انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر

انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر

نویسنده	یووال نوح هراری
کشور	اسرائیل
زبان	عبری
ناشر	Harper
شابک	978-0-06-231609-7

انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر (به زبان عبری: קיצור תולדות האנושות) کتابی نوشته یووال هرری است که در سال ۲۰۱۱ برای اولین بار به زبان عبری در اسرائیل و در سال ۲۰۱۴ به زبان انگلیسی منتشر شد. این کتاب را نشر چشمه با ترجمهٔ محسن مینوخرد و نشر نو با ترجمه نیک گرگین به فارسی در سال ۱۳۹۶ منتشر کرده‌اند. هرری از کتاب اسلحه میکروب و فولاد (۱۹۹۷) به عنوان یکی از منابع الهام بخش خود نام می‌برد که نشان داد «می‌شود سؤال‌های بزرگ پرسید، و به صورت علمی به آن‌ها پاسخ داد». واکنش ها نسبت به این کتاب متفاوت بوده است. محققین و دانشگاهیان با زمینه ی تحقیقاتی مشابه از این کتاب استقبال خوبی نداشته اند و نسبت به صحت مطالب آن مشکوک بوده اند. این در حالی است که عموم مردم آن را جالب و مفید یافته اند.

خلاصه

هرری تاریخ انسان را از زمان فرگشت انسان باستان در عصر سنگ تا قرن بیست و یکم مرور می‌کند. وی تاریخ را به چهار بخش تقسیم می‌کند: انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی، وحدت انسان‌ها و انقلاب علمی. بحث اصلی هرری این است که انسان‌های هوشمند به این دلیل بر جهان حاکم شده‌اند که تنها حیوانی هستند که می‌توانند در تعداد بالا با انعطاف بالایی همکاری کنند. او استدلال می‌کند که انسانهای ماقبل تاریخ ممکن است مرتکب یک نسل‌کشی عظیم شده باشند که منجر به انقراض گونه‌های دیگر انسان مانند نئاندرتال‌ها شده‌باشد. او در ادامه استدلال می‌کند دلیل این‌که انسان‌های هوشمند می‌توانند با انعطاف‌پذیری زیادی همکاری کنند این است که می‌توانند به چیزهایی که فقط در تخیلاتشان وجود دارد، مانند خدایان، ملت‌ها، پول و حقوق بشر، باور پیدا کنند. هرری ادعا می‌کند که تمام سیستم‌های بزرگ همکاری مانند ادیان، ساختارهای سیاسی، شبکه‌های داد و ستد و مؤسسات قضایی در نهایت بر اساس تخیلات انسانی بنا شده‌اند.

دیگر بحث‌های برجسته هرری این است که که پول در واقع یک سیستم اعتماد متقابل است؛ همچنین سیستم‌های سیاسی و اقتصادی در واقع شبه‌مذهبی هستند و تنها تئوری‌های اقتصادی یا ایدئولوژیکی نیستند. بحث دیگر این است که انقلاب کشاورزی به عنوان یک وعدهٔ لوکس شروع شد، اما در واقع تله‌ای بود که باعث شد زندگی مردم از قبل بدتر شد. همچنین امپراتوری موفق‌ترین نظام سیاسی در ۲۰۰۰ سال اخیر بوده‌است؛ و این که پول، امپراتوری و مذاهب قدرت‌هایی هستند که جهان را متحد می‌کنند. همچنین گفته می‌شود که رفتار انسان نسبت به حیوانات اهلی از بدترین جنایات بشری در طول تاریخ است. همین‌طور بحث شده‌است که مردم امروز به میزان قابل توجهی شادتر از ادوار گذشته نیستند؛ و این که انسان‌ها در حال حاضر در روند ارتقای خود به جایگاه خدایان هستند.

میزان پذیرش

این کتاب به بیش از ۳۰ زبان ترجمه شده و همچنین برندهٔ جایزهٔ Wenjin چین در سال ۲۰۱۵ شد.