کسر میزان

در موسیقی میزانها را با عدد کسری به نام کسر میزان (به انگلیسی: Time signature) مشخص می‌کنند. در میزان‌های ساده؛ صورت کسر تعداد ضرب و مخرج کسر، شکل ضرب (نسبت آن به نت گرد) را نشان می‌دهد. (برای نمونه کسر ۲/۴ (۲ روی ۴) یک میزان دوضربی را نشان می‌دهد که هر ضرب آن برابر با یک نت سیاه (۱/۴ نت گرد) است. نوشتن این عددها بر روی هم نشان از کسری بودنشان نیست و در کشورهای دیگر به صورت دو، چهار، شش و غیره تلفظ می‌شود.

بسته به اینکه موسیقی یک ریتم ساده را دنبال کند و یا تغییر ضرب‌های مختلفی را داشته باشد، گونه‌های مختلفی از کسر میزان وجود دارد. در موسیقی به طور کلی سه نوع میزان وجود دارد: ساده، ترکیبی و لنگ. در میزان‌های ساده، کشش هر ضرب، یکی از شکل‌های سادهٔ نت هاست. مانند: سیاه، سفید، چنگ و... در میزان‌های ترکیبی، کشش هر ضرب، معادل یک نت نقطه دار است. مانند: سیاه نقطه دار یا سفید نقطه دار

انواع کسر میزان

• ساده
• ترکیبی
• لنگ

کسر میزان ساده: در میزان‌های ساده، عدد بالایی نمایانگر تعداد ضرب است که می‌تواند اعداد ۲، ۳ و یا ۴ باشد و عدد پایینی نشان دهندهٔ کشش هر ضرب (نسبت به نت گرد) است. مثلاً کسر سادهٔ ۳/۸، بیانگر میزان سه ضربی (عدد بالایی) است که هر ضرب آن به اندازهٔ کشش نت چنگ (۱/۸ نت گرد) طول می‌کشد؛ بنابراین کسر میزان‌های ۲/۲، ۲/۴، ۲/۸، ۳/۲، ۳/۴، ۳/۸، ۴/۲، ۴/۴ و ۴/۸ همگی میزان‌های ساده هستند. دقت شود که عدد پایینی، همگی اعدادی از توان ۲ هستند که همین مورد موجب می‌شود که کشش هر ضرب، یکی از شکل‌های سادهٔ نت‌ها (سیاه، سفید، چنگ و...) باشد.

کسر میزان ترکیبی: در میزان‌های ترکیبی، کشش هر ضرب، معادل یک نت نقطه دار است و به همین دلیل هر ضرب را در این میزان‌ها می‌توان به ۳، ۶، ۱۲ و... قسمت مساوی تقسیم کرد. برای یافتن تعداد ضرب‌های میزان ترکیبی، عدد بالایی را تقسیم بر ۳ می‌کنیم. مثلاً در میزان ۶/۸، یک میزان ۲ ضربی است. (تقسیم ۶ بر عدد ۳). حال باید دید که هر کشش (دیرند) هر ضرب چه قدر است. در میزان‌های ترکیبی، ۳ برابر عدد پایینی برابر است با کشش هر ضرب. یعنی در کسر میزان ۶/۸، سه برابر ۱/۸ می‌شود ۳/۸. به عبارتی سه نت چنگ (سه تا ۱/۸ نت گرد) که برابر است با سیاه نقطه دار. پس ۶/۸ میزانی دو ضربی است هر ضرب آن، معادل یک نت سیاه نقطه دار است. کسر میزان‌های ۶/۴، ۶/۸، ۶/۱۶، ۹/۴، ۹/۸، ۹/۱۶، ۱۲/۴، ۱۲/۸، ۱۲/۱۶ همگی ترکیبی هستند.

جستارهای وابسته

• ریتم