انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر
 | |
| نویسنده | یووال نوح هراری |
|---|---|
| کشور | اسرائیل |
| زبان | عبری |
| ناشر | Harper |
| شابک | ۹۷۸-۰-۰۶-۲۳۱۶۰۹-۷ |
انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر (به زبان عبری: קיצור תולדות האנושות) کتابی نوشته یووال هرری است که در سال ۲۰۱۱ برای اولین بار به زبان عبری در اسرائیل و در سال ۲۰۱۴ به زبان انگلیسی منتشر شد. این کتاب را نشر چشمه با ترجمهٔ محسن مینوخرد[۱] و نشر نو با ترجمه نیک گرگین به فارسی در سال ۱۳۹۶ منتشر کرده‌اند.[۲] هرری از کتاب اسلحه میکروب و فولاد (۱۹۹۷) به عنوان یکی از منابع الهام بخش خود نام می‌برد که نشان داد «می‌شود سؤال‌های بزرگ پرسید، و به صورت علمی به آنها پاسخ داد».
خلاصه[ویرایش]
هرری تاریخ انسان را از زمان فرگشت انسان باستان در عصر سنگ تا قرن بیست و یکم مرور می‌کند. وی تاریخ را به چهار بخش تقسیم می‌کند: انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی، وحدت انسانها و انقلاب علمی. بحث اصلی هرری این است که انسانهای هوشمند به این دلیل بر جهان حاکم شده‌اند که تنها حیوانی هستند که می‌توانند در تعداد بالا با انعطاف بالایی همکاری کنند. او استدلال می‌کند که انسانهای ماقبل تاریخ ممکن است مرتکب یک نسل‌کشی عظیم شده باشند که منجر به انقراض گونه‌های دیگر انسان مانند نئاندرتال‌ها شده‌باشد. او در ادامه استدلال می‌کند دلیل این‌که انسانهای هوشمند می‌توانند با انعطاف‌پذیری زیادی همکاری کنند این است که می‌توانند به چیزهایی که فقط در تخیلاتشان وجود دارد، مانند خدایان، ملت‌ها، پول و حقوق بشر، باور پیدا کنند. هرری ادعا می‌کند که تمام سیستم‌های بزرگ همکاری مانند ادیان، ساختارهای سیاسی، شبکه‌های داد و ستد و مؤسسات قضایی در نهایت بر اساس تخیلات انسانی بنا شده‌اند.
دیگر بحث‌های برجسته هرری این است که پول در واقع یک سیستم اعتماد متقابل است؛ همچنین سیستم‌های سیاسی و اقتصادی در واقع شبه‌مذهبی هستند و تنها تئوری‌های اقتصادی یا ایدئولوژیکی نیستند. بحث دیگر این است که انقلاب کشاورزی به عنوان یک وعدهٔ لوکس شروع شد، اما در واقع تله‌ای بود که باعث شد زندگی مردم از قبل بدتر شد. همچنین امپراتوری موفق‌ترین نظام سیاسی در ۲۰۰۰ سال اخیر بوده‌است؛ و این که پول، امپراتوری و مذاهب قدرت‌هایی هستند که جهان را متحد می‌کنند. همچنین گفته می‌شود که رفتار انسان نسبت به حیوانات اهلی از بدترین جنایات بشری در طول تاریخ است. همین‌طور بحث شده‌است که مردم امروز به میزان قابل توجهی شادتر از ادوار گذشته نیستند؛[۳] و این که انسانها در حال حاضر در روند ارتقای خود به جایگاه خدایان هستند. در واقع هراری بر این نکته تأکید می‌کند که دلیل برتری انسان بر سایر موجودت داشتن شعور و آگاهی بالاتر نسبت به آنها نبوده بلکه انسانها قادر به همکاری مشترک در سطوح جمعیتی بالاتری می‌باشند و آنچه باعث چیرگی انسان بر محیط پیرامون خود کرده داشتن آگاهی بین‌الاذهانی بوده والا انسان به تنهایی شاید نسبت به سایر موجودات کم توانتر بوده باشد
میزان پذیرش[ویرایش]
این کتاب به بیش از ۳۰ زبان ترجمه شده و همچنین برندهٔ جایزهٔ Wenjin چین در سال ۲۰۱۵ شد.[۴]
واکنش‌ها[ویرایش]
واکنش‌ها نسبت به این کتاب متفاوت بوده‌است. محققین و دانشگاهیان با زمینهٔ تحقیقاتی مشابه از این کتاب استقبال خوبی نداشته‌اند و نسبت به صحت مطالب آن مشکوک بوده‌اند. این در حالی است که عموم مردم آن را جالب و مفید یافته‌اند.
در ایران[ویرایش]
این کتاب در ایران بسیار پرفروش و پر حاشیه بود و همانقدر که علاقه مندان در پی خواندن و معرفی نسخه‌های فیزیکی و الکترونیکی آن بودند دلواپسان مشغول تلاش برای حذف این کتاب به همراه کتاب دیگر نویسنده «انسان خداگون» بودند که بالاخره موفق شدند و انتشار و فروش هر دو کتاب در ایران در پاییز ۱۳۹۸ ممنوع شد. فروشگاه‌های مجازی کتاب هم کتاب انسان خردمند را از قفسه‌های خود برداشتند.
به گزارش حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، ایوب دهقان کار مشاور معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از لغو مجوز نشر کتاب‌های انسان خردمند و انسان خداگونه، نوشته یووال نوح هراری نویسنده اسرائیلی خبرداد.
مشاور معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: این کتب از سراسر کشور جمع‌آوری خواهد شد.
منابع[ویرایش]
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- ↑ «ساپی‌ینس: گشت‌وگذاری در تاریخ بشر - نشرچشمه».
- ↑ «انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر - نشر نو». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۸-۱۳.
- ↑ Were we happier in the stone age?, The Guardian, 2014 sep 05
- ↑ China Book Award بایگانی‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine, CCTV News, April 23, 2015
