انسان خردمند: تفاوت میان نسخه‌ها
برچسب: خنثی‌سازی |
جزبدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: پیوند بیش از حد به ویکی‌های دیگر ویرایشگر دیداری |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| range_map = Habitat-homo-sapiens.svg |
| range_map = Habitat-homo-sapiens.svg |
||
}} |
}} |
||
'''انسان هوشمند'''، '''انسان خردمند'''، '''انسان نوین''' یا '''هومو ساپینس''' {{علمی|Homo sapiens}} نام یک [[گونه (زیست‌شناسی)|گونه]] از [[سرده]] [[انسان (سرده)|انسان]] است. بر اساس |
'''انسان هوشمند'''، '''انسان خردمند'''، '''انسان نوین''' یا '''هومو ساپینس''' {{علمی|Homo sapiens}} نام یک [[گونه (زیست‌شناسی)|گونه]] از [[سرده|سردهٔ]] [[انسان (سرده)|انسان]] است. بر اساس [[فرگشت|نظریهٔ فرگشت]]، انسان خردمند، نمونه‌ای فرگشت‌یافته از انسان راست‌قامت است. |
||
از دیدگاه [[دیرین‌مردم‌شناسی|دیرین‌مردم‌شناختی]]، دو پندار بنیادین در مورد خاستگاه انسان هوشمند موجود است. نخستین دیدگاه بر آن است که انسان‌های خردمند، از نیای مشترکی که از [[انسان راست‌قامت]] در [[آفریقا]] تمایز یافته، تکثیر گردیده‌است. فرض دیگر بر آن است که انسان خردمند مسیر |
از دیدگاه [[دیرین‌مردم‌شناسی|دیرین‌مردم‌شناختی]]، دو پندار بنیادین در مورد خاستگاه انسان هوشمند موجود است. نخستین دیدگاه بر آن است که انسان‌های خردمند، از نیای مشترکی که از [[انسان راست‌قامت]] در [[آفریقا]] تمایز یافته، تکثیر گردیده‌است. فرض دیگر بر آن است که انسان خردمند مسیر فرگشتی خود را از انسان راست‌قامت نه فقط در آفریقا که در دیگر قلمروها سپری کرده‌است. از سال ۲۰۱۰ میلادی مطالعات [[ژنتیک]]ی، دیدگاهی میانه را ثابت کرده‌اند؛ به‌طوری‌که خزانهٔ ژنی انسان خردمند عمدتاً از نیای آفریقایی است، اگرچه اختلاط در طول فرگشت نشان می‌دهد که در دیگر نقاط کرهٔ زمین نیز فرگشت رخ داده‌است. |
||
== نام‌گذاری == |
== نام‌گذاری == |
||
نام علمی انسان خردمند که هومو ساپینس است توسط [[کارل لینه]] (۱۷۵۸)<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipeida|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-2|عنوان=Homo sapiens}}</ref> گذاشته شده، بخش لاتین آن هومو (homo) به معنی انسان و بشر است و ساپینس (sapiens) که |
نام علمی انسان خردمند که هومو ساپینس است توسط [[کارل لینه]] (۱۷۵۸)<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipeida|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-2|عنوان=Homo sapiens}}</ref> گذاشته شده، بخش لاتین آن هومو (homo) به معنی انسان و بشر است و ساپینس (sapiens) که واژه‌ای [[لاتین]] است، معنی خردمند می‌دهد. برخی از مترجمان و زبان‌شناسان معتقدند که عبارت «خردورز» ترجمهٔ بهتری نسبت به «خردمند» برای واژهٔ لاتین sapiens است ولی با این حال در زبان فارسی بیشتر از عبارت خردمند استفاده می‌شود. |
||
== ریشه == |
== ریشه == |
||
انسان خردمند به سه زیرگونهٔ ''انسان خردمند هوشمند''، ''[[انسان خردمند ایدالتو]]'' و ''[[انسان خردمند باستانی|انسان‌های خردمند باستانی]]'' طبقه‌بندی می‌شوند که دو |
انسان خردمند به سه زیرگونهٔ ''انسان خردمند هوشمند''، ''[[انسان خردمند ایدالتو]]'' و ''[[انسان خردمند باستانی|انسان‌های خردمند باستانی]]'' طبقه‌بندی می‌شوند که دو دستهٔ آخر منقرض گردیده‌اند. |
||
به‌طور معمول دو نظریه در خصوص |
به‌طور معمول دو نظریه در خصوص ریشهٔ انسان خردمند وجود دارد: [[منشأ آفریقایی انسان مدرن]] و [[فرضیه چند ناحیه‌ای]] بودن آن. از سال ۲۰۱۰ که تحقیقات ژنتیکی ظهور پیدا کردند، بیشتر کشفیات نشان دهندهٔ منشأ آفریقایی بوده و همچنین یک درصد محدودی نیز به صورت [[ویکی‌پدیا:Archaic_human_admixture_with_modern_humans|مخلوط چندناحیه‌ای]] وجود داشته‌است. |
||
مدل اصلی که مورد قبول اکثریت قرار گرفته منشأ اصلی انسان‌های مدرن امروزی را بر اساس [[مهاجرت انسان‌های اولیه]] از آفریقا دانسته‌است. این نظریه در رسانه‌ها با نام مدل خروج-از-آفریقا (Out-of-Africa model) شناخته می‌شود و در دانشگاه‌ها با |
مدل اصلی که مورد قبول اکثریت قرار گرفته منشأ اصلی انسان‌های مدرن امروزی را بر اساس [[مهاجرت انسان‌های اولیه]] از آفریقا دانسته‌است. این نظریه در رسانه‌ها با نام مدل خروج-از-آفریقا (Out-of-Africa model) شناخته می‌شود و در دانشگاه‌ها با نظریهٔ جدید تک-منشأی (recent single-origin) بودن، نظریهٔ جایگزینی (Replacement Hypothesis) و نظریهٔ مدل جدید منشأ آفریقایی (Recent African Origin) شناخته می‌شود. این نظریه که انسان‌ها دارای یک منشأ هستند در کتاب «[[تبار انسان، و انتخاب طبیعی در ارتباط با جنسیت|تبار انسان، و انتخاب طبیعی در ارتباط با جنیست]]» توسط [[چارلز داروین]] (۱۸۷۱) منتشر شده‌است. این نظریه تا سال ۱۹۸۰ میلادی مورد قبول واقع نشد، تا اینکه در سال ۱۹۸۰ میلادی بر اساس مطالعهٔ DNA روش‌های امروزی ([[دی‌ان‌ای میتوکندریایی]]) و نیز با شواهد به‌دست آمده [[انسان‌شناسی زیستی]] مطابقت پیدا کرد. بر اساس شواهد به‌دست آمده از فسیل‌ها و آزمایش‌ها ژنتیک، [[انسان خردمند باستانی]] در آفریقا و به [[ویکی‌پدیا:Anatomically_modern_human|آنتومیک انسان مدرن]] امروزی در طی سالیان و در حدود ۲۰۰ هزار و ۱۰۰ هزار پیش تکامل یافتند و اولین دسته‌ای که آفریقا را ترک کردند حدود ۶۰ هزار سال پیش بوده که در طی زمان با جمعیت انسان‌های [[نئاندرتال]] و هومو ارکتوس ([[انسان راست‌قامت]]) جایگزین شدند. اخیراً، در سال ۲۰۱۷ میلادی، فسیل‌هایی در [[جبل ایرهود]] ([[مراکش]]) پیدا شدند که نشان می‌دهند ممکن است تکامل انسان خردمند در حدود ۳۰۰ هزار سال پیش بوده<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipeida|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-NAT-20170607a-6|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-NAT-20170607a-6}}</ref> و همچنین دیگر شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ممکن است انسان خردمند در ۲۷۰ هزار سال پیش آفریقا را ترک کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipeida|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-NYT-20170704-7|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-NYT-20170704-7}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipeida|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-NC-20170704-8|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-NC-20170704-8}}</ref> امروزه دانشمندان با مدل تک منشأی بودن انسان‌ها در آفریقای شرقی اتفاق نظر دارند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-9|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-9}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-10|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-10}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-11|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-11}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-12|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-12}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-13|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-13}}</ref> با این حال، یافته‌های جدید از ژنوم‌های کامل نئاندرتال این فرض را ایجاد می‌کند که برخی از انسان‌های مدرن امروزی دارای ژن‌های مشترکی با برخی ژن‌های نئاندرتال هستند. فردی که این مطالعه را انجام داده گفته‌است که یافته‌های آنان با ترکیب بالای ۴٪ از نئاندرتال در برخی از جمعیت‌ها مطابقت دارد. اما در همان مطالعه نیز گفته شده‌است که ممکن است دلایل دیگری برای اشتراک ژن‌های انسان امروزی با ژن‌های باستانی وجود داشته باشد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-14|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-14}}</ref> |
||
== |
== فرگشت == |
||
بازهٔ زمانی برای فرگشت از نسل [[ویکی‌پدیا:Chimpanzee–human_last_common_ancestor|شامپانزه-انسان]] به گونهٔ [[انسان (سرده)]] تقریباً ۱۰ تا ۲۰ میلیون سال پیش و از انسان راست‌قامت به انسان خردمند تقریباً ۱٫۸ تا ۰٫۲ میلیون سال پیش تخمین زده شده‌است. مطالعات علمی بر روی [[فرگشت انسان]] عمدتاً بر روی ژنوم [[انسان (سرده)]] تمرکز دارد (ایجاد و انقراض گونه‌ها)، اما مطالعه بر روی دیگر گونهٔ [[انسانیان]] را نیز شامل می‌شود، برای مثال «میمون‌های بزرگ» که شامل [[جنوبی‌کپی]] به عنوان مهمترین اجداد انسان‌ها می‌شود و همچنین گونه‌هایی که در بین [[انسان‌ساییان]] بوده و منقرض شدند: [[شامپانزه|شامپانزه]]ها، [[بونوبو]]ها، [[گوریل|گوریل]]ها و دیگر گونه‌های منقرض شده. «انسان‌های امروزی» به عنوان [[گونه (زیست‌شناسی)|گونه]] انسان خردمند (هومو ساپینس) شناخته می‌شود که تنها [[زیرگونه]] منشعب شده از آنچه که هومو ساپینس بوده، است. [[انسان خردمند ایدالتو]] که یک زیرگونه شناخته شده دیگر است، نیز منقرض شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipeida|کد زبان=En|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-19|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-19}}</ref> گونه انسان [[نئاندرتال]] که در ۳۰ هزار سال پیش منقرض شده به عنوان یک زیرگونه از «هومو ساپین نئاندرتال» طبقه‌بندی شده که مطالعات ژنتیک امروزه نشان دادند که DNA انسان‌های امروزی از نئاندرتال در ۵۰۰ هزار سال پیش جدا شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=En|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-20|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-20}}</ref> آناتومی انسان‌های امروزی ابتدا در فسیل‌های پیدا شده در آفریقا که ۱۹۵ هزار سال قدمت دارند دیده شده‌است ([[ویکی‌پدیا:Omo_remains|بقایای اومو]] را ببینید)، که بر اساس شواهد مطالعات زیست‌شناسی مولکولی می‌توان زمان تقریبی جدا شدن اجداد تمام جمعیت انسان‌ها را به ۲۰۰ هزار سال پیش تخمین زد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=En|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-21|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-21}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-22|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-22}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-23|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-23}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-24|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-24}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-25|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-25}}</ref> مطالعات وسیع انجام شده بر تنوع ژنتیکی آفریقایی‌های مردم [[بوشمن]] و [[خویسان]] که نشان‌دهندهٔ بیشترین تنوع ژنتیکی در بین ۱۱۳ جمعیت مجزای نمونه‌برداری شده هستند، آنها را جزو ۱۴ «خوشه‌های اجدادی جمعیت» قرار داده‌است. همچنین تحقیقات نشان داده‌است که [[مهاجرت انسان‌های اولیه]] از جنوب غربی آفریقا نزدیک مرزهای [[نامیبیا]] و [[آنگولا]] بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-26|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-26}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-news.bbc.co.uk-27|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-news.bbc.co.uk-27}}</ref> نیروهای [[انتخاب طبیعی]] بر روی جمعیت انسان ادامه داشته و شواهد نشان می‌دهد که در برخی از مناطق ژنوم‌ها [[انتخاب هدایتی]] در طی ۱۵ هزار سال پیش داشتند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Wikipedia|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://en.wikipedia.org/wiki/Homo_sapiens#cite_note-28|عنوان=Homo_sapiens#cite_note-28}}</ref> |
|||
== کتاب انسان خردمند == |
== کتاب انسان خردمند == |
||
نسخهٔ ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۴۵
 | این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
| انسان خردمند | |
|---|---|
| |
| یک جفتِ نر و ماده از انسان هوشمند | |
| وضعیت حفاظت | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پستانداران |
| راسته: | نخستی‌سانان |
| تیره: | انسانیان |
| سرده: | انسان |
| |
انسان هوشمند، انسان خردمند، انسان نوین یا هومو ساپینس (نام علمی: Homo sapiens) نام یک گونه از سردهٔ انسان است. بر اساس نظریهٔ فرگشت، انسان خردمند، نمونه‌ای فرگشت‌یافته از انسان راست‌قامت است. از دیدگاه دیرین‌مردم‌شناختی، دو پندار بنیادین در مورد خاستگاه انسان هوشمند موجود است. نخستین دیدگاه بر آن است که انسان‌های خردمند، از نیای مشترکی که از انسان راست‌قامت در آفریقا تمایز یافته، تکثیر گردیده‌است. فرض دیگر بر آن است که انسان خردمند مسیر فرگشتی خود را از انسان راست‌قامت نه فقط در آفریقا که در دیگر قلمروها سپری کرده‌است. از سال ۲۰۱۰ میلادی مطالعات ژنتیکی، دیدگاهی میانه را ثابت کرده‌اند؛ به‌طوری‌که خزانهٔ ژنی انسان خردمند عمدتاً از نیای آفریقایی است، اگرچه اختلاط در طول فرگشت نشان می‌دهد که در دیگر نقاط کرهٔ زمین نیز فرگشت رخ داده‌است.
نام‌گذاری
نام علمی انسان خردمند که هومو ساپینس است توسط کارل لینه (۱۷۵۸)[۱] گذاشته شده، بخش لاتین آن هومو (homo) به معنی انسان و بشر است و ساپینس (sapiens) که واژه‌ای لاتین است، معنی خردمند می‌دهد. برخی از مترجمان و زبان‌شناسان معتقدند که عبارت «خردورز» ترجمهٔ بهتری نسبت به «خردمند» برای واژهٔ لاتین sapiens است ولی با این حال در زبان فارسی بیشتر از عبارت خردمند استفاده می‌شود.
ریشه
انسان خردمند به سه زیرگونهٔ انسان خردمند هوشمند، انسان خردمند ایدالتو و انسان‌های خردمند باستانی طبقه‌بندی می‌شوند که دو دستهٔ آخر منقرض گردیده‌اند.
به‌طور معمول دو نظریه در خصوص ریشهٔ انسان خردمند وجود دارد: منشأ آفریقایی انسان مدرن و فرضیه چند ناحیه‌ای بودن آن. از سال ۲۰۱۰ که تحقیقات ژنتیکی ظهور پیدا کردند، بیشتر کشفیات نشان دهندهٔ منشأ آفریقایی بوده و همچنین یک درصد محدودی نیز به صورت مخلوط چندناحیه‌ای وجود داشته‌است.
مدل اصلی که مورد قبول اکثریت قرار گرفته منشأ اصلی انسان‌های مدرن امروزی را بر اساس مهاجرت انسان‌های اولیه از آفریقا دانسته‌است. این نظریه در رسانه‌ها با نام مدل خروج-از-آفریقا (Out-of-Africa model) شناخته می‌شود و در دانشگاه‌ها با نظریهٔ جدید تک-منشأی (recent single-origin) بودن، نظریهٔ جایگزینی (Replacement Hypothesis) و نظریهٔ مدل جدید منشأ آفریقایی (Recent African Origin) شناخته می‌شود. این نظریه که انسان‌ها دارای یک منشأ هستند در کتاب «تبار انسان، و انتخاب طبیعی در ارتباط با جنیست» توسط چارلز داروین (۱۸۷۱) منتشر شده‌است. این نظریه تا سال ۱۹۸۰ میلادی مورد قبول واقع نشد، تا اینکه در سال ۱۹۸۰ میلادی بر اساس مطالعهٔ DNA روش‌های امروزی (دی‌ان‌ای میتوکندریایی) و نیز با شواهد به‌دست آمده انسان‌شناسی زیستی مطابقت پیدا کرد. بر اساس شواهد به‌دست آمده از فسیل‌ها و آزمایش‌ها ژنتیک، انسان خردمند باستانی در آفریقا و به آنتومیک انسان مدرن امروزی در طی سالیان و در حدود ۲۰۰ هزار و ۱۰۰ هزار پیش تکامل یافتند و اولین دسته‌ای که آفریقا را ترک کردند حدود ۶۰ هزار سال پیش بوده که در طی زمان با جمعیت انسان‌های نئاندرتال و هومو ارکتوس (انسان راست‌قامت) جایگزین شدند. اخیراً، در سال ۲۰۱۷ میلادی، فسیل‌هایی در جبل ایرهود (مراکش) پیدا شدند که نشان می‌دهند ممکن است تکامل انسان خردمند در حدود ۳۰۰ هزار سال پیش بوده[۲] و همچنین دیگر شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ممکن است انسان خردمند در ۲۷۰ هزار سال پیش آفریقا را ترک کرده‌است.[۳][۴] امروزه دانشمندان با مدل تک منشأی بودن انسان‌ها در آفریقای شرقی اتفاق نظر دارند.[۵][۶][۷][۸][۹] با این حال، یافته‌های جدید از ژنوم‌های کامل نئاندرتال این فرض را ایجاد می‌کند که برخی از انسان‌های مدرن امروزی دارای ژن‌های مشترکی با برخی ژن‌های نئاندرتال هستند. فردی که این مطالعه را انجام داده گفته‌است که یافته‌های آنان با ترکیب بالای ۴٪ از نئاندرتال در برخی از جمعیت‌ها مطابقت دارد. اما در همان مطالعه نیز گفته شده‌است که ممکن است دلایل دیگری برای اشتراک ژن‌های انسان امروزی با ژن‌های باستانی وجود داشته باشد.[۱۰]
فرگشت
بازهٔ زمانی برای فرگشت از نسل شامپانزه-انسان به گونهٔ انسان (سرده) تقریباً ۱۰ تا ۲۰ میلیون سال پیش و از انسان راست‌قامت به انسان خردمند تقریباً ۱٫۸ تا ۰٫۲ میلیون سال پیش تخمین زده شده‌است. مطالعات علمی بر روی فرگشت انسان عمدتاً بر روی ژنوم انسان (سرده) تمرکز دارد (ایجاد و انقراض گونه‌ها)، اما مطالعه بر روی دیگر گونهٔ انسانیان را نیز شامل می‌شود، برای مثال «میمون‌های بزرگ» که شامل جنوبی‌کپی به عنوان مهمترین اجداد انسان‌ها می‌شود و همچنین گونه‌هایی که در بین انسان‌ساییان بوده و منقرض شدند: شامپانزه‌ها، بونوبوها، گوریل‌ها و دیگر گونه‌های منقرض شده. «انسان‌های امروزی» به عنوان گونه انسان خردمند (هومو ساپینس) شناخته می‌شود که تنها زیرگونه منشعب شده از آنچه که هومو ساپینس بوده، است. انسان خردمند ایدالتو که یک زیرگونه شناخته شده دیگر است، نیز منقرض شده‌است.[۱۱] گونه انسان نئاندرتال که در ۳۰ هزار سال پیش منقرض شده به عنوان یک زیرگونه از «هومو ساپین نئاندرتال» طبقه‌بندی شده که مطالعات ژنتیک امروزه نشان دادند که DNA انسان‌های امروزی از نئاندرتال در ۵۰۰ هزار سال پیش جدا شده‌است.[۱۲] آناتومی انسان‌های امروزی ابتدا در فسیل‌های پیدا شده در آفریقا که ۱۹۵ هزار سال قدمت دارند دیده شده‌است (بقایای اومو را ببینید)، که بر اساس شواهد مطالعات زیست‌شناسی مولکولی می‌توان زمان تقریبی جدا شدن اجداد تمام جمعیت انسان‌ها را به ۲۰۰ هزار سال پیش تخمین زد.[۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷] مطالعات وسیع انجام شده بر تنوع ژنتیکی آفریقایی‌های مردم بوشمن و خویسان که نشان‌دهندهٔ بیشترین تنوع ژنتیکی در بین ۱۱۳ جمعیت مجزای نمونه‌برداری شده هستند، آنها را جزو ۱۴ «خوشه‌های اجدادی جمعیت» قرار داده‌است. همچنین تحقیقات نشان داده‌است که مهاجرت انسان‌های اولیه از جنوب غربی آفریقا نزدیک مرزهای نامیبیا و آنگولا بوده‌است.[۱۸][۱۹] نیروهای انتخاب طبیعی بر روی جمعیت انسان ادامه داشته و شواهد نشان می‌دهد که در برخی از مناطق ژنوم‌ها انتخاب هدایتی در طی ۱۵ هزار سال پیش داشتند.[۲۰]
کتاب انسان خردمند
برای داشتن دید بازتر دربارهٔ مفهوم خردمندی (خردورزی) در گونهٔ انسان‌ها بهتر است که کتاب «انسان خردمند» اثر «نوح هراری» مطالعه شود. این کتاب تاریخ را به چهار بخش اصلی انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی، وحدت انسان‌ها و انقلاب علمی مورد مطالعه قرار می‌دهد. نوح هراری در این کتاب علت پیشرفت انسان خردمند را در همکاری در ابعاد بالا می‌داند.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Wikipeida. "Homo sapiens" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipeida. "Homo_sapiens#cite_note-NAT-20170607a-6" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipeida. "Homo_sapiens#cite_note-NYT-20170704-7" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipeida. "Homo_sapiens#cite_note-NC-20170704-8" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-9" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-10" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-11" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-12" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-13" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-14" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipeida. "Homo_sapiens#cite_note-19" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-20" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-21" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-22" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-23" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-24" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-25" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-26" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-news.bbc.co.uk-27" (به انگلیسی).
- ↑ Wikipedia. "Homo_sapiens#cite_note-28" (به انگلیسی).
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Homo sapiens». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۶.
پیوند به بیرون
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ انسان خردمند موجود است. |