بررسی عامل شیوع بیماری کووید-۱۹ در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
←حمله بیولوژیکی: افعال |
Sa.vakilian (بحث | مشارکتها) یا همه دیدگاه ها منتشر می شود یا هیچ کدام |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
در ۲۲ اسفند ۱۳۹۸ [[سید علی خامنهای]]، در فرمانی خطاب به [[محمدحسین باقری]]، رئیس [[ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران]]، برای تشکیل ''[[قرارگاه بهداشتی و درمانی مقابله با کرونا]]'' احتمال اینکه که شیوع ویروس کرونا در ایران حمله بیولوژیکی باشد را مطرح کرد. وی مشخص نکرده که چه شواهدی برای فرضیه حمله بیولوژیک وجود دارد و احتمال تأیید آن چقدر است، اما در عین حال گفته که تشکیل قرارگاه بهداشتی و درمانی می‌تواند جنبه رزمایش دفاع بیولوژیک هم داشته باشد. تاکنون در بررسی‌های مستقل دانشمندان و پزشکان، مستنداتی از اینکه ویروس جدید کرونا و بیماری کووید-۱۹ ساختهٔ دست بشر باشد مطرح نشده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-51855738 |عنوان = آیت‌الله خامنهای با اشاره به احتمال 'حمله بیولوژیکی' دستور داد نیروهای مسلح ایران قرارگاه کرونا ایجاد کنند| ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ =۲۲ اسفند ۱۳۹۸ |تاریخ بازدید = ۱۳ مارس ۲۰۲۰}}</ref> [[حبیب‌الله سیاری]]، معاون هماهنگ‌کننده [[ارتش ایران]] گفته‌است که بدنبال فرمان خامنه ای، از سوی [[ستاد کل نیروهای مسلح ایران]] دستوری برای برگزاری «رزمایش برای آمادگی حمله بیولوژیک احتمالی» دریافت کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-52001118 |عنوان =ارتش ایران: مانور پدافند بیولوژیک انجام می‌دهیم | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ = ۲۳ مارس ۲۰۲۰|تاریخ بازدید = ۲۳ مارس ۲۰۲۰}}</ref> |
در ۲۲ اسفند ۱۳۹۸ [[سید علی خامنهای]]، در فرمانی خطاب به [[محمدحسین باقری]]، رئیس [[ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران]]، برای تشکیل ''[[قرارگاه بهداشتی و درمانی مقابله با کرونا]]'' احتمال اینکه که شیوع ویروس کرونا در ایران حمله بیولوژیکی باشد را مطرح کرد. وی مشخص نکرده که چه شواهدی برای فرضیه حمله بیولوژیک وجود دارد و احتمال تأیید آن چقدر است، اما در عین حال گفته که تشکیل قرارگاه بهداشتی و درمانی می‌تواند جنبه رزمایش دفاع بیولوژیک هم داشته باشد. تاکنون در بررسی‌های مستقل دانشمندان و پزشکان، مستنداتی از اینکه ویروس جدید کرونا و بیماری کووید-۱۹ ساختهٔ دست بشر باشد مطرح نشده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-51855738 |عنوان = آیت‌الله خامنهای با اشاره به احتمال 'حمله بیولوژیکی' دستور داد نیروهای مسلح ایران قرارگاه کرونا ایجاد کنند| ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ =۲۲ اسفند ۱۳۹۸ |تاریخ بازدید = ۱۳ مارس ۲۰۲۰}}</ref> [[حبیب‌الله سیاری]]، معاون هماهنگ‌کننده [[ارتش ایران]] گفته‌است که بدنبال فرمان خامنه ای، از سوی [[ستاد کل نیروهای مسلح ایران]] دستوری برای برگزاری «رزمایش برای آمادگی حمله بیولوژیک احتمالی» دریافت کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-52001118 |عنوان =ارتش ایران: مانور پدافند بیولوژیک انجام می‌دهیم | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ = ۲۳ مارس ۲۰۲۰|تاریخ بازدید = ۲۳ مارس ۲۰۲۰}}</ref> |
||
در ۳ فروردین ۱۳۹۹، [[سید علی خامنهای]]، [[رهبر جمهوری اسلامی ایران]]، اتهام «تولید ویروس کرونا» را علیه مقام‌های آمریکایی مطرح کرد و گفت به همین دلیل ایران برای مقابله با کرونا از آمریکا کمک نمی‌گیرد.<ref name=ToolAutoGenRef1>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-51993677 |عنوان = رهبر ایران اتهام 'تولید ویروس کرونا' را علیه آمریکا مطرح کرد| ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ = ۲۲ مارس ۲۰۲۰|تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۲۰}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=MARTEL |نام۱=FRANCES |عنوان=Iran Kicks Out Doctors Without Borders, Claims No Need for Coronavirus Aid |نشانی=https://www.breitbart.com/middle-east/2020/03/25/iran-kicks-out-doctors-without-borders-claims-no-need-for-coronavirus-aid/ |وبگاه=breitbart.com |ناشر=[[برایتبارت نیوز|Breitbart News]] |تاریخ بازبینی=۳۱ مارس ۲۰۲۰ |زبان=انگلیسی |تاریخ=۲۵ مارس ۲۰۲۰}}</ref> |
در ۳ فروردین ۱۳۹۹، [[سید علی خامنهای]]، [[رهبر جمهوری اسلامی ایران]]، اتهام «تولید ویروس کرونا» را علیه مقام‌های آمریکایی مطرح کرد و گفت به همین دلیل ایران برای مقابله با کرونا از آمریکا کمک نمی‌گیرد.<ref name=ToolAutoGenRef1>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-51993677 |عنوان = رهبر ایران اتهام 'تولید ویروس کرونا' را علیه آمریکا مطرح کرد| ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ = ۲۲ مارس ۲۰۲۰|تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۲۰}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=MARTEL |نام۱=FRANCES |عنوان=Iran Kicks Out Doctors Without Borders, Claims No Need for Coronavirus Aid |نشانی=https://www.breitbart.com/middle-east/2020/03/25/iran-kicks-out-doctors-without-borders-claims-no-need-for-coronavirus-aid/ |وبگاه=breitbart.com |ناشر=[[برایتبارت نیوز|Breitbart News]] |تاریخ بازبینی=۳۱ مارس ۲۰۲۰ |زبان=انگلیسی |تاریخ=۲۵ مارس ۲۰۲۰}}</ref> |
||
در مقابل [[مورگان اورتاگس]]، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده با [[تئوری توطئه]] خواندن سخنان خامنهای دربارهٔ ویروس کرونای جدید، آن را مضر، غیرمسوولانه و غلط خواند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-52000030 |عنوان = آمریکا سخنان آیت‌الله خامنه ای را تئوری توطئه نامید| ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۳ مارس ۲۰۲۰}}</ref> وی اشاره کرد که اگر خامنهای رهبر واقعی بود، برای مقابله با گسترش این ویروس میلیاردها دلاری که در صندوق مالی بدون مالیات خود انباشته کرده را به مردم ایران برمی‌گرداند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/us-iran-covid19/30503585.html سخنگوی وزارت خارجه آمریکا: تئوری‌های توطئه خامنهای صد در صد غلط است]</ref><ref>[https://www.dw.com/fa-ir/آمریکا-اظهارات-خامنهای-در-مورد-کرونا-را-تئوری-توطئه-دانست/a-52883374 آمریکا اظهارات خامنهای در مورد کرونا را تئوری توطئه دانست]</ref> [[وزارت خارجه ایران]] هم در واکنش پیوند وبگاه [[گلوبال ریسرچ]] را منتشر کرد و نوشت چنانچه اتهام وارده از سوی جهانیان به دولت آمریکا در خصوص ویروس کرونا تئوری‌های توطئه ساخته ایران است، جای دوری نروید فقط به بخشی از سوالات مندرج در گلوبال ریسرچ پاسخ دهید. [[وزارت خارجه آمریکا]] در دومین واکنش، اظهارات رهبر ایران دربارهٔ این بیماری را ساختگی خواند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-52007681 |عنوان = وزارت خارجه آمریکا: دروغ‌های خامنهای جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد| ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ = ۲۳ مارس ۲۰۲۰|تاریخ بازدید = ۲۳ مارس ۲۰۲۰}}</ref> |
در مقابل [[مورگان اورتاگس]]، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده با [[تئوری توطئه]] خواندن سخنان خامنهای دربارهٔ ویروس کرونای جدید، آن را مضر، غیرمسوولانه و غلط خواند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-52000030 |عنوان = آمریکا سخنان آیت‌الله خامنه ای را تئوری توطئه نامید| ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۳ مارس ۲۰۲۰}}</ref> وی اشاره کرد که اگر خامنهای رهبر واقعی بود، برای مقابله با گسترش این ویروس میلیاردها دلاری که در صندوق مالی بدون مالیات خود انباشته کرده را به مردم ایران برمی‌گرداند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/us-iran-covid19/30503585.html سخنگوی وزارت خارجه آمریکا: تئوری‌های توطئه خامنهای صد در صد غلط است]</ref><ref>[https://www.dw.com/fa-ir/آمریکا-اظهارات-خامنهای-در-مورد-کرونا-را-تئوری-توطئه-دانست/a-52883374 آمریکا اظهارات خامنهای در مورد کرونا را تئوری توطئه دانست]</ref> [[وزارت خارجه ایران]] هم در واکنش پیوند وبگاه [[گلوبال ریسرچ]] را منتشر کرد و نوشت چنانچه اتهام وارده از سوی جهانیان به دولت آمریکا در خصوص ویروس کرونا تئوری‌های توطئه ساخته ایران است، جای دوری نروید فقط به بخشی از سوالات مندرج در گلوبال ریسرچ پاسخ دهید. [[وزارت خارجه آمریکا]] در دومین واکنش، اظهارات رهبر ایران دربارهٔ این بیماری را ساختگی خواند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-52007681 |عنوان = وزارت خارجه آمریکا: دروغ‌های خامنهای جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد| ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ = ۲۳ مارس ۲۰۲۰|تاریخ بازدید = ۲۳ مارس ۲۰۲۰}}</ref> |
||
نسخهٔ ۴ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۰۷
این صفحه مطابق سیاست حذف ویکی‌پدیا برای حذف در نظر گرفته شده‌است. لطفاً اندیشههای خود را دربارهٔ این موضوع در نظرخواهی مربوط به این صفحه، که در صفحهٔ نظرخواهیهای برای حذف، قرار دارد، به اشتراک بگذارید. در ویرایش آزاد هستید، ولی صفحه نباید خالی شود و این آگاهسازی تا زمانی که بحث بسته شود نباید حذف شود. برای اطلاعات بیشتر، به ویژه دربارهٔ ادغام یا انتقال صفحه در مدت بحث، راهنمای حذف را بخوانید. |
منشأ اصلی بروز این بیماری در ایران به درستی مشخص نیست. نخستین موارد تأیید شده از بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ در ایران در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۹۸ از قم گزارش شد.[۱][۲][۳][۴] هرچند پیش از این نیز موارد مشکوک به این بیماری در ایران گزارش شده بود.[۵]
شیوع در قم
بر اساس مطالعات انجام شده، منشأ پخش بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ در قم واضحاً و مشخصا در ارتباط با چینی‌هایی بود که در این استان بودند؛ تعدادی کارگر چینی که در بهمن ماه رفت‌وآمد داشتند و همچنین یک سری دانشجو که در قم بودند.[۶]
محمد حسین بحرینی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد، حضور ۷۰۰ طلبه چینی در حوزه علمیه قم را از جمله زمینه‌های انتشار کرونا در این شهر مذهبی عنوان کرده بود.[۷][۸]اما وی در ۶ اسفند طی مصاحبه ای با خبرگزاری دانشجو با اشاره به انتشار این خبر توسط خبرگزاری ایسنا گفت که «چنین حرفی نزدم و این خبر از اساس کذب و نادرست است.» این خبرگزاری نیز پس از مدتی تیتر این خبر را تغییر داد.[۹] روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز با صدور اطلاعیه ای تأکید کرد که «چنین مصاحبه ای با رئیس این دانشگاه نشده و این خبر از اساس کذب و نادرست است.»[۱۰][۱۱] سعید نمکی، وزیر بهداشت ایران اعلام کرده‌است که یکی از جان‌باختگان در قم بازرگانی بود که سفرهایی به چین داشته‌است.[۱۲] مینو محرز، عضو کمیته کشوری بیماری‌های عفونی وزارت بهداشت، منشأ احتمالی این بیماری را کارگران چینی شاغل در قم که به چین تردد داشته‌اند، دانسته‌است.[۱۳]
یکی از نخستین قربانی‌های این ویروس، برادر یکی از پزشکان شهر قم بود. بر اساس گفته‌های یکی از پزشکان نزدیک به او، این شخص اعلام کرده‌است که پس از یک هفته با اصرار من از برادرم تست کرونا گرفتند و پس از مرگ او خبر مثبت بودن تست او آمد. ده‌ها نفر دیگر نیز با همین علائم مرده‌اند که از آنها تست گرفته نشده و علت دیگری برای مرگ‌شان ثبت کرده‌اند. برادرم سفر خارجی نداشت و در همین شهر قم کرونا گرفته بود.[۱۴]
دو نفر بیمار گزارش شدهٔ مبتلا به کروناویروس از سوی وزارت بهداشت در شهر قم، از افراد مسن و از دو منطقه جداگانهٔ قم بوده و نه تنها سفر خارجی بلکه سفر خارج از استان هم نداشته‌اند.[۱۵]
در ۶ فروردین ۱۳۹۹ علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزیر بهداشت با بیان اینکه منشأ این بیماری در قم مشخصا تعدادی کارگر چینی و دانشجو بوده‌اند، گفت وزارت بهداشت احتمال می‌دهد که منشأ در دو نقطه بوده؛ هم قم و هم گیلان. او تأکید کرد که در مورد گیلان اطلاعاتشان کامل نیست و احتمال می‌دهند تعدادی از دانشجویان ساکن ووهان چین، که قبل از قرنطینه این شهر به استان گیلان بازگشته‌اند هم منشأ بیماری باشند.[۱۶]
احتمالات
ادامه یافتن پروازهای بین‌المللی
طی بهمن ماه ۱۳۹۸، علی‌رغم آنکه بسیاری از کشورها پروازهای ورودی از مبدأ چین را برای جلوگیری از ورود کروناویروس جدید به درون مرزهایشان لغو و ممنوع کرده بودند،[۱۷][۱۸] شرکت هواپیمایی ماهان همچنان به پروازهایش به مبدأ و مقصد چین ادامه می‌داد.[۱۹][۲۰][۲۱] همچنین این شرکت از هواپیماهایش برای انتقال مسافران چینی از سایر نقاط از جمله ترکیه، که شرکت‌های هواپیمایی این کشور حاضر به جابجایی مسافران چینی نیستند، پرداخته‌است.[۲۲]
بررسی‌ها نشان می‌دهد که شرکت هواپیمایی ماهان از ۱۶ بهمن تا چهارم اسفند، همچنان به چهار شهر پکن، شانگهای، گوانگجو و شنژن به صورت رفت‌وبرگشت پرواز داشته‌است. این شرکت در این فاصله دستکم ۵۵ پرواز به صورت رفت‌وبرگشت با چین انجام داده‌است.[۲۳] در ۱۳ بهمن سفیر چین در تهران، در توئیتی نوشت که «در دیدار با جناب آقای عرب‌نژاد، مدیر عامل شرکت هواپیمایی ماهان، ایشان اعلام کردند که تمایل دارند همکاری با چین را ادامه دهند».[۲۴] وبگاه تابناک این تصمیم این شرکت هواپیمایی را «سودجویی با ویروس کرونا» نامیدند.[۲۲] این امر در حالی بود که وزارت بهداشت ایران خواستار تعلیق پروازهای ایران به چین شده بود.[۲۵][۲۶] بهرام پارسایی نمایندهٔ شیراز در مجلس معتقد است سازمان هواپیمایی که مانع انجام پرواز به چین نشد در کنار ایرلاین ماهان از متهمان ردیف اول شیوع ویروس کرونا در ایران هستند.[۲۷]
روزنامهٔ شرق در ۲۰ اسفند ۹۸ در مقاله‌ای نوشت که پرسش‌هایی را در مورد ادامهٔ پروازهای هواپیمایی ماهان به چین در زمان شیوع کرونا، برای آن شرکت ایمیل کرده و در پاسخ از سوی روابط عمومی ماهان بابت «انتشار هرگونه مطلبی که مغایر با دیدگاه آن ایرلاین باشد» تهدید به شکایت شده‌است.[۲۸]
حمله بیولوژیکی
شهروز برزگر، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران، گفت بخشی از ویروس کرونا در گیلان و قم کاملاً با ویروس ووهان چین متفاوت است به عبارت دقیق‌تر مشخص نیست که منشأ ویروس دوم از کجاست. او احتمال داد ویروس با منشأ نامعلوم از نوع بیوتروریسم آمریکا باشد.[۲۹] وزارت بهداشت این ادعا را تکذیب کرد.[۳۰]
.jpg)
در ۲۲ اسفند ۱۳۹۸ سید علی خامنهای، در فرمانی خطاب به محمدحسین باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، برای تشکیل قرارگاه بهداشتی و درمانی مقابله با کرونا احتمال اینکه که شیوع ویروس کرونا در ایران حمله بیولوژیکی باشد را مطرح کرد. وی مشخص نکرده که چه شواهدی برای فرضیه حمله بیولوژیک وجود دارد و احتمال تأیید آن چقدر است، اما در عین حال گفته که تشکیل قرارگاه بهداشتی و درمانی می‌تواند جنبه رزمایش دفاع بیولوژیک هم داشته باشد. تاکنون در بررسی‌های مستقل دانشمندان و پزشکان، مستنداتی از اینکه ویروس جدید کرونا و بیماری کووید-۱۹ ساختهٔ دست بشر باشد مطرح نشده‌است.[۳۱] حبیب‌الله سیاری، معاون هماهنگ‌کننده ارتش ایران گفته‌است که بدنبال فرمان خامنه ای، از سوی ستاد کل نیروهای مسلح ایران دستوری برای برگزاری «رزمایش برای آمادگی حمله بیولوژیک احتمالی» دریافت کرده‌است.[۳۲]
در ۳ فروردین ۱۳۹۹، سید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، اتهام «تولید ویروس کرونا» را علیه مقام‌های آمریکایی مطرح کرد و گفت به همین دلیل ایران برای مقابله با کرونا از آمریکا کمک نمی‌گیرد.[۳۳][۳۴]
در مقابل مورگان اورتاگس، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده با تئوری توطئه خواندن سخنان خامنهای دربارهٔ ویروس کرونای جدید، آن را مضر، غیرمسوولانه و غلط خواند.[۳۵] وی اشاره کرد که اگر خامنهای رهبر واقعی بود، برای مقابله با گسترش این ویروس میلیاردها دلاری که در صندوق مالی بدون مالیات خود انباشته کرده را به مردم ایران برمی‌گرداند.[۳۶][۳۷] وزارت خارجه ایران هم در واکنش پیوند وبگاه گلوبال ریسرچ را منتشر کرد و نوشت چنانچه اتهام وارده از سوی جهانیان به دولت آمریکا در خصوص ویروس کرونا تئوری‌های توطئه ساخته ایران است، جای دوری نروید فقط به بخشی از سوالات مندرج در گلوبال ریسرچ پاسخ دهید. وزارت خارجه آمریکا در دومین واکنش، اظهارات رهبر ایران دربارهٔ این بیماری را ساختگی خواند.[۳۸]
در پژوهشی که در مجله علمی معتبر نیچر منتشر شده‌است گروهی از پژوهشگران گفته‌اند نتیجه مطالعه آنها بر ساختار ژنتیک ویروس جدید کرونا به روشنی نشان می‌دهد که این ویروس نتیجه تکامل طبیعی در خانواده ویروس سارس (سندروم حاد تنفسی) بوده‌است.[۳۹][۳۳]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ "دو بیمار مبتلا به ویروس کرونا در قم درگذشتند". خبرگزاری فارس. Retrieved 2020-02-19.
- ↑ "آمار رسمی بیماران و درگذشتگان مرتبط با ویروس کرونا". 16 February 2020. Archived from the original on 7 February 2020. Retrieved 20 February 2020.
- ↑ "مرگ دو نفر در اثر ویروس کرونا در قم". BBC News فارسی. 2020-02-19. Retrieved 2020-02-20.
- ↑ "آمار رسمی مبتلایان به ویروس کرونا در ایران". آمار رسمی مبتلایان به ویروس کرونا در ایران. 2020-03-14. Retrieved 2020-03-14.
- ↑ "روزنامه ایران: یک زن مشکوک به ویروس کرونا در تهران فوت کرد". Anadolu Ajansı. 2020-02-12. Retrieved 2020-02-20.
- ↑ «کرونا در ایران؛ وضع ممنوعیت‌های تازه، ۲۷ هزار مبتلا، بیش از ۲ هزار مرگ». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۵ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۵ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ «اولین مورد ابتلا به کرونا در پاکستان اعلام شد؛ بیمار پاکستانی در ایران مبتلا شده». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۲۰.
- ↑ افتخاری، آزاده. «طلبه‌های چینی در ایران چه می‌کنند؟». ایندپندنت فارسی. دریافت‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۲۰.
- ↑ «دروغ شاخدار رسانه دولتی ایسنا / تکذیب خبر «وجود ۷۰۰ طلبه چینی علت مرگ و میر بالای کرونا در ایران» !». خبرگزاری دانشجو. ۶ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ «تکذیب خبر سخنان رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد دربارهٔ حضور ۷۰۰ طلبه چینی در قم!». خبرگزاری دانشجو. ۶ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ «تکذیب مصاحبه رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در مورد طلاب چینی». خبرگزاری رسمی حوزه. ۶ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ «ناقلین چینی، منشأ کرونای جدید در ایران / توزیع رایگان ماسک در قم از امشب». ایسنا. ۲۰۲۰-۰۲-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۳.
- ↑ «انتقال ویروس کرونا از قم به شهرهای دیگر ایران؛ منشأ انتشار احتمالاً کارگران چینی شاغل در قم بوده‌اند». ۰۲ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۴ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ «اولین فیلم از ناله‌های مرد کرونایی روی تخت بیمارستان قم / برادرش چه گفت؟». web.archive.org. ۲۰۲۰-۰۲-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۰.
- ↑ 888 (۲۰۲۰-۰۲-۱۹). «کرونا در قم؛ معاون وزیر بهداشت به خبرنگار ایرنا چه گفت». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۹.
- ↑ «سرنخ‌های جدید دربارهٔ منشأ کرونا در ایران». فرارو. ۶ فروردین ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۵ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ "ویروس کرونا؛ انزوای عمیق چین، تمهیدات کشورها برای مقابله با ویروس". BBC News فارسی. 2020-02-02. Archived from the original on 2 February 2020. Retrieved 2020-02-20.
- ↑ "ترکیش ایرلاین هم پروازهای خود به چین را لغو می‌کند - ایسنا". ایسنا. 2020-01-31. Archived from the original on 2 February 2020. Retrieved 2020-02-20.
- ↑ "پروازهای چینی ماهان ادامه دارد". Mizan Online News Agency. 2020-02-01. Retrieved 2020-02-20.
- ↑ "تداوم پروازهای ایران و چین؛ اجرا نشدن یک تصمیم از پیش اعلام‌شده - 04.02.2020". DW.COM. Archived from the original on 6 February 2020. Retrieved 2020-02-20.
- ↑ مقدم, روح‌الله رضایی (2020-02-03). "چرا پروازهای چین به ایران هنوز ادامه دارد؟!". ایسنا. Archived from the original on 5 February 2020. Retrieved 2020-02-20.
- ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ تابناک (2020-02-03). "تلاش همه‌جانبه هواپیمایی ماهان برای سودجویی با «ویروس کرونا» !". تابناک | TABNAK. Retrieved 2020-02-20.
- ↑ «ماهان طی سه هفته ممنوعیت به خاطر کرونا، ۵۵ پرواز به چین داشته‌است». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۶.
- ↑ «سفیر چین در تهران از توافق ماهان‌ایر برای ادامه پروازها به چین خبر داد». radiofarda.com. رادیو فردا. ۱۳ بهمن ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۳ اسفند ۱۳۹۸.
- ↑ "ویروس کرونا؛ وزارت بهداشت ایران خواستار تعلیق پروازهای ایران به چین شد". BBC News فارسی. 2020-02-02. Archived from the original on 2 February 2020. Retrieved 2020-02-20.
- ↑ "ویروس کرونا؛ وزارت بهداشت ایران خواستار تعلیق پروازهای ایران به چین شد". BBC News فارسی. 2020-02-02. Archived from the original on 2 February 2020. Retrieved 2020-02-20.
- ↑ «کرونا در ایران؛ نماینده مجلس: سازمان هواپیمایی متهم ردیف اول ورود کرونا به ایران است». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۲۳ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۳ اسفند ۱۳۹۸.
- ↑ «نقش «ماهان» در پرونده کروناگیت». asriran.com. عصرایران. ۲۰ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۱ اسفند ۱۳۹۸.
- ↑ «نماینده مجلس ایران: دو نوع ویروس کرونا در ایران هست». بی‌بی‌سی فاارسی. ۹ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۹ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ تکذیب نقل قول از وزیر بهداشت درخصوص تفاوت ویروس کرونا در ووهان و ایران
- ↑ «آیت‌الله خامنهای با اشاره به احتمال 'حمله بیولوژیکی' دستور داد نیروهای مسلح ایران قرارگاه کرونا ایجاد کنند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۲ اسفند ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۳ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ «ارتش ایران: مانور پدافند بیولوژیک انجام می‌دهیم». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۳ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۳ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ «رهبر ایران اتهام 'تولید ویروس کرونا' را علیه آمریکا مطرح کرد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۲ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۲ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ MARTEL, FRANCES (۲۵ مارس ۲۰۲۰). "Iran Kicks Out Doctors Without Borders, Claims No Need for Coronavirus Aid". breitbart.com (به انگلیسی). Breitbart News. Retrieved 31 March 2020.
- ↑ «آمریکا سخنان آیت‌الله خامنه ای را تئوری توطئه نامید». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۳ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ سخنگوی وزارت خارجه آمریکا: تئوری‌های توطئه خامنهای صد در صد غلط است
- ↑ آمریکا اظهارات خامنهای در مورد کرونا را تئوری توطئه دانست
- ↑ «وزارت خارجه آمریکا: دروغ‌های خامنهای جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۳ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۳ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ «The proximal origin of SARS-CoV-2». نیچر. ۱۷ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۲ مارس ۲۰۲۰.
| |||||
| بر پایه استان | |||||
| نهادها |
| ||||
| پیامدها | |||||
| مرتبط | |||||
| دادهها | |||||
