ویران‌شهر

پادآرمان‌شهر، تباه شهری، مدینهٔ فاسده، مدینهٔ ضاله، دُش‌شهر (گرته‌برداری از Dystopia در انگلیسی)، یا ویران‌شهر (مصوب فرهنگستان زبان) یک جامعه یا سکونت‌گاه خیالی در داستان‌های علمی–تخیلی است که در آن، ویژگی‌های منفی، برتری و چیرگی کامل دارند و زندگی در آن دلخواهِ هیچ انسانی نیست. این جوامع معمولاً زمانی از یک جامعه را نشان می‌دهند که به نابودی و هرج‌ومرج رسیده‌است. این جوامع در زمان‌هایی بد و شوم ترسیم می‌شوند که می‌توان آن را دورهٔ بدزمانگی یا دُژگاهی نامید.

با این تعریف، یک «جامعهٔ پاد-آرمانی» نقطهٔ مقابل و وارونهٔ یک جامعهٔ آرمانی (آرمان‌شهر) است. آرمان‌شهرها جوامعی خیالی هستند که در آن‌ها همه‌چیز مثبت و ایدئال است. ترسیم یک جامعهٔ پادآرمان و بدزمانه توسط نویسندگان آینده‌گرا معمولاً به‌منظور هشدار به مردم در مورد ادامه یا افزایش چیرگی برخی معضلات اجتماعی صورت می‌گیرد.

مضمون‌ها

برخی از موضوعات ویران‌شهری محبوب در داستان‌ها عبارت‌اند از:

• جامعه‌ای که در آن هیچ آزادی‌ای دیگر وجود ندارد (حتی آزادی‌های کوچک شخصی) و حکومتی تمامیت‌خواه بر همه‌چیز انسان‌ها حکم می‌راند.
• جامعه‌ای که توسط رایانه‌ها و ربات‌ها اداره و کنترل می‌شود.
• داستان‌هایی دربارهٔ سرنگونی امپراتوری‌های جهان در آینده.
• جامعه‌ای که در آن همه‌چیز و همه‌کس همانند و یکسان است و در آن ابراز احساسات و نمایاندن جنبه‌های فرهنگی ممنوع است.
• جامعه‌ای که در آن انسان‌ها تنها نقش خوراک برای موجودات دیگر را دارند یا اینکه انسان‌ها را برای برداشت اندام و احشاء آن‌ها پرورش می‌دهند.
• جهانی که در آن در پی جنگ هسته‌ای، بیماری یا فاجعه‌ای دیگر نسل بشر تقریباً برافتاده است.

آثار معروف ویران‌شهری

کتاب

• مزرعه حیوانات نوشتهٔ جورج اورول
• دنیای قشنگ نو نوشته آلدوس هاکسلی
• ما نوشته یوگنی زامیاتین
• ۱۹۸۴ نوشته جورج اورول
• ۴۵۱ درجه فارنهایت نوشته ری بردبری
• وی مثل وندتا نوشته آلن مور
• تصادف نوشته جیمز گراهام بالارد
• این هنگامه بی‌عیب نوشتهٔ آیرا لوین (در ایران به نام یونی‌کامپ چاپ شده‌است)
• کوه‌های سفید نوشتهٔ جان کریستوفر (کوه‌های سفید کتاب اول از سه‌گانه‌ای مشهور است که در ادامهٔ آن شهر طلا و سرب و برکهٔ آتش نوشته شده‌اند)
• ماشین از کار می‌ایستد نوشته ای ام فورستر
• اطلس ابر نوشته دیوید میچل (بخش شهادتنامه سانمی-۴۵۱)
• میرا نوشته کریستوفر فرانک
• سرگذشت ندیمه نوشته مارگارت اتوود
• شهر گاتهام در مجموعه کتاب های کمیک دی سی

فیلم

• ۲۰۰۱: اودیسهٔ فضایی و پرتقال کوکی (فیلم) به کارگردانی استنلی کوبریک
• آلفاویل به کارگردانی ژان لوک گدار
• سر وقت به کارگردانی اندرو نیکول
• سریال آینهٔ سیاه از نتفلیکس
• مد مکس: جاده خشم به کارگردانی جرج میلر
• سه گانه بتمن به کارگردانی کریستوفر نولان (2005 تا 2012) >> شهر گاتهام
• جوکر به کارگزدانی تاد فیلیپس و با بازی خواکین فینیکس
• بلید رانر به کارگردانی ریدلی اسکات
• جاده به کارگردانی جان هیلکات

موسیقی

• پادآرمانشهر از مگادث
• آنیما از تام یورک
• Dystopia از zico
• Flames از زین مالک

بازی رایانه‌ای

• bioshock series
• The Last of us
• مدارک لطفاً از لوکاس پوپ

سایبر پانک ۲۰۲۷/siberpunk2027

منابع

• ویکی‌پدیای هلندی.