خرفه پرپهن: تفاوت میان نسخه‌ها
برچسب: ویرایش کاربر تازه‌وارد بدون ویکی‌سازی |
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه منبع حذف شده‌است.(پخ) ویرایش کاربر تازه‌وارد بدون ویکی‌سازی |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== نام‌گذاری == |
== نام‌گذاری == |
||
[[جعفر صادق]]: گیاهی بر زمین خوبتر و نافع‌تر از خرفه (پرپین) نیست و این سبزه‌ای بود که [[فاطمه]] دوست داشت؛ خدا لعنت کند [[بنی‌امیه]] را به جهت دشمنی که با فاطمه داشتند، این گیاه را به نام بقله الحمقاء (سبزی نادانان) نام نهادند (وسایل الشیعه، ج ۲۵، ص ۱۹۴).<ref>[http://www.shia-news.com/fa/pages/?cid=291 شیعه نیوز]</ref> |
|||
خرفه نام گیاهی است و آنرا بپارسی پرپهن گویند و معرب آن خرفج است و آن بعربی به بقلةالحمقاء معروف است. گویند در اصل بقلةالزهراء بوده و معاندان [[اهل بیت]] آنرا برگردانده بقلةالحمقاء خوانده‌اند. <ref>[http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-88e6bc810eb24368a017ee4b18a03328-fa.html خرفه-لغت‌نامه دهخدا]</ref> |
|||
خرفه نام گیاهی است و آنرا بپارسی پرپهن گویند و معرب آن خرفج است و آن بعربی به بقلةالحمقاء معروف است. <ref>[http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-88e6bc810eb24368a017ee4b18a03328-fa.html خرفه-لغت‌نامه دهخدا]</ref> |
|||
وجه تسمیه ٔ حمقاء آن است که در مسیل و وادی‌ها و رودخانه‌ها و جاهای نمناک بیجا میروید . |
|||
== خواص دارویی == |
== خواص دارویی == |
||
نسخهٔ ۲۷ اوت ۲۰۱۴، ساعت ۱۸:۱۶
| پرپهن | |
|---|---|
| |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| دسته: | گیاهان گلدار |
| تیره: | میخک‌سانان |
پَرپَهَن (پرپین) گیاهی است از سرده خُرفِه یک‌ساله با برگ‌های ضخیم آبدار سبز با ساقه‌های قرمز و گلهای زرد یا سفید کوچک و تخم‌های سیاه ریز که خواص دارویی دارند.
گونه‌ها
- نوع وحشی پرپهن گیاهی است خزنده با ساقه‌های خوابیدهٔ قرمز رنگ و برگ‌های دایره‌ای گوشتی و گلهای کوچک زرد رنگ.
- نوع پرورشی پرپهن ساقه‌های کلفت آبدار سرخ رنگی با بلندی ده الی چهل سانتی‌متر دارد.
کاشت و تکثیر
پرپهن وحشی علف‌هرزی است آبدار که در شرایط گرم و خشک به خوبی رشد می‌کند و توسط بذر و نیز در صورت مرطوب بودن خاک توسط قطعات ساقه تکثیر می‌یابد.
پرپهن خاک‌های شل و غنی شنی را ترجیح می‌دهد، اما می‌تواند در دامنه گسترده‌ای از خاک‌ها و شرایط اقلیمی مختلف رشد کند. این گیاه آنقدر گوشتی است که می‌تواند پس از قطع شدن همچنان زنده بماند و حتی بذر تولید کند و به همین دلیل از بین بردن و کنترل آن بسیار دشوار است.
در ایران معمولاً پرپهن را می‌کارند، ولی نوع وحشی‌اش نیز در مناطق شمالی ایران، در اطراف رشت، لاهیجان، تهران، تفرش، اراک و سایر نواحی میروید. تکثیر پرپهن از طریق کاشت بذر آن صورت می‌گیرد. بذر را مستقیماً در مزرعهٔ اصلی در ماه‌های اردیبهشت تا تیر ماه می‌کارند. خاک مزرعه باید غنی باشد و چون احتیاج به آب زیادی دارد، آبیاری آن باید مرتباً صورت گیرد.
نام‌های دیگر
در فارسی و عربی: بخله، بخیله، بقلة فاطمه، بقلةالزهراء، بقلةالمبارکه، بقله ٔ لینه، بَلبن، بوخِل، بوخِله، بیخله، بیخیله، تورک، چَکوک، ختفرج، خرفه، خسیب، خفرج، دندان سا، رجله، زریرا، عرفج، عرفجین، فرفحیز، فرفخیز، فَرفَه، فَرفَهن، فرفین، فرفینه، فرفیه، قینا، کف، کلنک، کلنکک، گیاه نمناک، مویز آب، وَشفنگ، وَشینَگ ، فرفخ ، قرفه ، غرفه ، قلفه ، غلفه
نام‌گذاری
خرفه نام گیاهی است و آنرا بپارسی پرپهن گویند و معرب آن خرفج است و آن بعربی به بقلةالحمقاء معروف است. [۱]
وجه تسمیه ٔ حمقاء آن است که در مسیل و وادی‌ها و رودخانه‌ها و جاهای نمناک بیجا میروید .
خواص دارویی
طبیعت پرپهن سرد و تر است. قابض و مدر است، مسکن صفراست و حرارت خون و کبد و معده را تسکین می‌دهد. پرپهن در رفع سر درد، تسکین عطش، قطع هر نوع خونریزی، خرد کردن سنگ مثانه، کاهش سرفه و سوزش مجرای ادرار و مثانه و روده‌ها و بواسیر مفید است.
تخم پرپهن ضد کرم کدو است و عصارهٔ ساقه و برگ آن برای بیماری کبد و درد کلیه مفید است. برگ آن دارای ویتامین ث است. برای اسهال و سوزاک و ترشحات سفید مهبل مفید است و برای بچه‌ها مسهل است. تصفیه کنندهٔ خون، تب بر و ضد سم است.
استعمال خارجی: شیرهٔ گیاه یا له شده آن برای تحلیل ورم و تومور و التیام زخم‌های شدید سوختگی، بواسیر، بیماری‌های پوستی (چون خارش و جرب)، تحلیل آبسه، گزیدگی نیش حشرات، عقرب و مار گزیدگی مفید است.
پژوهش‌های جدید دانشمندان نشان داده‌است که در پرپهن اسید چرب اومگا ۳ وجود دارد، این همان چربی معروفی است که در روغن ماهی یافت می‌شود و عامل موثری در کاهش کلسترول و فشار خون است.
پژوهش
در تحقیقی توسط مرکز تحقیقات فیزیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی سمنان اثر ضد اضطرابی عصارهٔ آبی تخم پرپهن در موش‌های سوری اثبات گردید.
در بررسی‌های پیشین این مرکز نیز خواص ضد تشنجی و ضد دردی عصاره هیدروالکلی پرپهن گزارش گردیده‌است.[۲]
کاربرد
- تخم پرپهن را در شیرینی پزی برای تزیین نان برنجی [۳] و نان کشمشی و غیره [۴] بکار می‌برند.
- تخم پرپهن در ترشی نیز کاربرد دارد.[۵]
- استخراج روغن مصرفی خوراکی[۶]
- در بسیاری از مناطق دنیا به عنوان علوفهٔ خوک مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۷]
شعر
| زمینها که سیه تر ز تخم پرپهن است | چو تخم پرپهن آرد برون سپید لعاب |
طیان (از فرهنگ اسدی نخجوانی):
| کسی را کو تو بینی درد سرفه | بفرمایش تو آب دوغ و خرفه |
پیوند به بیرون
ارزش غذایی
| ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
|---|---|
| انرژی | ۸۴ کیلوژول (۲۰ کیلوکالری) |
3.39 g | |
0.36 g | |
2.03 g | |
| ویتامین‌ها | درصد ارزش روزانه |
| ویتامین آ | 1320 یکای بین‌المللی |
| ویتامین (B۱) | ۴٪ 0.047 میلی‌گرم |
| (B۲) | ۹٪ 0.112 میلی‌گرم |
| نیاسین (B۳) | ۳٪ 0.48 میلی‌گرم |
| ویتامین ب۶ | ۶٪ 0.073 میلی‌گرم |
| فولیک (B۹) | ۳٪ 12 میکروگرم |
| ویتامین ث | ۲۵٪ 21 میلی‌گرم |
| ویتامین ئی | ۸۱٪ 12.2 میلی‌گرم |
| مواد معدنی | مقدار درصد ارزش روزانه |
| کلسیم | ۷٪ 65 میلی‌گرم |
| آهن | ۱۵٪ 1.99 میلی‌گرم |
| منیزیم | ۱۹٪ 68 میلی‌گرم |
| منگنز | ۱۴٪ 0.303 میلی‌گرم |
| فسفر | ۶٪ 44 میلی‌گرم |
| پتاسیم | ۱۱٪ 494 میلی‌گرم |
| روی | ۲٪ 0.17 میلی‌گرم |
| دیگر اجزاء | مقدار |
| آب | 92.86 g |
| |
| †درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند. منبع: مرکز داده غذای وزارت کشاورزی آمریکا | |