی بخشیدن ، یا دوباره شاد و سرخوش کردن ، بیاری مد چنانکه « وی مَد » ( نسخه ) فرمان دارویی برای بیمار است .
در زبان فرانسوی پزشگ را medecin و در زبان ایتالیایی medico می خوانند ، و روشن است که این نام از واژه ی « مَد » اوستایی برآمده باشد . اما این پاژنام در زبان اوستایی « بَ اِ شَ زَ » و بگونه ی ساده تر « بَ اِشَزْ » خوانده می شود .
بخش نخست این واژه « بَ اِشْ » در زبان پهلوی و نیز فارسی « بِیش » درآمد که رنج و درد بوده باشد و بخش پایانی آن « زَ » ریشه‌ی زدن است و برویهم « زدن یا از میان بردن درد و رنج » است که کار درمانگر یا پزشگ است .
این واژه در زبان پهلوی بگونه ی « بچیشک » و در زبان ارمنی بجیشک ، در زبان فارسی بگونه ی بجشک و پزشگ درآمد .
در ایران باستان ، پزشکان را رده های گوناگون بود :
دارو پزشک : پزشکی که با دارو ، درمان میکرد
کارد پزشک : که با بریدن و دوختن ، بیمار را درمان می کرد
دامپزشک : پزشک جانوران
دات پزشک : پزشکی که اندازه ی آسیب بر جانوران ، یا مردمان آسیب دیده را به دادگاه گزارش میکرده است ( پزشکی قانونی )
مانتره پزشک : پزشکی که با گفتار اندیشه بر انگیز بیمار را درمان می کرد ( گفتار درمانی )
پزشک یک [[واژه]] کهن فارسی است<ref name=":0"/> که در [[شاهنامه فردوسی]] به فراوان آمده‌است (به فتح ز)، مانند:
پزشک یک [[واژه]] کهن فارسی است<ref name=":0"/> که در [[شاهنامه فردوسی]] به فراوان آمده‌است (به فتح ز)، مانند:
{{شعر}}
{{شعر}}

نسخهٔ ‏۴ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۱۴

پزشک بیمارستان سان سالواتوره در پزارو، ایتالیا در دنیاگیری کروناویروس
یک پزشک بینایی‌سنجی در حال معاینهٔ چشم یک بیمار با یک چشم‌بین

پزشک[۱] (به انگلیسی: physician) یا دکتر (به فرانسوی: docteur) در دانش پزشکی، کسی است که به حرفهٔ «پزشکی»، که برگرداندن سلامت انسان از طریق مصاحبه با بیمار، مطالعه، تشخیص و درمان بیماری یا آسیب‌دیدگی است، می‌پردازد.[۲] این معمولاً به دانش کافیِ آکادمیک مانند آناتومی، فیزیولوژی و فارماکولوژی، شناخت بیماری‌ها و درمان آن‌ها نیاز دارد. در گذشته برای این حرفه کلمات «حکیم» و «طبیب» به کار گرفته می‌شد.[۳]

پزشکی

پزشکی شاخه‌ای از علوم سلامت است. هدف پزشکی حفظ و ارتقاء تندرستی، درمان بیماری‌ها و بازتوانی آسیب دیدگان «مانند فیزیوتراپی» می‌باشد. این هدف با شناخت بیماری‌ها، تشخیص و درمان و جلوگیری از بروز آنها به انجام می‌رسد.

واژه‌شناسی

پزشک یک واژه کهن فارسی است[۱] که در شاهنامه فردوسی به فراوان آمده‌است (به فتح ز)، مانند:

چو زین بگذری خسروا دیو رشکیکی دردمندی بود بی پزشک

همچنین در متن مانوی زیر به زبان پهلوی اشکانی می‌خوانیم:

پارتی فارسی
Šāh wāxt ku: Až ku ay? – Man wāxt ku: Bizišk hēm až Bābel شاه گفت: «اهل کجایی؟» من گفتم: «پزشک هستم از سرزمین بابل».

در ادبیات فارسی، به جمعی از پزشکان اَطِبا گفته می‌شود.[۴]

واژه دکتر در زبان انگلیسی، «داکتر» تلفظ می‌شود.[۵]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «معنی پزشک | لغت‌نامه دهخدا». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۶.
  2. سازمان جهانی بهداشت: طبقه‌بندی مشاغل کارکنان بهداشت و درمان. منبع: برگرفته از سازمان بین‌المللی کار، استاندارد بین‌المللی طبقه‌بندی مشاغل: ISCO-08 (www.ilo.org/public/english/bureau/stat/isco/isco08/index.htm).
  3. «ویژگیهای یک پزشک خوب». daneshnameh.roshd.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۶.
  4. فارسی (چهارم).
  5. "DOCTOR | meaning in the Cambridge English Dictionary". dictionary.cambridge.org (به انگلیسی). Retrieved 2020-08-25.